Giáo Lý Viên, Anh Chị Em Là Ai?

Cách đây khá lâu, trong lần gặp gỡ khoảng 4000 bạn lễ sinh và ca viên tại các giáo xứ của nước �, �ức chân phước giáo hoàng Gioan Phaolô II đã để lại những l�i khích lệ ngư�i trẻ trên đư�ng sống đạo và đã g�i h� là “những ngư�i phục vụ Chúa Kitô�, đồng th�i cũng là “những cộng sự viên của linh mục�. Dịp này, ng� l�i với giáo lý viên trong giáo phận nhà, liên tưởng tới việc �ức Thánh Cha gặp gỡ các bạn trẻ, rất tự nhiên tôi cũng muốn mượn lại những hình ảnh đẹp trên kia để chia sẻ với anh chị em.

1. Trong Giáo Hội xét như mầu nhiệm, giáo lý viên là ngư�i phục vụ Chúa Kitô.

�ể diễn tả mầu nhiệm Giáo Hội, hiến chế Lumen Gentium của Công �ồng Vatican II đã sử dụng những hình ảnh sống động gặp được trong Thánh Kinh: “Dân Thiên Chúa Cha; Thân Mình Chúa Kitô và ��n Th� Chúa Thánh Thần�. Ba cách diễn tả, nhưng chỉ một Giáo Hội. Tuy nhiên, nếu hình ảnh Dân Thiên Chúa Cha thấm đẫm yếu tố lịch sử, còn hình ảnh ��n Th� Chúa Thánh Thần giầu yếu tố thiêng liêng, thì hình ảnh Thân Mình Chúa Kitô lại gần gũi với tất cả m�i thành viên của Giáo Hội. Chúa Kitô là �ầu và Giáo Hội là thân mình trong đó mỗi ngư�i là phần chi thể. Thánh Phaolô đã khéo dùng hình ảnh thân mình để minh h�a cho sự liên kết sống động giữa m�i ngư�i trong Giáo Hội, kẻ việc này, ngư�i việc khác, kết liên hài hòa chung xây cho sự sống thăng tiến. Mầu nhiệm Giáo Hội là thế.

Cũng với hình ảnh này, nhưng ở quy mô nh� của Giáo Hội địa phương cấp giáo xứ, vốn được cấu trúc và phân công nhằm thăng tiến đ�i sống chung, m�i ngư�i tìm được vị thế xứng hợp cho mình. Chính ở đây và trong quy mô này, giáo lý viên được nhìn như ngư�i phục vụ Chúa Kitô: trong tinh thần là phục vụ Chúa Kitô Thủ lĩnh của Giáo Hội và trong công việc là phục vụ Chúa Kitô nơi đối tượng mình giảng dạy để sự sống Thiên Chúa được lớn lên trong h�.

Dạy giáo lý cho ai là phục vụ Chúa Kitô trong kẻ ấy. Dạy giáo lý tân tòng là đem Chúa Kitô đến cho ngư�i khác; dạy giáo lý khai tâm là giúp cho Chúa Kitô lớn lên trong anh chị em mình; và dạy giáo lý hôn nhân cũng là để Chúa Kitô được triển nở sang thế hệ tiếp theo… �ây là đi�u then chốt trong linh đạo dành cho giáo lý viên. Không ai có thể cho đi đi�u mình không có. Vậy anh chị em hãy có Chúa Kitô sống động trong cuộc đ�i mình để có thể phục vụ Chúa Kitô cách hoàn hảo hơn nơi những ngư�i được trao cho mình trong công tác huấn giáo.

2. Trong Giáo Hội xét như hiệp thông, giáo lý viên là cộng tác viên của mục tử trong nhiệm vụ huấn giáo.

�ã là Kitô hữu, nghĩa là thuộc v� và hướng v� Chúa Kitô, thì theo bản chất đến từ bí tích Rửa Tội, ai cũng được m�i g�i tham gia thi hành các nhiệm vụ trong Giáo Hội tùy theo bậc sống mình, sao cho nhịp sống chung được trải ra trong trật tự hài hòa. Có những nhiệm vụ chuyên biệt dành riêng cho một bậc sống, nhưng cũng có những nhiệm vụ tổng quát mở ra cho hết m�i ngư�i. Tuy nhiên, nhiệm vụ chuyên biệt luôn cần đến sự cộng tác của nhiệm vụ tổng quát và ngược lại, nhiệm vụ tổng quát cũng cần được nhiệm vụ chuyên biệt sáng soi. Trong mỗi giáo xứ, nhiệm vụ giáo huấn thuộc v� trách nhiệm mục tử, nhưng công trình lớn lao và bao quát ấy, một mình mục tử, dù tài năng đến mấy cũng không thể chu toàn được. Lực bất tòng tâm. Dù có ba đầu sáu tay, một mình không thể dựng xây công trình. Chính vì thế, cần đến sự cộng tác của nhi�u ngư�i, không chỉ vì “đông tay thì vỗ nên kêu� mà còn vì đây là công trình chung của Giáo Hội.

Nếu nhiệm vụ giáo huấn nặng n� mà mỗi mục tử phải kê vai gánh vác kiểu “một mình mình biết, một mình mình hay�, thì cũng ở đó, đã mỡ ra cửa ngõ liên thông sang nhiệm vụ huấn giáo mà mục tử có thể ch� đợi sự cộng tác tích cực của các giáo lý viên. Như thế, khi tham gia giảng dạy các lớp giáo lý theo chuyên đ� hay theo lứa tuổi tại các giáo xứ, giáo lý viên xứng đáng được nhìn nhận như là thừa tác viên huấn giáo và là cộng tác viên vào nhiệm vụ giáo huấn của mục tử tại địa phương. �ây chính là nét đẹp thể hiện sự hiệp thông Giáo Hội cách sống động. Xin cùng với các mục tử tại các giáo xứ gửi đến toàn thể anh chị em giáo lý viên trong Giáo Phận l�i cám ơn và l�i khích lệ chân tình, vì sự cộng tác và sự hy sinh đóng góp của anh chị em trong trong suốt th�i gian qua, cho công cuộc huấn giáo được triển nở và sự hiệp thông trong Giáo Hội được biểu lộ cụ thể đó đây.

3. Trong Giáo Hội xét như sứ vụ, giáo lý viên là nhà truy�n giáo.

Theo lịch sử truy�n giáo tại Việt Nam, ngày xưa các thừa sai đến đâu thì việc đầu tiên các ngài làm là giảng dạy giáo lý và kêu g�i sám hối rồi cử hành nghi thức rửa tội, khiến từ đó việc truy�n giáo cũng đồng nghĩa với việc giảng dạy giáo lý, để hôm nay ta có quy�n nói: giảng dạy giáo lý một cách nào đó cũng là hoạt động truy�n giáo. Hoạt động truy�n giáo và hoạt động huấn giáo có thể được hình dung như hai bước chân trước sau của cùng một nhịp đi. Có ngư�i phân biệt cách chí lý rằng: truy�n giáo là nhằm rửa tội những ngư�i biết sám hối; còn huấn giáo là nhằm sám hối những ngư�i đã rửa tội rồi. Có ngư�i khác lại chia sẻ cách đơn giản hơn: truy�n giáo ban đầu là dùng giáo lý đem Chúa đến cho ngư�i ta; còn tái truy�n giáo là dùng giáo lý đem ngư�i ta trở v� với Chúa. Cả hai cách phát biểu đ�u hay và đẹp, nhưng đi�u muốn ghi nhận ở đây là mối tương quan không thể tách r�i giữa truy�n giáo và huấn giáo.

Truy�n giáo thuộc v� bản chất của Giáo Hội. Không phải vì có Giáo Hội nên mới có sứ vụ truy�n giáo, mà ngược lại, vì đã có sứ vụ truy�n giáo nên mới có Giáo Hội để tổ chức thi hành. Vì Giáo Hội là truy�n giáo, mà truy�n giáo và huấn giáo bước song hành, nên tham gia công tác huấn giáo, giảng dạy giáo lý cũng là cộng tác vào công cuộc truy�n giáo tại giáo xứ, cho có thêm ngư�i biết Chúa, biết tin nhận Chúa và biết sống đẹp lòng Chúa hơn.

Vâng, trong Giáo Hội sứ vụ, anh chị em giáo lý viên là những nhà truy�n giáo đấy. Vậy anh chị em hãy luôn ghi nhớ khía cạnh sứ vụ này của Giáo Hội, để công tác huấn giáo của anh chị em được chu đáo và nâng cao, không chỉ bằng giáo án khúc chiết mà còn bằng chứng tá đức tin hằng ngày nữa. Giáo lý không chỉ được giảng dạy bằng l�i nhưng còn bằng chính đ�i sống gương mẫu của giáo lý viên.

Anh chị em thân mến,

Trên trang mạng v� linh đạo dành cho giáo lý viên, ngư�i ta đ�c thấy l�i cật vấn: tại sao vị trí của giáo lý viên trong giáo xứ lại quá nhạt nhòa? Câu h�i đó lập tức nhận được hồi đáp là một tâm tình nhẹ nhàng mà thấm thía, đưa giáo lý viên từ băn khoăn v� vị thế sang băn khoăn lớn hơn v� ơn g�i, đồng th�i h�a lại thái độ ứng trực của các tiên tri thuở xưa, để động viên nhau trên đư�ng phục vụ: “Con đây, vì Chúa đã g�i con�. Mong rằng đó cũng là tâm tình của mỗi giáo lý viên chúng ta trước ơn g�i đặc biệt này, một tâm tình sẵn sàng, cho dẫu bản thân mặt này mặt khác còn nhi�u giới hạn hoặc đi�u kiện đ�i sống lúc này lúc khác vẫn thiếu đủ đi�u.

Xin Chúa chúc lành và ban thêm chí b�n cho anh chị em trong công tác cao quý này.

Nguồn: L�i Chủ Chăn, Liên Lạc GP Phan Thiết, số 7/2011

+ GM Giuse Vũ Duy Thống