Chúa có thương má»™t số ngưá»i nà o đó nhiá»u hÆ¡n những ngưá»i khác không? Chúa có thiên vị không?
Äây là vấn đỠtranh cãi từ hà ng thế ká»· nay: Liệu có má»™t chá»§ng tá»™c nà o được Chúa chá»n? Có phải má»™t số ngưá»i nà o được định trước sẽ lên thiên đưá»ng hay xuống địa ngục không? Có phải Chúa thương ngưá»i nghèo hÆ¡n ngưá»i già u? Có phải Chúa thương ngưá»i có tá»™i hÆ¡n ngưá»i ngay thẳng? Có phải Chúa thương ngưá»i trinh tiết hÆ¡n ngưá»i láºp gia đình? Ãt nhất là nhìn bá» ngoà i, có vẻ như thánh kinh nói rằng Chúa thương má»™t số ngưá»i hÆ¡n những ngưá»i khác. Nhưng có đúng như váºy không?
Khó mà trả lá»i được câu há»i nà y, vì phần nà o đó là má»™t câu há»i sai lầm. Thông thưá»ng, bất cứ khi nà o chúng ta dá»±ng lên những kiểu đối láºp như thế (Có phải Chúa thương ngưá»i nà y hÆ¡n ngưá»i kia?), thì chúng ta Ä‘ang láºp ra má»™t lối Ä‘i trên má»™t con đưá»ng sai:
Và dụ, khi Chúa Giê-su nói cả thiên đà ng vui mừng khi có má»™t ngưá»i trở lại hÆ¡n là vui vá»›i chÃn mươi chÃn ngưá»i không cần hối cãi; thì không phải Chúa khẳng định thương ngưá»i có tá»™i sâu Ä‘áºm hÆ¡n ngưá»i ngay thẳng. Äối vá»›i Chúa Giê-su, khi nói trong hoà n cảnh cụ thể nà y, là không há» ngụ ý nói tá»›i ngưá»i ngay thẳng. Chỉ Ä‘ang nói vá»›i kẻ có tá»™i (những ngưá»i cảm thấy cần phải trở lại) và những ngưá»i tá»± cho là mình ngay thẳng (những ngưá»i có tá»™i nhưng chưa hiểu mình cần ăn năn hối lá»—i). Hối cải, Ãt nhất trong bối cảnh đặc biệt nà y, không phải là má»™t Ä‘iá»u kiện tiên quyết cho Ä‘á»i sống Ki-tô hữu. Không há» có ngụ ý vá» ngưá»i ngay thẳng ở đây, chỉ những ngưá»i có tá»™i, và hà nh trình Ki-tô luôn luôn là má»™t hà nh trình cá»§a trở lại, má»™t sá»± quay vá» rà ng, như đà n chiên quay vá» chuồng. Chúng ta mở lòng ra để nháºn tình thương yêu cá»§a Chúa bất cứ lúc nà o chúng ta nháºn ra Ä‘iá»u đó. Chúa tháºt sá»± thiên vị những kẻ có tá»™i, nhưng những kẻ có tá»™i bao gồm tất cả chúng ta.
Äiá»u nà y cÅ©ng đúng đối vá»›i chuyện có phải Chúa thương ngưá»i nghèo hÆ¡n ngưá»i già u hay không. Má»™t cách xác quyết, Giê-su nói rằng Chúa ưu ái ngưá»i nghèo, nhưng như váºy có phải là Chúa thương ngưá»i già u Ãt Ä‘i không?
Thêm má»™t lần nữa, chúng ta phải cẩn trá»ng trong cách chúng ta đặt những phạm trù nà y tương phản vá»›i nhau: nghèo tương phản vá»›i già u. Äiá»u được khẳng định ở đây không phải là khi chúng ta nghèo thì Chúa thương chúng ta hÆ¡n so vá»›i khi chúng ta già u. Mà đúng hÆ¡n, ý ở đây là Chúa thương chúng ta trong cái nghèo nà n cá»§a chúng ta, và khi chúng ta chấp nháºn mình nghèo thì dá»… dà ng mở lòng ra để được yêu thương và dá»… dà ng bà y tá» lòng biết Æ¡n hÆ¡n. Äối vá»›i Chúa Giê-su, chỉ có hai loại ngưá»i: những ngưá»i nghèo và những ngưá»i chưa tiếp xúc vá»›i cái nghèo nà n cá»§a mình. Và cÅ©ng không phải là Chúa thÃch chúng ta nghèo và thương chúng ta hÆ¡n khi chúng ta nghèo. Mà đúng ra, chÃnh là khi chúng ta nghèo và tiếp xúc vá»›i cái nghèo cá»§a mình thì chúng ta dá»… dà ng mở lòng ra vá»›i tình thương hÆ¡n, kể cả tình thương cá»§a Chúa lẫn tình thương cá»§a ngưá»i khác. Chúa tháºt sá»± thiên vị ngưá»i nghèo, nhưng, giá như chúng ta hiểu đúng tình trạng cá»§a mình, rằng những ngưá»i nghèo bao gồm tất cả chúng ta.
Nguyên tắc nà y cÅ©ng cần được áp dụng đối vá»›i các vấn đỠchung quanh vấn đỠthiêng liêng và vấn đỠtình dục. Có phải Chúa thương chúng ta hÆ¡n khi chúng ta chưa trá»n vẹn vá» mặt tình dục so vá»›i khi trá»n vẹn không?
Phúc âm nhấn mạnh rằng Chúa Giê-su sinh ra từ má»™t trinh nữ, được chôn trong má»™t nấm mồ chưa từng chôn ai, và vì thế, chúng ta được má»i gá»i để có má»™t trái tim trinh trắng. Bởi Ä‘iá»u nà y mà trên con đưá»ng thiêng liêng Ki-tô cÅ©ng như trong các truyá»n thống linh đạo cá»§a má»i tôn giáo lá»›n trên thế giá»›i, từ xưa đến nay vẫn luôn luôn có má»™t dòng tư tưởng cho rằng cách nà o đó Chúa ban phước cho những ai sống Ä‘á»i độc thân hÆ¡n những ngưá»i láºp gia đình, rằng sá»± trinh trắng là tình trạng tinh thần được ưu ái hÆ¡n. Có phải Chúa thương chúng ta hÆ¡n nếu chúng ta là những ngưá»i trinh trắng?
Chúng ta lại phải cẩn trá»ng trong cách đặt những phạm trù nà y tương phản vá»›i nhau: trinh trắng và không trinh trắng. Lá»i dặn ở đây là Chúa thương những gì là trinh trắng trong bản thân chúng ta. Mối quan hệ tương phản ở đây không phải là giữa những ai ngá»§ má»™t mình và những ngưá»i không ngá»§ má»™t mình, mà là giữa những ngưá»i bảo vệ những gì trinh trắng trong bản thân, và những ngưá»i không là m như váºy; giữa những ngưá»i có thể đổ mồ hôi máu để tiếp tục chịu đựng căng thẳng khi sống mà không tuyệt Ä‘Ãch thoả mãn (tất cả má»i loại) và những ngưá»i không là m như váºy. ChÃnh khi chúng ta bảo vệ những gì trinh trắng trong bản thân và khi chúng ta không bá» qua những giai Ä‘iệu thầm kÃn chÃnh đáng cá»§a cuá»™c sống vì những căng thẳng cá»§a mình là lúc chúng ta mở lòng ra hÆ¡n để tiếp nháºn tình thương yêu, tình thương yêu cá»§a Chúa và tình thương yêu cá»§a con ngưá»i.
Chúa tháºt sá»± thiên vị những ngưá»i trinh trắng, nhưng, nếu chúng ta sống vá»›i lòng khiêm cung và nhẫn nại đúng má»±c, thì những ngưá»i trinh trắng đó gồm tất cả chúng ta.
CÅ©ng có thể nói như váºy vá» việc Chúa Giê-su trân trá»ng trẻ con như những con ngưá»i lý tưởng. Không phải Ngưá»i dạy rằng Chúa thương trẻ con hÆ¡n ngưá»i lá»›n. Sá»± tương phản nà y không phải là giữa trẻ con và ngưá»i lá»›n, mà là giữa những ai, giống như trẻ con, biết há» cần được giúp đỡ, và những ngưá»i vì kiêu căng hay vì tổn thương đã không còn thừa nháºn há» cần Chúa hay cần ai khác. ChÃnh khi chúng ta thừa nháºn sá»± tháºt sâu xa rằng chúng ta không thể tá»± mình mà đầy đủ thì chúng ta má»›i mở lòng ra để Chúa và ngưá»i khác ưu ái. Chúa tháºt sá»± thiên vị những ai giống như trẻ con, nhưng, hy vá»ng là trẻ con bao gồm tất cả chúng ta.
Chúa có đối xá» thiên vị hay không? Có, nhưng không phải là giữa những ngưá»i khác nhau, mà là giữa những trạng thái khác nhau trong chÃnh tâm hồn chúng ta.
J.B. Thái Hòa dịch
Phanxicovn