1 V 21:17-29; Tv 51:3-4,5-6,11,16; Mt 5:43-48
Yêu thương kẻ thù
Những lá»i dạy cá»§a Chúa Giêsu mà Giáo Há»™i cho chúng ta lắng nghe hôm nay, cÅ©ng không máºp má», không nhượng bá»™ hay chiá»u theo khuynh hướng tá»± nhiên cá»§a con ngưá»i muốn giá»›i hạn tình yêu cá»§a mình đối vá»›i tha nhân.
“Hãy yêu mến anh em mình”, mệnh lệnh nà y được ghi rõ trong sách Lêvi 19,18. Những “anh em” được nhắc đến ở đây chỉ những kẻ thân thuá»™c, đồng hương, thuá»™c vá» dân riêng cá»§a Chúa. Còn câu: “Hãy ghét kẻ thù địch” thì chúng ta không gặp thấy công thức nà o tương tá»± như váºy trong Kinh Thánh. Những lá»i nà y có thể hiểu như má»™t diá»…n tả tá»± nhiên cá»§a tâm lý thưá»ng tình nÆ¡i con ngưá»i, má»™t háºu quả cá»§a tình yêu thương có giá»›i hạn trong khung cảnh những kẻ thân thuá»™c, những ngưá»i thuá»™c vá» cùng má»™t dân tá»™c, má»™t xã há»™i. Theo tâm thức hạn hẹp cá»§a Cá»±u Ước, bất cứ ai không thuá»™c vá» Dân Chúa chá»n, thì ngưá»i đó là kẻ xa lạn, là kẻ thù địch, không được yêu thương.
Chúa Giêsu đã đến để mạc khải sứ Ä‘iệp trá»n hảo hÆ¡n, bẻ gẫy những giá»›i hạn tá»± nhiên: “Còn Thầy, Thầy bảo các con: hãy yêu kẻ thù và cầu nguyện cho những kẻ ngược đãi các con”. Chúng ta chú ý đến hai chi tiết trong lá»i dạy cá»§a Chúa Giêsu: thứ nhất: không còn ai bị loại ra khá»i tình yêu thương cá»§a ngưá»i môn đệ Chúa và sá»± phân chia con ngưá»i ra là m hai loại: thân thuá»™c và thù địch không còn nữa. Thứ hai: Tình yêu thương đó được thể hiện bằng những hà nh động cụ thể, và quan trá»ng nhất, đó là thi ân và cầu nguyện cho những kẻ không tá»± nhiên được chúng ta yêu thương, và đây không còn là tình yêu thương theo tình cảm, mà là tình yêu thương thá»±c sá»± hướng đến lợi Ãch cá»§a ngưá»i khác.
Trong Tin Mừng thánh Mathêu hôm nay chúng ta được nghe má»™t bà i há»c từ Chúa Giê Su, má»™t bà i há»c đầy trăm ngà n khó khăn, thá» thách cá»§a đức tin cho má»—i chúng ta phải há»c táºp và thá»±c nghiệm, “Còn Ta, Ta bảo các con: Hãy yêu thương thù địch và là m Æ¡n cho những kẻ ghét các con; hãy cầu nguyện cho những ai bắt bá»› và nguyá»n rá»§a các con”.
Äây chÃnh là lệnh truyá»n cá»§a Chúa Giêsu cho các môn đệ, đồng thá»i cÅ©ng là lá»i má»i gá»i cho những ai Ä‘ang bước theo Ngà i trên lá»™ trình cứu độ. Tháºt váºy, cốt lõi Äạo Công Giáo cá»§a chúng ta là đạo yêu thương, bắt nguồn từ Thiên Chúa, vì bản chất cá»§a Ngà i là Tình Yêu.
“Yêu thương kẻ thù” là má»™t nghÄ©a cá» anh hùng, má»™t ná»— lá»±c vượt thắng tình cảm tá»± nhiên, vượt trên phản ứng thưá»ng tình cá»§a con ngưá»i. “Yêu thương kẻ thù” là bước và o thế giá»›i siêu nhiên cá»§a con cái Chúa, sống nhân háºu và hoà n thiện như Cha trên trá»i. Khi dạy “hãy yêu kẻ thù”, Chúa Giêsu không có ý cổ võ sá»± nhu nhược, nhát đảm, nhưng là đỠnêu cao tinh thần khoan dung, hiá»n từ, quảng đại, tha thứ.
“Hãy yêu kẻ thù”, đó là lệnh truyá»n khó thi hà nh nhất trong các lệnh truyá»n cá»§a Chúa Giêsu. Tuy nhiên, chÃnh Ngà i đã nêu gương khi sẵn sà ng tha thứ cho kẻ hại mình và cầu xin Chúa Cha tha cho há». Như váºy, Chúa Giêsu mở ra con đưá»ng má»›i cho nhân loại. Con đưá»ng lấy thiện thắng ác, lấy tình yêu vượt thắng háºn thù.
Chỉ có yêu thương má»›i là m cho thù háºn tiêu tan. Là Kitô hữu, đó không phải là má»™t chá»n lá»±a nhu nhược hay thụ động, nhưng má»™t chá»n lá»±a rất nhân là nh, là tin tưởng mạnh mẽ và o sức mạnh cá»§a chân lý, cá»§a công bằng và tình yêu, hÆ¡n là sức mạnh cá»§a chiến tranh và háºn thù.
Giáo há»™i đã để lại nhiá»u gương sáng cá»§a lòng thứ tha vÄ© đại. Cao trá»ng nhất là qua Các Thánh Tá» Vì Äạo, hình ảnh các Ngà i đối diện cái chết, không bao giá» buông má»™t đả đảo, sỉ vả hay oán há»n các kẻ đã bách hại mình. Hình ảnh Äức Thánh Giáo Hoà ng Gioan PhaoLô Äệ Nhị và o tù thăm viếng và nói câu tha thứ kẻ đã dùng súng bắn hại Ngà i, má»™t hình ảnh được thế giá»›i coi là hình ảnh đẹp nhất cá»§a thế ká»· 21. Việt Nam chúng ta cÅ©ng có gương sáng ngá»i cá»§a Hồng Y Nguyá»…n Văn Thuáºn, Ngà i hoà n toà n không oán háºn và luôn tha thứ các ngưá»i Cá»™ng Sản Việt Nam đã giam cầm Ngà i trong 13 năm khổ sai.
Má»—i ngưá»i là kẻ thù cá»§a chÃnh mình. Má»—i khi chúng ta cưu mang thù háºn, thì đó là lúc chúng ta tá»± tạo nên kẻ thù tá»± tiêu diệt mình. Má»—i khi chúng ta khước từ tha thứ và không thi ân cho kẻ thù ghét bách hại chúng ta, đó là lúc chúng ta tá»± giam hãm trong thù háºn để tá»± huá»· hoại mình.
Kẻ thù khá»§ng khiếp nhất, kẻ thù tiếp cáºn vá»›i con ngưá»i nhất là cõi lòng tÃch chứa háºn thù. Nếu loại bá» thù háºn ra khá»i lòng mình, ta sẽ biến đổi kẻ thù thà nh bạn hữu, và lúc đó sá»± bình an và vui sống cÅ©ng được tái láºp trong tâm hồn chúng ta.
Trong đòi há»i yêu thương kẻ thù, giai Ä‘oạn đầu tiên là yêu thương má»i ngưá»i, không trừ ai. Giai Ä‘oạn thứ hai phát xuất từ giai Ä‘oạn má»™t: má»™t khi đã yêu thương má»i ngưá»i không trừ ai, tất phải yêu thương cả kẻ thù nghịch là những ngưá»i cố ý hay vô tình là m hại ta. Nếu là m được như thế là đã cố gắng trở thà nh toà n thiện như Cha trên trá»i toà n thiện.
Chúa dạy môn đệ phải biết sống má»™t cách cao hÆ¡n: “Các con đã nghe dạy: Ngươi hãy yêu thân nhân, và hãy thù ghét địch thù. Còn Ta, Ta bảo các con: Hãy yêu thương thù địch và là m Æ¡n cho những kẻ ghét các con; hãy cầu nguyện cho những ai bắt bá»› và nguyá»n rá»§a các con†– Lý do cÅ©ng cao hÆ¡n: “các con hãy nên hoà n hảo như Cha các con trên trá»i là Äấng hoà n hảoâ€
Huệ Minh