Chiếc áo vá – truyện ngắn của lãongu

Anh là ca trưởng, lại là tay sô lô không thể thay thế. Còn tôi song ca với anh thì không ai chê được. �ến nỗi mùa Chay năm ấy, khi hát bài Gi�t Lệ Sầu: “Lạy Chúa! Bao năm lưu lạc, nay con trở v�…�, có lần cha xứ đã phải thốt lên:

– Mình đang cho rước lễ, chúng nó hát làm mình nổi da gà.

Thế rồi, ngư�i nói ra, kẻ nói vào, lại thêm “lửa gần rơm lâu ngày cũng bén�, chúng tôi yêu nhau. Và như mơ ước của m�i đôi tình nhân trên cõi đ�i này, chúng tôi cưới nhau. Trước bàn th�, khi trao nhau chiếc nhẫn cưới, tôi đã tạ ơn Chúa ban tặng anh, món quà quý báu nhất trần gian, cho tôi.

Gia đình hai bên đ�u nghèo. Chúng tôi biết thân biết phận, chí thú làm ăn, tham công tiếc việc, đến nỗi bị chúng bạn dè bỉu, cư�i chê. �ến tai bố tôi, bố bênh vợ chồng tôi:

– Mặc kệ h�, các con ạ! Hãy nói thẳng vào mặt h�: “Có siêng năng mới giàu, có cơ cầu mới có, có nhục như chó mới có miếng mà ăn�.

L�i bố nói tàn nhẫn quá, nhưng hình như với những ngư�i nghèo như chúng tôi thì phải thế thôi. Cuộc sống của vợ chồng tôi rất khó khăn. Khi thằng cu Tí, đứa con đầu lòng của chúng tôi khóc chào đ�i, thì khó khăn ấy nhân đôi. Chúng tôi xây tổ ấm rõ ràng bằng mồ hôi và nước mắt. Có đi�u, chúng tôi biết lau mồ hôi và nước mắt cho nhau, nên tổ ấm của chúng tôi rất ấm, rất hạnh phúc. Hôm sáng Chúa Nhật, thằng Tí được lãnh bí tích Thanh tẩy, chồng tôi đã nguyện cầu:

– Tạ ơn Chúa ban tặng thằng cu Tí, món quà quý báu nhất trần gian, cho chúng con.

Trong bữa cơm nghèo nàn của chúng tôi mừng cu Tí được làm con Hôi Thánh, bạn bè cũ của anh giới thiệu anh vào làm công nhân ở một công ty xây dựng b� thế. Gặp lúc vài công đất nhà tôi bị giải t�a để xây dựng nhà máy xử lý nước, chúng tôi không còn đất ở. �ược đ�n bù một số ti�n nho nh�, chúng tôi b� quê lên thành.

Nh� siêng năng, hiếu h�c và trung thực, anh tiến thân vùn vụt. Mới đó là công nhân, đã lên cai, rồi giám sát, rồi chỉ huy phó công trình. Thu nhập của anh cũng tăng theo. Chúng tôi mua được nhà mới. Căn nhà mới khang trang, đầy đủ tiện nghi hơn. Nhưng tôi linh cảm mơ hồ rằng đó không phải là tổ ấm mà chỉ là một quán tr� để anh tạm dừng chân khi càng ngày anh càng kiếm cớ vắng nhà, kiếm cớ đi sớm v� khuya. Có phải đồng ti�n đã làm anh vong thân không? Cho đến khi anh được đ� bạt lên chức chỉ huy trưởng công trình…

Anh có quyết định lên chức chỉ huy trưởng công trình. Lãnh đạo công ty rửa ghế cho anh ở nhà tôi. Toàn là dân cổ cồn trắng, đi xe hơi đắt ti�n, đeo đồng hồ vàng, mặc áo quần hàng hiệu, giày da bóng lộn. H� ăn những thứ cao lương mỹ vị đặt hàng ở những đẩu những đâu v�. H� uống rượu ngoại ti�n triệu đến say mèm. Lúc ấy, những chiếc mặt nạ rơi xuống, h� trở lại con ngư�i thật của h�, trần trụi, bẩn thỉu, nhơ nhớp theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng. Lão giám đốc khen tôi đẹp, ăn nói dễ thương gấp trăm lần mụ vợ già của lão. Lão lè nhè, ch�m hớp chụp lấy tay tôi, “đ� nghị� tôi uống với lão một ly rượu. Lão bóp tay tôi thật mạnh:

– Mừng chồng cưng lên chức. Cưng xứng đáng với chức danh phu nhân giám đốc, chứ không phải bà chỉ huy trưởng quèn đâu.

Khuôn mặt m�ng mỡ và hơi rượu từ ngư�i lão làm tôi tởm lợm. Tôi hất tay lão, làm ly rượu rớt xuống n�n nhà, vỡ tung tóe. Tôi buồn nôn thực sự, may mà kịp chạy vào nhà vệ sinh, ói ra mật xanh mật vàng. Tôi trốn luôn trong đó. Ngoài kia những loài sâu b� lên làm ngư�i ấy hò hét, gầm gừ, gào thét. H� triết lý nhân sinh bằng bản năng dã thú. Tôi nghe rõ mồn một tiếng của chồng tôi:

– Mong chú Hai, chú Ba, anh Tư, anh Năm thông cảm. Dzợ tui coi ngon dzậy chớ, chỉ là con mẹ nhà quê lết lê trên bè rau muống. Mấy ông đâu biết trong phòng ngủ, nó thua xa một con ca ve; dưới nhà bếp không bằng con ô sin mới vào ngh�, ngoài phố ăn mặc không bám gót gái đứng đư�ng; ở phòng khách ăn nói xử sự kém một con sinh viên thực tập… Coi như đồ b� thôi.

Tr�i ơi! Tôi tồi tệ đến thế sao? Lại do chính miệng anh nói ra. M�i sự quanh tôi quay cuồng. Tôi không sao chịu đựng nổi. Có tiếng của bố tôi từ một quá khứ xa xăm vang trong lòng tôi: “Vội giận mất khôn, nghe không? Con gái!� Tôi cãi: “Không, không… Vội giận mới khôn�. Tôi vác cây lau nhà chạy ra, dũng mãnh như một con sư tử cái:

– Cút! Già trẻ lớn bé cút hết kh�i nhà này. Cút ngay!

Những đống thịt len lén chen chúc nhau ra cửa, lão giám đốc phải chui qua gầm bàn. Tôi đóng sầm cửa lại, cư�i phá lên như điên. Chồng tôi lèm bèm phân bua:

– Cô quá đáng quá. Tôi nói là nói thế thôi. Mà rượu nói chứ đâu phải tôi nói.

– �ó mới là con ngư�i thật của anh. Tôi để anh lại cho con ca ve của anh, cho con ô sin mới vào ngh� của anh, cho cô gái đứng đư�ng của anh và cho con sinh viên thực tập của anh. Tôi đem thằng Tí v� quê với ông ngoại nó. �ơn li hôn tôi gởi EMS cho anh sau.

Tôi mỉa mai thêm:

– Tôi v� với bè rau muống của bố tôi. Anh bằng lòng chưa? Anh th�a mãn chưa?

Tôi v�, tôi phải b� phố v� quê thôi. Cơn mưa lạc mùa cuối năm tầm tã. Mưa chồng lên mưa. Nước ngập mênh mông phố xá. �ư�ng đã lên đèn từ lâu. Mịt mù trong mưa, trong những căn nhà xa lạ kia, ánh đèn vàng v�t vẫn là ánh sáng của mái ấm gia đình, của tình của nghĩa, của vợ, của chồng, của mẹ, của cha, của con, của cháu. Tôi thèm khát một chút ánh sáng mù m�, lẻ loi, trong đó, ngư�i ta nói, cư�i, hoặc ngay như im lặng với nhau, cũng là cư xử với nhau bằng ân, bằng tình mà không cân đo đong đếm gì cả. Tôi quay quắt tiếc nhớ những tháng ngày hàn vi, nghèo khổ. Nhưng bây gi�, gia đình tôi đã tan vỡ. Thôi thì, cuộc đ�i này được bao lâu? �ã không còn yêu thương kính tr�ng nhau nữa, trói buộc nhau, đày đ�a nhau làm gì? Tôi chỉ còn một tấm thân rách nhàu và một cõi lòng tan nát. Thế nên tôi v�, tôi phải v� thôi.

Gần sáng, tôi v� đến đầu kênh. Ngày đã thức giấc. Tôi dắt con bước xuống bến đò. �ập vào tai tôi là tiếng rao hàng đinh tai nhức óc, tiếng động cơ trên bến dưới thuy�n gầm rú. Nhưng thấp thoáng trong những “âm thanh và cuồng nộ� (W. Faulkner) ấy, tôi nghe được tiếng ngái ngủ ru con bằng l�i ru ca dao Nam Bộ đ�i mới:

Ầu ơ…

Xưa “cò lặn lội b� sông�

Nhưng có cánh đồng, thẳng cánh cò bay.

Hôm nay, hôm nay, hôm nay,

Ruộng vào quy hoạch, cò bay v� thành.

B� sau lưng khoảnh tr�i xanh,

B� bao kỷ niệm tuổi thanh xuân cò,

B� trư�ng lớp, b� bến đò,

Ước mơ thôi chỉ giấc mơ vượt tầm.

�ó là tiếng ru con, hay ru đ�i, hay ru tôi? Lòng tôi quặn thắt. Phải, tôi đã từ b� tất cả để yêu anh, để gi� này anh đẩy tôi tới bước đư�ng cùng này đây. Tôi ôm thằng Tí, nhủ lòng: “Mình sẽ giành hết cuộc đ�i mình cho con. Cần quái gì thằng chồng khốn nạn ấy. Mình th� không bao gi�, phải, không bao gi� tha thứ cho con ngư�i tệ bạc ấy�.

Có đến nửa tháng tr�i, ngày nào cũng năm lần bảy lượt anh g�i điện thoại cho tôi. Tôi không nhấc máy. Anh g�i cho bố, xin lỗi bố và xin lỗi tôi. Bố lắng nghe, nhưng chỉ trả l�i:

– Anh xin lỗi vợ con anh, đừng xin lỗi bố. Bố tôn tr�ng tự do của cả hai.

Bố không khuyên bảo tôi đi�u gì. Một hôm, bố g�i thằng Tí:

– Mắt con còn sáng, x� kim cho ông ngoại, ông ngoại vá lại chiếc áo.

Nhìn chiếc áo đã ngả màu nước xáo lòng, vá chằng vá đụp, tôi giựt chiếc áo kh�i tay bố:

– Vứt đi thôi, bố ạ. Ngày mai con đi chợ Tân Hiệp mua cho bố mấy bộ, bố mặc cả đ�i.

– Mặc cả đ�i cơ à? Thế thì bố cám ơn con lắm. Nhưng con biết không? �o vá có giá trị của áo vá đấy, con ạ!

Bố uống một cốc nước vối to, ăn một điếu thuốc lào, thả hồn theo khói thuốc, v� quá khứ:

– �ây này, bố nói cho con nghe: Chiếc áo này mẹ con may cho bố chỉ ba tháng trước khi mẹ con từ giã cõi đ�i. �ám tang mẹ con, bố cũng mặc nó. Sau này, mỗi lần khoác nó lên ngư�i, nhớ mẹ con, bố lại đ�c cho mẹ con một kinh Kính mừng. Thế là mẹ con được hưởng một kinh Kính mừng, còn bố thì tích lũy được một kinh Kính mừng v� đ�i sau. Chưa hết, có lần con h�i bố tại sao các cụ ngày xưa sống với nhau hạnh phúc lâu b�n đến thế. Vì chiếc áo vá đấy, con ạ! Cuộc sống gia đình cũng như một chiếc áo thôi, phải cũ đi, phải sứt chỉ, phải rách, nhưng ngày ấy các cụ biết vá lại. Các cụ không giàu có tới mức áo cứ rách là vứt b� đi như th�i nay đâu. ‘‘Lành làm gáo, vỡ làm muôi’’ cơ mà. Con để ý mà xem, th�i nay ngư�i ta không mặc áo vá đã đành, mà quần áo mới còn nguyên vẹn, h� còn mài cho rách te tua nữa cơ. Sao h� lại làm thế, có phải là phá hoại không, nhỉ? Cuộc sống hôn nhân cũng vậy, hay ít ra cũng tương tự như vậy thôi, phải không, con gái?

Tôi nhớ lại đặc tính hôn nhân Kitô giáo: �ơn hôn, một vợ một chồng; và vĩnh hôn, bất khả phân ly, không ly dị vì dây hôn phối chỉ cắt đứt khi một trong hai ngư�i qua đ�i. Và vì bố đã nói thế, thôi vậy, như chiếc áo vá, tình tôi và đ�i tôi cũng phải vá víu lại thôi. Tôi xé đơn ly hôn viết từ mấy bữa trước, run rẩy g�i điện cho anh v� quê rước mẹ con tôi. Tôi khóc như một đứa trẻ không phải vì chưa biết ngày mai ra sao, cũng không phải vì sẽ lại phải chung thân khổ sai sống với một con ngư�i tôi đã từng yêu thương, nhưng cũng đã một lần làm tôi khinh bỉ. Nhưng lạy Chúa! Chúa biết con khóc vì con chỉ mới đang bắt đầu h�c bài h�c vỡ lòng của sự thứ tha.

lamhong