2 V 22:8-13; Tv 119:33,34,35,36,37,40; Mt 7:15-20
Tá»T XẤU
Tin Mừng hôm nay là má»™t phần cá»§a bà i giảng vỠđạo lý mà Thánh sá» Mat-thêu đã thâu tóm, tổng hợp lại và đặt ngay sau bà i giảng Trên Núi như là những hà nh vi đạo đức mà má»™t ngưá»i môn đệ cá»§a Chúa Giêsu phải có. “Cây nà o trái ấy†là chá»§ đỠcá»§a Ä‘oạn Tin Mừng nà y và cÅ©ng là lá»i Chúa Giêsu răn dạy các môn đệ phải cẩn trá»ng và chú ý.
Câu 15 mở đầu vá»›i lá»i cảnh báo “Anh em hãy coi chừng các ngôn sứ giả…â€. Chúa Giêsu báo động là có các ngôn sứ giả. Chúng ta biết trong Cá»±u ước, các ngôn sứ là những ngưá»i được Thiên Chúa sai đến để nói Lá»i Chúa vá»›i dân, chẳng hạn như ngôn sứ Isaia, Jeremia…Còn đây là những ngưá»i mà Chúa Giêsu nói rõ: “HỠđội lốt chiên… bên trong là sói dữ tham mồi†(c.15b). Bá» ngoà i trông có vẻ há» hiá»n là nh, ngoan ngoãn, đạo đức, thánh thiện, nhưng đó chỉ là cái vá» mà Chúa Giêsu có lần tố cáo “là những mả tô vôiâ€; còn lòng dạ há» như những con sói chá»±c vồ, nuốt lấy con mồi.
Äó là những kẻ nhân danh Ä‘iá»u tốt, sá»± là nh mà giảng dạy Ä‘iá»u xấu, sá»± ác. Những ngôn sứ giả ấy ở ngay trong lòng Giáo Há»™i. Trước những con ngưá»i như thế, ngưá»i môn đệ cần biết phân biệt đâu là tháºt, đâu là giả. Ngưá»i môn đệ ấy không để lòng mình xuôi theo những ngụy biện giả dối. Bằng cách nà o? Chúa Giêsu nói tiếp: “Cứ xem há» sinh hoa quả nà o, thì biết há» là aiâ€. Váºy tiêu chuẩn để phân định là xem hà nh động cá»§a há», nhìn và o cuá»™c sống cá»§a há» có phục vụ cho Äức Ki-tô không? Äá»i sống cá»§a há» có chá»n con đưá»ng Tháºp Giá cá»§a Äức Ki-tô hay theo ý riêng, sở thÃch cá»§a há».
Chúa Giêsu khẳng định rõ hÆ¡n: “Ở bụi gai, không có nho mà hái? Trên cây găng không có vả mà bẻ?†(c.16). Và Ngà i kết luáºn: “Cây tốt sinh trái tốt và ngược lại cây xấu sinh trái xấu†(c.17). Äây là định luáºt tất nhiên. Bởi thế nhà nông luôn vun xá»›i, chăm bón cho cây mình xanh tươi để đạt kết quả tốt nhất. Còn những cây má»c nÆ¡i hoang địa thiếu nước, vắng ngưá»i chăm bón… thì là m sao có hoa thÆ¡m trái ngá»t được. Và Chúa Giêsu nói thêm: “Cây tốt không thể sinh quả xấu, cÅ©ng như cây xấu không thể sinh trái tốt†(c.18).
Äối vá»›i cây cối tá»± nhiên là thế. Xấu, tốt cá»§a hạt giống, cây trồng không thể thay đổi được. Nhưng đối vá»›i con ngưá»i tÃnh xấu, tốt không do bản tÃnh vì ông cha ta có câu “Nhân chi sÆ¡, tÃnh bản thiệnâ€. Ngay từ ban đầu Thiên Chúa dá»±ng nên má»i sá»± Ä‘á»u tốt là nh, nhưng vì lạm dụng tá»± do, con ngưá»i đã sa ngã và phạm tá»™i chống lại ý Thiên Chúa. Vì thế, tốt xấu là tùy thuá»™c và o trách nhiệm cá»§a má»—i ngưá»i và có thể đổi thay.
Câu 19 như má»™t lá»i quyết định trong ngà y chung thẩm, cÅ©ng là ngà y mà má»—i ngưá»i trình diện trước ngai tòa Thiên Chúa để trả lá»i vá» những hà nh vi cá»§a mình: “Cây nà o không sinh quả tốt, sẽ bị chặt Ä‘i và quẳng và o lá»a†(c.19). Lá»i nà y tiên báo vá» cuá»™c sống mai háºu và cÅ©ng là lá»i cảnh tỉnh má»—i ngưá»i chúng ta ý thức và có trách nhiệm vá» sá»± tá»± do cá»§a mình. Như má»™t cây không sinh trái tốt sẽ bị bứng rá»… và quẳng và o lá»a, chúng ta sẽ phải trả lá»i vá» những “nén bạc†Chúa trao mà ta đã không là m sinh lợi và còn Ä‘em chôn vùi dưới đất.
Ở đây, Thánh sá» Mat-thêu không có ý nhấn mạnh vá» ngà y phán xét chung cuá»™c, nhưng chỉ là má»™t lá»i cảnh tỉnh những ngưá»i môn đệ biết phân biệt và nháºn ra những con sói trong bầy chiên: “Cứ xem há» sinh hoa quả nà o, thì biết há» là ai?†(c.20). à tưởng nà y được láºp lại lần thứ 2 như má»™t lá»i tóm kết vỠý chÃnh cá»§a Ä‘oạn Tin Mừng. Äể ngay sau đó, Thánh sá» trình bà y vá» tÃnh cách cá»§a ngưá»i môn đệ chân chÃnh như má»™t cách đối láºp là m nổi báºt vấn Ä‘á».
Ngà y nay trong Giáo Há»™i chúng ta không thiếu những  “con sói đội lốt chiênâ€. Những con sói ấy len lá»i trong hà ng giáo sÄ©, tu sÄ©, giáo dân. Trước tiên, chúng ta hãy cầu nguyện cho Giáo Há»™i và cho chÃnh má»—i ngưá»i chúng ta, biết nháºn ra tÃnh “sói tham mồi†trong con ngưá»i mình, để khiêm tốn Ä‘i theo lối đưá»ng cá»§a Äức Ki-tô, theo sá»± hướng dẫn cá»§a Giáo Há»™i, để bá»›t Ä‘i những ngôn sứ giả, để danh Thiên Chúa được rạng rỡ vinh quang.
Má»™t cuá»™c sống thánh thiện lúc nà o cÅ©ng có âm hưởng trên ngưá»i khác, má»™t chứng tá đức tin luôn có sức đánh động ngưá»i khác. Ãó có thể là ý tưởng nổi báºt trong Tin Mừng hôm nay. Chúa Giêsu nói đến trái tốt từ cây tốt. Qua kiểu nói nà y, hẳn Chúa Giêsu muốn nói đến những thể hiện Ä‘Ãch thá»±c cá»§a lòng tin: má»™t đức tin chân tháºt luôn Ä‘i đôi vá»›i việc là m cụ thể. ChÃnh Ngà i đã nói: “Không phải những ai đã nói: Lạy Chúa, lạy Chúa, là được và o Nước Trá»i, mà chỉ những ai thá»±c hà nh ý Chúa má»›i được và o mà thôi”. Thánh Giacôbê đã lấy lại giáo huấn nà y khi ngà i viết: “Ãức tin không có việc là m là đức tin chết táºn gốc rá»…”.
Chúa Giêsu tá» lòng cảm thông và tha thứ cho những yếu hèn và vấp ngã cá»§a con ngưá»i, nhưng Ngà i không há» dung chấp cho thái độ giả hình cá»§a những ngưá»i Biệt phái. Ngà i gá»i há» là những tiên tri giả, những ngưá»i đội lốt chiên mà bên trong là lòng dạ cá»§a sói dữ. Há» trưng bà y má»™t bá»™ mặt đạo đức, nhưng cuá»™c sống cá»§a há» gồm toà n những hà nh động xấu xa.
Trong thá»±c tế, nhiá»u ngưá»i trong chúng ta lại có quá nhiá»u “hoa, lá, cà nhâ€, mà “quả†thì không có, hay có nhưng lại bị “sâuâ€. Tức là hăng say là m việc chỉ vì ham danh, huênh hoang, tá»± phụ, Ãch ká»· nên không thể sinh ra “quả†tốt được. Những ngưá»i đó há» là m má»i việc vì thá»±c dụng cá nhân, không vì yêu mến Chúa và tha nhân, nên há» chẳng khác gì chiếc phèng la kêu inh á»i, nhưng bên trong thì rá»—ng tuếch.
Thánh Phaolô cÅ©ng khuyên dạy tÃn hữu thà nh Corintô như sau: “Giả như tôi nói được các thứ tiếng, giả như tôi được Æ¡n tiên tri như tôi có Ä‘em hết tà i sản mà bố thà mà không có đức mến thì cÅ©ng chẳng có Æ¡n Ãch gì cho tôiâ€Â (x. 1 Cr 13,1-3). Vì thế: “Không phải những ai nói: Lạy Chúa, lạy Chúa, là được và o Nước Trá»i, mà chỉ những ai thá»±c hà nh ý Chúa má»›i được và o mà thôiâ€.
Muốn là m được Ä‘iá»u đó, chúng ta phải trở nên những tiên tri tháºt cá»§a lòng mến, chứ đừng trở nên tiên tri giả cá»§a tham sân si. Hãy trở nên con chiên hiá»n là nh cá»§a Chúa chứ đừng trở nên sói dữ. Không được mang danh và hình ảnh cá»§a chiên, nhưng thá»±c ra chỉ là mặt chiên, mà là dạ sói!
Chúa Giêsu má»i gá»i chúng ta đỠcao cảnh giác trước thói giả hình. Bao lâu giữa niá»m tin và cuá»™c sống còn có khoảng cách, thì bấy lâu chúng ta vẫn còn là những kẻ giả hình; trên cây đức tin cá»§a chúng ta chỉ có những quả xấu; cuá»™c sống chỉ còn là những phản từ, hay nói theo ngôn ngữ quen thuá»™c: chúng ta là m ố danh sá»± đạo. Thánh Phaolô đã nhắn nhá»§ tÃn hữu Côrintô: Những ngưá»i rước Mình Thánh Chúa mà vẫn tiếp tục sống trong chia rẽ và kỳ thị, là những ngưá»i sống trong mâu thuẫn không thể chấp nháºn được, và há» rước Mình Thánh Chúa má»™t cách bất xứng.
Bà tÃch Thánh Thể không thể tách rá»i khá»i giá»›i răn yêu thương: ngưá»i ta không thể rước Mình Thánh Chúa mà đồng thá»i lại sống xa lạ vá»›i anh em Ä‘ang bị đói khát, Ä‘au yếu, tù đà y. Từ việc rước lá»… phải nẩy sinh trong chúng ta sức mạnh cá»§a niá»m tin yêu khiến chúng ta cởi mở vá»›i tha nhân, có lòng từ bi đối vá»›i những ngưá»i sống trong túng thiếu và quẫn bách.
Huệ Minh