“Ngủ trÆ°a†đối vá»›i ngÆ°á»i Việt Nam là má»™t chuyện hết sức quan trá»ng. Sau khi ăn cÆ¡m trÆ°a xong, qua má»™t khoảng thá»i gian sẽ cảm thấy rất mệt, muốn ngủ má»™t giấc, có lúc ăn tối xong cÅ©ng sẽ có cảm giác nà y.
Tuy nhiên, thói quen sinh hoạt của ngÆ°á»i Mỹ và ngÆ°á»i Việt không giống nhau, há» thÆ°á»ng không ngủ trÆ°a, Ä‘iá»u nà y khiến cho nhiá»u ngÆ°á»i cảm thấy rất tò mò. NgÆ°á»i Mỹ buổi trÆ°a thÆ°á»ng không nghỉ ngÆ¡i, sao buổi chiá»u lại không thấy mệt má»i? Äó là bởi vì ngÆ°á»i Mỹ vốn dÄ© gen tốt hay là vì há» không có thói quen ngủ trÆ°a? Tại sao ngÆ°á»i Mỹ buổi trÆ°a ăn Ãt nhÆ° váºy, mà vẫn đủ năng lượng là m việc cả ngà y?
Chìa khóa vấn đỠlà carbonhydrates
Tác giả ngÆ°á»i Hoa Thái Minh Hà ng sống nhiá»u năm tại Mỹ đã viết má»™t bà i vá» vấn Ä‘á» nà y, trong đó có Ä‘á» cáºp nhÆ° sau:
Lúc má»›i bắt đầu là m việc, tác giả thÆ°á»ng cùng bạn bè ra ngoà i ăn trÆ°a, có và i ngÆ°á»i đồng nghiệp da trắng lần nà o cÅ©ng từ chối ăn đồ ăn Trung Quốc hoặc ẩm thá»±c châu Ã. Má»›i đầu anh còn cho rằng há» không thÃch thưởng thức những món ăn má»›i lạ. Sau nà y khi đã thân thiết rồi, há» nói vá»›i anh lý do khiến há» không ăn đồ ăn Trung Quốc chÃnh là vì má»—i lần ăn xong Ä‘á»u vô cùng mệt má»i, ảnh hưởng tá»›i công việc (há» thÆ°á»ng dùng từ “nặng ná»â€ để miêu tả vỠđồ ăn châu Ã).
Váºy thì tại sao đồ ăn Trung Quốc hay ẩm thá»±c châu à lại “nặng ná»â€?

Äó là bởi vì hà m lượng carbohydrates trong đồ ăn Trung Quốc và châu à rất cao.
Carbohydrates được tạo thà nh từ ba nguyên tố: carbon, hydro và oxy, lượng hydro gấp 2 lần oxy, giống vá»›i cấu tạo của nÆ°á»›c. Carbohydrates được chia là m 4 loại: monosaccharides, disaccharides, oligosaccharides và polysaccharides, cung cấp năng lượng cho con ngÆ°á»i.
Nếu đã có vai trò trong việc cung cấp năng lượng, lẽ ra ăn cà ng nhiá»u sẽ cà ng cảm thấy khá»e khoắn, có năng lượng má»›i đúng, váºy tại sao lại thấy mệt má»i? Äây chÃnh là vấn Ä‘á» vỠ“chỉ số Ä‘Æ°á»ng huyết của thá»±c phẩm†(chỉ số Glycemic).
Những thá»±c phẩm có lượng Ä‘Æ°á»ng cao dá»… gây mệt má»i, buồn ngủ
“Chỉ số Ä‘Æ°á»ng huyết của thá»±c phẩm†là chỉ số phản ánh tốc Ä‘á»™ là m tăng Ä‘Æ°á»ng huyết sau khi ăn các thá»±c phẩm già u chất bá»™t Ä‘Æ°á»ng. Lượng Ä‘Æ°á»ng glucose sau khi ăn thá»±c phẩm có chứa các chất carbohydrates thÆ°á»ng tăng gấp 100 lần so vá»›i thông thÆ°á»ng.
Nói má»™t cách Ä‘Æ¡n giản chÃnh là : chỉ số Ä‘Æ°á»ng huyết của thá»±c phẩm sẽ phản ánh tốc Ä‘á»™ và khả năng là m tăng Ä‘Æ°á»ng huyết sau khi ăn của má»™t loại thá»±c phẩm, là chỉ số để xác định lượng Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»™t ngá»™t tăng lên sau khi sá» dụng thá»±c phẩm có chứa carbohydrates.
Những thá»±c phẩm có lượng carbohydrates cao, chỉ số Ä‘Æ°á»ng huyết cao, sẽ rất nhanh là m tăng lượng Ä‘Æ°á»ng trong máu, từ đó mà dẫn tá»›i việc bà i tiết má»™t lượng lá»›n insulin. Insulin sẽ tạo ra má»™t loại axit amin đặc biệt là tryptophan, Ä‘i và o trong não, tryptophan trong đại não sẽ chuyển hóa thà nh serotonin, chất nà y sẽ khiến chúng ta buồn ngủ.
ChÃnh là muốn nói, chỉ số Ä‘Æ°á»ng huyết của thá»±c phẩm cao sẽ khiến đại não sản sinh ra chất “gây buồn ngủâ€, Ä‘iá»u nà y khiến chúng ta luôn cảm thấy buồn ngủ sau khi ăn cÆ¡m xong.
Bữa trÆ°a của ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i: Lượng carbohydrates thấp
Bữa ăn trÆ°a của ngÆ°á»i nÆ°á»›c ngoà i, lượng carbohydrates thÆ°á»ng thấp. Nhiá»u ngÆ°á»i táºp gym, buổi trÆ°a chỉ ăn: protein, rau củ và trái cây. Dù cÅ©ng ăn má»™t loại giống nhÆ° hamburger và sandwich nhÆ°ng há» Ãt khi ăn bánh mì trắng.

So sánh vá»›i bữa trÆ°a của ngÆ°á»i Trung Quốc, buổi trÆ°a thÆ°á»ng ăn cÆ¡m, hà m lượng bá»™t mì cao, quá nhiá»u gạo và bá»™t mì sẽ là m cháºm quá trình chuyển hóa Ä‘Æ°á»ng, lượng Ä‘Æ°á»ng trong máu cao rất dá»… khiến chúng ta buồn ngủ. Äồ ăn Trung Quốc, ramen Nháºt, cÆ¡m Ấn Ä‘á»™ Ä‘á»u là những thá»±c phẩm có chỉ số Ä‘Æ°á»ng huyết cao, dá»… dẫn tá»›i buồn ngủ.
Những thực phẩm dễ khiến buồn ngủ
Những loại thá»±c phẩm dá»… khiến buồn ngủ cÅ©ng chÃnh là những loại có chỉ số Ä‘Æ°á»ng huyết cao nhÆ°: cÆ¡m trắng, bánh bao, các loại chiên ngáºp dầu, xôi, bánh mì trắng, mì ramen, cÆ¡m chiên, bá»ng ngô…
Má»™t số thá»±c phẩm nhÆ°: kiá»u mạch, bánh mì nguyên hạt, bánh mì kiá»u mạch, bún phở, gạo Ä‘en, cháo gạo Ä‘en, bắp, mì ống và bá»™t củ sen Ä‘á»u có chỉ số Ä‘Æ°á»ng huyết thấp.

Tuy nhiên, bên cạnh việc chú ý tá»›i chỉ số Ä‘Æ°á»ng huyết của thá»±c phẩm, chúng ta còn cần chú ý má»™t vấn Ä‘á» nữa là phải kiểm soát mức Ä‘á»™ ăn uống.
Nếu nhÆ° ăn quá nhiá»u, ai cÅ©ng không tránh khá»i sá»± mệt má»i. Nếu nhÆ° bạn có thói quen ăn tá»›i khi thấy no căng, là m nhÆ° váºy sẽ là m tăng áp lá»±c cho dạ dà y. Thông thÆ°á»ng chúng ta ăn no 7 phần là tốt nhất.

Biện pháp để không bị buồn ngủ buổi trưa
Bá»™ não của con ngÆ°á»i có thể sẽ bị đánh lừa khi chúng ta ăn no. Khi chúng ta cảm thấy rất đói, dá»… dẫn tá»›i ăn quá nhiá»u thức ăn cùng lúc, cho tá»›i lúc cảm thấy không quá đói thì má»›i ăn Ãt lại. Từ thá»i Ä‘iểm ăn đã no, phải mất khoảng 20 phút để não bá»™ thá»±c sá»± cảm thấy no.
Váºy chúng ta nên là m thế nà o? Äầu tiên, buổi sáng nên ăn nhiá»u hÆ¡n. Bữa sáng nên chá»n má»™t số thức ăn khô nhÆ°: yến mạch, sữa bò, trái cây, jambon. Là m nhÆ° váºy thì tá»›i buổi trÆ°a chúng ta sẽ không còn thấy quá đói.
Thứ 2, có thể uống má»™t ly nÆ°á»›c lá»›n trÆ°á»›c bữa ăn trÆ°a khoảng 30 phút. Não sẽ cảm thấy no, trong má»™t khoảng thá»i gian ngắn sẽ không phân biệt được no do đồ ăn hay do nÆ°á»›c. Ngoà i việc hạn chế tối Ä‘a lượng thá»±c phẩm hấp thụ, nếu buổi trÆ°a bạn đã ăn quá nhiá»u, váºy sau bữa trÆ°a nên Ä‘i bá»™ khoảng 30 phút để là m tiêu hao lượng Ä‘Æ°á»ng trong máu, giảm áp lá»±c trong những lúc khẩn cấp.

ÄÆ°Æ¡ng nhiên, nếu bạn có nhiá»u thá»i gian, buổi trÆ°a sau khi ăn no nghỉ ngÆ¡i má»™t chút vẫn rất tốt, buổi chiá»u sẽ trà n đầy năng lượng. Theo quan Ä‘iểm của Äông y “buổi trÆ°a†là khoảng từ 11 giá» cho tá»›i 1 giá», là thá»i Ä‘iểm dÆ°Æ¡ng khà vượng nhất, nên ngủ trÆ°a từ 15 tá»›i 30 phút, có tác dụng giúp cÆ¡ thể phục hồi nguyên khÃ, giúp tinh thần và thể lá»±c Ä‘á»u khá»e mạnh, có lợi cho tim mạch.
Tuy nhiên, nếu buổi trÆ°a bạn có cuá»™c há»p, hoặc cần Ä‘i gặp khách hà ng, không có thá»i gian ngủ trÆ°a thì có thể áp dụng biện pháp phÃa trên, nếu không rất có thể bạn sẽ ngồi ngáp cả ngà y.
Bạn có muốn thá» thay đổi thói quen ăn uống của bản thân, để không ngủ trÆ°a mà vẫn trà n đầy năng lượng cho buổi chiá»u là m việc?
Yến Nhi
TTVN