Mất thiên đàng và nỗi sợ h�a ngục

Là ngư�i Công Giáo La Mã, như phần lớn thế hệ của tôi, chúng tôi h�c Kinh ăn năn tội. Kinh ăn năn tội của tôi hồi đó như sau: … Lạy Chúa , con đã cả lòng phản nghịch lỗi nghĩa cùng Chúa, con lo buồn đau đớn cùng chê ghét m�i tội con trên hết m�i sự, vì con sợ mất thiên đàng và các đau đớn của h�a ngục…

Sợ mất thiên đàng và các đau đớn của h�a ngục có vẻ như cùng một chuyện. Nhưng không phải. Có một khoảng cách đạo đức rất lớn giữa sợ mất thiên đàng và sợ đau đớn của h�a ngục. L�i cầu nguyện khôn ngoan sẽ tách biệt được chuyện này. Sợ h�a ngục dựa trên sợ bị hình phạt; sợ mất thiên đàng dựa trên sợ không phải là ngư�i tốt, ngư�i được yêu thương. Có một khác biệt rất lớn giữa nỗi sợ hình phạt và sợ không được yêu thương. Chúng ta sẽ trưởng thành hơn, nhân bản hơn và là Kitô hữu tốt khi chúng ta sợ mình không được yêu thương hơn là khi sợ mình bị phạt vì làm một cái gì sai.

Lớn lên trong những năm 1950 và 1960, tôi hít thở linh đạo và giáo lý Công Giáo La Mã th�i đó. Vào th�i mà đạo đức Công Giáo (v� cơ bản thì giống với ngư�i Tin Lành và phái Phúc âm) nhấn mạnh v� cánh chung, nghiêng nặng v� việc sợ xuống h�a ngục hơn là sợ không phải là ngư�i được yêu thương. Là đứa bé Công giáo, cùng với các bạn tôi, tôi rất lo mình phạm tội tr�ng, có nghĩa làm một cái gì vì ích kỷ, vì yếu đuối mà chưa xưng tội trước khi chết sẽ nhốt tôi vào địa ngục đ�i đ�i. Tôi sợ xuống h�a ngục hơn là sợ mình không phải là ngư�i được yêu thương, ngư�i b� lỡ tình yêu và cộng đồng. Vì thế tôi lo mình là ngư�i xấu chứ không lo mình là ngư�i không tốt. Tôi sợ làm một cái gì phạm tội tr�ng bị xuống h�a ngục; nhưng tôi không lo mình không có quả tim đủ lớn để yêu thương Chúa như Chúa đã yêu thương tôi. Tôi cũng không lo nhi�u v� việc tha thứ cho ngư�i khác, buông b� các tổn thương, yêu thương ngư�i khác mình, không lo v� việc phán xét, thiên vị, kỳ thị, phân biệt giới tính, bè phái quốc gia, hay hẹp hòi trong quan điểm tôn giáo sẽ làm cho mình không thoải mái khi ngồi cùng bàn với ngư�i khác trong bàn tiệc của Chúa.

Bàn tiệc thiên đàng mở ra cho tất cả những ai sẵn sàng ngồi xuống với m�i ngư�i. �ó là câu thơ của thi sĩ John Shea, ngư�i nói ra một cách cô đ�ng và tôi nghĩ, đó là đi�u kiện không thể bàn cãi để lên thiên đàng, cụ thể là có quyết tâm và có khả năng yêu thương m�i ngư�i, ngồi với m�i ngư�i. �i�u kiện không thể bàn cãi vì: Làm thế nào chúng ta có thể ngồi vào bàn tiệc thiên đàng với m�i ngư�i nếu vì lý do nào đó chúng ta còn kiêu ngạo, tổn thương, còn tính khí cay đắng, cố chấp, bè phái chính trị, quốc gia, bè phái màu da, chủng tộc, tôn giáo hoặc lịch sử, chúng ta không mở ra để ngồi xuống với m�i ngư�i sao?

Chúa Giêsu cũng dạy đi�u này nhưng theo một cách khác. Sau khi truy�n cho chúng ta Kinh Lạy Cha kết thúc với câu “và tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con�, Ngài nói thêm: “Thật vậy, nếu anh em tha lỗi cho ngư�i ta thì Cha anh em trên tr�i cũng sẽ tha thứ cho anh em. Nhưng nếu anh em không tha thứ cho ngư�i ta, Cha anh em cũng sẽ không tha lỗi cho anh em.� Vì sao Chúa không thể tha lỗi cho chúng ta nếu chúng ta không tha lỗi cho ngư�i anh em? Có phải Chúa tùy tiện ch�n đi�u kiện duy nhất làm tiêu chuẩn để lên thiên đàng đó không? Không.

Chúng ta không thể ngồi bàn tiệc trên tr�i nếu chúng ta vẫn luôn muốn biết mình sẽ ngồi với ai. Nếu, ở đ�i sau, cũng như ở đ�i này, chúng ta ch�n ngư�i để ôm, để yêu thương thì ở thiên đàng cũng giống như ở dưới đất, cũng sẽ có phe phái, cay đắng, hận thù, tổn thương và tất cả các loại phân biệt chủng tộc, giới tính, bè phái quốc gia, bè phái tôn giáo giữ chúng ta trong các ô riêng biệt. Chúng ta không thể ngồi bàn tiệc trên tr�i khi quả tim chúng ta không đủ lớn để ôm các ngư�i khác ngồi chung bàn. Thiên đàng đòi h�i chúng ta có quả tim rộng mở để ôm m�i ngư�i.

Và vì vậy khi già đi, khi đến gần cuối đ�i và sẵn sàng đối diện với �ấng tạo ra mình, tôi càng ít lo v� việc mình xuống h�a ngục, nhưng ngày càng lo v� sự giận dữ, cay đắng, vô ơn, không tôn tr�ng, không tha thứ vẫn còn trong lòng tôi. Tôi ít lo v� việc phạm tội tr�ng hơn là việc liệu tôi có đủ lòng thương xót, tôn tr�ng và tha thứ cho ngư�i khác không. Tôi lo lắng v� sự mất thiên đàng hơn là nỗi đau của h�a ngục, có nghĩa là cuối cùng tôi như ngư�i anh cả trong câu chuyện ngư�i con hoang đàng trở v�, khi đứng bên ngoài căn nhà của Ngư�i Cha, bị loại ra ngoài vì giận dữ chứ không phải vì tội.

Dù sao tôi vẫn biết ơn hành vi ăn năn trong tuổi thanh xuân của tôi. Nỗi sợ địa ngục không phải là một khởi đầu tồi.

Ronald Rolheiser

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch

Phanxicovn