Suy nghĩ v� ơn g�i

Sau một th�i gian ngắn vào dòng Trappe, Thomas Merton viết câu chuyện trở lại của ông và nhật ký đ�i sống tu trì thành quyển sách Bảy Câu Chuyện Trên Núi. Quyển sách trở thành sách bán chạy, ngoài ra nó còn tạo được sức tưởng tượng lãng mạn cho thế hệ của ông. Những năm sau đó, các dòng Trappe tràn ngập đơn xin gia nhập dòng, đương nhiên không phải tất cả đ�u nhận định đúng ơn g�i, nhưng một số lớn tu sĩ cho rằng h� trở thành tu sĩ chỉ vì lý tưởng lãng mạn trong câu chuyện của Merton đã gợi lên cho h�.

Theo ý tôi, sự vắng bóng một loại lý tưởng lãng mạn này đã là một trong những lý do chính vì sao ngày nay, ở thế giới phương Tây, càng ngày càng có ít ngư�i, cả nam lẫn nữ, đáp trả l�i kêu g�i làm linh mục và sống đ�i sống tu trì.

Chúng ta cần có lại một lý tưởng cho đ�i sống tu trì để giáo dân có thể phải lòng với một cái gì đó, từ đó đốt cháy sức tưởng tượng của tính lãng mạn. �i�u đó ngày nay đã biến mất. Theo tôi, hình như các rắc rối giả tạo đã giết chúng ta. Chúng ta mệt m�i và thư�ng t� ra yếm thế trước các ơn g�i này. Không ngạc nhiên khi chúng ta có ít ơn g�i. “Không cho phép có các ảo tưởng lãng mạn!� gần như là câu khẩu hiệu. Nếu áp dụng câu này cho các đám cưới thì cũng ít có ai dám làm đám cưới.

�ến một điểm nào đó, sự chín chắn dấn thân tùy thuộc vào một quyết định có suy nghĩ chứ không tùy vào tính ngây thơ, lãng mạn, tình cảm, bổn phận cưỡng bách hay không có một khả năng làm gì khác. Tôi rất thích khẩu hiệu của nhóm Gặp Gỡ Hôn Nhân hay dùng: “Tình yêu là một quyết định!�. H� đúng. Chúng ta có thể, và trong nhi�u trư�ng hợp, quyết định dấn thân vì ngây thơ, vì thiếu cơ hội, vì cảm xúc lãng mạn, nhưng chúng ta không b�n đổ, ít nhất không phải là không có chua xót hay không trụ lâu, ngoại trừ, ở một điểm nào đó, chúng ta ch�n lại theo một cách mới và thanh thoát.

Và trưởng thành chín chắn sẽ đến theo đó. Chúng ta chỉ trưởng thành khi chúng ta ch�n yêu thương, phục vụ, vâng l�i, sấp mình, tự do nhi�u hơn, quên mình hơn cho tha nhân hay cho một công việc nào đó bởi vì chúng ta biết và chấp nhận đó là việc đúng phải làm, bất chấp đến chúng ta cảm nhận v� nó như thế nào hoặc có những chuyện khác hấp dẫn hơn lôi cuốn.

Nhưng – đầu tiên hết đó không phải là sự thật. �ầu tiên hết bạn phải mê đắm, phải “phải lòng�! Ai là thi sĩ, nhà thần bí, ngư�i lãng mạn sẽ hiểu ngay đi�u này. Những ngư�i lấy nhau cũng quá biết đi�u này. Cứ cho là như vậy, sau th�i gian yêu nhau h� phải quyết định, nhưng đó không phải là chuyện đầu tiên đưa đến đám cưới. Trước hết h� phải “phải lòng� nhau. Bạn được một lý tưởng lôi cuốn. Lý tưởng này có thể một phần nào đó là ảo tưởng nhưng trước tiên hết, nó cho bạn có can đảm lấy cơ hội và biết quên mình. Morris West, một tiểu thuyết gia lớn nói: “Tất cả phép lạ bắt đầu bằng việc sa vào lưới tình!� Hầu hết các dấn thân lâu dài trong cuộc sống đ�u bắt đầu bằng cách này.

Lại một lần nữa, chúng ta cần một lý tưởng lãng mạn cho ơn g�i linh mục và đ�i sống tu trì, nếu không chúng ta sẽ thấy trong tương lai ngày càng có ít linh mục, tu sĩ nam nữ.

�i�u này đưa ra ngay lập tức câu h�i : Thế nào là một lý tưởng lãng mạn? Quyển sách của Meron nói cái gì mà các quyển sách khác hiện nay nói v� đ�i sống tu trì không nói đến?

Cái gì làm chạy công việc và cái gì không? Lý tưởng của mẹ Tê-rê-xa chẳng hạn, đã làm đốt cháy ng�n lửa tưởng tượng lãng mạn cho một số ngư�i nhưng lại không làm được cho ngư�i khác. Bà là thánh và lý tưởng đ�i sống tu trì của bà, dù nghiêm nhặt, nhưng vẫn là một cái gì có tính cách lãng mạn tuyệt v�i. Nhưng tại sao nó không gây cơn lũ nơi các cô gái trẻ trong thế giới phương Tây để các cô đẩy cánh cửa bước vào dòng tu?

Có thể chúng ta sẽ thích thú khi đ�c bản văn Ngư�i Chết Biết �i của nữ tu Helen Prejean, bà viết lý tưởng của đ�i sống tu trì là có một đ�i sống thế tục cao. Câu chuyện của bà có những điểm tương tự với Bảy Câu Chuyện Trên Núi: Cả hai đ�u ở trong nhà dòng, đ�u có công việc nghệ thuật để làm, đ�u làm cho đạo đức có bộ mặt lôi cuốn hơn, đ�u có l�i m�i g�i một cách tinh tế, đ�u mô tả đ�i sống tu trì dưới một khía cạnh tốt đẹp, đ�u lãng mạn tuyệt v�i và khai quật đ�i sống tu trì thầm kín của từng tu sĩ nam nữ chúng ta. Cả hai quyển sách Bảy Câu Chuyện Trên Núi và Ngư�i Chết Biết �i làm cho đ�i sống tu trì có một nét gì lãng mạn. Tại sao h� không khơi dậy ơn g�i như ngư�i xưa đã làm được? Tôi hy v�ng tôi biết được đ�u này.

Có nhi�u lý do cho câu h�i này, ngày nay, ở phương Tây, các giáo xứ, tu viện, chủng viện cũ kỹ và trống vắng. Các nhà bảo thủ cho rằng vì đ�i sống thế tục, vì đánh mất ý nghĩa của hy sinh quên mình, vì ngư�i bây gi� không có khả năng dấn thân một cái gì lâu dài trong đ�i, vì cách mạng tình dục, vì đức tin bị soi mòn trong văn hóa. Các nhà tự do thì đưa ra những lý do khác: Sự nổi bật lên của đ�i sống giáo dân là sứ điệp từ thần khí v� vấn đ� ơn g�i, đ�i sống tu trì của linh mục và các dòng tu buộc tu sĩ sống độc thân cần phải xem lại, và cả hai cần có những hình thức mới trước khi chúng ta có thể kêu g�i giáo dân ý thức lại v� ơn g�i.

Có một vài sự thật trong tất cả các lý do này dù không có một lý do nào thật sự có lỗi. �ó là gì? �ó là chúng ta thiếu một lý tưởng lãng mạn cho ơn g�i. Ơn g�i bị buộc phải khuất phục để trừ quỷ, và bây gi� là lúc phải tiến đến đàng trước. Chúng ta cần tái tạo bản chất thiên thần, ánh sáng và nét đẹp cho ơn g�i. Chúng ta cần lãng mạn hóa lại đ�i sống tu trì và cho giáo dân một cái gì tuyệt đẹp để h� rơi vào lưới yêu thương.

Ronald Rolheiser, 2003-06-01

J.B. Thái Hòa dịch.

Phanxicovn