PHỎNG VẤN �ỨC TÂN GI�M MỤC GIUSE �Ỗ MẠNH HÙNG

 

Sáng 25 tháng 6, Phòng Báo Chí Tòa Thánh cho biết �ức Thánh Cha Phanxicô đã bổ nhiệm Cha Giuse �ỗ Mạnh Hùng làm tân Giám Mục Phụ Tá Tổng giáo phận Sàigòn. �ức tân giám mục �ỗ Mạnh Hùng, 58 tuổi, sinh ra tại Sàigòn. Từ 1968 đến 1976 theo h�c tại tiểu chủng viện thánh Giuse, Sàigòn, và từ 1976 đến 1982 h�c tại �ại chủng viện Thánh Giuse cũng thuộc tổng giáo phận Sàigòn. Từ 1993 đến 1998, h�c thần h�c tại H�c viện Công Giáo Paris, Pháp.

Nay VietCatholic có dịp được ph�ng vấn �ức Cha Giuse Hùng như sau:

PV. Tr�ng kính �ức Cha, chúng con xin chúc mừng �ức Cha, và xin �ức Cha cho chúng con biết tâm tình của �ức Cha khi nhận được sự bổ nhiệm của Tòa Thánh.

�ức Cha Hùng: Khi nhận được sự bổ nhiệm của Tòa Thánh, 2 tâm tình mà tôi cảm nhận là “vui� và “lo�.

a) Trước hết, ni�m vui có thể được diễn tả qua một câu thánh vịnh mà tôi rất thích: “Việc Chúa làm cho ta, ôi vĩ đại ! Ta thấy mình chan chứa một ni�m vui.� (Tv 125,3).

b) Tâm tình thứ hai là cảm thấy “lo lắng trước sứ vụ mới�: sứ vụ Giám mục Phụ tá tại Tổng giáo phận Sàigòn, trong một thành phố lớn rất đa dạng và phức tạp. Nhưng sự lo lắng này, ngay lúc đó, lại được “phủ đầy� bởi sự quan tâm của toàn thể cộng đoàn Dân Chúa. Ngay sau khi Tòa Thánh công bố, liên tục điện thoại, tin nhắn và email tại Việt Nam và hải ngoại gởi v�, từ các Tòa giám mục, các giám mục, linh mục, tu sĩ, giáo dân, bạn bè, bà con thân nhân… với 3 nội dung: chúc mừng, cầu nguyện và khích lệ tôi trong sứ vụ mới.

Từ hai tâm tình trên đây, tôi chợt nghĩ rằng, chắc chắn trong sứ vụ giám mục sắp tới sẽ có rất nhi�u lo lắng, khó khăn, nhưng nếu tôi để “Chúa hoạt động nơi tôi� và nếu tôi biết “đón nhận l�i cầu nguyện và sự giúp đỡ� của toàn thể công đoàn dân Chúa, tôi sẽ mãi giữ được ni�m vui và bình an.

PV: Tổng Giáo phận Sàigòn lớn v� địa dư, số tín hữu giáo dân và cả v� h�at động mục vụ, xin �ức Cha chia sẻ cho chúng con những ưu tư cũng như hy v�ng của �ức Cha trước sứ vụ mà Chúa giao phó cho �ức Cha.

�ức Cha Hùng: a) Là Giám mục phụ tá tôi chia sẻ những ưu tư mục vụ của �ức Tổng Phaolô. Một ưu tư lớn của ngài là v� truy�n giáo. V� mặt cơ sở, trong 400km2 ở trung tâm Tổng giáo phận Sàigòn có 210 nhà th�, trong khi đó tại vùng ngoại ô khoảng 1.800km2 chỉ có 24 nhà th�. Theo hướng mục vụ hiện nay, �ức Tổng Giám Mục Phaolô Bùi Văn ��c, Tổng giám mục Sàigòn và cũng là Chủ tịch Hội �ồng Giám Mục Việt Nam đã nhấn mạnh đến chi�u kích truy�n giáo trong �ư�ng hướng Mục vụ (ngày 5-11-2013) cho Giáo Hội Việt Nam và đặc biệt cho tổng giáo phận: “Giáo Hội tại Việt Nam trong th�i hiện đại, chưa chu toàn đầy đủ sứ vụ loan báo Tin mừng. Có những cố gắng còn r�i rạc, chưa được nối kết và hướng dẫn. Cần phải có một sự “chuyển mình thật mạnh dạn�, thật can đảm chuyển từ một loại “mục vụ bảo trì� (a pastoral of maintenance), gìn giữ và bảo vệ cơ chế, cơ sở, sang một “mục vụ truy�n giáo� đích thực (a pastoral of mission)�.

Theo thống kê ngày 31.12.2015, Tổng giáo phận Sàigòn có: 687.959 giáo dân trên dân số Thành phố là 8.000.000 dân (chiếm khoảng 11,6%). Số nhập cư đến để h�c và làm việc khoảng 3.000.000 ngư�i, trong số đó có khoảng 180.000 Công Giáo. Cộng chung cả số nhập cư, Công Giáo chiếm khoảng 7,9% (867.959/11.000.000 dân).

Từ 2 năm nay, sau 16 năm sống và làm việc tại �ại chủng viện Thánh Giuse Sàigòn, tôi được bổ nhiệm v� Tòa Tổng Giám mục. Tôi thấy đi�u này: khi vào Tòa giám mục Sàigòn với tòa nhà 1 trệt và 3 lầu, thì gặp 3 văn phòng đầu tiên ở tầng trệt: văn phòng Caritas (đông nhân viên nhất), văn phòng HIV, và văn phòng Tòa án Hôn phối giáo phận. Còn văn phòng mục vụ chính của giáo phận thì ở trên lầu 2. Nguyên đi�u này có thể thấy sinh hoạt và những vấn đ� “nổi cộm�, mà giáo phận phải đối diện là những vấn đ� gì: văn phòng Caritas với những ngư�i nghèo, khuyết tật, bất hạnh; văn phòng HIV với những bệnh nhân của th�i đại; văn phòng Tòa án Hôn phối với khủng hoảng v� đ�i sống hôn nhân gia đình.

b) Thế nhưng, trước những khó khăn, tôi thấy một ni�m hy v�ng đến từ những thành phần Dân Chúa của Tổng giáo phận. �ể phục vụ 203 giáo xứ và 32 h� lẻ, Tổng giáo phận có:

347 linh mục tri�u;

463 linh mục dòng thuộc 31 Hội dòng và Tu Hội;

67 dòng nữ và tu hội có nhà chánh tại Thành phố. Và 41 cộng đoàn dòng tu và tu hội mà nhà chánh ở ngoài thành phố.

5.523 giáo lý viên và 29 các đoàn thể.

Trước nguồn nhân sự v� linh mục, tu sĩ và giáo dân, tôi rất muốn cộng tác với h� để cùng xây dựng ngôi nhà Tổng Giáo phận và ra đi Loan báo Tin Mừng cho những ngư�i chưa biết Chúa.

PV: �ức Cha tốt nghiệp chuyên ngành đào tạo linh mục và thi hành sứ mạng ấy trong th�i gian dài và cũng đã tham dự Hội Thảo Quốc Tế v� “��i Sống Linh Mục Công Giáo – Một Thách �ố của Thế Giới Hiện �ại�, xin �ức Cha chia sẻ cho chúng con những thao thức của �ức Cha trong công việc đào tạo linh mục và vun trồng ơn g�i trong hòan cảnh hôm nay.

�ức Cha Hùng: Hiện nay, chất lượng đào tạo là quan tâm hàng đầu tại các �ại Chủng Viện tại Việt Nam: đào tạo những Linh mục như Chúa muốn và Giáo Hội muốn.

Chất lượng đào tạo được kiểm tra qua 3 tiêu chuẩn: linh mục, “con ngư�i mầu nhiệm, hiệp thông và truy�n giáo�. Ba tiêu chuẩn này được trình bày rõ ràng trong văn kiện chính thức đầu tiên của Hội �ồng Giám Mục VN v� “�ịnh hướng và hướng dẫn� việc đào tạo linh mục. Văn kiện này đã được Tòa Thánh phê chuẩn ngày 31-10-2011 và chính thức áp dụng từ ngày 01-09-2012 tại tất cả các �ại Chủng viện ở Việt Nam.

Trong 3 tiêu chuẩn đó, tiêu chuẩn “linh mục, con ngư�i mầu nhiệm� là n�n tảng. Mầu nhiệm ở đây là mầu nhiệm Chúa Giêsu được thể hiện đặc biệt nơi “máng c�, thập giá và Thánh Thể�. Ngư�i linh mục phải là con ngư�i “Giêsu nhập thể� (máng c�), khiêm tốn, có khả năng đến với ngư�i nghèo, chia sẻ với h�, (2) là con ngư�i “Giêsu thập giá�, sẵn sàng hy sinh th�i gi�, khả năng và ngay cả mạng sống cho đoàn chiên; (3) là con ngư�i “Giêsu Thánh Thể�, sẵn sàng trở nên tấm bánh thơm ngon cho m�i ngư�i qua sự nhiệt tâm phục vụ.

Và v� phương diện cụ thể, trong bối cảnh hiện tại của Việt Nam hôm nay, điểm nhấn của việc đào tạo linh mục là “hiệp thông� với 2 khả năng: “đối thoại� và “khiêm tốn phục vụ�. Càng cởi mở đối thoại (với xã hội, với các tôn giáo, với ngư�i nghèo…), và càng khiêm tốn phục vụ, thì ngư�i linh mục càng có thể loan báo Chúa Giêsu là Tin Mừng cho đồng bào Việt Nam.

Tại Việt Nam, gia đình còn đóng một vai trò quan tr�ng trong việc phát sinh và phát triển ơn g�i. Vì thế, quan tâm vun trồng ơn g�i cũng đòi h�i phải quan tâm đến việc củng cố và phát huy đ�i sống gia đình. Không thể có những ơn g�i sẵn sàng quảng đại dâng hiến đ�i mình để phụng sự Thiên Chúa và phục vụ con ngư�i, nếu nơi phát sinh ra ơn g�i là một bầu khí gia đình ích kỷ, cãi c�, ích kỷ và ly dị.

PV: Chúng con còn nhớ khi trả l�i hãng tin Fides mấy năm trước, �ức Cha đã nói: “Khi tôi suy nghĩ v� giáo dân, trước hết tôi nghĩ v� những ngư�i trẻ tuổi�, xin �ức Cha cho chúng con biết thêm những suy tư của �ức Cha v� công việc mục vụ cho giới trẻ trong Giáo phận.

�ức Cha Hùng: Khi tôi suy nghĩ v� giáo dân, trước hết tôi nghĩ v� những ngư�i trẻ tuổi, h� là động lực cho sứ mạng của Giáo Hội trong xã hội. �i�u này được chứng minh bởi thực tế rằng, khoảng 80 ngàn giáo lý viên trong 26 giáo phận của đất nước hầu như là ngư�i trẻ. �ặc biệt tại Tổng Giáo phận Sàigòn, sau khi theo h�c giáo lý (chương trình từ bé đến lớn khoảng 10 năm: 3 năm “rước lễ lần đầu�, 3 năm “thêm sức�, 3 năm “bao đồng�, 1-2 năm “vào đ�i�), những ngư�i trẻ tuổi có thể giảng dạy và lần lượt trở thành giáo lý viên, truy�n lại kinh nghiệm sống đức tin cho những thế hệ đàn em.

Khi nói tá»›i ngÆ°á»�i trẻ, chúng ta thÆ°á»�ng thấy má»™t hình ảnh sôi Ä‘á»™ng, nhiệt tình, ồn ào, thích hoạt Ä‘á»™ng. NhÆ°ng tôi có má»™t kinh nghiệm khác vá»� nhu cầu tâm linh của ngÆ°á»�i trẻ. Từ năm 2000 đến 2014, Ä�ức Hồng Y GB. Phạm Minh Mẫn giao cho tôi, lúc đó là linh hÆ°á»›ng Ä�ại Chủng viện, vào má»—i tối thứ ba hằng tuần, từ 19g30 đến 20g30, tổ chức giá»� Cầu Nguyện theo phÆ°Æ¡ng thức của cá»™ng Ä‘oàn Taizé (gá»�i tắt là cầu nguyện Taizé). Cầu nguyện Taizé được gá»�i là “cầu nguyện dá»±a trên Lá»�i Chúa vá»›i sá»± há»— trợ của các bài thánh ca“. Lá»�i Chúa trong bài Phúc âm Chúa Nhật, được lập lại vào tối thứ ba. Và những bài thánh ca được chá»�n, dá»±a trên chủ Ä‘á»� Lá»�i Chúa của bài Phúc âm Chúa Nhật, được lập Ä‘i lập lại nhiá»�u lần vá»›i mục đích để Lá»�i Chúa thấm vào trong tâm hồn.

Gi� cầu nguyện Taizé được 7 ca đoàn của các giáo xứ gần Chủng viện đến giúp. Thư�ng xuyên có khoảng hơn 120 ngư�i (với 70% là giới trẻ tham dự) hằng tuần. Những tuần cao điểm (mùa V�ng, mùa Chay), có khoảng hơn 200 ngư�i. Trong 14 năm tổ chức, ngay cả những ngày mưa và những ngày có bóng đá, vẫn có các bạn trẻ đến tham dự gi� cầu nguyện. Có ngư�i h�i tôi là: các bạn trẻ thư�ng thích náo nhiệt, thích những đi�u mới lạ, hoạt động, cha đã dùng phương pháp nào để lôi kéo h� thư�ng xuyên đến cầu nguyện với những giây phút trầm lắng, thinh lặng. Tôi đã trả l�i: chính L�i Chúa tạo nên sự mới mẻ, hấp dẫn lôi kéo ngư�i trẻ, chứ không phải do những hình thức mới lạ hay náo động bên ngoài.

Chính từ kinh nghiệm này, tôi thấy rằng mục vụ giới trẻ Công Giáo phải hài hòa giữa nhu cầu tâm linh và nhu cầu nhiệt tình hoạt động của giới trẻ. Chính những gi� phút tĩnh tâm, cầu nguyện, chia sẻ L�i Chúa sẽ là động lực cho những hoạt động nhiệt tình và tạo cho những hoạt động này có một ý nghĩa, một chi�u sâu đích thực.

PV: Chúng con biết �ức Cha xuất thân từ gia tộc có nhi�u ơn g�i tận hiến, xin �ức Cha chia sẻ cho chúng con v� gia đình cũng như hành trình ơn g�i của �ức Cha.

�ức Cha Hùng: a) Tôi sinh ra và lớn lên trong một gia đình Công Giáo đạo đức tại giáo xứ Sao Mai, Chí Hòa. Từ lúc 6 tuổi tôi đã được cha xứ Phaolô Lê Nguyên Kỷ cho vào trong Ban giúp lễ của giáo xứ. Ba tôi là quản giáo trong giáo xứ, chăm sóc và hướng dẫn cho các thiếu nhi. Bác của tôi là cha Nicôla Vũ Gia �ệ, là giáo sư Tiểu Chủng viện. Nên khoảng 4,5 tuổi mẹ tôi đã có lần dẫn tôi lên Tiểu Chủng viện thăm cha �ệ, hình ảnh Chủng viện đã bắt đầu đi vào tâm trí nh� bé của tôi. Rồi anh tôi là Lôrensô �ỗ Hữu Chỉnh, hiện nay là cha sở giáo xứ Xây Dựng giáo phận Sàigòn, đã được vào Tiểu Chủng Viện Sàigòn năm 1965, lúc đó tôi 8 tuổi. Thỉnh thoảng ngày Chúa Nhật, ba tôi chở tôi bằng xe đạp lên Tiểu Chủng viện thăm anh. Năm 1968, lúc 11 tuổi. Anh Hai tôi đã giúp tôi chuẩn bị thi vào Tiểu Chủng viện. Tôi có một ngư�i cháu ruột, con của chị ba tôi, là cha Phaolô Vũ �ỗ Anh Khoa, hiện đang phụ trách lớp chủng sinh dự bị, tại Trung Tâm Mục vụ Sàigòn. Từ những kinh nghiệm trên tôi xác tín, gia đình chính là “chủng viện đầu tiên� nuôi dưỡng ơn g�i.

b) Năm 1975 tôi đang h�c lớp 12 ở Tiểu Chủng viện và năm 1976 tôi vào �ại Chủng Viện Sàigòn. Sau 6 năm tu h�c, năm 1982 tôi hoàn tất chương trình h�c tại �CV, thật là may mắn, vì ngay sau đó �CV hoàn toàn đóng cửa, cho đến 1986 được chính thức mở lại. Năm 1982, tôi được gởi đi lao động tại Nông Trư�ng Lô 6, Củ Chi, một năm. Năm 1983, trở v� �CV, tôi tham gia ban ngày vào Hợp tác xã Mây Tre Lá �ằng; ban tối, tôi theo h�c các khóa ngoại ngữ Anh, Pháp tại �ại H�c mở của �ại H�c Tổng Hợp, chỉ cách Chủng Viện 03 phút đi bộ. �ầu năm 1990 tôi tốt nghiệp �ại h�c với Cử nhân Anh văn và Pháp văn. Từ đây, xác tín thứ hai trên hành trình ơn g�i, chính là sự cần thiết của Chủng Viện, “vư�n ươm những mầu ơn g�i�. Chủng viện đã đào tạo, nâng đỡ, và gìn giữ ơn g�i của tôi, đặc biệt trong những giai đoạn khó khăn.

c) Ngày 30-8-1990, tôi và cha Trần Chí Nguyện được chịu chức là món quà của Nhà Nước dành cho �ức Cố Tổng Phaolô Nguyễn Văn Bình, dịp lễ Thượng th� Bát tuần của ngài. Trước đó 20 năm, năm 1970, cha Nguyện là giáo sư Việt văn của tôi tại Tiểu Chủng Viện.

Tôi nhớ lại ngày chịu chức linh mục là 30-8-1990, dịp lễ Thượng th� của �ức cố Tổng Phaolô Nguyễn Văn Bình, có rất đông ngư�i tham dự. Sau thánh lễ, có một bà cụ khoảng gần 70 nắm lấy tay tôi và nói: “Cha không biết tôi đâu. Nhưng tôi biết cha khi đi giúp xứ. Tôi đã cầu nguyện xin Chúa cho cha được kiên trì. Và hôm nay Chúa đã nhận l�i. Xin chúc mừng cha.� Tôi chỉ kịp nói 2 tiếng cám ơn, rồi bị kéo đi. Cho tới nay, hơn 25 năm qua rồi, nhi�u lần tôi cố nhớ lại khuôn mặt của bà cụ đó, vẫn không nhớ được. Và cũng không kịp h�i bà ở đâu. Nhưng tôi rất xúc động mỗi khi nhớ đến chuyện này. Có rất nhi�u ngư�i mà tôi không biết, nhưng đã âm thầm cầu nguyện cho tôi. Và nh� đó Chúa đã gìn giữ tôi. Hơn 25 năm qua trong đ�i sống linh mục, ngoài những ngư�i thân, chắc chắn có rất nhi�u ngư�i đã cầu nguyện cho tôi. Tôi đã được ơn Chúa gìn giữ nh� những l�i cầu nguyên như vậy.

d) Tóm lại, nhìn lại hành trình ơn g�i của mình, tôi cảm nhận hạt giống Ơn g�i Chúa đã ban đã được gìn giữ, bảo vệ, nuôi dưỡng trong gia đình, trong giáo xứ và nhất là trong Chủng Viện; đặc biệt là nh� những l�i cầu nguyện.

Gi� đây, trong sứ vụ mới, tôi rất xác tín v� sự cần thiết của Ơn Chúa nh� l�i cầu nguyện của tất cả m�i ngư�i, ngay cả những ngư�i giáo dân mà tôi chưa có dịp biết đến. Xin cám ơn tất cả m�i ngư�i, và xin tiếp tục cầu nguyện cho tôi.

Gioan Lê Quang Vinh