“HÃY LẤY CÃI ÄÀ KHỎI MẮT NGÆ¯Æ I TRƯỚC ÄÔ.
BÀI ÄỌC I: St 12, 1-9
“Abram ra Ä‘i nhÆ° Chúa đã truyá»n dạy”.
TrÃch sách Sáng Thế.
Khi ấy, Chúa phán cùng Abram rằng: “NgÆ°Æ¡i hãy từ bá» quê hÆ°Æ¡ng, há» hà ng và nhà cá»a cha ngÆ°Æ¡i mà đi đến xứ Ta chỉ cho. Ta sẽ cho ngÆ°Æ¡i thà nh má»™t dân lá»›n; Ta sẽ chúc là nh cho ngÆ°Æ¡i, và Ta sẽ cho danh ngÆ°Æ¡i nên lá»›n lao, ngÆ°Æ¡i sẽ là má»™t mối chúc là nh. Ta sẽ chúc là nh cho những ai chúc là nh cho ngÆ°Æ¡i, và sẽ chúc dữ cho ai chúc dữ cho ngÆ°Æ¡i. NÆ¡i ngÆ°Æ¡i má»i dân nÆ°á»›c sẽ được chúc phúc”.
Abram ra Ä‘i nhÆ° Chúa đã truyá»n dạy, và có ông Lót Ä‘i theo. Khi bỠđất Haran, Abram được bảy mÆ°Æ¡i lăm tuổi. Ông Ä‘em Sarai, vợ ông, và Lót là cháu, cùng vá»›i tất cả tà i sản và gia nhân mà há» có ở Haran. Há» ra Ä‘i đến đất Canaan. Khi há» tá»›i nÆ¡i, Abram rảo qua các xứ cho đến Sikem, thung lÅ©ng thá»i danh. Bấy giá» ngÆ°á»i Canaan Ä‘ang ở xứ nà y.
Chúa đã hiện ra vá»›i Abram và phán rằng: “Ta sẽ ban đất nà y cho dòng dõi ngÆ°Æ¡i”. Ông đã dá»±ng ở đó má»™t bà n thá» kÃnh Thiên Chúa, Äấng đã hiện ra vá»›i ông. Rồi từ nÆ¡i ấy, ông Ä‘i đến núi ở phÃa đông Bêthel mà cắm trại: phÃa tây của trại là Bêthel và phÃa đông là Hai. Ông cÅ©ng dá»±ng ở đó má»™t bà n thá» kÃnh Chúa, và khấn cầu danh Chúa. Abram cứ tiến dần mãi vá» (Nageb ở) phÃa nam.
Äó là lá»i Chúa.
ÄÃP CA: Tv 32, 12-13. 18-19. 20 và 22
Äáp: Phúc thay dân tá»™c mà Chúa chá»n là m cÆ¡ nghiệp riêng mình (c. 12b).
XÆ°á»›ng: 1) Phúc thay quốc gia mà Chúa là Chúa tể, dân tá»™c mà Chúa chá»n là m cÆ¡ nghiệp riêng mình. Tá»± trá»i cao Chúa nhìn xuống, NgÆ°á»i xem thấy hết thảy con cái ngÆ°á»i ta. – Äáp.
2) Kìa Chúa để mắt coi những kẻ kÃnh sợ NgÆ°á»i, nhìn xem những ai cáºy trông ân sủng của NgÆ°á»i, để cứu gỡ há» khá»i tay thần chết, và nuôi dưỡng há» trong cảnh cÆ¡ hà n. – Äáp.
3) Linh hồn chúng con mong đợi Chúa, chÃnh Ngà i là Äấng phù trợ và che chở chúng con. Lạy Chúa, xin đổ lòng từ bi xuống trên chúng con, theo nhÆ° chúng con tin cáºy ở nÆ¡i Ngà i. – Äáp.
ALLELUIA: Ga 14, 5
Alleluia, alleluia! – Chúa phán: “Thầy là đưá»ng, là sá»± tháºt và là sá»± sống, không ai đến được vá»›i Cha mà không qua Thầy”. – Alleluia.
BÀI TIN MỪNG: Mt 7, 1-5
“Hãy lấy cái Ä‘Ã khá»i mắt ngÆ°Æ¡i trÆ°á»›c đã”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Các con đừng Ä‘oán xét để khá»i bị Ä‘oán xét. Các con Ä‘oán xét thể nà o thì các con cÅ©ng bị Ä‘oán xét nhÆ° váºy. Các con dùng đấu nà o mà đong, thì cÅ©ng sẽ Ä‘ong lại cho các con bằng đấu ấy. Sao ngÆ°Æ¡i thấy cái rác trong mắt anh em, mà không thấy cái Ä‘Ã trong mắt ngÆ°Æ¡i? Hoặc sao ngÆ°Æ¡i bảo anh em: ‘Äể tôi lấy cái rác ra khá»i mắt anh’, và nà y: cái Ä‘Ã Ä‘ang ở trong mắt ngÆ°Æ¡i. Äồ giả hình, hãy lấy cái Ä‘Ã khá»i mắt ngÆ°Æ¡i trÆ°á»›c đã, rồi ngÆ°Æ¡i sẽ thấy rõ để lấy cái rác ra khá»i mắt anh em ngÆ°Æ¡i”.
Äó là lá»i Chúa.
_______________________________
PHẦN MỞ ÄẦU:
TRONG BÀI ÄỌC I, trÃch Sách Sáng thế, nói vá» chủ Ä‘á» Äức tin.
Nói vá» chủ Ä‘á» Äức Tin, có lẽ nhân váºt đầu tiên phải kể đến là Tổ Phụ Abraham. Äiá»u đó không có gì lạ lẫm, bởi Ông được đặt cho biệt danh là “Cha của nhÅ©ng kẻ tin”.
Thái Ä‘á»™ đức tin của Tổ Phụ Apraham khiến cho chúng ta thá»±c sá»± nể phục; má»™t đức tin khiêm tốn, Ä‘Æ¡n sÆ¡ và cÅ©ng rất kiên cÆ°á»ng trÆ°á»›c thá» thách.
TrÆ°á»›c khi Thiên Chúa gá»i Abraham, ông và gia đình ông Ä‘ang sống yên ổn tại Urs, má»™t thà nh phố trù phú nằm chá»— hai con sông lá»›n Tigris và Euphrates giao nhau, Iraq hiện giá». Abraham chÆ°a há» biết Thiên Chúa, nhÆ°ng sá»›m biết dùng trà khôn và lý luáºn để tin phải có má»™t Äấng Toà n Năng dá»±ng nên và điá»u khiển trái đất nà y, chứ không phải do những vị thần vô tri do tay con ngÆ°á»i tạo nên mà cha ông được lãnh há»™i. Nhá» niá»m tin đó, ông dần dần nháºn ra Thiên Chúa và phát triển mối liên hệ vá»›i Ngà i. Trong trình thuáºt hôm nay, Thiên Chúa hứa vá»›i Abraham ba Ä‘iá»u:
(1) Ngà i sẽ ban cho ông má»™t Äất Hứa, vùng đất chảy sữa và máºt.
(2) Lá»i hứa ban má»™t dòng dõi đông nhÆ° sao trên trá»i và nhÆ° cát dÆ°á»›i biển.
(3) Lá»i hứa được Thiên Chúa bảo vệ và chúc là nh
TRONG BÀI TIN MỪNG theo thánh Matthêu: Chúa Giêsu dạy má»—i Kitô hữu: “Äừng xét Ä‘oán để khá»i bị xét Ä‘oán, nhÆ°ng luôn tá»± xét lại mình và sá»a chữa những khuyết Ä‘iểm mà mình Ä‘ang gặp phải. Äó má»›i là thái Ä‘á»™ đúng đắn.
(theo Lm. Anthony Äinh Minh Tiên, OP)
Chúng ta bắt đầu đi và o Bà i Tin mừng:
________________________________
BÀI PHÂN TÃCH (Mt 7, 1-5)
Bá»I CẢNH BÀI TIN MỪNG:
Hôm nay thứ Hai tuần XII ThÆ°á»ng niên năm lẻ. Bà i Tin mừng hôm nay Ä‘Æ°a chúng ta trở vế các BÀI GIẢNG TRÊN NÚI nằm trong 3 chÆ°Æ¡ng 5, 6, 7 Phúc âm Matthêu. Tất cả các Bà i Tin mừng trong 3 chÆ°Æ¡ng nà y Ä‘á»u là những giáo huấn rất quan trá»ng mà Chúa Giêsu đã long trá»ng công bố trên núi.
ChÆ°Æ¡ng 7 được bắt đầu bằng lá»i giáo huấn: ÄỪNG XÉT ÄOÃN NGƯỜI KHÃC.
Xét đoán là gì và Tại sao ta không được xét đoán ?
Chúa Giêsu đã trả lá»i rất rõ rà ng trong Bà i Tin mừng hôm nay (Mt 7, 1-5).
Äó là bối cảnh của Bà i Tin mừng hôm nay.
“KHI ẤY, CHÚA GIÊSU PHÃN CÙNG CÃC MÔN ÄỆ RẰNG: “CÃC CON ÄỪNG ÄOÃN XÉT ÄỂ KHỎI BỊ ÄOÃN XÉTâ€
“CÃC CON ÄỪNG ÄOÃN XÉTâ€.
Khi nói vá» cái nhìn vá» má»™t ngÆ°á»i, ta thÆ°á»ng có 3 cái nhìn:
+ cái nhìn chủ quan của ngÆ°á»i khác vá» ta,
+ cái nhìn chủ quan của ta vá» chÃnh mình và vá» ngÆ°á»i khác.
+ cái nhìn của Thiên Chúa vỠta.
CHỦ QUAN – KHÃCH QUAN:
Äó là những khái niệm để mô tả mối tÆ°Æ¡ng quan.
“CHỦ QUAN†đó là những quan niệm của ta, ta là chủ thể, những quan niệm đó ở trong ta khi ta nhìn ra bên ngoà i và ngÆ°á»i khác. ThÆ°á»ng những quan niệm nà y rất phiếm diện và sai lầm, vì nó thÆ°á»ng bị bị chi phối bởi những cảm tÃnh nhất thá»i, và bởi những tình cảm yêu thÆ°Æ¡ng giáºn ghét.
“KHÃCH QUAN†là những quan niệm của ngÆ°á»i khác, khi há» nhìn từ bên ngoà i ta mà nhìn và o. NhÆ°ng những quan niệm nà y cÅ©ng thÆ°á»ng sai lầm nốt, vì ngÆ°á»i khác không thể nhìn và o bên trong con ngÆ°á»i của ta mà chỉ dá»±a và o những gì há»i hợt bên ngoà i, nó cÅ©ng bị chi phối bởi những tình cảm yêu thÆ°Æ¡ng giáºn ghét chứ khó mà trung thá»±c.
Äó là những lý do mà Chúa dạy: “CÃC CON ÄỪNG ÄOÃN XÉTâ€
Lá»i Chúa dạy rất xác đáng vì cho dù chủ quan hay khách quan ta Ä‘á»u dá»… mắc và o sai lầm.
NgÆ°á»i khác nhìn ta từ bên ngoà i, nên không thấy rõ má»i ngóc ngách trong tâm hồn ta. Cái nhìn chủ quan của ta vá» mình cÅ©ng có thể sai lạc vì ta thÆ°á»ng nghÄ© tốt vá» mình.
CHỈ MÃŒNH THIÊN CHÚA MỚI CÓ QUYỀN XÉT ÄOÃN.
Vì Chúa nhìn ta không những từ bên ngoà i mà Ngà i còn nhìn thấu suốt bên trong con ngÆ°á»i. Chúa biết ta còn hÆ¡n ta biết ta. Vì váºy chỉ mình Chúa má»›i có đủ khả năng và thẩm quyá»n xét Ä‘oán.
Khi chúng ta xét đoán anh em là chúng ta CHIẾM QUYỀN CỦA THIÊN CHÚA.
Khi Chúa Giêsu dạy chúng ta đừng xét Ä‘oán, Ngà i Ä‘Æ°a ra má»™t lý do rất mạnh mẽ: “CÃC CON ÄỪNG ÄOÃN XÉT ÄỂ KHỎI BỊ ÄOÃN XÉTâ€. NhÆ° váºy, nếu chúng ta không muốn bị Thiên Chúa Ä‘oán xét thì ta đừng Ä‘oán xét ngÆ°á»i khác.
“CÃC CON ÄỪNG ÄOÃN XÉT ÄỂ KHỎI BỊ ÄOÃN XÉTâ€
Tâm lý thÆ°á»ng tình, khi xảy ra lá»—i lầm, thiếu sót, ai cÅ©ng muốn ngÆ°á»i khác không biết vá» lá»—i lầm đó và cÅ©ng mong sá»± thông cảm của ngÆ°á»i khác.
Tuy nhiên, trong cuá»™c sống, thay vì thông cảm vá»›i những sai sót của nhau, chúng ta lại hay để ý đến những sai sót của ngÆ°á»i khác và tháºm chà muốn phổ biến những sai sót ấy cà ng nhanh cà ng tốt.
TrÆ°á»›c lá»i dạy của Chúa Giêsu, Thái Ä‘á»™ cần có khi đứng trÆ°á»›c sai sót của tha nhân là thông cảm và nâng đỡ để ngÆ°á»i anh em chúng ta biết đứng lên và tiến bÆ°á»›c.Và thái Ä‘á»™ khôn ngoan là hãy luôn nhìn lại mình để nháºn ra những khuyết Ä‘iểm mà sá»a chữa để má»—i ngà y nên hoà n thiện hÆ¡n.
TẠI SAO CHÚNG TA THÃCH ÄOÃN XÉT NGƯỜI KHÃC ?
– Lý do “có vẻ chÃnh đáng” là tôi yêu thÃch sá»± thiện, do đó khi thấy ngÆ°á»i khác không thiện thì tôi lên án.
– NhÆ°ng ngoà i lý do “có vẻ chÃnh đáng” ấy ra, còn nhiá»u lý do không chÃnh đáng chút nà o mà khoa tâm lý có thể vạch trần ra :
a/ do cái tÃnh ác nằm sẵn trong ngÆ°á»i tôi, tôi thÃch “hạ” kẻ khác và ngầm sung sÆ°á»›ng má»™t cách vô thức khi ngÆ°á»i khác bị “hạ” ;
b/ đó là má»™t cách cạnh tranh kiểu tiểu nhân : hạ ngÆ°á»i khác để nâng tôi lên. Khi tôi nói rằng ngÆ°á»i đó không tốt, là má»™t cách gián tiếp cho rằng tôi tốt.
“CÃC CON ÄOÃN XÉT THẾ NÀO THÃŒ CÃC CON CŨNG BỊ ÄOÃN XÉT NHƯ VẬY. CÃC CON DÙNG ÄẤU NÀO MÀ ÄONG, THÃŒ CŨNG SẼ ÄONG LẠI CHO CÃC CON BẰNG ÄẤU ẤYâ€
Chúa Giêsu nói rõ: Thiên Chúa sẽ đối xỠvới chúng ta thế nà o là tuỳ theo cách ta đối xỠvới anh em.
+ Ta Ä‘oán xét thế nà o, ta sẽ bị Ä‘oán xét nhÆ° váºy.
+ Ta dùng đấu nà o mà đong, Thiên Chúa sẽ dùng chÃnh đấu ấy Ä‘ong lại cho chúng ta.
Ở đây Chúa Giêsu nói rõ: Ta đừng Ä‘oán xét không phải vì bị ngÆ°á»i khác Ä‘oán xét mà chÃnh là để không bị Thiên Chúa Ä‘oán xét. Äó là cách Thiên Chúa đối xá» vá»›i chúng ta dá»±a trên cách ta đối xá» vá»›i anh em.
Chúng ta là những con ngÆ°á»i yếu Ä‘uối và tá»™i lá»—i. Trong cuá»™c sống, ta luôn mắc và o sai lầm, ai trong chúng ta cÅ©ng Ä‘á»u muốn ngÆ°á»i khác thông cảm và tha thứ cho mình. Váºy tại sao ta lại thÃch Ä‘oán xét ngÆ°á»i khác?
Ta còn nhá»› câu truyện: NgÆ°á»i phụ nữ bị bắt quả tang phạm tá»™i ngoại tình trong Phúc âm Gioan, Chúa Giêsu thách thức những ngÆ°á»i đòi kết án và ném đá ngÆ°á»i phụ nữ: “Ai trong các ông sạch tá»™i, hãy quăng viên đá trÆ°á»›c.” Và há» dần dần rút lui đến khi chỉ còn mình Chúa Giêsu, Äấng có quyá»n phán xét má»i ngÆ°á»i vì Ngà i không bao giá» phạm tá»™i. NhÆ°ng Ngà i nói vá»›i chị: “Tôi cÅ©ng váºy, tôi không phán xét chị. Thôi! chị vá» Ä‘i và từ nay đừng phạm tá»™i nữa” (Ga 8:12).
“Tôi cÅ©ng váºy, tôi không phán xét chị.â€. Váºy tại sao chúng ta lại thÃch Ä‘oán xét nhau!
CÅ©ng trong ChÆ°Æ¡ng 7 nà y, Chúa Giêsu đã Ä‘Æ°a ra má»™t khuôn và ng thÆ°á»›c ngá»c, Matthêu viết: “”Váºy tất cả những gì anh em muốn ngÆ°á»i ta là m cho mình, thì chÃnh anh em cÅ©ng hãy là m cho ngÆ°á»i ta, vì Luáºt Mô-sê và lá»i các ngôn sứ là thế đó.†(Mt 7, 12).
NhÆ° váºy, nếu chúng ta không muốn bị Ä‘oán xét, thì ta cÅ©ng đừng Ä‘oán xét ngÆ°á»i khác.
“NHƯNGâ€:
NhÆ°ng có những trÆ°á»ng hợp con ngÆ°á»i buá»™c phải xét xá» nhÆ°: bá» trên, quan tòa, cha mẹ … Trong những trÆ°á»ng hợp buá»™c phải xét xá», hãy xét xá» cách rá»™ng lượng, phải có đầy đủ các dữ kiện, và theo sá»± hÆ°á»›ng dẫn của Thánh Thần, vì theo Lá»i Chúa cảnh cáo: “Anh em Ä‘ong đấu nà o, thì Thiên Chúa cÅ©ng sẽ Ä‘ong đấu ấy cho anh em.”
Dạo gần đây, xã há»™i Việt Nam Ä‘ang ồn à o vá» sá»± kiện chấn Ä‘á»™ng, Quốc há»™i VN đã thông qua luáºt: LUẬT SƯ PHẢI CÓ Bá»”N PHẬN Tá» CÃO THÂN CHỦ. Äây chÃnh là bÆ°á»›c thụt lùi ghê gá»›m cho ngà nh TÆ° Pháp, vì nhiệm vụ thiêng liêng và cao quý của ngÆ°á»i Luáºt sÆ°: Luáºt sÆ° có bổn pháºn phải bảo vệ thân chủ để cân bằng lại lá»i kết án mạnh mẽ của Viện Kiểm sát. Nếu Luáºt sÆ° là m công việc tố cáo thân chủ thì hoá ra cả cái Toà án toa ráºp vá»›i nhau để lên án bị cáo hay sao? Váºy công lý nằm ở đâu? Ai là ngÆ°á»i đứng ra bảo vệ ngÆ°á»i bị hại?
“SAO NGÆ¯Æ I THẤY CÃI RÃC TRONG MẮT ANH EM, MÀ KHÔNG THẤY CÃI ÄÀ TRONG MẮT NGÆ¯Æ I?
Chúa Giêsu dùng má»™t hình ảnh liên quan đến nghá» má»™c của Ngà i, để nói vá» chuyện ngÆ°á»i đạo đức giả. Äó là hình ảnh bụi mùn cÆ°a trong mắt ngÆ°á»i khác và cái xà trong mắt mình. Má»™t cái thì tháºt bé, má»™t cái thì to đến Ä‘á»™ khó lòng ở trong mắt được. Hình ảnh phóng đại nà y sẽ cho thấy má»™t sai lầm phổ biến nÆ¡i chúng ta, đó là :
Ta rất nhạy bén trÆ°á»›c má»™t lá»—i nhá», má»™t lá»—i lầm không đáng gì nÆ¡i ngÆ°á»i khác nhÆ°ng lại không thấy cái lá»—i to lá»›n nÆ¡i con ngÆ°á»i của ta.
“HOẶC SAO NGÆ¯Æ I BẢO ANH EM: “ÃỂ TÔI LẤY CÃI RÃC RA KHỎI MẮT ANH”, VÀ NÀY: CÃI ÄÀ ÄANG Ở TRONG MẮT NGÆ¯Æ I. Ãá»’ GIẢ HÃŒNH, HÃY LẤY CÃI ÄÀ KHỎI MẮT NGÆ¯Æ I TRƯỚC ÄÃ, Rá»’I NGÆ¯Æ I SẼ THẤY RÕ ÄỂ LẤY CÃI RÃC RA KHỎI MẮT ANH EM NGÆ¯Æ Iâ€
“Ãá»’ GIẢ HÃŒNHâ€:
Chúa Giêsu kết án mạnh mẽ những kẻ đạo đức giả “”ÃỂ TÔI LẤY CÃI RÃC RA KHỎI MẮT ANH”, há» thÃch soi mói, thÃch Ä‘oán xét ngÆ°á»i khác trÆ°á»›c những lá»—i lầm nhá» nhÆ° cái rác, cái mụn cÆ°a, trong khi chÃnh mình còn vô số khuyết Ä‘iểm, mà khuyết Ä‘iểm nà o cÅ©ng lá»›n nhÆ° cái xà . Ngà i gá»i há» là “Ãá»’ GIẢ HÃŒNHâ€.
Chúa Giêsu đã Ä‘Æ°a ra má»™t phÆ°Æ¡ng án cho chúng ta trÆ°á»›c khi Ä‘oán xét ngÆ°á»i khác: “HÃY LẤY CÃI ÄÀ KHỎI MẮT NGÆ¯Æ I TRƯỚC ÄÃ, Rá»’I NGÆ¯Æ I SẼ THẤY RÕ ÄỂ LẤY CÃI RÃC RA KHỎI MẮT ANH EM NGÆ¯Æ Iâ€.
Vâng đúng váºy, khi Ä‘oán xét ngÆ°á»i khác, ta hãy Ä‘oán xét mình trÆ°á»›c, ta phải khắc phục lá»—i lầm của mình, để con mắt của ta được sáng, lúc ấy ta má»›i có thể nhìn thấy cái rác rưởi trong mắt anh em để giúp há». Nếu mắt ta còn Ä‘ang tối tăm thì là m sao ta có thể thấy cái rác nÆ¡i ngÆ°á»i khác?
Tục ngữ Việt Nam ta có câu:
“Chân mình thì lấm mê mê,
Äi cầm bó Ä‘uốc mà rê chân ngÆ°á»iâ€
Bó đuốc tức là bó đóm to. Rê là vừa cầm đóm soi, vừa xét xem có chỗ nà o lấm bùn không; rê là soi, xét.
Câu nà y nghÄ©a Ä‘en là : chÃnh mình thì lấm bùn mê mê ra, mà mình lại Ä‘i cầm bó Ä‘uốc soi xét chân ngÆ°á»i khác xem có lấm bùn hay không.
Theo nghÄ©a bóng, ngÆ°á»i ta thÆ°á»ng dùng câu nà y để chế diá»…u các thói xấu, soi mói ngÆ°á»i khác, khi chÃnh mình có rất nhiá»u táºt xấu mà không chịu sá»a đổi. – Äại ý câu nà y khuyên ta nên sá»a mình trÆ°á»›c đã.
Lạy Chúa xin cho con biết nháºn ra những bất toà n của mình và giúp con cam đảm sá»a chữa.Xin giúp con biết cảm thông và nâng đỡ trÆ°á»›c những sai sót của anh chị em để giúp nhau má»—i ngà y má»™t trở nên tốt hÆ¡n.
Amen.
________________________
Giuse Nguyễn Viết Tâm.