35% ung thư do ăn uống
Ung thÆ° Ä‘ang có xu hÆ°á»›ng tăng trên toà n thế giá»›i chứ không riêng tại Việt Nam. Năm 2000, số ca mắc má»›i ung thÆ° tại Việt Nam là 69.000. Hiện tại, con số nà y tăng lên 126.000, trong đó có khoảng 94.000 trÆ°á»ng hợp tá» vong, gấp 9 lần tai nạn giao thông và dá»± kiến sẽ tăng lên 190.000 ca mắc má»—i má»—i năm và o năm 2020.
Tỉ lệ mắc ung thư ở cả 2 giới là 140/100.000 dân, đứng thứ 78/172 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Äáng tiếc, hầu hết các bệnh nhân ung thÆ° ở Việt Nam thÆ°á»ng phát hiện bệnh khi đã ở giai Ä‘oạn muá»™n (giai Ä‘oạn 3-4), phổ biến từ 70-90%, đặc biệt ung thÆ° phổi (84,3%), ung thÆ° gan (87,8%)…
Theo nhiá»u nghiên cứu, 80% ung thÆ° do yếu tố môi trÆ°á»ng, trong đó chế Ä‘á»™ ăn uống không hợp lý và ô nhiá»…m thá»±c phẩm chiếm tá»›i 35%.
BS Wynn Huynh Tran
Theo BS Wynn Huynh Tran, Ä‘ang là m việc tại Mỹ, là ngÆ°á»i sáng láºp tổ chức y khoa VietMD, sở dÄ© ăn uống là m tăng nguy cÆ¡ ung thÆ° do thức ăn chÃnh là thuốc, tác dụng chÃnh là cung cấp năng lượng cho cÆ¡ thể nhÆ°ng tác dụng phụ có thể là m tăng Ä‘Æ°á»ng huyết, tăng mỡ máu… nếu ăn không đúng cách.
“Thức ăn là thuốc, ảnh hưởng trá»±c tiếp đến sức khá»e hà ng ngà y nên ăn cái gì hôm nay sẽ ảnh hưởng đến ngà y mai. Äồ ăn ngon thì thÆ°á»ng có hạiâ€, BS Tran nhấn mạnh.
BS Tran cho biết, ung thÆ° chỉ phát sinh từ 1 tế bà o. Bình thÆ°á»ng má»—i ngà y tế bà o sinh ra và chết Ä‘i nhÆ°ng nếu 1 tế bà o ác tÃnh sinh ra, chúng sẽ không mất Ä‘i mà nhân lên không kiểm soát được, phát triển thà nh khối u, gá»i đó là ung thÆ°.
“Các loại ung thÆ° khác nhau là khác nhau nên khẳng định đến thá»i Ä‘iểm nà y chÆ°a có loại thuốc nà o chữa được tất cả các loại ung thÆ°. ChÆ°a kể cÆ¡ địa má»—i ngÆ°á»i là khác nhau nên việc chữa ung thÆ° khó khăn là vì váºyâ€, BS Tran chia sẻ.
Ông cÅ©ng nhấn mạnh, ung thÆ° không phải 1 bệnh mà là nhiá»u bệnh tổng hợp lại. Không ai chết vì ung thÆ° nhÆ°ng chết vì nhiá»u bệnh liên quan tá»›i ung thÆ°.
“Khối u không giết chúng ta nhÆ°ng khối u khiến ta bị Ä‘au, khối u cÅ©ng di căn tá»›i gan khiến gan bị hÆ°, di căn đến phổi, di căn đến xÆ°Æ¡ng… Bệnh nhân chết vì di căn ung thÆ° chứ không phải vì ung thÆ°â€, BS Tran giải thÃch.
Trái vá»›i suy nghÄ© của nhiá»u ngÆ°á»i, BS Tran cho biết, ung thÆ° phát triển cháºm. Ung thÆ° chỉ được phát hiện khi tế bà o ác tÃnh nhân lên gấp 1 tá»· lần, tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng vá»›i kÃch cỡ hạt Ä‘áºu.
“ChÃnh vì ung thÆ° phát triển cháºm nên những gì ăn hôm nay có thể giúp ngăn ngừa được bệnhâ€, BS Tran nói.
Äể ngừa ung thÆ°, BS Tran khuyên má»i ngÆ°á»i dân nên áp dụng 6 nguyên tắc ăn uống Ä‘Æ¡n giản sau:
6 nguyên tắc ăn uống ngừa ung thÆ°, tổng hợp từ nhiá»u nghiên cứu khác nhau. Là m đúng 6 Ä‘iá»u nà y bác sÄ© thất nghiệp phân ná»a.
1. Uống nhiá»u nÆ°á»›c
Uống Ãt nhất 2 lÃt nÆ°á»›c/ngà y, uống nhiá»u lần trong ngà y, không đợi khát má»›i nÆ°á»›c, uống kèm nÆ°á»›c vá»›i trái cây, rau củ. Nếu không uống nÆ°á»›c cÅ©ng giống nhÆ° chúng ta chạy xe không đổ dầu.
Chúng ta có thể nhịn ăn 30 ngà y nhÆ°ng nếu không uống nÆ°á»›c 2 ngà y thì có thể nguy hiểm tá»›i tÃnh mạng nên má»›i có chuyện tuyệt thá»±c nhÆ°ng không ai tuyệt đối không uống nÆ°á»›c.
2 lÃt nÆ°á»›c chỉ tÃnh riêng nÆ°á»›c lá»c, nÆ°á»›c canh, không tÃnh các loại nÆ°á»›c có Ä‘Æ°á»ng, có ga nhÆ° Cocacola, Starbucks, 7Up, Pepsi, tháºm chà cả trà .
2. Ä‚n nhiá»u rau quả
Hầu hết rau quả tÆ°Æ¡i Ä‘á»u có chất chống ung thÆ° do đó bữa cÆ¡m cà ng ăn nhiá»u các loại rau cà ng tốt nhÆ° cà rốt, su hà o, rau dá»n, cải tÃm…
Bữa ăn nên ăn nhiá»u loại rau củ
Gia đình nà o có tiá»n có thể dùng rau quả hữu cÆ¡, không có tiá»n thì ăn rau quả tÆ°Æ¡i thÆ°á»ng. Tuy nhiên đừng bao giỠăn đồ há»™p do rau củ trong đồ há»™p có chất bảo quản.
3. Bá»›t ăn thịt Ä‘á»
Trong thịt Ä‘á» (bò, heo…) chứa chất kÃch viêm, những chất nà y theo thá»i gian khiến tế bà o dá»… bị ác tÃnh. Thịt đỠđược chế biến sẵn cà ng nguy hiểm.
Nếu thịt đỠchế biến với dầu ăn, tạo ra các phản ứng sinh ra Acrylamide, một hóa chất có thể gây ung thư.
4. Ăn uống đa dạng
Ä‚n uống thiếu Ä‘a dạng là má»™t sai lầm. Nên ăn nhiá»u loại thá»±c phẩm khác nhau để có nhiá»u chất kháng ung thÆ° khác nhau trong đó ăn nhiá»u rau, trái cây, củ, hạt Ä‘áºu, gạo lứt, mè, ngÅ© cốc… và ăn thức ăn từ nhiá»u ná»n văn hóa khác nhÆ° Trung Äông, Äịa Trung Hải, Thái Lan, Ấn Äá»™… để tế bà o ung thÆ° Ãt có khả năng phát triển.
5. Giảm chiên xà o, áp chảo
Thức ăn chế biến nhiệt Ä‘á»™ cao vá»›i dầu tăng rủi ro ung thÆ° (nghiên cứu từ Nháºt Bản và Hà n Quốc vá» ung thÆ° dạ dà y và tiêu hóa).
Nháºt Bản, Hà n Quốc là 2 nÆ°á»›c có tỉ lệ ung thÆ° dạ dà y rất cao do ăn nhiá»u thịt chiên, xà o.
6. Ăn cho ngon, không ăn cho no
Ä‚n vừa đủ sẽ giúp hệ tiêu hóa, dạ dà y khá»e mạnh.
Ngoà i ra BS Tran lÆ°u ý cần phải chăm sóc bữa ăn tinh thần nhÆ° nghe nhạc, Ä‘i chùa, xem phim… tháºm chà đi ngắm cảnh để nghe tiếng nÆ°á»›c chảy, chim hót. NgÆ°á»i Việt Ãt để ý đến việc nà y.
Hiện nay có má»™t số bệnh nhân ung thÆ° dùng thêm thá»±c phẩm chức năng, tuy nhiên BS Tran lÆ°u ý, ngÆ°á»i bệnh cần tham khảo kÄ© ý kiến của bác sÄ© do thá»±c phẩm chức năng cÅ©ng có má»™t số tác dụng phụ, nhÆ° fucoidan thÆ°á»ng gây xuất huyết.
Và cuối cùng, để ngừa và điá»u trị ung thÆ° hiệu quả, má»i bác sÄ© Ä‘á»u nhấn mạnh đến việc tầm soát, dò tìm ung thÆ° trÆ°á»›c khi có triệu chứng nhÆ° ngÆ°á»i trên 50 tuổi khuyên ná»™i soi đại trà ng, nữ trên 40 tuổi chụp nhÅ© ảnh hà ng năm.
Hiện nay cÅ©ng bắt đầu có công nghệ phân tÃch gene để phát hiện những tế bà o có nguy cÆ¡ phát triển thà nh tế bà o ác tÃnh để có thể can thiệp sá»›m.
Thúy Hạnh
baomoi