Gương Thánh nhân: Cả ba Linh mục Giu-se Nghi, Phao-lô Ngân, Mát-ti-nô Thịnh cùng vá»›i hai giáo dân là Mát-ti-nô Thá» và Gioan Bao-ti-xi-ta Cá»n Ä‘á»u bị bắt tại xứ Kẻ Báng, tỉnh Nam Äịnh, và được phúc tỠđạo trong má»™t ngà y.
Lúc sinh thá»i, các ngà i thương yêu nhau, lo lắng giúp đỡ nhau phần hồn phần xác; khi bị bắt, các ngà i nâng đỡ khuyến khÃch nhau giữ vững niá»m tin, trung thà nh bá»n đỗ tin theo Chúa; khi chết, các ngà i cùng chịu chết vì Chúa, cùng là m chứng cho Chúa, cùng lãnh triá»u thiên vinh hiển… Tháºt đúng ở đâu có nhiá»u ngưá»i hợp nhau thì có Chúa ở giữa há», giúp há» chiến thắng cả thần dữ và sá»± chết…
* * *
Giu-se Nguyá»…n Äình Nghi sinh năm 1793, tại xứ Kẻ Vồi, nay thuá»™c Hà Ná»™i. Lá»›n lên, cáºu được Chúa chá»n giúp việc giảng đạo. Cáºu theo há»c trưá»ng thầy giảng rồi trở vá» giúp hỠđạo nhà . Nhưng các cha thấy thầy thông minh đạo đức, có thể là m tông đồ đắc lá»±c, nên cho há»c thần há»c và được Äức Cha phong chức Linh mục năm 30 tuổi.
Từ ngà y được là m Linh mục, cha Nghi hết sức táºn tụy hy sinh lo cho giáo dân. Và để là m việc tông đồ mục vụ đắc lá»±c, hằng ngà y cha ăn chay hãm mình ép xác, có ý hiệp cùng sá»± thương khó Chúa Ki-tô, cứu rá»—i linh hồn má»i ngưá»i. Công việc cha chuyên cần hÆ¡n hết là giảng dạy giáo lý và ngồi tòa giải tá»™i. Nhiá»u ngưá»i tá»™i lá»—i, lắm kẻ lạc đạo nhá» cha mà ăn năn sám hối trở vá» vá»›i Chúa. Äức Cha nhá» cha Ä‘i giúp nhiá»u nÆ¡i, như các xứ SÆ¡n Miêng, Kẻ Vạc, Phúc Nhạc… NÆ¡i nà o cha cÅ©ng cứu vá»›t được nhiá»u linh hồn vá» cho Chúa. Sau cùng Ä‘ang lúc là m cha xứ Kẻ Báng thì cha bị bắt cùng vá»›i cha Phao-lô Ngân và cha Mát-ti-nô Thịnh.
Phao-lô Nguyá»…n Ngân sinh năm 1790 tại há» Cá»± Khanh, tỉnh Thanh Hóa, trong má»™t gia đình rất ngoan đạo. NhỠđó, ngay từ nhá» cáºu đã được Chúa thương kêu gá»i dâng mình giúp việc Chúa. Cáºu xin gia nháºp chá»§ng viện, há»c hà nh tu luyện, chuẩn bị là m Linh mục. Sau khi mãn khóa thần há»c, thầy Phao-lô Ngân thụ phong Linh mục, được Äức Cha bổ nhiệm giúp xứ Phúc Nhạc, đảm trách luôn hỠđạo Duyên Máºu và các há» nhá» gần đó.
Cả Ä‘á»i Linh mục cá»§a cha là noi gương Chúa Giê-su, Vị Mục tá» nhân là nh, chăm sóc từng con chiên, hy sinh mạng sống vì đà n chiên. Hằng ngà y ngoà i ra việc mục tỠở nhà thá», cha thưá»ng xuyên chịu khó đến vá»›i các gia đình giáo dân, thăm há»i từng ngưá»i, biết rõ từng con chiên, để thá»±c hà nh theo gương Vị Mục tá» chà Thánh:
“Chiên nà o thất lạc, Ta sẽ tìm kiếm; chiên nà o tản mác, Ta sẽ lùa vá»; chiên nà o xây xát, Ta sẽ băng bó; chiên nà o bệnh hoạn, Ta sẽ bổ sức; còn chiên nà o mạnh khá»e, Ta sẽ giữ gìn (Ed. 34,16).
Và khi Äức Cha gá»i cha vá» là m phó xứ Kẻ Báng, giúp cha Giu-se Nghi được má»™t năm thì cả hai bị bắt cùng vá»›i cha Mát-ti-nô Thịnh.
Mát-ti-nô Tạ Äức Thịnh sinh năm 1760, tại là ng Kẻ Sét, nay thuá»™c tổng giáo pháºn Hà Ná»™i.
Ngay từ nhá», cáºu đã có ý muốn Ä‘i tu, nhưng lòng còn e ngại. Dần dà đến năm 18 tuổi, lúc cha mẹ định cưới vợ cho, cáºu má»›i xin hoãn lại để suy nghÄ©. Sau khi suy nghÄ© kỹ lưỡng nhất là cầu nguyện sốt sắng má»™t thá»i gian, cáºu nhất quyết dâng mình cho Chúa và xin và o chá»§ng viện. Và trong thá»i vua Cảnh Thịnh cấm đạo, thầy Mát-ti-nô Thịnh được lãnh chức Linh mục, do Äức Cha Gia-cô-bê Gia chá»§ phong.
Cha là m bà thư ở Tòa Giám mục, sau đó được bổ nhiệm Ä‘i giúp các xứ Kẻ Bạng, Äồng Chuối , Nam Sang. Lúc gần 80 tuổi, Äức Cha lại cá» cha là m chÃnh xứ Kẻ Trình. Tuổi già , sức yếu, lại thêm bị ung nhá»t ở miệng, ăn uống không được, ngà y đêm Ä‘au nhức. Dù váºy, cha cÅ©ng cố gắng dâng Thánh lá»…, ngồi tòa giải tá»™i cho bổn đạo. Má»™t hôm ông Gioan Bao-ti-xi-ta Cá»n đến thăm. Thấy cha Ä‘au đớn khổ sở quá, liá»n rước vá» nhà đứa cháu ở xứ Kẻ Báng để chăm sóc chữa trị. Äang lúc chữa bệnh ở đây, cha bị bắt cùng vá»›i cha Giu-se Nghi, cha Mát-ti-nô Ngân, và hai giáo dân là Mát-ti-nô Thá» và Gioan Bao-ti-xi-ta Cá»n.
Mát-ti-nô Thá»Â sinh năm 1787, tại xứ Kẻ Báng, tỉnh Nam Äịnh.
Ông tên tháºt là Nho, đã láºp gia đình có được tám ngưá»i con. Tuy con đông, ông vẫn giáo dục chu đáo bằng gương mẫu Ä‘á»i sống hằng ngà y, nên ngưá»i con nà o cÅ©ng sống hiá»n lương đạo đức.
Là má»™t giáo dân nhiệt thà nh ngay thẳng, dân là ng ai cÅ©ng biết danh tiếng ông. Há» cỠông là m viên thuế trong là ng, còn giáo hữu thì chá»n ông là m trùm trong hỠđạo. Ngoà i ra bổn pháºn gia đình, hằng ngà y ông táºn tụy lo giúp việc chung cho là ng xã, xứ đạo. Äặc biệt ông sẵn sà ng giúp đỡ cá»™ng tác vá»›i các Linh mục trong việc mở mang Nước Chúa. Nhà ông luôn rá»™ng mở đón tiếp các cha, mặc dầu ông biết việc là m nầy rất nguy hiểm cho tÃnh mạng, vì lúc đó tổng đốc Trịnh Quang Khanh Ä‘ang ráo riết tìm bắt ngưá»i có đạo, nhất là các giáo sÄ©. Chẳng những ông không sợ chết, mà còn muốn được chết vì Chúa. Và đúng thá»±c ông đã bị bắt vì tá»™i chứa chấp cha Giu-se Nghi trong nhà . Lúc đó ông Gioan Bao-ti-xi-ta Cá»n Ä‘ang nuôi cha già Thịnh để chữa bệnh, nên cÅ©ng bị bắt luôn vá»›i cha già .
Gioan Bao-ti-xi-ta Cá»n sinh năm 1805, tại xứ Kẻ Báng. Ông sống bằng nghá» nông. Gia đình tuy nghèo, nhưng rất siêng năng sốt sắng trong việc thá» phượng Chúa. Äặc biệt ông nhiệt thà nh phụ giúp các cha rao giảng Tin mừng, thánh hóa môi trưá»ng sống, chống lại má»i bất công trong xã há»™i. ChÃnh ông đã đứng ra tố cáo tên lý trưởng cáºy quyá»n á»· thế, hà hiếp bóc lá»™t dân chúng. NhỠđó ông được dân là ng tÃn nhiệm, chá»n là m lý trưởng.
Một hôm nghe tin cha già Thịnh đau yếu, ông đến xứ Kẻ Trình thăm cha. Thấy cha bệnh hoạn đau đớn quá, ông rước cha vỠchăm sóc chữa trị.
Có ngưá»i trong là ng biết ông Ä‘ang chứa chấp cha già , nên đến trình báo vá»›i tổng đốc Trịnh Quang Khanh. Ngà y 30 tháng 05 năm 1840, quan Ä‘em quân đến bao vây Kẻ Báng lục soát khắp nÆ¡i. Sau hai ngà y, há» bắt được ba Linh mục là cha Giu-se Nghi, cha Phao-lô Ngân, cha Mát-ti-nô Thịnh, cùng vá»›i hai giáo dân là Mát-ti-nô Thá» và Gioan Bao-ti-xi-ta Cá»n vì tá»™i chứa chấp các Linh mục. Quan ra lệnh đóng gông và giải tất cả vá» tỉnh Nam Äịnh.
Sau nhiá»u lần tra tấn cÅ©ng như dụ dá»—, thấy cả năm vị Ä‘á»u cương quyết giữ vững đức tin, quan nổi giáºn, ra lệnh đánh đòn ba vị Linh mục dữ dá»™i, máu chảy lai láng. Quan bắt ông Thá» và ông Cá»n phải liếm máu nÆ¡i các vết thương đó, bằng không thì phải bỠđạo. Hai ông liá»n quỳ gối xuống liếm máu nÆ¡i mình các cha chảy ra, trước sá»± kinh ngạc cá»§a má»i ngưá»i. Há» không ngá» các ông can đảm đến thế, thà chịu cá»±c chịu khổ hÆ¡n là chối Chúa bỠđạo.
Quan buá»™c lòng phải kết án trảm quyết tất cả năm vị. Và ngà y 08 tháng 11 năm 1840, các ngà i được dẫn ra pháp trưá»ng Bảy Mẫu, chịu chém chết vì Chúa.
Äức Thánh Cha Lê-ô 13 tôn phong Chân phước cho cả năm vị ngà y 27 tháng 05 năm 1900. Và ngà y 19 tháng 06 năm 1988, Äức Giáo Hoà ng Gioan Phaolô 2 đã suy tôn các ngà i lên Hiển thánh.
Quyết tâm: Hằng ngà y sống đạo Chúa sốt sắng, giảng đạo Chúa siêng năng, và sẵn sà ng cá»™ng tác giúp đỡ các Linh mục trong việc mở mang Nước Chúa, theo gương thánh Giu-se Nghi, Phao-lô Ngân, Mát-ti-nô Thịnh, Mát-ti-nô Thá» và Gioan Bao-ti-xi-ta Cá»n, Linh mục và giáo dân tỠđạo.
Lá»i nguyện:Lạy Cha, Cha đã ban cho Giáo há»™i Việt Nam nhiá»u chứng nhân anh dÅ©ng, biết hiến dâng mạng sống, để hạt giống đức tin trổ sinh hoa trái dồi dà o trên quê hương đất nước chúng con. Xin nháºn lá»i các ngà i chuyển cầu, cho chúng con biết noi gương các ngà i để lại, luôn can đảm là m chứng cho Cha và trung kiên mãi đến cùng.
GPVL

