Sau Cuba, sau Cô-lông-bi, sau Trung Phi, Äức Phanxicô có thể tạo má»™t khác biệt trong cuá»™c khủng hoảng hai miá»n nam-bắc Triá»u Tiên không? Năm 2019 sẽ là năm đáng kể bởi sá»± kiện lịch sá» trên lãnh vá»±c ngoại giao: Äức Phanxicô sẽ có thể Ä‘i Bắc Hà n để gặp chủ tịch tối cao Kim Jong-un. à tưởng có thể là m má»i ngÆ°á»i cÆ°á»i, nếu đây không phải là lá»i Ä‘á» nghị rất nghiêm túc của chÃnh lãnh đạo Bắc Hà n.
Má»™t ká»· nguyên má»›i vừa được khánh thà nh giữa hai miá»n bắc-nam Triá»u Tiên trong những tháng gần đây. Các tháng gần đây vá»›i sá»± kiện lịch sá»: cuá»™c gặp của Kim Jong-un vá»›i Tổng thống Mỹ Donald Trump và o tháng 6 vừa qua. Sau lần gặp đầu tiên và o tháng 4 vá»›i Tổng thống Nam Hà n Moon Jae-in, hai lãnh đạo lại có má»™t cuá»™c gặp khác và o cuối tháng 9-2018. Khi tiếp Tổng thống Nam Hà n ở Bình Nhưỡng, chủ tịch Kim Jong-un khẳng định, ông sẽ “đón tiếp nồng nhiệt Äức Phanxicô†nếu ngà i đến Bắc Hà n. Ngà y 18 tháng 10 sắp tá»›i, nhân chuyến Ä‘i của Tổng thống Nam Hà n Moon Jae-in đến Vatican, ông sẽ chuyển lá»i má»i nà y đến Äức Phanxicô.
Lá»i cầu nguyện vá»›i “Nữ vÆ°Æ¡ng Triá»u Tiênâ€
Bà n tay Ä‘Æ°a ra của nhà lãnh đạo Triá»u Tiên chÃnh tá»± nó đã là má»™t phép lạ nhá» qua tÃnh cách chÆ°a từng có nà y. Thêm nữa, nÆ°á»›c của nhà độc tà i Kim Jong-un là nÆ°á»›c được xem là nÆ°á»›c khép kÃn nhất thế giá»›i, bị cai trị bởi má»™t chế Ä‘á»™ Ä‘á»™c tà i vá»›i các biện pháp trấn áp khắc nghiệt nhất, nhất là đối vá»›i tÃn hữu kitô.
Chắc chắn phải thấy đây là thà nh quả của sá»± hết lòng là m việc thiêng liêng của Äức Phanxicô từ hÆ¡n má»™t năm nay. Ngà y 10 tháng 6 vừa qua, ngà i đã cầu nguyện vá»›i Mẹ Maria, “Nữ vÆ°Æ¡ng Triá»u Tiên†để có má»™t “tÆ°Æ¡ng lai hòa bình†có thể có cho vùng bán đảo Triá»u Tiên, sau nhiá»u tháng căng thẳng vá»›i chÆ°Æ¡ng trình hạch nhân của Bắc Triá»u Tiên. Ngà i cÅ©ng xin các giám mục Nam Hà n cầu nguyện má»—i ngà y cho sá»± giải hòa của hai miá»n.
Từ đó, má»™t câu há»i được đặt ra: Jorge Mario Bergoglio có thể thúc đẩy tiến trình hòa bình giữa hai miá»n bằng má»™t chuyến thăm không? Kịch bản gần nhÆ° có thể nhắm đến nhiá»u hÆ¡n bao giá», vì đây không phải là kỳ công đầu tiên của giáo hoà ng Argentina trên lãnh vá»±c ngoại giao.
Có phải ngà i ở Ä‘Ã ng sau việc Mỹ và Cuba xÃch lại gần nhau năm 2014 đó không? Sá»± bình thÆ°á»ng hóa quan hệ ngoại giao được công bố và o ngà y 17 tháng 12, ngà y sinh nháºt thứ 78 của ngà i là để vinh danh ngà i. Chuyến Ä‘i của Barack Obama đến vùng đảo Cuba tháng 3 năm 2016, chỉ má»™t tháng sau khi có sá»± can thiệp của Äức Phanxicô. Ngà i là giáo hoà ng đầu tiên gặp thượng phụ chÃnh thống giáo MaxcÆ¡va.
Ai có thể hình dung Äức Giáo hoà ng góp phần và o việc tái láºp hòa bình ở Cô-lông-bi sau bao nhiêu năm ná»™i chiến giữa Quốc gia và các nhóm nổi loạn của lá»±c lượng kháng chiến FARC? Rồi ngay cả ngà i dám Ä‘i Trung Phi tháng 11 năm 2015, khi đất nÆ°á»›c nà y vừa má»›i thoát ra được má»™t vụ huynh đệ tÆ°Æ¡ng tà n má»›i?
Vá» mặt kỹ thuáºt, chặng Ä‘Æ°á»ng Bắc Hà n là chặng Ä‘Æ°á»ng có thể Ä‘i được
NhÆ° thế không có gì ngăn Bắc Hà n không ở trên danh sách các tiến bá»™ ngoại giao nà y. Chẳng hạn, má»™t Ä‘iểm dừng ở vÆ°Æ¡ng quốc ẩn mình trong chuyến tông du Nháºt năm 2019 đã được chÃnh Äức Phanxicô loan báo.
Tuy nhiên trÆ°á»›c khi có má»™t quyết định nhÆ° váºy, giám mục giáo pháºn Rôma phải cẩn tháºn lượng định các lý do của lá»i má»i nà y… Ngà i phải được đảm bảo rằng, nhà độc tà i trẻ tuổi không chỉ Ä‘Æ¡n giản lợi dụng xuất hiện bên cạnh nhà lãnh đạo tôn giáo cao cả nhất thế giá»›i để ‘đánh bóng mình’. NhÆ°ng cÅ©ng có thể ngà i thấy ngược lại, đây là bÆ°á»›c đầu tiên tiến đến sá»± biến đổi thá»±c sá»±.
Nếu có má»™t cuá»™c gặp nhÆ° thế, thì đây là dịp duy nhất, dịp có má»™t không ai để thá»±c hiện Æ°á»›c nguyện ấp ủ nhất trong lòng ngÆ°á»i công giáo Nam Hà n: xin cho lãnh đạo Bắc Hà n trở lại.
Má»™t giám chức Nam Hà n đã tuyên bố khi các căng thẳng lên cao Ä‘á»™, má»™t sá»± quay vá» có thể giúp cho nhà lãnh đạo tối cao chá»n “má»™t con Ä‘Æ°á»ng má»›i để xây dá»±ng sá»± sống chung và nhất là sá»± hòa giải†cho vùng bán đảo.
Dù thế nà o Ä‘i chăng nữa, hà ng năm ngÆ°á»i kế nhiệm Thánh Phêrô cÅ©ng nháºn hà ng chục lá»i má»i Ä‘i thăm. Và chỉ và i nÆ°á»›c vinh dá»± được ngà i nháºn lá»i. Chẳng hạn nÆ°á»›c Pháp, nÆ°á»›c đã má»i ngà i năm nà y qua năm khác, nhÆ°ng vẫn còn ở trên danh sách… chá»!
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Phanxicovn