Má»™t năm bốn mùa Tạo Hoá tặng ban cho nhân loại, mùa nà o cÅ©ng có những dấu ấn riêng và đặc trưng cá»§a nó. Äông có cái lạnh và xÆ¡ xác khiến con tim ta ngáºm ngùi. Thu có cÆ¡n gió êm Ä‘á»m nhẹ nhà ng giỡn chÆ¡i cùng mặt hồ lăn tăn cùng chiếc lá. Hạ có bầu trá»i xanh trong vắt thanh cao. Còn xuân thì luôn gợi lên trong ta cái gì đó vừa nhẹ nhà ng, vừa tươi vui, vừa ấm cúng.
Và o mùa xuân, thế giá»›i tá»± nhiên như bừng tỉnh dáºy sau má»™t giấc ngá»§ dà i. Cái lạnh lẽo và khắc nghiệt qua Ä‘i, nhưá»ng chá»— cho những tia nắng hồng ấm áp ló dạng, đánh thức những nhà nh cây trÆ¡ trụi, là m chá»›m hé nÆ¡i đó những nụ hoa tươi. Tiết trá»i có chút se lạnh, má»™t cái lạnh không là m ngưá»i ta sợ như mùa đông, nhưng má»™t cách nhẹ nhà ng, nó là m ngưá»i ta giáºt mình vì có má»™t cái má»›i gì đó Ä‘ang đến. Sá»± sống như trở lại. Lòng ngưá»i cÅ©ng theo đó mà vui hÆ¡n.
Nhắc đến Tết là nhắc đến má»™t sá»± bắt đầu. Cuá»™c Ä‘á»i cứ mãi là má»™t chuá»—i những bắt đầu. Nhưng sá»± bắt đầu cá»§a năm nay không giống như sá»± bắt đầu cá»§a năm trước. Năm trước là cái đã qua Ä‘i; nó đã thuá»™c vá» miá»n ký ức, đã chết Ä‘i cùng dòng thá»i gian. Cái bắt đầu cá»§a năm nay là cái má»›i, tuy nó cÅ©ng không hoà n toà n biệt láºp hay tách ra khá»i lịch sá». Tia nắng đầu tiên cá»§a ngà y Tết là cái nguyên đán, cái tinh tuyá»n, tinh khôi. Nó đưa ngưá»i ta và o má»™t khung trá»i khởi động má»›i. Nó má»i gá»i ngưá»i ta hướng đến má»™t chặng đưá»ng phÃa trước vá»›i tất cả niá»m hy vá»ng và hân hoan.
Tết là thá»i khắc cá»§a niá»m vui. Niá»m vui cá»§a sá»± sum vầy. Các thà nh viên trong gia đình quây quần bên nhau, trao cho nhau tình nồng quý mến. Bạn bè cÅ©ng cố gắng gặp gỡ nhau, cùng nhau ôn lại những ká»· niệm xưa, chia sẻ cho nhau những dá»± tÃnh sắp tá»›i. Ngưá»i ta dà nh cho nhau nhưng câu chúc tốt đẹp. Ngưá»i ta tha hồ mÆ¡ má»™ng đến những viá»…n tượng đầy mà u sắc cá»§a năm nay. Ngưá»i ta cố sá»a soạn để biến mình trở nên đẹp nhất có thể, vì cái đẹp là biểu tượng cá»§a niá»m hạnh phúc, cá»§a sá»± may mắn, cá»§a Ä‘iá»u tuyệt vá»i.
Nhưng Ãt bao giá» ngưá»i ta để ý: Tết cÅ©ng là ná»—i buồn cá»§a biết bao nhiêu ngưá»i.
Äó là ná»—i niá»m cá»§a ngưá»i già vì chẳng biết mình còn được Tạo Hoá cho hÃt thở không khà dưới gầm trá»i nà y bao lâu nữa. Má»—i cái Tết qua là sá»± sống trong mình như ngắn lại. Niá»m vui cá»§a ngưá»i trẻ đã cướp Ä‘i tuổi thanh xuân cá»§a ngưá»i già . Thêm má»™t tuổi, thấy cÅ©ng chẳng là gì. Nhưng cái “má»™t tuổi†ấy cứ cá»™ng lại từng năm, ta dưá»ng như đã quên Ä‘i mất: từ bao giá» mình đã không còn hứng thú vá»›i cái Tết nữa. Chỉ biết vui cùng niá»m vui cá»§a lÅ© trẻ; chứ mình, còn gì để mà vui!
Äó cÅ©ng là giá»t nước mắt cá»§a ngưá»i xa quê vì cảm thấy má»™t khoảng trống kinh khá»§ng trong tâm hồn mình. Mùa Tết là mùa sum vầy, còn mình thì cô đơn nÆ¡i góc phòng quạnh vắng, vá»ng ký ức vá» miá»n xa xăm, cố nÃu kéo má»™t niá»m vui cÅ© kỹ nà o đấy cá»§a quá khứ. Thèm được cái ôm, cái hôn. Thèm được nghe câu chúc. Thèm được cùng chúng bạn cất cao bà i hát xuân. Äể rồi, trong cái mông lung cá»§a ná»—i nhá»›, dòng lệ buồn cứ cuồn cuá»™n xé nát con tim.
Äó là ná»—i lắng lo cá»§a những ngưá»i Ä‘ang lâm và o cảnh thiếu thốn vì chẳng biết mình sẽ đón Tết bằng cái gì đây. Ngưá»i ta có quần áo đẹp, có nhà cao cá»a rá»™ng, có bánh mứt hạt dưa, cháºu hoa tươi tắn… hăm hở chá» ngà y đón Xuân. Còn mình, Tết hệt như má»™t ông khổng lồ đè nặng trên vai. Miếng ăn hà ng ngà y còn không có, lấy đâu ra những thứ xa xỉ như ngưá»i ta. Mình khổ đã đà nh, con cái mình cÅ©ng mất Ä‘i tuổi thÆ¡ hồn nhiên, chỉ bởi vì mình quá nghèo. Cái nghèo cứ Ä‘eo bám mình chẳng chịu tha từ năm nà y qua tháng khác.
Äó cÅ©ng có thể là má»™t khoảng trá»i Ä‘en cá»§a những ngưá»i Ä‘ang mất Ä‘i định hướng vì không biết mình sẽ phải đối diện vá»›i cuá»™c sống phÃa trước như thế nà o đây. Tết là khởi đầu, nhưng mình đã quá sợ những cái được gá»i là khởi đầu lắm rồi. Cả má»™t năm dà i phÃa trước, vá»›i biết bao bế tắt và khốn đốn Ä‘ang chá». Ta chỉ muốn dừng lại để trốn tránh, mà thá»i gian cứ kéo ta Ä‘i. Ta sợ khi phải tiến vá» phÃa trước, vì chẳng biết, liệu có má»™t hố sâu Ä‘en đủi nà o ở đó chá»±c chá» nuốt chẳng ta chăng!
Tết, Tết là gì?
Là tất cả những ná»—i niá»m nhân gian: vui, buồn, hân hoan, sợ hãi… Là cái là m cho ngưá»i ta hạnh phúc. Là cái là m cho ngưá»i ta hốt hoảng. Là cái khiến ta phải hoang mang khi đặt mình trước dòng thá»i gian Ä‘ang lặng lẽ trôi vô hình, cứ vô tình cuốn Ä‘i tất cả những gì tay ta Ä‘ang nắm.
Nhưng ta vẫn phải vui Tết, dù muốn dù không, vẫn phải sống cuá»™c sống cá»§a mình. Giữa tất cả những thăng trầm biến động, ta chá»n cái là m mình vui, lạc quan và hạnh phúc, vì ta biết, ta chỉ sống má»™t lần duy nhất trên Ä‘á»i, cá»› gì phải buồn là m chi. Chá»n lá»±a nà y Ä‘Ãch thá»±c là ý nghÄ©a cá»§a chữ “Tếtâ€.
Tết cho ta biết: cái quý nhất trên Ä‘á»i là tình ngưá»i và cái duy nhất có thể sưởi ấm nhân gian là sá»± yêu thương san sẻ. Tết nhắc nhở ta rằng mình cứ phải luôn bắt đầu, chẳng khi nà o ngừng nghỉ. Tết vẽ ra trước mắt ta má»™t khung cảnh trà n trá» hy vá»ng, nÆ¡i mà cuá»™c sống hứa hẹn sẽ dà nh tặng cho ta má»™t khung trá»i má»›i để tiếp tục thăng hoa và má»™t cÆ¡ há»™i khác để là m lại cuá»™c Ä‘á»i. Ta vui Tết bằng má»™t niá»m vui ngáºp trà n sức sống: ai tháºt sá»± vui Tết, ngưá»i đó không bao giá» già đi, ngưá»i đó chỉ thấy mình má»—i ngà y được bồi đắp nhiá»u hÆ¡n bằng sá»± khôn ngoan, bình an và ân sá»§ng.
Äối vá»›i tôi, Tết là thế!
Pr. Lê Hoà ng Nam, SJ
dongten