TrÃch sách Tiểu sá» Thánh Antôn PaÄ‘ua, Françoise Bouchard, nxb. Salvator
Má»™t sứ Ä‘iệp luôn hợp thá»iÂ
NhÆ° thế sÆ° huynh khiêm nhÆ°á»ng Fernand của thà nh phố Lisbon đã trở thà nh Thánh Antôn PaÄ‘ua. Ngà i an nghỉ ở vÆ°Æ¡ng cung thánh Ä‘Æ°á»ng nguy nga mà sau Vatican, đó là vÆ°Æ¡ng cung thánh Ä‘Æ°á»ng được thăm viếng nhiá»u nhất thế giá»›i. Vì sao ở thế ká»· 21 còn có má»™t nÆ¡i thu hút khách hà nh hÆ°Æ¡ng ở tất cả má»i nÆ°á»›c nhÆ° váºy? Äể có má»™t khái niệm vá» việc nà y thì phải nhìn lại suốt cuá»™c Ä‘á»i của ngà i ở trần thế để thấy sứ Ä‘iệp của ngà i vẫn còn phù hợp vá»›i ngÆ°á»i công giáo ngà y nay.
Äúng, Thánh Antôn nổi tiếng là ngÆ°á»i là m nhiá»u phép lạ. Tháºt váºy, chúng ta không thể phủ nháºn hiếm có thánh nà o cầu bà u cùng Chúa mà nháºn được vô số Æ¡n đủ loại nhÆ° váºy. Mà các phép lạ nà y không phải là lý do thiết yếu để được phong thánh, chỉ cần ba phép lạ sau khi qua Ä‘á»i là đủ. Äó chỉ là kết quả cho Ä‘iá»u nà y. Äây là dấu hiệu hữu hình Chúa cho chúng ta thấy vá» Ä‘Æ°á»ng hÆ°á»›ng tông đồ đặc biệt của ngà i: vai trò của ngÆ°á»i thuyết giảng. NgÆ°á»i thuyết giảng nhắc chúng ta nhá»› các sá»± tháºt của Tin Mừng , mà chúng ta cần nghe lại khi xã há»™i váºt chất không mang lại các giá trị là m cho con ngÆ°á»i được hạnh phúc. Má»™t nhà thuyết giảng má»i chúng ta nuôi dưỡng Ä‘á»i sống mình bằng Lá»i Chúa và noi theo gÆ°Æ¡ng Chúa Kitô. Vì chỉ có Chúa Kitô là sá»± tháºt, là đưá»ng và là sá»± sống; chỉ có Ngà i má»›i cho chúng ta hạnh phúc tháºt ở trần thế và đá»i Ä‘á»i.
Nhà thuyết giảng là ngÆ°á»i nhÆ° thế nà o?
Thánh Antôn trả lá»i cho chúng ta bằng cách tá»± mô tả mình:
“Tất cả công việc của nhà thuyết giảng kitô chỉ có má»™t mục Ä‘Ãch: các tâm hồn được cứu rá»—i. Nhiệm vụ của há» là nâng những ngÆ°á»i đã bị ngã, an ủi kẻ khóc lóc, khiêm nhÆ°á»ng mang lại Æ¡n Chúa cho ngÆ°á»i thiếu thốn, bất vụ lợi nhÆ° mây trá»i đổ mÆ°a xuống để là m đất Ä‘ai được phì nhiêu. Lá»i cầu nguyện phải mang lại nét dịu ngá»t, lá»i suy niệm phải là men cho tâm hồn. Nếu nhà thuyết giảng là m được nhÆ° váºy, thì Lá»i của Chúa, Lá»i của Sá»± tháºt, của Sá»± sống, của tình yêu và của ân sủng sẽ đổ xuống trên há» và sẽ là m cho há» trà n ngáºp trong sá»± huy hoà ng rá»±c rỡ của há».†Äó là trÆ°á»ng hợp của Thánh Antôn.
Ngà i láºp lại cùng chủ Ä‘á» thấm Ä‘áºm tinh thần Thánh Phanxicô: “Nhà thuyết giảng là ngÆ°á»i con của tiên tri Dacaria, có nghÄ©a là ký ức của Chúa. Há» phải khắc ghi trong lòng Sá»± ThÆ°Æ¡ng Khó của Chúa Giêsu Kitô. Há» phải sống vá»›i Ngà i, trong đêm tăm tối của thù nghịch và trong bình minh của thịnh vượng. Khi đó Lá»i của Chúa sẽ đến vá»›i há», Lá»i của bình an, của sá»± sống, Lá»i của ân sủng và sá»± tháºt… Lá»i của Chúa không là m tổn thÆ°Æ¡ng tâm hồn nhÆ°ng là m tâm hồn vui tÆ°Æ¡i! Ôi, Lá»i của Chúa dịu dà ng mang đến hy vá»ng cho các tâm hồn Ä‘au khổ! Lá»i của Chúa tÆ°á»›i cho các tâm hồn bị dằn vặt trong khô héo.
Từ bà i giảng viết đến bà i giảng nói
Ngà y nay chúng ta có ý kiến nà o vá» các bà i giảng của Thánh Antôn mà ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i của ngà i gá»i là “búa của những Ä‘iá»u dị giáo†và giáo hoà ng Grêgôriô IX cho đó là “Vòm Tân Ước hay Vòm Tin Mừng không?†Chúng ta chỉ có thể có má»™t cái nhìn thoáng qua. Ngà i viết vì vâng lá»i bá» trên, để Ä‘Ã o tạo các chủng sinh trẻ mà trÆ°á»›c ngà i há» không có má»™t kiến thức vững chãi vá» thần há»c. Ngà i đã dạy trong nhiá»u năm. Thêm nữa, nếu ngà i viết bằng tiếng la-tinh văn chÆ°Æ¡ng thì ngà i Ä‘á»c bằng tiếng la-tinh bình thÆ°á»ng hoặc bằng thổ ngữ để má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u hiểu. NhÆ° thế chúng ta hiểu những gì còn lại đã mất Ä‘i phần nà o tÃnh tá»± phát.
Äể hiểu tác Ä‘á»™ng của các bà i giảng nà y trên đám đông, có khi trên ba mÆ°Æ¡i ngà n ngÆ°á»i thì chúng ta phải nghÄ© vá» hiệu ứng hấp dẫn mà má»™t đám đông nhÆ° váºy có thể tạo ra. Phải tưởng tượng sá»± ấm áp trong lá»i của diá»…n giả, sống Ä‘á»™ng và linh hoạt, sức mạnh của các láºp luáºn, âm Ä‘iệu trữ tình của các câu thÆ¡ chêm và o, các so sánh và ẩn dụ, lòng nhiệt huyết kêu gá»i hoán cải… Äôi khi ngà i nhìn thẳng và o ngÆ°á»i nà y ngÆ°á»i kia để má»i ngÆ°á»i cảm thấy mình được quan tâm. Thêm và o đó là các cá» chỉ chÃnh xác, các câu há»i, các chất vấn… các giây phút thinh lặng ngắn, gián Ä‘oạn bằng lá»i kêu gá»i Ä‘i xÆ°ng tá»™i, tha thứ, sá»a mình và đôi khi là má»™t phép lạ…
Trên thá»±c tế, chúng ta không rõ liệu các bà i giảng của Thánh Antôn có nhiá»u hÆ¡n các nhà thuyết giảng khác không. Sức hấp dẫn của nghệ thuáºt nói nhÆ° há»a diệm sÆ¡n sẽ nguá»™i nhÆ° dung nham trong văn viết. Chúng ta hiểu, nếu Chúa muốn giữ lại cái lưỡi còn nguyên của Thánh Antôn sau hÆ¡n bảy thế ká»· là để má»i gá»i chúng ta khám phá và tiếp thu lá»i mà cái lưỡi nà y đã nói lên. Những lá»i có sức mạnh của Chúa Cha, có lòng thÆ°Æ¡ng xót của Chúa Con, lá»a và dầu của Chúa Thánh Thần. Äó là tia sét đánh và o các tâm hồn, sét đánh tan sá»± dữ, là sÆ°Æ¡ng mai là m tÆ°Æ¡i mát, là nÆ°á»›c tinh khiết là m dịu cÆ¡n khát, là máºt ngá»t nuôi dưỡng và chữa là nh vết thÆ°Æ¡ng. Khi nghe lá»i giảng, đám đông nhÆ° nghe lá»i của Ngôi Lá»i nháºp thể trong lòng Trinh Nữ Maria.
Cái lưỡi được tôn kÃnh
Äây là lý do vì sao chúng ta hiểu khách hà nh hÆ°Æ¡ng đến tôn kÃnh cái lưỡi trong bình Ä‘á»±ng bằng pha lê và bạc. Nếu các bạn muốn có má»™t lá»i cầu nguyện để dâng lên ngà i thì các bạn nên thà nh tâm Ä‘á»c lá»i cầu nguyện của linh mục truyá»n giáo Dòng Capuxinô Marie-Antoine: “Ôi lưỡi thánh! Khiêm nhÆ°á»ng đã giữ bạn trong im lặng và bóng tối, há»c há»i đã lấp đầy hiểu biết cho bạn, vâng lá»i buá»™c bạn phải nói. Bạn đã soi sáng cho ngÆ°á»i dị giáo, hoán cải kẻ có tá»™i; bạn thu phục các tâm hồn. Bạn đã trở thà nh đối tượng ngưỡng má»™ của các ông hoà ng, là kinh hoà ng cho các bạo chúa, là dịu ngá»t cho kẻ công chÃnh, là an ủi cho ngÆ°á»i Ä‘au khổ; bạn đã dạy tất cả con Ä‘Æ°á»ng để được thánh thiện.
Ôi lưỡi thánh! Bạn đã tiết lá»™ bà máºt của các tâm hồn, đã nói các chuyện tÆ°Æ¡ng lai; lá»i bạn từ xa ngÆ°á»i ta cÅ©ng nghe… Lưỡi của nhà thông thái, báºc thầy của thánh thÆ°, diá»…n giả thấm nhuần Sách Thánh, tiến sÄ© của Giáo há»™i thánh, tông đồ sốt sắng, ngÆ°á»i là m phép lạ vinh quang nhất chÆ°a từng thấy!… Cái chết đã là m ngÆ°ng lá»i nói của ngà i, nhÆ°ng tác Ä‘á»™ng của ngà i vẫn rất lá»›n cho những ngÆ°á»i đến tôn kÃnh ngà i. Cho đến khi nà o con còn sống, xin cho con biết dùng lưỡi của con để ca ngợi Chúa! Xin Thánh Antôn cho con được nhÆ° Ngà i, đến hÆ¡i thở cuối cùng kêu tên cá»±c thánh Chúa Giêsu! Amen.â€Â
Bà i giảng có bố cục vững
Chúng ta trở lại với các bà i giảng của Thánh Antôn và xem cấu trúc của chúng.
Các bà i giảng thÆ°á»ng ở dÆ°á»›i dạng chÆ°a triển khai, nhÆ°ng chủ đỠđược Ä‘á» cáºp trÆ°á»›c hết: má»™t bà i Ä‘á»c trong ngà y, má»™t bà i vỠđức tin hay má»™t huyá»n nhiệm lá»›n lao… Sau đó Thánh Antôn đặt bà i giảng phù hợp vá»›i má»™t bà i tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng trong Cá»±u Ước và thÆ°á»ng là bà i loan báo trÆ°á»›c. Äầu tiên, ngà i Ä‘Æ°a ra các danh từ chủ chốt và giải thÃch các nghÄ©a khác nhau theo tu từ há»c. Kế đó ngà i chuyển sang các phụ cấp để giải thÃch ý nghÄ©a văn chÆ°Æ¡ng, thiêng liêng, đạo đức hay ẩn dụ. Ngà i Ä‘Æ°a và o ẩn dụ của các Giáo phụ, của triết gia Cicéron hay Aristote, từ các anh hùng của Homer hay của Virgile rồi đến thiên nhiên, đến Ä‘á»i sống hà ng ngà y, đến thá»i sá»± hoặc đến các hÆ° cấu…. Trong phần kết, ngà i viết lá»i cầu nguyện để xin Chúa ban các Æ¡n lấy cảm hứng từ chủ Ä‘á» trong ngà y. Trên thá»±c tế, ngà i nhắc nhở cá» tá»a các sá»± tháºt cao cả của đức tin được Giáo há»™i giảng dạy để là m nổi báºt các nét đẹp, các Æ°u Ä‘iểm rút ra từ đó nhÆ° bình an, vui vẻ, rá»i sáng…
Bao nhiêu là ân sủng ngÆ°á»i tÃn hữu kitô có thể nháºn được ở đây, không giống nhÆ° những gì ngÆ°á»i dị giáo có được qua việc giảng dạy má»™t chủ thuyết tê liệt dẫn đến tình trạng bi quan và tuyệt vá»ng. NgÆ°á»i nà o không theo đạo đức cÆ¡ bản rút từ quy luáºt tá»± nhiên, ngÆ°á»i đó sẽ trÆ¡ trÆ¡ khi nghe công kÃch vá» sá»± biến chất, má»™t sá»± biến chất kéo theo cám dá»— mê tiá»n bạc, quyá»n lá»±c, dối trá, vu khống, các bất hạnh tạo ra cho các nạn nhân.
Marta An Nguyễn dịch
Phanxicovn
Lá»i nói giá trị (2-3)
Các chủ đỠphù hợp
Các Ä‘iểm chung nà y được Ä‘Æ°a ra, sau đó chúng tôi sẽ tìm má»™t số yếu tố cụ thể từ các tiết mục đã được thiết láºp:
– Các bà i giảng vỠthánh vịnh;
– Các bà i giảng thông thÆ°á»ng vá» các thánh;
– Các bà i giảng vá» thá»i đại;
– Các phù hợp đạo đức của Kinh Thánh;
– Trình bà y các huyá»n bà vá» Sách Thánh;
– Thánh ca vá» Äức Mẹ.Â
Mặt trá»i và bông hoa
Sau đây là trÃch Ä‘oạn trong các bà i giảng Thánh Antôn mượn hình ảnh nên thÆ¡ từ thiên nhiên để Ä‘i từ nghÄ©a bóng của từ ngữ đến ý nghÄ©a đạo đức của chúng trong tâm hồn con ngÆ°á»i:
“Con Thiên Chúa là mặt trá»i của trà tuệ. Mặt trá»i chiếu sáng cho chúng ta, sưởi ấm và là m tâm hồn hân hoan. Liệu sá»± nồng ấm vá»›i tia nắng có yếu Ä‘i vá»›i mùa đông không? Nhá»±a cây ngừng chảy; cây cối buồn hiu và trụi lá; tất cả Ä‘á»u đông lại, tất cả Ä‘á»u chết. NhÆ°ng ngay khi mùa xuân mang hÆ°Æ¡ng thÆ¡m ấm áp của những cÆ¡n gió nhẹ, mang ánh sáng tuyệt vá»i của mặt trá»i thì vạn váºt xanh tÆ°Æ¡i trở lại. Nhá»±a cây dồi dà o chảy; cây cối xanh tÆ°Æ¡i và cà nh cây sẽ phủ đầy hoa trái.
Tráºt tá»± đạo đức cÅ©ng váºy. Khi, vì sá»± nổi loạn của chúng ta, chúng ta Ä‘uổi Ä‘i mặt trá»i công chÃnh, tất cả má» dần, khô héo và tắt lịm. Liệu mặt trá»i có và o được tâm hồn chúng ta không? Má»i thứ được tái sinh, má»i thứ trở nên sống Ä‘á»™ng, trở nên khởi sắc trong sá»± phong phú của gia tà i trên trá»i, những chuyện duy nhất đáng mong muốn vì chúng là những chuyện duy nhất không hÆ° thối.â€
Chúng ta hãy bÆ°á»›c và o lãnh vá»±c thiên nhiên. Thánh Antôn tìm thấy trong bông hoa nét đẹp của mà u sắc, dịu ngá»t của mùi thÆ¡m và hy vá»ng của hoa trái. Và ngà i nêu ra những Ä‘iểm tÆ°Æ¡ng tá»±: trong khiêm nhÆ°á»ng có nét đẹp của đạo đức, mùi thÆ¡m của Ä‘iá»u tốt là nh được chinh phục và phần thưởng vạn bá»™i trên trá»i. Và để kết thúc, ngà i giải thÃch chữ Nadarét có nghÄ©a là “bông hoa†và “khiêm nhÆ°á»ngâ€.
Từ tiên tri I-sai-a đến Chúa Giêsu
Và dụ sau đây cho chúng ta thấy sá»± phù hợp giữa Cá»±u Ước và lá»i cầu khẩn đến Chúa Kitô. TrÆ°á»›c hết Thánh Antôn trÃch dẫn lá»i tiên tri I-sai-a:
“ Dáºy Ä‘i, dáºy Ä‘i! Hãy mặc lấy uy hùng, hỡi cánh tay của Yavê! Hãy tỉnh dáºy, nhÆ° những ngà y xÆ°a kia, những thế đại dÄ© vãng.†Thánh Antôn viết tiếp nhÆ° sau: “Ôi Con Thiên Chúa, Ngà i là cánh tay của Chúa Cha, xin Ngà i hãy đứng dáºy khá»i ngôi của Ngà i; xin hãy ra khá»i vinh quang trà n ngáºp nÆ¡i Ngà i. Xin Ngà i đứng dáºy mặc lấy xác phà m chúng con; xin Ngà i mang lấy sức mạnh thần thánh để chiến đấu vá»›i hoà ng tá» của thế gian nà y, để không có má»™t sức mạnh nà o bứt phá được sức mạnh của Ngà i. xin Ngà i hãy đứng dáºy để chuá»™c lại nhân loại nhÆ° những ngà y Ngà i đã cứu dân Do Thái ra khá»i ách nô lệ của ngÆ°á»i Ai Cáºp…â€
Thánh Antôn còn phối hợp lá»i của tiên tri I-sai-a vá»›i Tân Ước:
I-sai-a: “Hỡi trinh nữ, con gái Babylon, xuống Ä‘i, ngồi trên cát bụi!â€
Tin Mừng: “Sau đó Ngà i Ä‘i xuống cùng vá»›i cha mẹ, trở vá» Nazaret và hằng vâng phục các ngà i.â€
Thánh Antôn bình luáºn:
“Xuống Ä‘i, ngồi trên cát bụi, con gái Babylon và Con Thiên Chúa đã xuống thế. Kiêu ngạo khủng khiếp khi cho mình ở trên cao, ở trên ngôi còn cao hÆ¡n các tầng trá»i, ngồi trên núi của Di chúc. Hãy Ä‘i xuống, tôi xin bạn, vì Chúa Giêsu đã Ä‘i xuống… Rằng kênh kiệu ngầm phải cúi đầu xuống vì ngÆ°á»i là sá»± kiên nhẫn của Chúa đã Ä‘i xuống.â€
Sau khi Ä‘Æ°a ra việc Chúa Giêsu rá»i Ä‘á»n thá», nÆ¡i Ngà i ngồi giữa các tiến sÄ© khi má»›i 12 tuổi, Thánh Antôn có những lá»i nhÆ° sau: “Và Ngà i hằng vâng phục cha mẹ. Má»i kiêu ngạo tan ra nhÆ° sáp; má»i kháng cá»± Ä‘á»u đầu hà ng, má»i bất tuân Ä‘á»u bị sỉ nhục.â€
Thánh Antôn trÃch lá»i tiên tri I-sai-a:
“Ai mà không vâng phục Äấng mà chỉ bằng lá»i của mình đã kéo nhân loại ra khá»i hÆ° không? Äấng mà theo tiên tri I-sai-a đã Ä‘ong nÆ°á»›c trong lòng bà n tay mình…, Äâng nâng vÅ© trụ bằng ba ngón tay… Äấng mà ông thánh Gióp đã nói: “NgÆ°á»i lay chuyển đất rá»i khá»i chá»—, và cá»™t chống đỡ nó phải lung layâ€â€¦ ChÃnh Ngà i là Äấng là m má»i chuyện phi thÆ°á»ng, chÃnh Ngà i là ngÆ°á»i vâng phục. Và Ngà i vâng phục ai? Vâng phục ngÆ°á»i thợ má»™c và má»™t trinh nữ nhá» bé. Lạy Chúa, Chúa là ngÆ°á»i đầu tiên và là ngÆ°á»i cuối cùng! Lạy Chúa, Chúa là vua các thiên thần! Chúa khiêm nhÆ°á»ng phục tùng con ngÆ°á»i! Từ nay ngÆ°á»i triết gia hạ cố vâng phục và phục tùng kẻ có tá»™i, ngÆ°á»i thông thái phục tùng kẻ Ä‘Æ¡n sÆ¡, ngÆ°á»i uyên bác phục tùng kẻ không có chữ, và ngÆ°á»i trên cao phục tùng ngÆ°á»i thấp bé.â€
Từ các tác giả Hy Lạp đến các Giáo phụ
 Trong má»™t bối cảnh khác, Thánh Antôn xem hình thức kiêu ngạo nà y là tham vá»ng. Ngà i tham chiếu trong Cá»±u Ước, các Giáo phụ hay các tác giả Hy Lạp. Thánh Grêgôriô viết: “Quý vị là ngÆ°á»i chạy theo những ngÆ°á»i quyá»n cao chức trá»ng, quý vị là m hủy hoại ân sủng của mình để đánh đổi danh tiếng và có nguy cÆ¡ là m cho cuá»™c Ä‘á»i của quý vị sụp đổ, và sụp đổ nặng vì quý vị té từ trên cao… NhÆ° thế quý vị đừng ngồi hà ng ghế đầu vì rồi quý vị sẽ bị kết án và xuống ngồi hà ng cuối cùng, và điá»u nà y sẽ là m cho quý vị Ä‘au khổ.â€
Triết gia Aristote nói:
“Hãy bằng lòng vá»›i chút Ãt kẻo té!â€
Sách Châm ngôn thì viết: “Ai nâng quá cao tay mình chuẩn bị cho sá»± hủy hoại… Hãy nghÄ© vá» cái chết vì ai đứng trÆ°á»›c ký ức nà y sẽ không khao khát quyá»n cao chức trá»ng.â€
Thánh Jérôme nói má»™t cách khác: “Ai dá»… dà ng coi thÆ°á»ng những thứ trên cõi đất, ai thÆ°á»ng hay nghÄ© mình phải chết! Ai Ä‘i nhÆ° ngÆ°á»i lữ hà nh, ngÆ°á»i khách lạ ở Quả đất nà y; ai luôn ở hà ng cuối thì khi đó ngÆ°á»i ta sẽ nói vá»›i há»: “Bạn của tôi Æ¡i, xin má»i bạn lên trên caoâ€.
Sá»± ThÆ°Æ¡ng Khó là điểm mốcÂ
Chúng ta đã thấy nhiá»u và dụ nói lên tà i hùng biện của Thánh Antôn. Các Ä‘oạn dá»±a trên Ä‘iểm mốc là Sá»± ThÆ°Æ¡ng Khó của Chúa Giêsu. Äoạn trÃch sau đây là các câu há»i và các lá»i xin liên tục để chạm đến táºn đáy lòng ngÆ°á»i nghe. Thánh Antôn dùng hai vế đối ngược nhau, má»™t bên là ơn nhÆ°ng không của Con Thiên Chúa và bên kia là sá»± vô Æ¡n của ngÆ°á»i được hưởng các Æ¡n của Chúa. Ngà i bắt đầu vá»›i GiuÄ‘a:
“Chúa Giêsu bị môn đệ ná»™p: ‘Tôi ná»™p ông ấy cho quý vị, thì quý vị muốn cho tôi bao nhiêu?’… Ôi Ä‘au Ä‘á»›n! Ông đặt má»™t giá cho ngÆ°á»i vô giá! Ôi GiuÄ‘a, ông sẽ bán Con Thiên Chúa. ‘Ông chi cho tôi bao nhiêu?’ Và há» có thể cho ông gì? Khi há» cho ông thà nh phố Giêrusalem, Galilê, Samaria, vá»›i giá nà y há» có thể mua được Chúa Giêsu? Khi há» cho ông Trá»i và các thiên thần, quả đất và nhân loại trên đó, biển cả và tất cả những gì của biển… há» có thể mua Con Thiên Chúa cho ông được không?… Äấng Tạo hóa có thể bán tạo váºt của mình được không? Ông quên là vá»›i lòng khiêm nhÆ°á»ng vô song và trong sá»± khó nghèo mà Ngà i muốn sinh ra đó không? Ông quên lòng là nh của Ngà i, ông quên bà i giảng ngá»t ngà o thấm thÃa của Ngà i Æ°, các phép lạ Ngà i gieo trên bÆ°á»›c chân Ngà i Æ°? Ông ở đâu khi Ngà i khóc cho thà nh phố Giêrusalem, trên mồ của ông Ladarô? Ưu tiên nà o ông được khi Ngà i chá»n ông là m tông đồ để ông ở trong vòng thân tÃn của Ngà i?… Tất cả những ká»· niệm nà y và còn nhiá»u ká»· niệm khác đáng lý phải là m cho tâm hồn ông xúc Ä‘á»™ng, để ông có được lòng thÆ°Æ¡ng xót mà không nói câu nói đáng sợ: ‘Tôi ná»™p ông ấy cho quý vị, thì quý vị muốn cho tôi bao nhiêu?’â€
Má»—i ngÆ°á»i nghe và ngay cả chúng ta, sau khi nghe những lá»i mạnh mẽ nhÆ° váºy lại không cảm thấy mình có dá»± phần sao? Chẳng phải GiuÄ‘a đã hối háºn khi phản bá»™i và xúc phạm đến Chúa lòng là nh nhÆ° váºy sao?
Và các lá»i của diá»…n giả đặt và o miệng Chúa Giêsu đã có má»™t cÆ°á»ng Ä‘á»™ cảm xúc rất mạnh:
“Các môn đệ của tôi bá» trốn; các bạn của tôi bá» tôi; Phêrô chối tôi; nguyện Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»™i mÅ© gai cho tôi; ngÆ°á»i lÃnh đóng Ä‘inh tôi; ngÆ°á»i Do thái sỉ nhục tôi, há» báng bổ tên tôi; há» cho tôi uống giấm… Có bao giá» có ai thấy có ngÆ°á»i Ä‘au khổ nhÆ° tôi không?â€
Sau đó Thánh Antôn Ä‘Æ°a ra má»™t loạt dẫn chứng, tất cả Ä‘á»u nao lòng:
“NhÆ° sách Diá»…m ca viết, bà n tay của Ngà i đẹp nhÆ° và ng lại bị đóng Ä‘inh; đôi chân có thể là m cho biển đông lại thì bị cá»™t và o tháºp giá bằng Ä‘inh sắt; khuôn mặt Ngà i trÆ°á»›c đây sáng chói nhÆ° mặt trá»i buổi trÆ°a bây giá» lại xanh xao nhợt nhạt nhÆ° sắc chết; đôi mắt của tình yêu tá»a ra bây giá» khép kÃn… Và trong cÆ¡n hấp hối, Ngà i chỉ còn má»™t nÆ¡i nÆ°Æ¡ng tá»±a là Chúa Cha: “Con phó thác linh hồn con trong tay Cha!â€
Marta An Nguyễn dịch
Phanxicovn
Lá»i nói giá trị (3-3)
Chung quanh bánh mì
Trong “Bà i giảng Tiệc Ly†của mình, Thánh Antôn đưa ra bốn ý nghĩa của bánh mì:
– bánh váºt chất nuôi dưỡng cÆ¡ thể;
– bánh trà tuệ là há»c thuyết mang lại khôn ngoan;
– bánh Thánh Thể là thức ăn nuôi linh hồn;
– bánh vinh quang của ân phước trên thiên đà ng.
Thánh Antôn lướt nhanh hai loại bánh đầu tiên và ngà i nhấn mạnh đến hai bánh sau:
Nói vá» bánh Thánh Thể, ngà i trÃch dẫn lá»i Chúa Giêsu: “ ‘Äây là mình Ta’. Thân thể được Äức Nữ Äồng Trinh sinh hạ dÆ°á»›i tác Ä‘á»™ng của Thần KhÃ, bị đánh Ä‘áºp tà n nhẫn, bị đóng Ä‘inh trên tháºp giá, bị lưỡi đòng đâm thâu…â€
Äể hÆ°á»›ng ngÆ°á»i nghe suy gẫm vá» Sá»± ThÆ°Æ¡ng Khó, Thánh Antôn trÃch dẫn lá»i của Thánh Bernard: “Hỡi tâm hồn trung tÃn, hãy chiêm ngắm khuôn mặt của Chúa Kitô, chúng ta sẽ thấy vai của Ngà i bị rách, sÆ°á»n của Ngà i bị hở, đầu của Ngà i bị mão gai đâm, tay chân Ngà i bị đâm thủng…†Thánh Antôn kết luáºn: “Và đó là Thánh Thể!†Dù Thánh Antôn không nhắc đến Con Thiên Chúa đã sống lại và vinh quang (ngà i nhắc nhiá»u trong các bà i giảng khác), nhÆ°ng ngÆ°á»i nghe xúc Ä‘á»™ng trÆ°á»›c các Ä‘au khổ Chúa Giêsu phải chịu để cứu chuá»™c chúng ta.
Còn vỠ“bánh vinh quangâ€, đó là bánh nuôi dưỡng cÆ¡ thể chúng ta sau khi sống lại; đó là niá»m hạnh phúc vô song vô táºn mà theo Thánh Âugutinô là niá»m vui của tất cả những Ä‘iá»u tốt là nh. Sau đó ngà i trÃch dẫn lá»i Thánh Bernard: “Ở đó, ngà y không có đêm, sá»± sống không có sá»± chết, niá»m vui không có ná»—i buồn, yên bình không có lao nhá»c, an toà n không sợ hãi; sắc đẹp không biến dạng, sức mạnh không yếu Ä‘uối. Äức hạnh không tì vết, sá»± tháºt không dối trá, bác ái không ác ý, hạnh phúc không Ä‘au khổ…†Và ngà i kết thúc bằng lá»i cầu nguyện: “Giêsu Äấng Cứu Rá»—i đã cứu chuá»™c chúng con, Äấng đã mặc xác phà m, đã Ä‘au khổ đến chết, đã chiến thắng cái chết, xin cho chúng con hạnh phúc nà y. Vì công nghiệp Chúa Giêsu, Äấng hằng sống hằng trị cùng Äức Chúa Cha và Äức Chúa Thánh Thần Ä‘á»i Ä‘á»i chẳng cùng. Amen.â€
Từ hồng thủy đến cây ô-liu
CÅ©ng trong “Bà i giảng Tiệc lyâ€, Thánh Antôn nhắc cho ngÆ°á»i nghe vá» sá»± cần thiết phải chuẩn bị mùa Phục Sinh bằng con Ä‘Æ°á»ng ăn năn thống hối. Ngà i Ä‘Æ°a ra láºp luáºn khởi Ä‘i từ hồng thủy:
“Và o buổi sáng, ông Nô-ê thả chim bồ câu Ä‘i, buổi tối nó mang vá» cà nh ô-liu phủ lá xanh. Con chim bồ câu không hót nhÆ°ng rên rỉ, đó là tâm hồn khóc lóc cho tá»™i của mình. Buổi sáng có nghÄ©a là bắt đầu Mùa Chay, con bồ câu bị Ä‘uổi ra khá»i Vòm, Vòm là Giáo há»™i, trong đó chỉ có những ngÆ°á»i được chá»n. Buổi chiá»u, có nghÄ©a là cuối Mùa Chay, con chim trở vá», có nghÄ©a là nó được nháºn và o Giáo há»™i vá»›i cà nh ô-liu, tượng trÆ°ng cho lòng biết Æ¡n dâng lên Chúa vì đã nháºn được lòng Ä‘á»™ lượng của Ngà i. CÅ©ng chÃnh cà nh ô-liu nà y mà tiên tri Giêrêmia nói: “Äức Chúa đã gá»i tên ngÆ°Æ¡i: là cây ô-liu xanh rá»n, có trái trông đẹp mắt.â€
Khi tâm hồn cho máºt ngá»t của mình
Chúng ta kết thúc các bà i giảng của Thánh Antôn bằng qua hình ảnh công việc của con ong để nhắc ngÆ°á»i tÃn hữu kitô đừng quên há»c há»i cho trà tuệ và đưá»ng thiêng liêng của mình:
“Con ong lấy phấn hoa bằng hai chân trÆ°á»›c; sau đó nó đặt phấn hoa ở đôi chân giữa và đôi chân ngoà i cùng. NhÆ° thế nó mang gia tà i quý báu của mình bay trong không trung… Tâm hồn ăn năn cÅ©ng nhÆ° con ong. Nó có sáu chân: hai chân đầu tiên là tình yêu của Chúa và ngÆ°á»i anh em; hai chân giữa là ăn chay và cầu nguyện; hai chân sau là kiên nhẫn và kiên trì. Các bông hoa là nÆ¡i tâm hồn nghỉ ngÆ¡i, đó là các tấm gÆ°Æ¡ng của các thánh mà tâm hồn phải hút máºt, có nghÄ©a là sá»± thuần khiết của linh hồn và thể xác để từ đó Ä‘Æ°a chúng đến tổ ong của lÆ°Æ¡ng tâm mình… Công việc của ngÆ°á»i công chÃnh là dịu ngá»t của máºt… là thiện hÆ°á»›ng tinh tuyá»n, là hạnh kiểm trung thá»±c, là mùi hÆ°Æ¡ng của sá»± nổi tiếng, là niá»m vui không phai má» khi chúng ta nếm trải trong việc chiêm niệm các chuyện thần thánh.â€
Kế đó là là m theo lá»i khuyên thá»±c tế khôn ngoan: Hỡi ngÆ°á»i chỉ biết vâng lá»i con quá»· tò mò và sinh hoạt thì phân tán trên ngà n đối tượng cùng lúc, hãy há»c ở con ong, há»c ở đó sá»± khôn ngoan. Con ong không Ä‘áºu trên nhiá»u hoa cùng má»™t lúc. Chúng ta hãy bắt chÆ°á»›c nó, không lượn trên các hoa của tất cả các ý kiến Ä‘ang luân lÆ°u, không Ä‘á»c tất cả quyển sách đến tay mình, không bá» hoa nà y chạy theo hoa khác, nhÆ° những ngÆ°á»i rá»—i việc mệt má»i đủ chuyện, gặp nhiá»u rắc rối mà không bao giá» có được kiến thức vững chắc. Hãy cầm má»™t quyển sách mình cần và đem nó và o tổ ong ký ức của bạn. Triết gia Aristote đã nói, trồng cây mà cứ dá»i Ä‘i dá»i lại thì không bao giá» mạnh.â€Â
HÆ°á»›ng tá»›i hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c
Chúng ta có thể suy ra má»™t định nghÄ©a vá» nghệ thuáºt hùng biện và đưa ra sứ Ä‘iệp của ngà i vá» má»™t và i trÃch Ä‘oạn trong bản văn được không? TrÆ°á»›c hết phải đặt nhà hùng biện trong bối cảnh Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i của ngà i. Trong xã há»™i đầu thế ká»· 13, má»™t xã há»™i bị gặm nhắm bởi chủ nghÄ©a dị giáo cathar, bị dẫn đầu bởi chủ nghÄ©a bi quan tê bại, thì chúng ta phải Ä‘em tia sáng đến cho những ngÆ°á»i bị ảnh hưởng sai trái nà y. Má»™t tia sáng dần dần tá»a lan và thấm và o các vùng bị tác hại, nhÆ° vùng Midi nÆ°á»›c Pháp và má»™t số thà nh phố nÆ°á»›c Ã. Vá»›i tất cả ngÆ°á»i dân sợ hãi thấy mình có nguy cÆ¡ không được cứu rá»—i vì tá»™i, Thánh Antôn mang lại sá»± tin tưởng và o má»™t Chúa luôn sẵn sà ng tha thứ, chÃnh Ngà i đã cho chÃnh mình là m lÆ°Æ¡ng thá»±c nuôi sống, củng cố cho há»â€¦ Thánh Antôn là m cho há» hiểu rá»a tá»™i trong Chúa Kitô là là m cho há» trở thà nh con của Chúa, nghe Lá»i Ngà i thì há» sẽ là ngÆ°á»i Ä‘i gieo công chÃnh và bác ái. Nếu ngà i tố cáo các bất hạnh mà tÃnh kiêu ngạo, keo kiệt, khai thác những kẻ yếu Ä‘uối nhất để hưởng lợi, bất trung, đồi phong bại tục, thì đó không phải là để dạy Ä‘á»i, nhÆ°ng để là m cho những ngÆ°á»i nghe ngà i được có hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c ở trần gian nà y và ở Ä‘á»i sống bên kia mà các giá trị tháºt của Tin Mừng Ä‘em lại. Và ngà i xin hỠđặt hết lòng tin tưởng và o Äức Mẹ, Mẹ của há» trên trá»i, để đón nháºn con của Mẹ trong vòng tay của Mẹ.
Nếu các bà i giảng của Thánh Antôn là m thay đổi tâm hồn của những ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng thá»i vá»›i ngà i, dù má»™t và i chủ Ä‘á» có thể chỉ đặc biệt và o thá»i của ngà i thì vẫn còn rất nhiá»u các giá trị thiết thân của ngà i vẫn còn hiệu lá»±c vá»›i chúng ta ngà y nay, vẫn còn phù hợp cho những ngÆ°á»i thiện tâm, luôn Ä‘i tìm hạnh phúc Ä‘Ãch thá»±c mà chỉ có Chúa Kitô má»›i mang lại cho hỠđược.
Marta An Nguyễn dịch