4 Vương cung Thánh đư�ng lớn nhất ở Việt Nam

Trong khoảng 6.000 nhà th� trên cả nước, Việt Nam vinh dự sở hữu 4 Vương cung Thánh đư�ng thuộc 4 tỉnh: Hà Nam, Nam �ịnh, Quảng Trị và TP HCM.

Nhà th� Thiên chúa giáo luôn có sức hấp dẫn đặc biệt với bất kỳ ai. Bởi vậy mà không ít tour du lịch, nhà th� là điểm dừng chân không thể b� qua trong hành trình khám phá điểm đến. Trong đó phải kể đến các vương cung thánh đư�ng, danh hiệu được Giáo hoàng tôn vinh đặc biệt dành cho những nhà th� có kiến trúc to lớn, cổ kính, mang ý nghĩa lịch sử và tâm linh quan tr�ng.

1- Nhà th� �ức Bà

Năm 1876, thống đốc Nam Kỳ Duperre tổ chức thi tuyển đồ án kiến trúc nhà th�. Vượt qua 17 đồ án dự thi, đồ án của kiến trúc sư M. Bournard vẽ nhà th� pha trộn theo kiến trúc Roman và Gotich đã được ch�n. Ngày 7-10-1877, Giám mục I.F Colombert Mỹ đã cử hành nghi thức đặt viên đá đầu tiên cho công trình đồ sộ này. Sau 3 năm xây dựng, ngôi nhà th� đã hoàn thành. Nhà th� dài 91m, rộng 35,5m, vòm mái cao 21m, hai tháp chuông cao 36,6m. Năm 1895 xây thêm hai tháp nh�n cao 21m. Mặt ngoài nhà th� bằng gạch đ� sản xuất ở Marseille ( Pháp), không trát vữa, đến nay vẫn đ� hồng.

Trong nhà th� có trang trí nhi�u kính màu vẽ các sự tích trong Kinh thánh do hãng Lorin ( Pháp) sản xuất. Bên trong hai tháp chuông là bộ chuông khổng lồ gồm 6 quả nặng 28.850kg theo các các cung sol, la, si, do, re, mi trong đó chuông cung sol là chuông lớn nhất nặng 8785kg, đư�ng kính 2,25m và cao 3,5m. �ây cũng là một trong các quả chuông lớn nhất trên thế giới hiện nay. Bình thư�ng chỉ có hai quả chuông cung rê, mi đánh tiếng. Chuông cung sol chỉ đánh đêm Giáng sinh và khi khởi động phải có 3-4 ngư�i trợ giúp sau đó mới bật công tắc điện để đánh tiếp. Âm thanh chuông vang xa tới 10km.

Nhà th� �ức Bà nằm ở giữa trung tâm thành phố( số 1 Công trư�ng Công xã Paris) và là nút của 4 đư�ng giao thông tạo ra hình Thánh giá nên m�i ngư�i có thể tiếp cận nhà th� cả 4 hướng. Tượng �ức Mẹ Nữ vương hoà bình ở quảng trư�ng Nhà th� lớn cũng là một kiến trúc đẹp. Tượng bằng đá cẩm thạch nặng 3,5 tấn. Chiếc đồng hồ lớn ở tháp nhà th� cao 1m, rộng 2m nặng 1 tấn rất cổ kính và chạy gi�, điểm chuông rất chính xác. Nhà th� trở thành địa chỉ văn hoá tâm linh. Nhà th� không có hàng rào hay tư�ng xây bao quanh mà m�i ngư�i có thể tiếp cận cả 4 hướng. Nhi�u đôi tân hôn ở thành phố đã ch�n quang cảnh nhà th� để ghi hình cưới.

Nhà th� �ức Bà được Toà thánh nâng lên bậc Vương cung thánh đư�ng năm 1961.

2- Nhà th� Phú Nhai

Nằm trên địa bàn xã Xuân Phương, huyện Xuân Trư�ng, tỉnh Nam �ịnh. Phú Nhai nổi tiếng vì ở đây có địa danh Trà Lũ, là nơi được coi là điểm đầu tiên đón nhận Tin Mừng ở Việt Nam (1533) và cũng là nơi có nhi�u linh mục, giám mục nhất qua câu ca: “Cha Phú Nhai, khoai chợ Chùa�. Theo thống kê Phú Nhai hiện đã có 5 giám mục và hơn 200 linh mục quê ở đây. Nhà th� Phú Nhai được xây dựng năm 1866, lúc đầu chỉ làm bằng gỗ lợp bổi (cói). Năm 1881 được xây lại và lợp ngói. Năm 1913, Giám mục Munagori Trung xây dựng lại đồ sộ theo kiến trúc Tây Ban Nha.

Nhưng cơn bão lớn ngày 30-9-1929 đã làm sập 48 nhà th� ở Bùi Chu trong đó có cả nhà th� Phú Nhai. Việc d�n dẹp nhà th� mất rất nhi�u kinh phí lên tới 40.000 ti�n �ông Dương chưa kể hàng vạn công lao động. Sau 4 năm tái thiết, năm 1933 nhà th� đã được hoàn thành. Nhà th� có diện tích 2.160m2, dài 80m, rộng 27m, cao 30m. Hai tháp chuông cao 44m. Nhà th� được kiến trúc theo phong cách gotic, mô ph�ng theo kiến trúc nhà th� Notre Dame de Paris nổi tiếng của Pháp nhưng nh� chỉ bằng 2/3. Trên tháp chuông nhà th� Phú Nhai cũng có 4 quả chuông nặng lần lượt là 3 tấn, 1 tấn, 6 tạ và 1 tạ. Phía sân nhà th� còn có hài cốt của 83 giáo sĩ, giáo dân tử đạo.

Nhà th� Phú Nhai được nâng lên bậc Vương cung thánh đư�ng năm 2008.

3- Nhà th� La Vang

Theo tương truy�n, th�i Cảnh Thịnh ban hành chính sách cấm đạo, nên tín hữu phải chạy trốn vào rừng thuộc khu vực xã Hải Phú, Hải Lăng, Quảng Trị ngày nay. Giáo dân cầu khấn và �ức Mẹ đã hiện ra năm 1798 để an ủi. Sau đó một ngôi nhà th� nh� được dựng lên để ghi dấu sự kiện này. Năm 1886, Giám mục Gaspar Lộc cho xây một ngôi nhà th� bằng gạch và khánh thành ngày 6- 8-1901 đồng th�i ấn định cứ 3 năm tổ chức một đại hội tam nhật kính �ức Mẹ. Năm 1923, Giám mục Allys Lý xây một nhà th� lớn hơn, khánh thành tháng 8-1928 nhưng bom đạn chiến tranh năm 1972 đã phá đổ chỉ còn trơ lại tháp chuông.

Năm 1961-1962 một số kiến trúc như Công trư�ng Mân Côi với 15 pho tượng bằng đá cẩm thạch, hồ Tịnh Tâm và ba cây đa cao 20m với tượng �ức Mẹ bồng con do kiến trúc sư Ngô Viết Thụ thiết kế. Năm 1998, tượng �ức Mẹ La Vang do nhà điêu khắc kiêm hoạ sĩ Văn Nhân đã được làm phép thay thế tượng cũ. Tượng này mang đậm phong cách dân tộc từ trang phục đến nét mặt và được Giáo hoàng Gioan Phaolô 2 làm phép ngày 1-7-1998 tại Roma, sau đó chuyển v� Việt Nam dịp kỷ niệm biến cố 200 năm �ức Mẹ La Vang.

Th�i gian vừa qua, Nhà nước đã trao quy�n sử dụng 15ha cho giáo hội sử dụng nên Hội đồng Giám mục Việt Nam đã quyết định xây lại nhà th� La Vang cho xứng với Trung tâm hành hương quốc gia. Một cuộc thi v� thiết kế đã được tổ chức năm 2010 và 5 đồ án đã được trao giải nhì để hoàn thiện thêm. �ến ngày 06-01-2011 nghi thức đặt viên đá đầu tiên do Hồng y Ivan Dias- �ặc sứ của Giáo Hoàng Benedicto XVI và các Giám mục Việt Nam đã được tiến hành đúng vào dịp bế mạc Năm thánh nhân 50 năm hàng giáo phẩm Việt Nam (1960-2010). Dự kiến chi phí cho nhà th� mới là 25 triệu đôla.

V� địa danh La Vang cũng có nhi�u cách giải thích. Có ngư�i cho đây là nói v� đặc điểm của rừng núi nơi đây khi ngư�i ta “ la� thì có tiếng “vang� lớn dội lại. Có ngư�i lại cho đây là vùng có rất nhi�u cây lá vằng vừa để làm nước uống, vừa chữa bệnh, sau này khi dịch ra tiếng nước ngoài bị mất dấu mà thành La Vang.

Từ năm 1894 mới có đại hội La Vang đầu tiên và năm 2011 là đại hội lần thứ 29. La vang được nâng lên bậc Vương cung thánh đư�ng năm 1961.

4- Nhà th� Sở Kiện

Nhà th� Sở Kiện hay Kẻ Sở nằm ở thị trấn Kiện Khê, Thanh Liêm, Hà Nam. �ây là một trong các xứ đạo cổ kính và to lớn của tổng giáo phận Hà Nội. Sở Kiện chính là hai tên làng: làng Kiện hay Kiện Khê (phía tây) chuyên ngh� buôn bán, nung vôi và làng Sở hay Ninh Phú (phía đông) chuyên làm ruộng. �ây là trung tâm của giáo phận �àng Ngoài từ năm 1659 và sau này là trung tâm và toà giám mục giáo phận Tây �àng Ngoài từ năm 1858 đến 1892 dưới th�i nhà Nguyễn vì địa hình hiểm trở, giáo sĩ, giáo dân dễ ẩn náu.

Nhà th� được khởi công năm 1877, hoàn tất sau 5 năm dưới th�i Giám mục Puginier Phước. �ây là công trình đồ sộ. Toàn bộ n�n được lót gỗ lim để chống sụt lún. Nhà th� dài 67,2m, rộng 31,2m và cao 23,2m. Nhà th� có 4 hàng cột, chia làm 5 gian d�c. Nhà th� có thể chứa 4-5 ngàn ngư�i. Các cửa kính màu đ�u vẽ tranh thánh, bàn th� sơn son thiếp vàng, vách cung thánh bằng gỗ chạm trổ tinh vi. Tại đây còn có toà giảng rất cổ kính sơn son, thiếp vàng và chiếc đàn amonium khổng lồ đặt trên gác chuông. Tháp chuông cũng có 4 quả chuông lớn tr�ng lượng 2461, 1281, 717 và 318kg được làm phép ngày 25-12-1898 th�i Giám mục �ông. Nơi đây có nhi�u di tích các thánh tử đạo Việt Nam.

Nhà th� Sở Kiện được ch�n là địa điểm tổ chức khai mạc năm thánh 2010 của giáo hội Công giáo Việt Nam.

Nhà th� Sở Kiện được nâng lên bậc Vương cung thánh đư�ng năm 2010.

NTCG