Năm chìa khóa để k�m chế nhu cầu nói không kiểm soát

Không cần thiết phải lên tiếng trong mỗi cuộc thảo luận. Và giá trị của chúng ta tuyệt đối lại không ở sự việc lập luận của chúng ta có được nghe hay không. Bài viết giúp chúng ta ý thức chuyện này.

Tôi thích trích câu của thi sĩ Ba Lan Julian Tuwim (1894-1953): “Phúc cho ai không có gì để nói, không có một động lực nào để nói�, vì nó nhắc cho tôi, đôi khi tôi cũng có khuynh hướng: một nhu cầu nói không ki�m chế được. Làm sao tránh được? Làm sao ki�m chế được? Có cách nào hiệu quả để ki�m chế được không? Nó đến từ đâu?

Cũng như mỗi tật xấu, tính ba hoa chích chòe có nhi�u nguyên do của nó. Chung chung, các tâm lý gia cho rằng, đó là để bù đắp cho nỗi cô đơn quá lớn, một thói quen của gia đình, hoặc dơn giản một nét của cá tính. Còn riêng tôi, đó là một cách để kéo m�i ngư�i chú ý đến tôi, mới đầu là cha mẹ, sau này là bạn bè và ngư�i chung quanh tôi. Ngày mà tôi hiểu được, không cần thiết phải lên tiếng trong mỗi thảo luận, và giá trị của tôi không nhất thiết nh� các lập luận của tôi được nghe hay không, ngày đó, tôi cảm thấy mình trút được gánh nặng.

Ngư�i nào nói không ngừng, ngư�i đó không nghe ngư�i khác

Chúng ta tất cả đ�u có, trong thân cận của mình ít nhi�u cũng có ngư�i hễ có dịp là h� nói v� mình, nói những chuyện mình làm. Không phải lúc nào h� cũng ý thức, nhưng nh� tính ba hoa này mà h� có cảm tưởng mình làm chủ được tình hình và các ngư�i trước mặt mình. Như thế cuộc thảo luận không bao gi� bắt đầu bằng một chuẩn đích, nhưng lại cho một ảo tưởng giả là mình được an toàn.

Trong bối cảnh này, thật khó để có một cuộc trao đổi thật sự, vì đương sự nói không ngừng, nhưng lại không diễn tả được tình cảm hoặc cảm nhận của mình. Thay vì mở ra để trao đổi, thì h� làm hàng rào chặn lại. Tôi hiểu hoàn hảo đi�u tôi muốn nói, vì từ lâu, tôi là ngư�i “nói không kiểm soát�, tôi có câu trả l�i cho m�i chuyện. Tôi có thể tổ chức những buổi tranh luận phức tạp và vô tận, chỉ để mình được đánh giá cao hoặc đơn giản chỉ để được chấp nhận.

Năm cách để ki�m chế tính ba hoa quá mức của mình 

1. Tìm nguyên do. Bạn đặt câu h�i: nó đến từ đâu? �âu là lý do? Nó mang lại cho tôi gì? Tôi có muốn giấu chuyện gì không? Tôi thật sự có muốn thoát ra kh�i tình trạng nói huyên thuyên vô tận này không?
   

2. �ặt lại ý tưởng theo thứ trật. Phải ki�m chế cái hỗn độn trong đầu mình. Chuyện này không phải dễ nhưng phải cố gắng. Trước khi có một cuộc thảo luận quan tr�ng, bạn phải viết xuống chương trình và phải theo sát nó.
   

3. Tôi luyện sự tập trung. Trên các trang mạng, có rất nhi�u bài tập để tôi luyện sự tập trung. Nó rất quan tr�ng vì chất lượng của sự lắng nghe tùy thuộc vào khả năng tập trung này.
   

4. Ch� cho cảm xúc lắng xuống, đừng để nó bị tuôn trào. Dùng thì gi� trước khi lên tiếng, và ch� để đừng bị mất kiểm soát vì cảm xúc quá mạnh. Tôn tr�ng nghiêm nhặt nguyên tắc đầu tiên của truy�n thông: dành thì gi� cho ngư�i đối thoại nói hết câu của h�, hay những gì h� cần phải nói trước khi mình đưa ra các lập luận riêng của mình.
   

5. H�i ngư�i chung quanh. Bàn thảo với bạn bè thân cận để h� kín đáo ra dấu cho mình biết khi mình đã quá l�i.

Ba hoa quá, một tài năng bị phí phạm

“Nếu quy�n được nói có giá trị của vàng,

Thì ai muốn mua quy�n này để tự ca tụng mình?

Nhưng các l�i nói bay bỗng tất cả đ�u có cánh để bay

Mỗi ngư�i lấy những gì h� muốn, và đi theo những gì h� thích,

Nó có thể có được mà không bị phạt

Cái dối trá ghê tởm cũng như sự thật�.

(Euripide, được Plutarque trích lại trong Tác phẩm đạo đức, Tập 2 “Làm sao tự khen mình mà không phô trương ganh tị)

Câu nói này của Euripide diễn tả một cách hoàn hảo sự cần thiết những gì tôi muốn nói: chúng ta được ban cho khả năng ngôn ngữ và đừng phí phạm nó vào những chuyện vô ích, chuyện gì cũng phê bình, phán xét vội vã, trách cứ hoặc phao tin đồn. Dù thực tế có gay gó chúng ta phải tìm chữ để mang lại can đảm, để hy v�ng, để nâng đỡ và khuyến khích yêu thương. 

�ừng lắm chuyện trong l�i cầu nguyện của mình

L�i nói giết chết các quan hệ, kể cả các quan hệ sâu đậm nhất. Trong đ�i sống thiêng liêng, ba hoa chích chòe không làm được gì. Trước hết phải biết lắng nghe. �ể sống thông hiệp với Chúa, chúng ta phải giữ thinh lặng.

Theo kinh nghiệm của tôi, sự gặp gỡ với Chúa, nhận thức sự hiện diện của Ngài đ�u luôn trong thinh lặng. Không phải duy chỉ thinh lặng trong cầu nguyện, nhưng là ẩn mình với cuộc sống hàng ngày của chúng ta. �i�u này đòi h�i chúng ta không còn tham dự vào các cuộc nói chuyện th�i thượng để tập trung hơn vào đối thoại nội tâm với chính mình và với Chúa.

fr.aleteia.org, Marcin Gomulka, 2017-07-13

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Phanxicovn