Rm 8:31-39; Tv 109:21-22,26-27,30-31; Lc 13:31-35
Nhá»› ngÆ°á»i – nghÄ© ta
Tục ngữ Việt Nam có câu: Con ngÆ°á»i có cố có ông, nhÆ° cây có cá»™i nhÆ° sông có nguồn. Hay: con ai chẳng là con cha, cháu ai là chẳng cháu bà cháu ông. Hai chữ cá»™i nguồn đã mang lại toà n bá»™ ý nghÄ©a của đạo là m con đối vá»›i các báºc sinh thà nh mà bất cứ ai sinh ra trong cuá»™c Ä‘á»i Ä‘á»u có bổn pháºn phải ghi nhá»› và gìn giữ. Theo tháng năm, từ đông sang tây, từ bắc chà nam, đâu đâu cÅ©ng vang lên giai Ä‘iệu vá» chữ hiếu nhÆ° là lá»i báo đáp và ghi Æ¡n tổ tiên mình.
ChÃnh vì thế, hà ng năm Giáo Há»™i công giáo đã dà nh trá»n tháng 11 để tưởng nhá»› những ngÆ°á»i quá cố, để sống lại đạo là m con. NgÆ°á»i công giáo vẫn có thói quen tốt là nh xin lá»… cho ông bà tổ tiên, viếng nghÄ©a trang cùng vá»›i việc tảo má»™. Ngoà i ra, trong ba ngà y đầu năm, Giáo Há»™i Việt Nam đã dà nh ngà y mồng hai tết để kÃnh nhá»› tổ tiên ông bà cha mẹ. Hòa lẫn vá»›i chủ Ä‘á» kÃnh nhá»› tổ tiên, Giáo Há»™i cÅ©ng đã nhắn gá»i tá»›i từng ngÆ°á»i con phải biết yêu chuá»™ng ý nghÄ©a thiêng liêng cao cả: con Æ¡i giữ lấy lá»i cha, chá»› quên lá»i mẹ nhá»› mà ghi tâm.
Những ngÆ°á»i Do Thái cổ đại không đặt trá»ng tâm và o thế giá»›i mai háºu, nhÆ°ng há» chỉ nhắm đến cuá»™c sống hiện sinh vá»›i những phần thưởng và chúc là nh từ nÆ¡i Thiên Chúa. Äó là má»™t cuá»™c sống trÆ°á»ng thá» của ngà y hôm nay, được đông con nhiá»u cháu, có dÆ° dáºt của cải, cụ thể có nhiá»u hoa mà u ruá»™ng đất và đà n gia súc phong phú. Theo quan niệm cổ xÆ°a, ngÆ°á»i chết sẽ xuống âm phủ, là nÆ¡i không phải để thưởng phạt, nhÆ°ng chỉ là nÆ¡i bóng tối của sá»± chết bao trùm khi chúng ta an giấc ngà n thu.
Sá»± thánh thiện của Thiên Chúa và tá»™i lá»—i là hai cái gì đối kháng nhau, nhÆ° lá»a vá»›i nÆ°á»›c, nhÆ° ánh sáng vá»›i bóng tối. Do đó, tá»™i lá»—i là m cho chúng ta phải xa lìa Thiên Chúa, khiến chúng ta quay lÆ°ng chống lại Ngà i và đi ngược lại vá»›i bản tÃnh thánh thiện tuyệt vá»i của Ngà i. Thá»±c váºy, Thiên Chúa thánh thiện không thể nà o chấp nháºn má»™t chút bợn nhÆ¡ xấu xa nà o trong vÆ°Æ¡ng quốc của Ngà i.
Äối vá»›i các linh hồn đáng thÆ°Æ¡ng còn mang dấu ấn của tá»™i lá»—i, thì luyện ngục chÃnh là ná»›i ẩn náu đầy yêu thÆ°Æ¡ng, là tiá»n Ä‘Æ°á»ng của thiên Ä‘Ã ng. Các ngà i vui mừng trong Ä‘au khổ. Và ná»—i Ä‘au khổ nặng ná» nhất không phải là cá»±c hình há»a ngục, mà là khát vá»ng được diện kiến thánh nhan Thiên Chúa, mà hiện nay chÆ°a được trở thà nh sá»± tháºt, mà vẫn còn bị trói buá»™c trong sợ mòn má»i trông chá» và mong đợi.
Vá»›i ý thức vá» tá»™i lá»—i của mình, các ngà i sẽ không rá»i xa luyện ngục, cho tá»›i khi được tẩy sạch má»i vết nhÆ¡ tá»™i lá»—i. Còn mang lầy má»™t chút dấu vết của tá»™i lá»—i trong tâm hồn mình cÅ©ng là má»™t Ä‘á»›n dau cho các ngà i, khi cảm thấy mình bất xứng.
ChÃnh vì thế, trong niá»m hiệp thông, chúng ta hãy giúp đỡ các ngà i bà i những hy sinh, những lá»i kinh và những thánh lá»… chúng ta dâng lên, bởi vì đó má»›i chÃnh là những Ä‘iá»u các ngà y Ä‘ang cần đến, Ä‘á»—ng thá»i đó cÅ©ng là cách thức chúng ta báo hiếu, Ä‘á»n đáp công Æ¡n của các ngà i má»™t cách sâu xa và có ý nghÄ©a nhất.
Nói tá»›i luyện ngục, hẳn chúng ta không khá»i có những cảm nghÄ© buồn vui lẫn lá»™n. Vui vì ngÆ°á»i và o đó sá»›m muá»™n gì rồi cÅ©ng sẽ có ngà y ra. Buồn vì số ngÆ°á»i và o đó chắc chắn là đông đảo. Hay nói má»™t cách khác: mấy ai sẽ thoát được lá»a luyện tá»™i?
Ngay từ xa xÆ°a, Giáo Há»™i vẫn tin rằng những ngÆ°á»i đã chết trong tình trạng Æ¡n nghÄ©a cùng Chúa, nhÆ°ng còn vÆ°á»›ng mắc những tá»™i nhẹ, hay chÆ°a Ä‘á»n bù hết những hình phạt tạm bởi tá»™i, sẽ phải và o luyện ngục Ä‘á»n bù cho xong, rồi má»›i được lên thiên Ä‘Ã ng, hưởng hạnh phúc muôn Ä‘á»i cùng Chúa.
Cá»±u Ước đã Ä‘á» cáºp tá»›i luyện ngục khi ghi lại hà nh Ä‘á»™ng cao đẹp của ông Macabêô, khi ông quyên tiá»n gá»i vá» Giêrusalem để dâng của lá»… xóa tá»™i cho má»™t số anh em binh lÃnh đã chết, mà lúc còn sống đã mang trong mình những ảnh tượng ngẫu thần, là điá»u mà lá» luáºt Do Thái ngăn cấm.
Chúa Giêsu trong Tin Mừng cũng đã nói vỠluyện ngục:
Hãy liệu là m hòa vá»›i kẻ thù ngay lúc còn Ä‘i dá»c Ä‘Æ°á»ng vá»›i nó, kẻo kẻ thù sẽ Ä‘Æ°a ngÆ°Æ¡i ra trÆ°á»›c mặt quan tòa, quan tòa lại trao ngÆ°Æ¡i cho tên lÃnh canh và ngÆ°Æ¡i sẽ bị tống và o ngục. Ta bảo tháºt cho ngÆ°Æ¡i biết: ngÆ°Æ¡i sẽ không thoát khá»i nÆ¡i ấy cho đến khi trả hết đồng xu cuối cùng (Mt 5,25).
Hôm nay nhân ngà y lá»… các linh hồn, Giáo há»™i má»i gá»i chúng ta hãy dà nh tình yêu cho ông bà cha mẹ qua việc cầu nguyện cho các ngà i. Chúng ta hãy nà i xin lòng thÆ°Æ¡ng xót của Chúa đón nháºn các ngà i và tha thứ những yếu Ä‘uối trong thân pháºn con ngÆ°á»i của các ngà i. Vì nhân vô tháºp toà n, ai mà không có lá»—i trÆ°á»›c mặt Thiên Chúa là Äấng vô cùng chà thánh. Chúng ta hãy nhá»› đến ngÆ°á»i quá cố để là m Ä‘iá»u gì đó nhằm cứu vá»›t há». Có thể là nhÆ°á»ng cho các ngà i những Æ¡n toà n xá trong 8 ngà y đầu tháng. Có thể là là m những việc là nh phúc đức để Ä‘á»n bù cho những thiếu sót trong cuá»™c Ä‘á»i các ngà i. Có thể là những lá»i kinh ta trao gởi há» cho lòng thÆ°Æ¡ng xót của Chúa qua lá»i chuyển cầu của Mẹ Maria.
Xin Chúa cho chúng ta luôn biết táºn dụng những ngà y nà y nhÆ° là mùa báo hiếu cha mẹ và tri ân anh em bè bạn những ngÆ°á»i đã giúp đỡ chúng ta mà nay đã không còn. Xin cho hỠđược nghỉ yên bên Chúa.
Váºy ai còn sống mà không biết tưởng nhá»› đến ngÆ°á»i chết thì kẻ đó không phải là con ngÆ°á»i. Và ai chỉ biết tưởng nhá»› suông mà không biết là m những việc là nh phúc đức cụ thể thì cÅ©ng không thể xứng đáng là m con cái của Chúa.