Việc hiểu rõ những loại thá»±c phẩm nà o không nên ăn, cần tránh xa là rất quan trá»ng. Những món thá»±c phẩm dÆ°á»›i đây rất quen thuá»™c trong Ä‘á»i sống hà ng ngà y của chúng ta, nếu ăn không đúng cách thì háºu quả mà chúng Ä‘em lại khôn lÆ°á»ng.
Khoai tây má»c mầm. Nếu để lâu khoai tây sẽ má»c mầm. Khi đó sẽ sinh chất Ä‘á»™c solamine, chất nà y kÃch thÃch mạnh đến niêm mạc dạ dà y, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung Æ°Æ¡ng. Nếu ăn khoai tây má»c mầm có nguy cÆ¡ bị Ä‘au bụng, ỉa chảy, nôn má»a, tháºm chà bị suy hô hấp.
Cà chua xanh. Cà chua xanh có chứa chất Ä‘á»™c Solanine. Do đó, khi ăn cà chua xanh, khoang miệng có cảm giác đắng chát; sau khi ăn có thể xuất hiện các triệu chứng ngá»™ Ä‘á»™c nhÆ° chóng mặt, buồn nôn, nôn má»a… Giá»›i khoa há»c còn cảnh báo ăn cà chua xanh sống cà ng nguy hiểm.
Gừng dáºp. Theo má»™t số nghiên cứu, do quá trình dáºp nát, cÅ© há»ng mà bên trong củ gừng đã xảy ra má»™t chất Ä‘á»™c hại có tên là shikimol. Chất nà y nằm trong cả củ gừng chứ không phải chỉ ở phần dáºp nát nên không thể cắt bá» hết. Äây là hoạt chất vá»›i Ä‘á»™c tÃnh rất cao có thể gây sá»± biến đổi tế bà o gan của má»™t ngÆ°á»i Ä‘ang khoẻ mạnh, cho dù lượng chất nà y có thể bị hấp thụ rất Ãt.
Máºt cá. Trong máºt cá có má»™t chất alcol steroid gá»i là 5 a cyprinol, chất nà y sau khi và o dạ dà y, và o máu Ä‘i tá»›i gan, tháºn gây ra suy gan và suy tháºn cấp. Triệu chứng xuất hiện 1- 2 giá» sau khi ăn máºt cá, ngÆ°á»i bệnh khó chịu, Ä‘au bụng, buồn nôn hoặc tiêu chảy, má»™t ngà y sau thấy đái Ãt dần rồi vô niệu, có thể phù hai chân, Ä‘au đầu, tăng huyết áp, và ng da nhẹ dần tá»›i suy tháºn, suy gan và tá» vong sẽ xảy ra nếu không Ä‘i cấp cứu tại bệnh viện để lá»c máu.
Da, gan cóc. Do Ä‘á»™c tố bufotoxin và má»™t số chất khác có nhiá»u trong gan, trứng da cóc, 1-2 giá» sau khi ăn, các Ä‘á»™c tố nà y gây ra các triệu chứng nổi báºt cho ngÆ°á»i bệnh là đau bụng, buồn nôn, nôn, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim nặng, suy hô hấp và ngừng thở, trụy mạch, tá» vong chỉ sau 3- 4 giá» nếu không được cứu chữa kịp thá»i.
DÆ°a muối chÆ°a kÄ©. Nếu không biết sá» dụng đúng cách thì dÆ°a muối đôi khi lại trở thà nh thứ gây hại. Bởi vì trong má»™t và i ngà y đầu muối dÆ°a, vi sinh váºt sẽ chuyển hóa nitrat trong các nguyên liệu thà nh nitric, là m hà m lượng nitric tăng cao, Ä‘á»™ pH giảm dần (có nghÄ©a là độ chua tăng dần lên). Ä‚n dÆ°a ở giai Ä‘oạn nà y thì có vị cay, hăng, hÆ¡i đắng vì chÆ°a đạt yêu cầu. Loại dÆ°a nà y chứa nhiá»u nitrate, ăn và o rất có hại cho cÆ¡ thể.
Chè bị mốc. Nếu phát hiện chè bị mốc tức là nó đã nhiễm penicillin và aspergillus. Nếu uống trà bị mốc, nhẹ cũng cảm thấy chóng mặt, tiêu chảy.
Äáºu xanh không nấu chÃn. Äáºu xanh có chứa saponin và lectins, saponin, má»™t chất gây kÃch thÃch mạnh mẽ đối vá»›i Ä‘Æ°á»ng tiêu hóa của con ngÆ°á»i, có thể gây ra viêm xuất huyết, giải thể các tế bà o máu Ä‘á». Vì váºy nếu ăn Ä‘áºu xanh chÆ°a nấu chÃn dá»… bị ngá»™ Ä‘á»™c.
Bắp cải thối. Trong bắp cải thối có chứa nitrite, chất nà y đóng vai trò trong sá»± hình thà nh methemoglobin trong máu ngÆ°á»i, khiến máu mất các chức năng oxy, là m cho ngá»™ Ä‘á»™c oxy, chóng mặt, đánh trống ngá»±c, nôn má»a, tÃm môi… bị nặng có thể gây bất tỉnh, co giáºt, khó thở, không kịp thá»i cứu há»™ có thể Ä‘e dá»a tÃnh mạng.
Trứng gà sống. Lòng trắng trứng gà sống khi ăn và o cơ thể rất khó hấp thu. Trong trứng gà sống có các chất là m cản trở sự hấp thu dinh dưỡng cơ thể và phá hoại công năng tiêu hóa của tụy tạng. Ngoà i ra, ăn trứng gà sống rất mất vệ sinh, dễ đưa các vi khuẩn và o cơ thể, gây bệnh.
Bà ngô để lâu. Bà ngô già để lâu: Bà ngô chứa hà m lượng Ä‘Æ°á»ng cao, hÆ¡n nữa, do lÆ°u trữ thá»i gian dà i, khiến bên trong bà ngô xảy ra quá trình hô hấp kỵ khà – lên men và biến chất, vì váºy khi ăn sẽ gây nguy hiểm tá»›i sức khá»e.
Má»™c nhÄ© tÆ°Æ¡i. Má»™c nhÄ© tÆ°Æ¡i chứa chất nhạy cảm vá»›i ánh sáng – chất Porphyrin. Sau khi ăn, vá»›i sá»± chiếu rá»i của ánh nắng mặt trá»i, chúng ta rất dá»… bị viêm da, xuất hiện trạng thái ngứa, chứng phù thủng, Ä‘au nhức; có ngÆ°á»i bị phù ná» thanh quản sẽ dá»… gây nên tình trạng khó thở. Vì váºy, chỉ nên ăn má»™c nhÄ© khô, ngâm trong nÆ°á»›c nấu lên thì má»›i an toà n.
Rau cải nấu chÃn để qua đêm. Trong rau cải chứa nhiá»u chất nitrat. Nếu để rau cải qua đêm, do tác dụng của vi khuẩn, muối nitrat chuyển thà nh muối nitrit, sau khi ăn có thể là m cho tổ chức trong cÆ¡ thể thiếu ôxy, xuất hiện triệu chứng trúng Ä‘á»™c, Ä‘au đầu, chóng mặt, nôn má»a. Ngoà i ra, chất nitrit có nguy cÆ¡ cao gây ung thÆ° Ä‘Æ°á»ng ruá»™t.
Châu Anh (th)