Thứ Hai Tuần XXVII TN
 Gl 1, 6-12; Lc 10, 25-37
HÃY ÄI VÀ LÀM NHƯ VẬY
Qua trang Tin Mừng Luca nà y, vá»›i chủ Ä‘á» Äức Giêsu lên Giêrusalem ở chÆ°Æ¡ng 10. Giêrusalem là nÆ¡i Ngà i phải đến và chết ở đó nhÆ° lá»i tiên báo: má»™t tiên tri không chết ngoà i thà nh Giêrusalem. Và trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘i Ngà i dạy dá»— các môn đệ nhiá»u Ä‘iá»u. Hôm nay, bà i Tin Mừng nói vá» Ä‘á» tà i “Äiá»u răn lá»›n†là điá»u răn quan trá»ng và là tinh hoa của luáºt Môsê… và cÅ©ng là điá»u Chúa Giêsu muốn truyá»n đạt cho những ai muốn theo Ngà i.
Mở đầu trang Tin Mừng là câu há»i của má»™t vị luáºt sÄ©. Không biết vì lý do nà o khiến ngươì há»i Chúa Giêsu má»™t vấn Ä‘á» mà lẽ ra ông phải thông suốt : “Tôi phải là m gì để được sá»± sống Ä‘á»i Ä‘á»i ?†Chúa Giêsu trả lá»i bằng hai câu há»i : “Luáºt viết gì ? ông Ä‘á»c thế nà o ?†(c.26) Chúa Giêsu muốn chÃnh ông phải trả lá»i vá» câu há»i ông đặt ra dá»±a trên luáºt mà ông đã nắm vững. Ở câu 27, ta thấy ông rất thuá»™c luáºt và Chúa Giêsu đã không phải trả lá»i hoặc sá»a đổi, nhấn mạnh ở Ä‘iểm nà o cả :
“Hãy yêu Thiên Chúa hết lòng, hết linh hồn, hết sức lá»±c, hết trà khôn†(27a) nghÄ©a là yêu Thiên Chúa vá»›i trá»n vẹn con ngÆ°á»i gồm thân xác và linh hồn, tâm tÆ°, trà lá»±c. Nói tóm lại : hãy yêu Ngà i vá»›i những gì bạn Có và bạn Là . Bên cạnh đó “Hãy yêu ngÆ°á»i thân cáºn nhÆ° chÃnh mình†(27b) nghÄ©a là hãy quà trá»ng ngÆ°á»i khác nhÆ° thân thể mình váºy. Ông luáºt sÄ© trả lá»i vanh vách, không ngáºp ngừng hay lúng túng đến ná»—i Chúa Giêsu phải khen ông “Ông trả lá»i đúng lắm, và Ngà i thêm má»™t mệnh lệnh “cứ là m nhÆ° váºy sẽ được sống†(c.28).
Tiếp sau đó là dụ ngôn ngÆ°á»i Samaria nhân háºu. Ta thấy thánh sá» Luca giá»›i thiệu bằng má»™t mệnh Ä‘á» nói lên lý do vì sao Chúa Giêsu lại dùng dụ ngôn : “Ông ấy muốn chứng tá» là mình có lý… Ai là ngÆ°á»i thân cáºn của tôi?†(c.29). Äây là cách giảng dạy thông thÆ°á»ng của Chúa Giêsu khi có má»™t nguyên nhân thúc đẩy để Ngà i nói lên má»™t vấn Ä‘á», đúng hÆ¡n là má»™t bà i giáo huấn.
Trong luáºt nói : NgÆ°á»i thân cáºn. Ở đây ông luáºt sÄ© đựơc Chúa khen, nên ông tưởng mình đã Ä‘i đúng Ä‘Æ°á»ng. vá»›i tÃnh tá»± cao tá»± mãn bá»™c lá»™ rằng : Mình có lý. Chúa Giêsu muốn ông xác định lại vấn đỠông há»i và dẫn ông Ä‘i và o cái nhìn của Ngà i vỠ“ngÆ°á»i thân cáºn†qua dụ ngôn. Ngà i mở lá»i : Có má»™t ngÆ°á»i từ Giêrusalem xuống Giêrikhô … rÆ¡i và o tay kẻ cÆ°á»›p, bị trá»ng thÆ°Æ¡ng, mất hết  của cải. Và kìa  có thầy tÆ° tế, thầy Lêvi Ä‘i qua đó, nhÆ°ng cả 2 ông Ä‘á»u tránh sang má»™t bên. Lý do Ä‘Æ¡n giản : sợ ô uế. Má»™t hình thức giữ luáºt vì luáºt. Há» sợ ô uế đến ná»—i : thà để má»™t con ngÆ°á»i chết Ä‘i, hy sinh vì luáºt. Luáºt đã khiến há» ra mù quáng Ãch ká»·, chỉ nghÄ© đến bản thân.
NgÆ°á»i Samaritanô nhân háºu được nhắc đến trong Tin Mừng hôm nay là chÃnh Chúa Giêsu. DÄ© nhiên, các tÆ° tế, lêvi có lý do của há»: hỠđã sống đúng luáºt, tuy nhiên luáºt đã giết chết lòng yêu thÆ°Æ¡ng của con ngÆ°á»i vì trá»ng mặt chữ mà thôi. Chúa Giêsu đã vượt qua luáºt lệ và hÆ°á»›ng dẫn tâm hồn con ngÆ°á»i lên cao, Ä‘i và o chiá»u sâu của bác ái. Ngà i đã đến vá»›i từng con ngÆ°á»i, Ngà i không đứng xa nhìn con ngÆ°á»i Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vá»›i những khó khăn thá» thách trong cuá»™c sống. NhÆ° ngÆ°á»i Samaritanô nhân háºu, Ngà i đến gần bên con ngÆ°á»i, Ngà i nhìn há» vá»›i ánh mắt đầy trắc ẩn, cảm thông, Ngà i cúi xuống băng bó các vết thÆ°Æ¡ng của há» và còn tình nguyện trả nợ cho há» bằng giá máu của Ngà i khi chấp nháºn chết trên Tháºp giá để cứu sống và đưa há» vá» quê trá»i.
Theo quan niệm Do Thái giáo, ngÆ°á»i Do Thái không tiếp xúc vá»›i ngÆ°á»i Samaria vì cho há» là dân ngoại. NhÆ°ng ở đây, chÃnh ngÆ°á»i ngoại nà y đã dừng lại. Cúi xuống băng bó vết thÆ°Æ¡ng và vá»±c ngÆ°á»i bị thÆ°Æ¡ng lên lÆ°ng lừa, Ä‘Æ°a vá» quán trá». Thánh sá» nói rõ : ông ta là m vì lòng thÆ°Æ¡ng (c. 33). Chẳng những ông ấy băng bó rồi còn trao cho chủ quán tiá»n chữa chạy, nếu thiếu, trên Ä‘Æ°á»ng vá» chÃnh ông là ngÆ°á»i trả lại số tiá»n thiếu đó. (c.35). Má»™t hà nh vi cao thượng. NgÆ°á»i Samaria nà y không nghÄ© đến bản thân : túi tiá»n bị hao hụt, mất thá»i giá», lỡ cÆ¡ há»™i vì cháºm trể hoặc có nguy cÆ¡ chÃnh mình sẽ bị cÆ°á»›p lá»™t ngay trên quãng Ä‘Æ°á»›ng vắng vẻ nà y. Hình nhÆ° tình thÆ°Æ¡ng che phủ sợ hãi. Ông quên hết những Ä‘iá»u đó mà chỉ chuyên chú má»™t Ä‘iá»u : chạy chữa cho nạn nhân.
NgÆ°á»i Samaritanô đã không lý luáºn ai là anh em tôi để thá»±c thi đức bác ái. Anh chỉ nhìn thấy má»™t con ngÆ°á»i Ä‘ang gặp nạn cần được giúp đỡ. Chạnh lòng thÆ°Æ¡ng, anh đã ra tay giúp đỡ bất chấp những nghi kỵ thà nh kiến. ChÃnh việc là m nà y đã biến ngÆ°á»i Samaritanô trở thà nh thân cáºn vá»›i nạn nhân.
Má»™t dụ ngôn tháºt ứng dụng cho Ä‘á»i sống chúng ta. Chúa Giêsu có biệt tà i hÆ°á»›ng dẫn những ngÆ°á»i thà nh tâm thiện chà nháºn ra Ä‘Æ°á»ng lối của Thiên Chúa. Ngà i xoay lại câu há»i của ông luáºt sÄ© : ai là ngÆ°á»i thân cáºn của tôi thì nay sẽ là :ai đã tá» ra là ngÆ°á»i thân cáºn ?…(c.36).
Tháºt váºy, nhiá»u khi chúng ta đòi há»i ngÆ°á»i khác phải trở thà nh “ thân cáºn†của mình, mà ta quên rằng : chÃnh chúng ta phải là “ ngÆ°á»i tháºn cáºn†cho anh em. NgÆ°á»i luáºt sÄ© đã nháºn ra vấn Ä‘á» và trả lá»i: NgÆ°á»i thân cáºn là ngÆ°á»i đã thá»±c thi lòng thÆ°Æ¡ng xót vá»›i anh em đồng loại (c.37). Và Chúa Giêsu lại kết luáºn bằng cách nhắc lại má»™t lần nữa mệnh lệnh của Ngà i “Hãy Ä‘i và là m nhÆ° váºy†. Ông đã hiểu giá» chỉ còn thá»±c hà nh mà thôi.
Trong cuá»™c sống hiện tại, có lẽ má»—i ngÆ°á»i không Ãt thì nhiá»u rất e dè khi giúp đỡ ngÆ°á»i khác, nhất là ngÆ°á»i Ä‘ang lâm nạn, bởi vì “đầu không phải, phải tai†và có khi chÃnh mình phải lãnh háºu quả do ngÆ°á»i khác gây ra chỉ vì lòng bác ái của mình. NhÆ°ng chúng ta cÅ©ng đừng vịn và o cá»› đó mà bà ng quan trÆ°á»›c Ä‘au khổ của ngÆ°á»i anh em, nhÆ° thầy tÆ° tế và thầy Lêvi xÆ°a. Lòng bác ái không có ranh giá»›i. nó phủ nháºn má»i lý do ngay cả lá»—i lầm, thiếu sót.
Lá»i Chúa hôm nay má»i gá»i chúng ta noi theo gÆ°Æ¡ng mẫu của ngÆ°á»i Samaritanô nhân háºu là hình ảnh của chÃnh Chúa. Chung quanh chúng ta còn biết bao nạn nhân, dÆ°á»›i nhiá»u hình thức, Ä‘ang chá» bà n tay nâng đỡ của chúng ta. NhÆ°ng thá» há»i chúng ta đã là m được gì? Có thể chúng ta không có tiá»n bạc, nhÆ°ng má»™t lá»i nói, má»™t nụ cÆ°á»i, má»™t cá» chỉ, má»™t việc là m tốt cÅ©ng có sức xoa dịu và cảm thông vá»›i những ná»—i khổ Ä‘au của đồng loại.
Huệ Minh