� nghĩa việc phong chân phước của Hồng y Newman

Linh mục Keith Beaumont, Hội Dòng Oratoire Thánh Phillip Nêri, Chủ tịch Hội những ngư�i bạn của Newman tại Pháp

Như chúng ta biết, phong chân phước là giai đoạn áp chót trước việc phong thánh. Nhưng có một giai đoạn sau đó mà chỉ một thiểu số nh� – tổng cộng ba mươi ba tất cả -, trong đó có ba phụ nữ (trong khi ch� đợi có thêm Edith Stein?). �ó là việc tuyên bố vị thánh đó được công nhận là “Thánh Tiến sĩ Giáo hội�, những ngư�i mà việc giảng dạy (tiếng la-tinh là doctrina) được công nhận là có thẩm quy�n cụ thể.

Chữ “phong thánh� từ tiếng hy-lạp kanôn, có nghĩa đầu tiên là cây sậy, sau đó là thước đo và cuối cùng là chuẩn mực. Tất cả các ý nghĩa của chữ “canon� đ�u có cùng nguồn gốc, dù đó là chữ “canon� của Kinh Thánh (các sách được Giáo hội công nhận là sách “quy điển� được xem là sách chuẩn mực cho đức tin kitô giáo), hoặc chữ “canon là khẩu súng� (chế tạo “canon� bắn đạn đại bác hay trái phá đ�u phải làm đúng tiêu chuẩn cực kỳ chính xác, nếu không thì kim loại có thể nổ!), hoặc đơn vị đo lư�ng “canon� dùng để uống (phải được kiểm soát chặt chẽ!). Như thế khi “phong thánh� ai, Giáo hội giới thiệu với tín hữu ngư�i đó là “chuẩn mực� hay “gương mẫu� của đ�i sống kitô. (Tất nhiên Giáo hội cũng đ� xuất h� như ngư�i “chuyển cầu�; và “chức năng� chính của ngư�i được phong thánh, theo tu từ h�c, là để tạo một khuôn mẫu hoặc một chuẩn mực cho các tín hữu kitô khác.)

Nhưng trong trư�ng hợp Hồng y John Newman, chúng ta sẽ “phong thánh� theo như thế nào. Chung chung, đó là đ�i sống của vị thánh được đ� nghị là “gương mẫu� hoặc “chuẩn mực�. Như thế tôi không nghi ng� gì v� sự thánh thiện trong đ�i sống của Hồng y Newman. Nhưng ngài cũng là nhà văn, nhà tư tưởng – ngài là tác giả của hơn bốn mươi quyển sách, không nói đến hơn hai chục ngàn bức thư được công bố thành 32 tập đồ sộ vừa được kết thúc. Như thế ngài không chỉ là một trong các tư tưởng gia lớn của kitô giáo th�i hiện đại mà ngài còn là bậc thầy, nhà hướng dẫn tâm linh ngoại hạng. Sức mạnh của trí thông minh, tầm vóc văn hóa rộng lớn, nhận thức tâm lý sáng suốt và đôi khi đáng sợ, kiến thức sâu sắc v� Kinh Thánh, v� các bài viết của các Giáo phụ, sự phong phú v� kinh nghiệm riêng của ngài v� Thiên Chúa khi còn sinh th�i đã làm cho ngài giúp được hàng ngàn ngư�i khi h� đi tìm ngư�i để cố vấn thần h�c và thiêng liêng cho mình. Và ngày nay tác phẩm đồ sộ của ngài vẫn còn tiếp tục giữ vai trò này cho hàng triệu triệu ngư�i trên thế giới.

Hồng y Newman đã làm việc cật lực để canh tân hai Giáo hội, trước hết là Giáo hội Anh giáo, sau là Giáo hội công giáo – việc ngài chuyển từ giáo hội này qua giáo hội kia là một cắt đứt kinh khủng v� mặt cá nhân, nhưng đi�u này lại cho thấy đây là một sự kế tiếp hoàn hảo v� mặt trí tuệ và thiêng liêng. Ngài nổi bật trong nhi�u thể loại văn chương – các bài giảng (12 tập đã được xuất bản), các tác phẩm thần h�c, lịch sử (đặc biệt v� các tín hữu kitô đầu tiên và các Giáo phụ), một tiểu sử thư�ng được so sánh với L�i thú tội của Thánh Âugutinô, hai quyển sách v� suy tư giáo dục đại h�c, các tác phẩm thi ca, cầu nguyện, suy niệm và hai tiểu thuyết. Tư duy thần h�c của ngài – đã được khẳng định nhi�u lần – có ảnh hưởng sâu đậm đến Công đồng Vatican II qua các nhà thần h�c có ảnh hưởng đến Công đồng như các linh mục Congar và de Lubac, Hồng y Mỹ John Courtney Murray, kiến trúc sư trưởng của Bản tuyên ngôn v� Tự do tôn giáo, và nhà thần h�c trẻ Joseph Ratzinger, ngư�i rất ấn tượng với suy nghĩ của Newman trong th�i gian h�c ở chủng viện. Hồng y Newman đã giúp Giáo hội làm phong phú thêm tư tưởng của mình v� bản chất của ý thức, v� sự phát triển h�c thuyết, v� bản chất của Giáo hội (hơn một thế kỷ trước thông điệp Mystici Corporis của �ức Piô XII năm 1943, ngài chủ trương khái niệm Giáo hội là “nhiệm thể Chúa Kitô�), v� vai trò của giáo dân và v� cái mà Công đồng sẽ g�i là “l�i kêu g�i phổ quát cho sự thánh thiện�.

Nhưng Newman là một cái gì khác hơn là nhà thần h�c văn phòng. Ngư�i ta đã nói rất đúng v� ngài, trên tất cả ngài là “mục tử của tâm hồn�. Thần h�c của ngài là phục vụ đ�i sống tâm linh. Có thể nói ngài giúp chúng ta “nghĩ� v� Chúa tốt hơn để cầu nguyện và tìm kiếm Chúa tốt hơn. Ngài giúp chúng ta tìm thấy một tầm nhìn v� đ�i sống kitô hữu gồm ba “chi�u kích� được thấm nhập vào nhau: theo ngài, ngư�i kitô hữu không những chỉ là “ngư�i tin�, không những chỉ là ngư�i đi tìm để sống theo một số giá trị, nhưng – như trong một bài giảng Anh giáo – là “ngư�i có ý thức sự hiện diện của Chúa trong lòng mình một cách mật thiết�.

�âu là “chỗ đứng“ của tư tưởng và tác phẩm của ngài ngày nay? Một đối chiếu với chức hồng y của Newman có thể làm sáng t� đi�u này. Khi ngài được �ức Lêô XIII phong hồng y năm 1879, ni�m vui ngài cảm nhận không phải là ni�m vui th�a mãn cá nhân nhưng ni�m vui đến từ việc cuối cùng mình được công nhận, tư tưởng và giảng dạy của mình được chứng thực mà từ hai mươi hay ba mươi năm “những ngư�i công giáo th� ơ hoặc kích động� đã cho là “dị giáo�. Ngài nghĩ, thêm một lần nữa và cho mãi mãi, chức hồng y của ngài chứng t� cho thấy các sách của mình “xứng đáng được tin tưởng�.

Tất nhiên ngày nay vấn đ� này không còn được đặt ra, ngài không còn bị nghi ng� v� tính chính thống trong tư tưởng của mình. Nhưng ngư�i công giáo có quan tâm đến các bài viết của ngài như nó đáng được quan tâm không? Ngư�i ta có còn đ�c không?

Vì thế việc phong thánh cho Hồng y Newman gắn li�n với khả thể công nhận ngài là Tiến sĩ Giáo hội mà đó là đi�u kiện tiên quyết không thể thiếu. Gần như tất cả các giáo hoàng của thế kỷ 20 bắt đầu từ �ức Piô XII đ�u mong muốn Hồng y Newman được phong làm Tiến sĩ Giáo hội. �ức Phaolô-VI và �ức Gioan-Phaolô II cả hai đ�u muốn phong thánh Hồng y Newman và muốn chính mình là ngư�i tuyên bố đi�u này nhưng khi đó hồ sơ chưa sẵn sàng. Và chúng ta biết đó cũng là ước muốn mãnh liệt của �ức Bênêđictô XVI, ngư�i đầu tiên đã làm một ngoại lệ mà chính ngài khi là giáo hoàng đã đưa ra nguyên tắc, theo đó �ức Thánh Cha sẽ không còn chủ sự lễ phong chân phước mà chỉ chủ sự các lễ phong thánh. Ngày 19 tháng 9 năm 2010, trong một chuyến đi thăm nước Anh, �ức Bênêđictô XVI đã chủ sự lễ phong chân phước cho Hồng y Newman tại nhà th� Birmingham. �ó là lần phong chân phước đầu tiên, và là lần duy nhất cùng với lần phong chân phước �ức Gioan-Phaolô II ngày 1 tháng 5 năm 2011 trong tri�u giáo hoàng của ngài. Trong chuyến đi này �ức Bênêđictô XVI đến thăm Hội Dòng Oratoire Thánh Phillip Nêri ở khu vực Edgbaston, nơi Hồng y Newman ở từ năm 1854 đến khi ngài qua đ�i năm 1890.

Việc phong chân phước và sắp tới là phong thánh cho Hồng y Newman chỉ mang tr�n vẹn ý nghĩa khi ngài được phong làm Tiến sĩ Giáo hội. Khi đó chúng ta buộc phải chú ý đến tác phẩm của ngài, chính xác đến việc giảng dạy của ngài.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Phanxicovn