Trong quyển sách “Chuyện gì đã xảy raâ€Â (What Happened) vừa được xuất bản gần đây, bà Clinton, ứng viên không may mắn trong lần tranh cá» và o Tòa Bạch á»c vừa qua giải thÃch, là m thế nà o mà má»™t buổi há»™i thảo cá»§a Äức Giáo hoà ng đã giúp bà lên tinh thần sau khi bị thất bại.
Äức Phanxicô trên video há»™i thảo TED
Quyển sách “Chuyện gì đã xảy raâ€Â được phát hà nh và o ngà y 12 táng 9, trong quyển sách nà y bà Hillary Clinton đã vinh danh hai giáo hoà ng: Äức Gioan XXIII và nhất là Äức Phanxicô. Bà kể, buổi há»™i thảo ngắn ngà y 25 tháng 4 cá»§a Äức Phanxicô nói chuyện trên TED Talk đã giúp bà vượt lên sá»± giáºn dữ sau vụ thất cá» bất ngá» vá»›i ông Trump. Các buổi há»™i thảo TED (Kỹ thuáºt, Giải trà và Thiết kế, Technology, Entertainment and Design) là các buổi há»™i thảo ngắn thưá»ng chỉ trong vòng 20 phút và nói đến các vấn đỠlà m dân chúng suy nghÄ©, phát xuất từ các sá»± kiện được dân chúng biết đến nhiá»u. Rất hiếm khi chương trình nà y nói đến tôn giáo và đây là lần đầu tiên má»™t giáo hoà ng được má»i nói chuyện.
 Quá xúc động vì Äức Giáo hoà ng
Trong cuá»™c há»™i thảo nà y, bà mô tả Äức Phanxicô tháºt “không tưởng tượng được†khi ngà i kêu gá»i má»™t “cuá»™c cách mạng cá»§a sá»± dịu dà ngâ€. Những lá»i nà y đã là m bà chấn động. Má»™t câu cá»§a Äức Giáo hoà ng đã đánh động bà : “Chúng ta tất cả Ä‘á»u cần nhau, không má»™t ai trong chúng ta là má»™t hòn đảo, là má»™t “tôi†tá»± láºp và độc láºp, tách ra khá»i nhau, và chúng ta chỉ có thể xây dá»±ng tương lai bằng cách kết hợp vá»›i nhau, vá»›i tất cả má»i ngưá»iâ€.
Bà viết: “Khi đó tôi hiểu những gì chúng ta cần nhất bây giá» cho nước Mỹ, đó là cái mà chúng ta gá»i là ‘thấu cảm triệt để’â€. Nhưng theo bà , cÅ©ng có các lá»i khác cá»§a ngà i là m bà xúc động. Trước hết, cÅ©ng trong bà i diá»…n văn nà y, khi ngà i thúc đẩy phải là m việc tiến đến má»™t tương lai có thể nâng những ngưá»i sống bên lá» xã há»™i, kể cả các ngưá»i di dân, ngưá»i bệnh, ngưá»i thất nghiệp, ngưá»i bị tù. Bà cÅ©ng nhá»› đến các trao đổi gay gắt giữa ông Trump và Äức Phanxicô, nhất là vá» vấn đỠdi dân.
Quyển sách được xếp hạng và o loại sách bán chạy trên Amazon. Quyển sách được nuôi dưỡng trong tinh thần kitô giáo và có nhiá»u câu trÃch vỠđức tin. Má»—i chương kết thúc bằng má»™t câu trÃch ngắn cá»§a má»™t nhân váºt danh tiếng, chÃnh trị gia, văn sÄ© hay nhà đấu tranh. Má»™t chương có tên “Tạo nên lịch sá», (Making History)†kết thúc bằng câu trÃch cá»§a má»™t nữ văn sÄ© công giáo Mỹ, bà Flannery O’Connor: “Biết mình, trước hết là biết cái gì mình thiếu. Äó là lượng định mình vá»›i Sá»± tháºt, chứ không phải ngược lạiâ€. Chương cuối kết thúc bằng má»™t câu trÃch được cho là cá»§a Äức Gioan XXIII, giáo hoà ng được Äức Phanxicô phong thánh năm 2014. Bà Hillary Clinton nhắc lại: “Bạn đừng quan tâm đến giữa gì bạn đã cố gắng và thất bại, nhưng hãy quan tâm đến những gì bạn có thể còn hoà n tá»±u đượcâ€. Tuy nhiên câu nà y rất phổ thông trên các trang mạng và không có má»™t tà i liệu nà o cá»§a Vatican chứn thá»±c câu nà y là cá»§a Äức Gioan XXIII.
Marta An Nguyễn dịch
Phanxicovn
Chưa từng có: Äức Phanxicô trên TED Talk, ngà i kêu gá»i Silicon Valley nên “dịu dà ngâ€
Ngà y 25 tháng 4, Äức Phanxicô xuất hiện trên buổi há»™i thảo ngắn TED Talk ở Vancouver, Canada. Buổi há»™i thảo có tên “Lý do mà theo đó tương lai duy nhất có thể xây được là phải bao gồm má»i ngưá»iâ€. Buổi há»™i thảo được thâu hình tại Vatican, Äức Phanxicô ngồi tại văn phòng mình và nói bằng tiếng Ã.Các buổi há»™i thảo TED là các buổi há»™i thảo ngắn (khoảng 20 phút), hà ng năm quy tụ các nhân váºt trong lãnh vá»±c kỹ thuáºt và khoa há»c cá»§a nhiá»u thà nh phố trên thế giá»›i, để trình bà y các vấn đỠlà m dân chúng suy nghÄ©, phát xuất từ các sá»± kiện được dân chúng biết đến nhiá»u. Rất hiếm khi ngưá»i ta nói đến tôn giáo ở đây, và đây là lần đầu tiên má»™t giáo hoà ng xuất hiện trên chương trình nà y.
Nắm vững vấn Ä‘á», Äức Phanxicô nói trá»±c tiếp vá»›i Silicon Valley: “Quý vị cà ng mạnh, các hoạt động cá»§a quý vị cà ng có ảnh hưởng trên dân chúng thì quý vị cà ng phải hà nh động trong khiêm tốn. Nếu quý vị không có tinh thần nà y, quý vị sẽ há»§y chÃnh quý vị và quý vị há»§y luôn ngưá»i khácâ€.
Khởi Ä‘i từ ý tưởng “cuá»™c sống chỉ tồn tại trong tương quan vá»›i ngưá»i khácâ€, Äức Phanxicô lặp lại má»™t trong các chá»§ đỠyêu chuá»™ng cá»§a ngà i: văn hóa cá»§a loại bá»: “Sá»± tăng trưởng trong tiến bá»™ khoa há»c và kỹ thuáºt cà ng lên cao thì sá»± bình đẳng và há»™i nháºp xã há»™i Ä‘i kèm theo phải cà ng lá»›n lao hÆ¡nâ€.
Nhắc đến Mẹ Têrêxa và dụ ngôn ngưá»i Samaritanô, ngà i nói đến cÆ¡n khá»§ng hoảng cá»§a ngưá»i di dân: “ChÃnh tôi, tôi cÅ©ng sinh ra từ má»™t gia đình di dân; cha tôi, ông bà tôi, cÅ©ng như rất nhiá»u ngưá»i à khác đã từ à đi Argentina và tất cả Ä‘á»u hiểu số pháºn cá»§a những ngưá»i bá» tất cả mà ra Ä‘i. Tôi cÅ©ng có thể trở thà nh ngưá»i bị xã há»™i bá». Vì thế trong táºn tâm hồn tôi, tôi luôn tá»± há»i: ‘Vì sao há» mà không là tôi?’â€
“Tôi biết các cuá»™c há»™i thảo TED quy tụ rất nhiá»u tinh thần sáng tạo. Äúng váºy, yêu tha nhân cần má»™t thái độ sáng tạo, cụ thể và khéo léo. Các thiện hướng, các công thức chuẩn thưá»ng chỉ để cho lương tâm chúng ta ngá»§ yên, và như thế thì không đủâ€. Äức Phanxicô kêu gá»i đối xỠ“dịu dà ng†, ngà i cho rằng sá»± thay đổi không phải duy nhất dà nh cho những ngưá»i “ưu tú, các lãnh đạo lá»›n, các công ty lá»›nâ€. “Äúng, há» có trách nhiệm lá»›n lao. Nhưng tương lai trước hết ở trong tay những ngưá»i nháºn biết ngưá»i khác như má»™t cá nhân, và chÃnh há» cÅ©ng là má»™t phần tá» như “chúng taâ€.
Trong rất nhiá»u phản hồi trên trang site TED, rất nhiá»u ngưá»i xúc động khi thấy Äức Giáo hoà ng Ä‘i ra ngoà i khuôn khổ hạn chế cá»§a tôn giáo để nói chuyện vá»›i công chúng, và không phải chỉ vá»›i ngưá»i công giáo.
Marta An Nguyễn dịch