Tại sao gia đình là ná»n tảng, là tế bà o cá»§a xã há»™i?
Gia đình là ná»n tảng, là tế bà o cá»§a xã há»™i là bởi vì: Khi tạo dá»±ng con ngưá»i để cai quản muôn loà i, Thiên Chúa đã phán: “Con ngưá»i ở má»™t mình thì không tốt, Ta sẽ là m cho nó má»™t trợ tá tương xứng vá»›i nó†(St1.18). Và Thiên Chúa đã tạo dá»±ng má»™t ngưá»i nữ bằng xương sưá»n cá»§a ngưá»i nam. Má»™t gia đình đầu tiên đã được chÃnh Thiên Chúa tạo nên. “Bởi thế, ngưá»i đà n ông lìa cha mẹ mà gắn bó vá»›i vợ mình, và cả hai thà nh má»™t xương má»™t thịt†(St1. 24).
Gia đình là ná»n tảng, là tế bà o cá»§a xã há»™i là bởi vì: Äể cứu chuá»™c nhân loại sau khi nhân loại đã lá»—i phạm vá»›i Thiên Chúa, Ngôi Hai Thiên Chúa không đến trần gian theo cách quyá»n uy cá»§a má»™t Hoà ng đế cai trị muôn dân; Ngà i cÅ©ng không đến trần gian như má»™t Thống tướng đầy sức mạnh bách chiến bách thắng trên khắp các mặt tráºn như câu chuyện huyá»n thoại Thánh Gióng cá»§a Việt Nam.
Ngà i đã chá»n cách đến trần gian trong thân pháºn con ngưá»i nÆ¡i má»™t gia đình, gia đình Nazaret nghèo hèn có cha là Thánh Giuse (Cha nuôi), có mẹ (Äức trinh nữ Maria). Ngà i đã đóng đúng vai trò là m con trong má»™t gia đình suốt 33 năm ở trần gian.
Vá» bản tÃnh loà i ngưá»i, Ngưá»i đã mang đủ đặc tÃnh cá»§a con ngưá»i, ngoại trừ tá»™i lá»—i.
Chúng tôi xin trÃch dẫn nháºn định cá»§a cố Hồng y Fx Nguyá»…n Văn Thuáºn nói vá» gia đình: “Chúa Giêsu muốn xây dá»±ng nhiệm thể Ngà i bằng những tế bà o gia đình; Há»™i Thánh có thể thay đổi đưá»ng lối tông đồ, thay đổi các há»™i Ä‘oà n, nhưng Há»™i Thánh luôn luôn phát triển nhá» các gia đình. Äức tin được thông truyá»n qua các tế bà o sống động và là nh mạnh ấy†(ÄHV: 495)
Vá» mặt xã há»™i: Gia đình được gá»i là tế bà o cá»§a xã há»™i.
Nhà bác há»c Louis Pasteur (27 tháng 12 năm 1822 – 28 tháng 9 năm 1895) nhà khoa há»c nổi tiếng ngưá»i Pháp và cá»§a nhân loại là ngưá»i tiên phong trong lãnh vá»±c sinh váºt há»c đã nói và nó như là má»™t định luáºt cá»§a sinh váºt há»c: “…Sá»± sống phải bắt nguồn từ sá»± sống. Nói má»™t cách đơn giản, con cái phải có bố mẹ sinh ra…â€.
Ngoà i ra, ngưá»i ta đã nhìn nháºn như má»™t chân lý: xã há»™i là má»™t thân thể bao gồm triệu triệu tế bà o, má»—i tế bà o chÃnh là gia đình. Thân thể (xã há»™i) cưá»ng tráng là nh mạnh khi tất cả các tế bà o (gia đình) là nh mạnh. Ngược lại, trong cÆ¡ thể (xã há»™i) có nhiá»u tế bà o (gia đình) Ä‘au yếu, thân thể (xã há»™i) đó sẽ suy yếu dẫn đến sá»± chết.
Ở Việt Nam ngà y nay cÅ©ng đỠcao vai trò cá»§a gia đình trong xã há»™i. Ngà y 28 tháng 6 hà ng năm được chá»n là ngà y tôn vinh gia đình Việt Nam.
Như thế, Giáo há»™i và Xã hôi Ä‘á»u nhìn nháºn: gia đình là ná»n tảng, là tế bà o cá»§a xã há»™i.
Äôi nét vá» thá»±c trạng gia đình hiện nay
Trên lý thuyết, thì gần như má»i ngưá»i Công giáo hay ngoà i Công giáo Ä‘á»u coi trá»ng gia đình, và nhìn thấy vai trò quan trá»ng tạo nên sá»± hưng thịnh trong má»™t đất nước hầu như Ä‘á»u được bắt nguồn từ các thà nh phần trong má»™t gia đình.
Trên thá»±c tế, nhìn và o gia đình hôm nay ta không khá»i Ä‘au lòng vá»›i những suy thoái Ä‘ang ngà y má»™t gia tăng. Xin Ä‘iểm qua má»™t và i vấn đỠnổi cá»™m:
Sự ly hôn và Phá thai
Qua các phương tiên thông tin đại chúng hiện nay giúp chúng ta thấy rằng ở các nước phương tây việc ly di đã trở nên quá phổ biến. Ngay cả những gia đình Công giáo việc ly dị cÅ©ng thưá»ng xẩy ra, mặc dù giáo luáºt cá»§a đạo Công giáo không cho phép.
Việc ly di ở Việt Nam được luáºt pháp cho phép. Các cuá»™c ly dị ở Việt Nam ngà y má»™t nhiá»u hÆ¡n. Tôi xin trÃch dẫn phần sưu tầm cá»§a Lm Thái Hiệp, O.P trong chia sẻ Tin Mừng tháng 12 năm 2013 cá»§a Huynh Ä‘oà n Äa Minh Việt Nam bà i: Gia đình hai tiếng thiêng liêng để là m rõ vấn đỠtrên:
“Ngon nến gia đình leo lét trong bão giông: Theo thống kê, chỉ tÃnh riêng năm 2012 ở Việt Nam đã có gần 100.000 vụ ly hôn, con số nà y chiếm gần 35-40% tổng số đôi hôn nhân ở Việt Nam trong năm. Äiá»u đáng nói là trong số đó có hÆ¡n 70% là số gia đình trẻ (tuổi 22-30). Theo phóng viên Ben Bland cá»§a tá» Financial Times, Radio Australia, số vụ ly hôn ở Việt Nam ngà y cà ng gia tăng nhanh. Äiá»u đáng nói là số vụ ly hôn ở Việt Nam đã tăng gần gấp đôi chỉ trong vòng 5 năm, từ 53.000 vụ trong năm 2005 lên đến 90.000 vụ trong năm 2010. Thêm nữa, trung bình ở nước ta má»—i năm có khoảng 300.000 ca nạo phá thai, trong đó độ tuổi 15-19 chiếm khoảng 60-70 %â€.
Thá»±c ra, con số phá thai ở Việt Nam hiện nay đã lên đến từ 1,2 triệu đến 1,5 triệu ca má»—i năm. Nạn phá thai Việt Nam đứng nhất Äông Nam à và thứ năm thế giá»›i. Những số liệu nêu trên đây tháºt đáng để cho chúng ta suy nghÄ©.
Sự gian dối
Vấn đỠthứ hai mà chúng tôi muốn đỠcáºp đến là sá»± gian dối trong xã há»™i Việt Nam hôm nay. Báo Tuổi trẻ ngà y 27-09-2013 tác giả Nguyá»…n Quang Thân trong bà i: “Ai dạy trẻ nói dối†đã cho chúng ta má»™t thông tin rất Ä‘au lòng vá»›i những ai còn yêu qui, trân trá»ng sá»± tháºt. Tác giả cho chúng ta biết:
“Công bố má»›i đây cá»§a Trung Tâm Xã Há»™i Há»c cho kết quả sững sá»: Tỉ lệ nói dối cha mẹ ở há»c sinh cấp I là 22%; cấp II là 50%; cấp III là 64%; và sinh viên là 80%â€. Còn ngoà i xã há»™i thì thế nà o?
Tôi xin nêu má»™t sá»± kiên phi đạo đức và đáng xấu hổ biết bao khi cả hai tá» báo Tuổi Trẻ và Thanh Niên ngà y 09 thánh 12 năm 2013 cùng đăng tải. Trưa ngà y 04-12-2013 chiếc xe chở 1300 thùng bia do tà i xế Hồ Kim Háºu bị nạn ở vòng xoay Tam Hiệp Biên Hòa (Äồng Nai). HÆ¡n 300 thùng bia văng xuống đưá»ng, thì chỉ trong hÆ¡n 10 phút, cả trăm ngưá»i đã ồ tá»›i cướp không những số bia văng xuống đưá»ng, mà trèo cả lên xe để cướp bia. Tổng cá»™ng gần 1000 thùng bia cá»§a anh Háºu trị giá trên 300 triệu đã bị lấy mất. Anh Háºu van xin nhưng vô Ãch, chỉ con biết khóc nhìn cảnh cướp bia cá»§a mình giữa ban ngà y.
Trong khi đó, tôi nhá»› lại cáºu bé chÃn tuổi ở thà nh phó Sendai tỉnh Miyay cá»§a Nháºt trong trân sóng thần má»›i xẩy ra ở Nháºt ngà y 11 tháng 3 năm 2011. Cáºu bé Ä‘ang đói bụng, lạnh cóng đã cúi gáºp ngưá»i xuống cám Æ¡n và nháºn gói lương khô cá»§a má»™t ngưá»i tốt bụng cho em khi em Ä‘ang xếp hà ng theo thứ tá»± ở phÃa cuối để nháºn phần ăn. Em đã không ăn, mà đem gói lương khô tiến lên phÃa trước bá» và o thùng lương thá»±c chung, sau đó lại trở vá» vị trà xếp hà ng lúc đầu để chỠđến lượt mình.
Ôi! Giáo dục như thế nà o mà được như thế! Khi nà o…quê hương ta được như thế?
Trong xã há»™i hôm nay, gần như má»i ngưá»i Ä‘ang chấp nháºn sống chung vá»›i gian dối, như ngưá»i dân đồng bằng Sông Cá»u Long sống chung vá»›i lÅ© hà ng năm.
Phải xây dựng gia đình hôm nay thế nà o?
Äứng trước má»™t thá»±c trạng suy thoái vỠđạo đức cá»§a xã há»™i như đã nêu trên, má»—i gia đình, má»™t Giáo há»™i thu nhá», chúng ta không được quyá»n đứng đó để nguyá»n rá»§a bóng đêm, mà cùng nhau thắp nên má»™t ngá»n nến để xua Ä‘i bóng đêm. Ãnh sáng mà má»—i gia đình thắp lên đó, chÃnh là Lá»i Chúa, vì chÃnh Chúa đã phán: “Lá»i Chúa là ngá»n Ä‘á»n soi con bước, là ánh sáng chỉ đưá»ng con Ä‘i†(TV 119: 105).
Giáo há»™i hoà n vÅ© Ä‘á»u đồng thanh tuyên xưng Äức tin trong kinh Tin KÃnh : “Giáo há»™i duy nhất, Thánh thiện, Công giáo và Tông truyá»nâ€.
Cá»™ng Ä‘oà n dân Chúa trong Giáo há»™i Việt Nam, chúng ta luôn vâng phục và thá»±c thi những Ä‘iá»u Há»™i Äồng Giám Mục VIệt Nam chỉ dạy.
Năm 2014 HÄGMVN đã chỉ dạy chúng ta: Phúc-Âm-hóa Ä‘á»i sống gia đình
Äể cụ thể hóa công việc Phúc-Âm-hóa Ä‘á»i sống gia đình, HÄGM đã khôn ngoan đưa ra những việc là m cụ thể cho má»i gia đình trong hoà n cảnh xã há»™i Việt Nam hôm nay. Má»—i gia đình phải trở thà nh:
Gia đình cộng đoà n cầu nguyện
Gia đình là một cộng đồng yêu thương
Gia đình là một cộng đồng phục vụ sự sống
Gia đình là má»™t cá»™ng đồng tham gia và o sá»± Phúc-Âm-hóa môi trưá»ng
Vá» phÃa xã há»™i, tôi nghÄ© xây dá»±ng gia đình bằng cách má»i ngưá»i phải bắt đầu từ suy nghÄ© sá»± tháºt; nói những Ä‘iá»u là sá»± tháºt; và hà nh đồng sá»± tháºt.
Sá»± tháºt chÃnh là ánh sáng xua Ä‘i bóng đêm. Má»™t xã há»™i gồm những cá nhân, những gia đình, những xóm là ng, những táºp Ä‘oà n thiếu sá»± tháºt, xã há»™i đó Ä‘ang chết dần. ChÃnh Chúa đã phán: “Thầy là đưá»ng, là sá»± tháºt và là sá»± sống†(Ga 14,6)
Chúng ta chỠđợi gì ở sá»± thay đổi căn bản và toà n diên cá»§a ná»n giáo dục nước nhà ?
Chúng ta chỠđợi má»™t ná»n giáo dục:
NHÂN BẢN, KHOA HỌC, DÂN TỘC VÀ KHAI PHÓNG.
Má»i ngưá»i mong đợi sá»± tháºt được có mặt Ä‘á»u khắp trên quê hương ta!
Cursillista Inhaxiô Äặng Phúc Minh