Hôn nhân khác tôn giáo
Nếu anh em nà o có vợ ngoại mà ngÆ°á»i đó thuáºn ở vá»›i mình, thì chá»› rẫy vợ.
Và ngÆ°á»i vợ nà o có chồng ngoại mà ngÆ°á»i đó thuáºn ở vá»›i mình, thì đừng bá» chồng.
Vì chồng ngoại được thánh hóa nhá» vợ, và vợ ngoại được thánh hóa nhá» ngÆ°á»i chồng có đạo.
(1 Cr 7, 12-14)
Thế giá»›i ngà y nay được đánh dấu bằng những mối giao lÆ°u nhá» sá»± tiến bá»™ của khoa há»c kỹ thuáºt, nhất là trong lãnh vá»±c truyá»n thông đại chúng. Con số những cuá»™c hôn nhân giữa những ngÆ°á»i khác đạo cà ng ngà y cà ng gia tăng. Äây là má»™t trong những Æ°u tÆ° đặc biệt của Há»™i Thánh Công giáo đối vá»›i Ä‘á»i sống hôn nhân và gia đình của con cái mình, vì những cuá»™c hôn nhân nà y thÆ°á»ng gặp nhiá»u khó khăn do những khác biệt vá» niá»m tin.
1. Thế nà o là hôn nhân khác tôn giáo?
Hôn nhân khác tôn giáo là hôn nhân giữa một bên là Công giáo và một bên không phải là Công giáo.
– Nếu bên không Công giáo, nhÆ°ng đã được rá»a tá»™i trong Há»™i Thánh Tin Là nh hay ChÃnh Thống, thì hôn nhân nà y được gá»i là hôn nhân dị tÃn hay hôn nhân há»—n hợp.
– Nếu bên không Công giáo chÆ°a được rá»a tá»™i, thì hôn nhân nà y được gá»i là hôn nhân dị giáo hay hôn nhân khác đạo. Và dụ hôn nhân giữa má»™t ngÆ°á»i Công giáo và má»™t ngÆ°á»i Pháºt giáo, Hồi giáo, Ấn Äá»™ giáo, Do Thái giáo v.v…. kể cả trÆ°á»ng hợp má»™t ngÆ°á»i không theo tôn giáo nà o.
2. Háºu quả của những cuá»™c hôn nhân khác tôn giáo
Sau đây là 2 trÆ°á»ng hợp có thể xảy ra:
2.1. Hôn nhân sẽ hạnh phúc, nếu hai bên biết tôn trá»ng nhau, “đạo ai ngÆ°á»i ấy giữâ€. PhÃa không Công giáo thá»±c sá»± để cho bạn mình được tá»± do thá» phượng và chăm sóc đức tin cho con cái nhÆ° đã thoả thuáºn lúc ban đầu. PhÃa Công giáo sống tháºt tốt và giúp phÃa không Công giáo nháºn được Æ¡n Chúa.
2.2. Hôn nhân có thể gặp nguy hiểm và tan vỡ, nếu hai bên không chịu nhân nhượng nhau trÆ°á»›c những mối bất đồng do sá»± khác biệt vá» niá»m tin tạo ra. PhÃa Công giáo có thể trở nên nguá»™i lạnh và đi đến chá»— bỠđạo.
3. Giáo luáºt vá» Hôn nhân khác đạo
Tại Việt Nam, ngà y nay vẫn có nhiá»u vị hữu trách và cha mẹ tá» thái Ä‘á»™ quá dè dặt, khắt khe đối vá»›i con cái trong hôn nhân khác tôn giáo: “Bắt buá»™c trở lại đạo Công giáo má»›i cho phép là m đám cÆ°á»›i!†Má»™t số khác lại quá dá»… dãi: “Äạo ai nấy giữ, chẳng cần chuẩn chiếc gì hết!†Cả hai thái Ä‘á»™ trên Ä‘á»u không phù hợp vá»›i ý muốn của Há»™i Thánh Công giáo. Há»™i Thánh có phép chuẩn cho những hôn nhân khác tôn giáo. Theo luáºt hiện nay của Há»™i Thánh:
– Hôn nhân há»—n hợp chỉ hợp pháp khi có phép rõ rà ng của giáo quyá»n (Giám Mục)
– Hôn nhân khác đạo chỉ thà nh sá»± khi có phép chuẩn rõ rà ng của giáo quyá»n
Bởi váºy, nếu ở trong trÆ°á»ng hợp Hôn nhân há»—n hợp hoặc hôn nhân khác đạo, đôi bạn cần trình bà y vá»›i cha xứ để được hÆ°á»›ng dẫn vá» thủ tục xin phép chuẩn nÆ¡i Äức Giám Mục Giáo pháºn.
Muốn được phép chuẩn:
– Hai Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± phải hiểu biết, chấp nháºn mục Ä‘Ãch và đặc tÃnh chÃnh yếu của hôn nhân theo giáo lý Công giáo
– Bên Công giáo cam kết giữ đức tin của mình, bảo đảm cho con cái được rá»a tá»™i và giáo dục trong Há»™i Thánh Công giáo.
– CÅ©ng cần phải cho bên không Công giáo biết rõ những Ä‘iá»u ấy.
4. Tại sao Há»™i Thánh báºn tâm và tá» ra dè dặt?
Nhìn và o những quy định trên, ta thấy thái Ä‘á»™ của Há»™i Thánh là má»™t sá»± nhượng bá»™ vì không thể tránh được, chứ không há» khuyến khÃch. Tuy nhiên, ngÆ°á»i ta có cảm tưởng Há»™i Thánh Công giáo không “công bằng†khi đòi há»i đức tin Công giáo phải được Æ°u tiên!
Há»™i Thánh lấy quyá»n gì để đòi há»i hai bên phải thoả thuáºn nhÆ° thế? Có thể nói đó là nhÆ° quyá»n của báºc cha mẹ trÆ°á»›c hạnh phúc của con cái, chẳng khác nà o việc trao đổi giữa hai gia đình trÆ°á»›c ngà y Ä‘Ãnh hôn, má»—i bên nêu rõ nguyện vá»ng của mình vì hạnh phúc lâu bá»n của con cái.
Thế nhÆ°ng, tại sao Há»™i Thánh lại phải báºn tâm đến nhÆ° váºy? ThÆ°a vì những lý do sau:
– Há»™i Thánh biết rằng, bên cạnh tình yêu, niá»m tin tôn giáo là má»™t trong những yếu tố quan trá»ng đối vá»›i Ä‘á»i sống hôn nhân và gia đình, bởi vì tôn giáo không chỉ ảnh hưởng đến lối suy nghÄ©, cách hà nh xá», mà còn ảnh hưởng đến những chá»n lá»±a trÆ°á»›c những vấn Ä‘á» của cuá»™c sống, nhất là trong việc giáo dục con cái. Do khác biệt quan Ä‘iểm má»™t cách sâu xa nhÆ° thế, những cuá»™c hôn nhân khác tôn giáo thÆ°á»ng gặp nhiá»u trở ngại, khó đạt được hạnh phúc và nếu tan vỡ thì phÃa ngÆ°á»i Công giáo sẽ bị thiệt thòi nhiá»u hÆ¡n, vì há» không thể láºp gia đình lại, bao lâu ngÆ°á»i kia còn sống.
Thá»±c váºy, tục ngữ Việt Nam có câu: “Thuáºn vợ thuáºn chồng tát bể Äông cÅ©ng cạnâ€. Äể gia đình được hạnh phúc, cả hai vợ chồng cần phải ná»— lá»±c và góp sức. Äây không phải là chuyện dá»…, vì trong thá»±c tế có khá nhiá»u khác biệt giữa há»: khác biệt vá» giá»›i tÃnh, vá» tÃnh tình, vá» giáo dục, vá» gia đình, vá» lối sống v.v…. Nếu cùng chung má»™t niá»m tin tôn giáo, há» sẽ có được má»™t ná»n tảng vững chắc, giúp vượt qua những khó khăn và thá» thách, biết dùng những khác biệt để bổ túc cho nhau và là m cho cuá»™c sống gia đình thêm phong phú. Lúc ấy, ngÆ°á»i bạn Ä‘á»i cÅ©ng là ngÆ°á»i bạn đạo, cả hai cùng mang má»™t chà hÆ°á»›ng, đó là xây dá»±ng tổ ấm gia đình hạnh phúc trong yêu thÆ°Æ¡ng và hiệp nhất.
– Trong hôn nhân há»—n hợp giữa má»™t ngÆ°á»i Công giáo và má»™t Kitô hữu thuá»™c hệ phái khác (Tin Là nh, ChÃnh Thống…) những khó khăn cÅ©ng không nhá». Những khó khăn nà y xuất phát từ sá»± chia rẽ giữa các Kitô hữu đến nay vẫn chÆ°a giải quyết được. Äôi vợ chồng có thể cảm nghiệm được thảm kịch ấy ngay trong gia đình của mình. Tuy nhiên, những khó khăn nà y có thể vượt qua, nếu đôi bạn biết cố gắng kết hợp những gì tốt đẹp đã lãnh nháºn nÆ¡i cá»™ng Ä‘oà n mình và cùng nhau há»c há»i, chia sẻ để giúp nhau sống trung thà nh vá»›i Äức Kitô.
– Trong hôn nhân khác đạo giữa má»™t ngÆ°á»i Công giáo và má»™t ngÆ°á»i không tin và o Äức Kitô, sẽ gặp nhiá»u khó khăn hÆ¡n. Những bất đồng quan Ä‘iểm vá» niá»m tin và hôn nhân, có thể dẫn đến những căng thẳng trong gia đình, nhất là việc giáo dục con cái[4]. Há»™i Thánh xác tÃn rằng: đức tin Kitô giáo mà con cái mình đã nháºn được là má»™t quà tặng vô giá Thiên Chúa ban. Há»™i Thánh không muốn đức tin ấy bị mai má»™t, nhÆ°ng luôn có những Ä‘iá»u kiện thuáºn lợi để được tồn tại và phát triển. Vì thế, Há»™i Thánh luôn đòi há»i phải thoả thuáºÃ¯n vá»›i nhau trÆ°á»›c khi bÆ°á»›c và o hôn nhân có phép chuẩn.
5. Những thái độ sống
5.1. Äối vá»›i nhau
Hôn nhân khác tôn giáo là má»™t thách đố lá»›n vá»›i nhiá»u khó khăn cần vượt qua. Tuy nhiên, nếu đôi bạn đã suy nghÄ©, cân nhắc kỹ lưỡng, cuối cùng vẫn không thể lìa xa nhau. Tình yêu quả là má»™t mầu nhiệm! Äôi bạn hãy mở rá»™ng cõi lòng đón nháºn cuá»™c sống và tÃch cá»±c cÆ° xá» tốt vá»›i nhau.
– PhÃa Công giáo hãy can đảm đón nháºn Ä‘iá»u Há»™i Thánh chỠđợi há»: Là m chứng cho Tin Mừng. Và o thá»i buổi khó khăn hiện nay, cuá»™c sống tốt là nh đầy tin yêu của ngÆ°á»i bạn Ä‘á»i sẽ là lá»i chứng sống Ä‘á»™ng và hùng hồn, át hẳn những gÆ°Æ¡ng xấu trong Há»™i Thánh. Ước gì tình huống của hai ngÆ°á»i trở thà nh dịp may cho phÃa không Công giáo đặt vấn Ä‘á» vá» Thiên Chúa của ngÆ°á»i Công giáo. Ước gì chÃnh thái Ä‘á»™ nghiêm túc của Há»™i Thánh đối vá»›i những cuá»™c hôn nhân khác đạo khiến ngÆ°á»i trong cuá»™c đặt câu há»i vá» tầm quan trá»ng của đức tin Công giáo.
– PhÃa Công giáo đừng quên rằng mình phải chịu trách nhiệm vỠđức tin của bạn mình. Há» phải biết trân trá»ng trao và o tay bạn mình má»™t quyển Tin Mừng hay má»™t quyển Kinh Nguyện Gia đình và tha thiết cầu nguyện cho bạn mình má»—i ngà y. HÆ¡n nữa, còn phải há»c há»i giáo lý và sống đạo cách sâu xa và triệt để hÆ¡n. Äừng quên rằng má»—i ngÆ°á»i phải cố gắng tìm hiểu những Æ°u Ä‘iểm lòng tin của bạn mình, để thêm tôn trá»ng và quý mến nhau. Chỉ khi nà o ta biết chân thà nh đón nháºn Æ°u Ä‘iểm của bạn, ta má»›i có thể giúp bạn mở lòng đón nháºn Æ°u Ä‘iểm của ta. Vá»›i Æ n Chúa, thái Ä‘á»™ ấy sẽ giúp đôi bên là m phong phú cho nhau.
5.2. Với gia đình hai bên
Sá»± khác biệt tôn giáo không chỉ tạo khoảng cách giữa hai ngÆ°á»i mà còn tạo khoảng cách vá»›i gia đình của bạn mình, má»™t khoảng cách vô hình nhÆ°ng đôi khi hết sức to lá»›n. Äây là chá»— để phÃa Công giáo gia tăng lòng trông cáºy và o Æ¡n Chúa.
Äã chá»n lá»±a má»™t cuá»™c hôn nhân đầy khó khăn, phÃa Công giáo phải luôn tin tưởng và o Æ¡n Chúa. “Ai thá»±c sá»± cáºy trông Chúa sẽ không bao giá» phải thất vá»ngâ€. Vá»›i lòng khiêm nhÆ°á»ng, hãy cầu nguyện, hãy sống chân thà nh và khi có dịp, đừng ngại chia sẻ niá»m tin cho những ngÆ°á»i mình yêu mến. Cách riêng trong việc thá» cúng tổ tiên, cả hai cần há»c hiểu kỹ quan Ä‘iểm của Há»™i Thánh Công giáo và chu toà n pháºn vụ mình trong gia tá»™c cách táºn tuỵ.
Tóm lại, má»—i bên cần phải là m hết sức để giúp gia đình mình hiểu và quý trá»ng thái Ä‘á»™ tôn giáo của bạn mình.
5.3. Với cộng đoà n giáo xứ
Khi láºp gia đình vá»›i ngÆ°á»i khác đạo, phÃa Công giáo có thể bá»—ng dÆ°ng thấy mình trở nên xa cách vá»›i má»i ngÆ°á»i trong giáo xứ. Cần vượt thắng tâm trạng ấy, bởi lẽ đây chÃnh là lúc há» cần gắn bó hÆ¡n vá»›i giáo xứ để được nâng đỡ và cầu nguyện. Hãy thắt chặt tình thân vá»›i má»™t nhóm gia đình trong giáo xứ, luôn gần gÅ©i nhau nhÆ° những ngÆ°á»i bạn nghÄ©a thiết. Hãy táºn dụng những cÆ¡ há»™i sẵn có trong tình bạn để quan hệ giữa gia đình nhá» của mình vá»›i cá»™ng Ä‘oà n được tá»± nhiên. Sá»± gắn bó ấy sẽ là yếu tố quan trá»ng nâng đỡ và đồng hà nh vá»›i đôi bạn trong cuá»™c sống hạnh phúc.
6. Kỳ vá»ng của Mẹ Há»™i Thánh
Những cuá»™c hôn nhân khác đạo bao giá» cÅ©ng có nhiá»u khó khăn, dù váºy Há»™i Thánh luôn tin tưởng và o Æ¡n Chúa và cầu nguyện cho há». Há»™i Thánh tin tưởng ở thiện chà của há» và ước mong rằng “chồng ngoại được thánh hóa nhá» vợ, và vợ ngoại được thánh hóa nhá» ngÆ°á»i chồng có đạo†(1Cr 7,14). “Tháºt là má»™t niá»m vui lá»›n cho bên Công giáo và cho Há»™i Thánh nếu “việc thánh hoá nà y†đưa ngÆ°á»i không Công giáo tá»± nguyện đón nháºn đức tin Công giáo. ChÃnh tình yêu hôn nhân chân thà nh, việc khiêm tốn và kiên nhẫn thá»±c thi những nhân đức gia đình và siêng năng cầu nguyện có thể chuẩn bị cho ngÆ°á»i không có đạo được Æ¡n là m con Chúa.â€
Sự khác biệt giữa phép chuẩn và phép giao:
“PHÉP CHUẨN†là phép của giáo quyá»n chuẩn chÆ°á»›c để được thà nh hôn vá»›i nhau, giữa má»™t ngÆ°á»i đã chịu phép Rá»a Tá»™i và má»™t ngÆ°á»i chÆ°a được rá»a tá»™i.
“PHÉP GIAO†là phép lam cho nghi thức hôn phối giữa má»™t ngÆ°á»i đã chịu phép Rá»a Tá»™i và má»™t ngÆ°á»i chÆ°a được rá»a tá»™i thà nh bà tÃch.
Äể được chuẩn chÆ°á»›c phải có lý do chÃnh đáng và há»™i đủ những Ä‘iá»u kiện sau:
Thứ nhất là phÃa Công Giáo phải tuyên bố sắn sà ng loại bá» tất cả những gì có nguy hại cho đức tin và há» phải thá»±c sá»± cam Ä‘oan sẽ cố gắng hết sức để con cái sinh ra được rá»a tá»™i và giáo dục trong Giáo Há»™i công giáo (GL1125,1).
Thứ hai là phÃa không Công Giáo cÅ©ng được thông báo kịp thá»i vá» những lá»i cam Ä‘oan ấy, để há» có ý thức vá» nghÄ©a vụ của ngÆ°á»i bạn Ä‘Æ°á»ng công giáo của mình (GL 1125,2).
Äiá»u kiện thứ ba là cả hai bên, Công Giáo cÅ©ng nhÆ° không Công Giáo, cần phải được giáo huấn vá» mục Ä‘Ãch và đặc tÃnh thiết yếu của hôn nhân, đặc biệt là đặc tÃnh má»™t vợ má»™t chồng và bất khả phân ly của hôn nhân (GL 1125,3).
VẠTUYỆT THÔNG
(Nguồn: Bách khoa toà n thư mở Wikipedia)
Vạ tuyệt thông (hay dứt phép thông công, rút phép thông công) là má»™t hình phạt của Giáo há»™i Công giáo Rôma dà nh cho những giáo sÄ© và giáo dân phạm trá»ng tá»™i. Khi má»™t ngÆ°á»i bị tuyên án vạ tuyệt thông thì vá» bản chất, ngÆ°á»i ấy bị tách rá»i ra khá»i sá»± “hiệp thông” vá»›i những tÃn hữu khác trong Giáo há»™i, vá» hình thức là bị khai trừ khá»i tổ chức Giáo há»™i. Tuy nhiên, vạ tuyệt thông không phải là Thiên Luáºt (luáºt của Chúa) mà là Nhân Luáºt (giáo luáºt của Giáo há»™i), nên vạ tuyệt thông không ảnh hưởng đến mối liên hệ riêng rẽ giữa cá nhân ngÆ°á»i bị vạ vá»›i Thiên Chúa.
Có hai hình thức vạ tuyệt thông:
Vạ tuyệt thông tiá»n kết: được ấn định cho má»™t số tá»™i. Ngay sau khi phạm, Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± láºp tức bị vạ, không cần Giáo há»™i phải ra công bố. Theo Bá»™ Giáo luáºt hiện hà nh, hiện nay chỉ còn bảy loại vi phạm bị chế tà i Vạ tiá»n kết.
NgÆ°á»i bá»™i giáo, lạc giáo hay ly giáo, sẽ bị mắc vạ tuyệt thông tiá»n kết.
Ai ném bá» Bánh Thánh, lấy hoặc giữ vá»›i mục Ä‘Ãch phạm thánh, bị mắc vạ tuyệt thông tiá»n kết dà nh cho Tòa Thánh.
NgÆ°á»i nà o hà nh hung Äức Thánh Cha sẽ mắc vạ tuyệt thông tiá»n kết dà nh cho Tòa Thánh.
Ai thi hà nh việc phá thai, và việc phá thai có kết quả, sẽ mắc vạ tuyệt thông tiá»n kết.
TÆ° tế hà nh Ä‘á»™ng ngược lại các quy định ở Ä‘iá»u 977, sẽ bị mắc vạ tuyệt thông tiá»n kết dà nh cho Tòa Thánh.
Linh mục giải tá»™i nà o vi phạm trá»±c tiếp ấn bà tÃch, phải bị mắc vạ tuyệt thông tiá»n kết dà nh cho Tòa Thánh.
Giám mục nà o không có ủy nhiệm thÆ° giáo hoà ng mà phong chức giám mục cho ngÆ°á»i khác, cÅ©ng nhÆ° ngÆ°á»i nà o được thụ phong do giám mục ấy sẽ mắc vạ tuyệt thông tiá»n kết dà nh cho Tòa Thánh.
Trong bảy qui định vạ trên đây, năm loại vạ chỉ được hóa giải bởi chÃnh Tòa Thánh (2, 3, 5, 6 và 7), còn hai loại vạ kia (1 và 4) có thể được giải do giám mục giáo pháºn hay những linh mục được các giám mục ấy ủy thác.
Vạ tuyệt thông háºu kết: được ấn định cho má»™t số tá»™i. Sau khi phạm, Ä‘Æ°Æ¡ng sá»± chÆ°a láºp tức bị vạ. ÄÆ°Æ¡ng sá»± chỉ bị vạ sau khi Giáo há»™i ra công bố. Theo Bá»™ Giáo luáºt hiện hà nh, hiện nay chỉ còn hai loại vi phạm bị chế tà i vạ háºu kết.
Hầu hết những trÆ°á»ng hợp bị vạ tuyệt thông Ä‘á»u là vạ tuyệt thông tiá»n kết và ngÆ°á»i mắc vạ tuyệt thông bị cấm:
Không được tham phần bằng bất cứ cách nà o như thừa tác viên và o việc cỠhà nh Hy tế Thánh Thể, hay và o các lễ nghi phụng tự nà o khác
Không được cá» hà nh các Bà tÃch hay à Bà tÃch và lãnh nháºn các Bà tÃch
Không được hà nh sỠcác chức vụ, tác vụ hay bất cứ nhiệm vụ nà o, hay thi hà nh các hà nh vi cai trị
Sau khi vạ tuyệt thông đã bị tuyên kết hay tuyên bố, ngÆ°á»i bị vạ tuyệt thông thi hà nh cách vô hiệu những hà nh vi cai trị nếu trÆ°á»›c đó đã được chỉ định; cÅ©ng không được lãnh nháºn cách hữu hiệu má»™t chức vụ hay nhiệm vụ nà o khác trong Giáo há»™i; cÅ©ng không được chiếm hữu cho mình các lợi lá»™c của bất cứ chức vị, chức vụ hay nhiệm vụ, hÆ°u bổng nà o mà đương sá»± đã có trong Giáo há»™i.