HIỂU RÕ LỄ GIÃNG SINH
Mấy Chi tiết :
Lá»… Giáng sinh, còn được gá»i là lá»… Thiên Chúa giáng sinh, Nô-el, hay Nô-en (từ tiếng Pháp Noël, là viết tắt từ gốc Em-ma-nu-el, nghÄ©a là Thiên Chúa ở cùng chúng ta) là má»™t ngà y lá»… quốc tế lâu Ä‘á»i, gốc gác từ đạo Công giáo ká»· niệm ngà y Chúa Giê-su sinh ra để cứu chuá»™c muôn ngÆ°á»i trên thế gian, nhÆ° lá»i hứa từ ngà n xÆ°a.
Anh ngữ gá»i lá»… nà y là CHRISTMAS (viết tắt là Xmas). Ghép chữ Christ (đấng Ky tô) và Mas là Lá»….
Lá»… nà y ká»· niệm ngà y Chúa Giê-su được sinh tại Bethlehem thuá»™c tỉnh Judea của Äế quốc La Mã xÆ°a. Ban đầu hiểu năm đó chÃnh là năm tiên khởi của ‘ká»· nguyên’ (được các nÆ°á»›c theo tây lịch [dÆ°Æ¡ng lịch] chuẩn thuáºn), nhÆ°ng các chuyên gia sá» há»c vá» sau nói rằng biến cố nà y phải có trÆ°á»›c đó má»™t Ãt năm.
Äầu Ä‘uôi thế nà y : Những ngÆ°á»i La Mã, hà ng năm ăn mừng ‘Thần Mặt trá»i’ ( thần Ä‘em ánh sáng đến cho trần gian và o ngà y 25 tháng 12 ). NgÆ°á»i Công giáo đã nhân cÆ¡ há»™i nà y để tổ chức ăn mừng ngà y Giêsu giáng sinh tá»›i Ä‘em ánh sáng và sá»± sống đến cho nhân loại (Gioan 8:12), cùng má»™t ngà y vá»›i ngà y lá»… của ngÆ°á»i La Mã. Nhá» váºy, chÃnh quyá»n lúc đó vẫn cấm cách và không công nháºn đạo Thiên Chúa, đã không phát hiện ra việc các tÃn hữu cÆ¡ đốc tổ chức ăn mừng Lá»… giáng sinh của Äức Giêsu.
Thà nh ra Giáo há»™i Công giáo chá»n luôn ngà y 25 tháng 12 hằng năm. Việc nà y chỉ được công khai hóa từ năm 312, sau khi hoà ng đế Constantin chấm dứt cấm đạo. Riêng nhóm ‘ChÃnh thống giáo’, từ thế ká»· 10 tách ra khá»i Công giáo, lại quyết định mừng lá»… và o ngà y 7 tháng giêng.
DÄ© nhiên vá»›i thá»i gian, tại rất nhiá»u quốc gia, bất kể thuá»™c tôn giáo nà o, ngÆ°á»i ta cÅ©ng bảo nhau tÆ°ng bừng mừng lá»… nà y.
Và o mùa Giáng sinh, má»™t máng cỠđược đặt trong hang đá (có thể là m bằng gá»—, giấy), được dá»±ng lên trong nhà hay ngoà i trá»i, vá»›i các hình tượng Chúa Giê-su, Mẹ Maria, Thánh Giu-se, xung quanh là các thiên sứ, mục đồng cùng các gia súc nhÆ° bò, lừa để kể lại sá»± tÃch Chúa ra Ä‘á»i trong máng cá». Gốc tÃch là do sáng kiến của thánh Phan xi xô thà nh Assisi (nÆ°á»›c Ã).
Thêm ý nghÄ©a và truyá»n thống :
Ngoà i ý nghÄ©a tôn giáo, Noël là má»™t ngà y lá»… gia đình, má»™t ngà y đặc biệt để tụ táºp quây quần má»i ngÆ°á»i, má»i thế hệ trong gia đình. Lá»… nà y dÆ°á»›i má»i hình thức được biểu lá»™, tạo những ká»· niệm chung và duy trì tình cảm giữa má»i ngÆ°á»i trong gia đình. Má»—i ngÆ°á»i tìm được, bằng cách thức riêng của mình, để tạo dá»±ng mối liên hệ : chia sẻ vá»›i nhau má»™t bữa ăn chung, má»™t đêm không ngủ, nghe thuáºt lại má»™t câu chuyện, quây quần bên cạnh cây thông Noël…
Vá»›i địa vị ngà y cà ng lá»›n lao của trẻ con trong gia đình, ngà y Noël cÅ©ng đã trở thà nh má»™t buổi lá»… của trẻ em : má»™t đêm thần diệu mà hầu nhÆ° tất cả má»i Æ°á»›c nguyện trẻ con được thà nh sá»± tháºt trong sá»± sung sÆ°á»›ng của những ngÆ°á»i lá»›n.
CÅ©ng trong dịp nà y, dá»±a theo tÃch truyện tháºt vá» thánh Ni cô La, ngÆ°á»i ta còn tưởng tượng ra má»™t ông già Noel (Santa Claus) từ bắc cá»±c Ä‘em nhiá»u quà cho các trẻ ngoan ngoãn trong năm cÅ©. Thế là lÅ© trẻ tha hồ hy vá»ng và mừng vui.
Ông già Noel thÆ°á»ng cưỡi xe tuần lá»™c trên trá»i, đến nhà có cây thông Giáng sinh và leo qua ống khói để Ä‘em đến những món quà cho các em nhá» Ä‘ang ngủ và thÆ°á»ng để quà trong những chiếc bÃt tất.
Ngà y Noel cÅ©ng Ä‘em lại má»™t thông Ä‘iệp của hoà bình : “Vinh danh Thiên Chúa trên trá»i cao. Bình an cho ngÆ°á»i là nh dÆ°á»›i thế”. ChÃnh đây là tiếng hát các thiên sứ ca ngà y Chúa ra Ä‘á»i.
Cánh thiệp và ngôi sao Giáng sinh :
Bắt nguồn từ năm 1843 khi ông Henry Cole (1808 – 1882), má»™t thÆ°Æ¡ng gia già u có nÆ°á»›c Anh, đã nhá» John Callcott Horsley (1817 – 1903), má»™t há»a sÄ© ở Luân Äôn, thiết kế má»™t tấm thiệp tháºt đẹp để tặng bạn bè. Và o Noel năm đó, Horsley trình là ng tấm thiệp đầu tiên trên thế giá»›i và sau đó nó đã in ra 1000 bản.
Thiệp Giáng sinh nhanh chóng bùng phát và trở thà nh mốt thịnh hà nh ở Anh trong suốt 10 năm kể từ khi ChÃnh phủ Anh thông qua đạo luáºt năm 1846 cho phép bất kỳ ngÆ°á»i dân nà o gá»i thÆ° đến bất kỳ nÆ¡i nà o vá»›i giá rẻ. Không lâu sau, trà o lÆ°u nà y du nháºp sang Äức và tá»›i 30 năm sau ngÆ°á»i Mỹ má»›i chấp nháºn nó.
Ngôi sao trong lá»… Giáng sinh có ý nghÄ©a đặc biệt, theo tÆ°Æ¡ng truyá»n lúc Chúa vừa chà o Ä‘á»i thì trên trá»i xuất hiện má»™t ngôi sao rá»±c rỡ. Ãnh sáng tá»a ra mấy trăm dặm. Từ các vùng phÃa đông xa xôi [nay thuá»™c lãnh thổ Iran và Syria[, có 3 vị vua được mặc khải tin rằng cứ lần theo ánh sáng ngôi sao tìm tá»›i chắc chắn sẽ gặp hà i nhi Giê Su má»›i sinh. (Thế là ta có lá»… ba vua). Từ đó, ba vị tìm theo sá»± dẫn Ä‘Æ°á»ng của ánh sáng để đến được hang đá thà nh Bethelem. Ba vị nà y thân quỳ trÆ°á»›c mặt Chúa, dâng lên Chúa các phẩm váºt trầm hÆ°Æ¡ng và và ng bạc châu báu.
Ngôi sao trở thà nh biểu trÆ°ng ý nghÄ©a trong mùa Giáng sinh và được treo chá»— trang trá»ng nhất ở các giáo Ä‘Æ°á»ng, cÆ¡ sở tôn giáo trong đêm Giáng sinh để nhá»› đến sá»± tÃch trên.
Lm Nguyễn văn Thư