Tham gia hội đồng mục vụ giáo xứ
Nhiá»u năm trước, tôi thấy Há»™i đồng mục vụ giáo xứ do linh mục chánh xứ chỉ định, phần đông là các cụ lá»›n tuổi. Nay linh mục quản xứ má»›i muốn má»i gá»i nhiá»u ngưá»i trẻ hÆ¡n ra giúp việc chung nhưng má»™t số ngưá»i còn ngại vì chưa hiểu vá» cÆ¡ chế há»™i đồng mục vụ và tiêu chuẩn nà o má»›i được tham gia? Xin Tòa soạn giúp ý kiến?
Chị Tuyết Linh,
giáo pháºn Ban Mê Thuá»™t.
Trả lá»i:
Ủy ban Giáo dân trá»±c thuá»™c HÄGMVN đã biên soạn xong Äá» cương Quy chế Há»™i đồng mục vụ giáo xứ (HÄMVGX) từ ngà y 4.4.2010, vá»›i tên gá»i “Gợi ý cho má»™t quy chế HÄMVGXâ€, có giá trị thá» nghiệm bốn năm trong tất cả các giáo xứ thuá»™c các giáo pháºn tại Việt Nam. Bản gợi ý nà y đã được Ủy ban Giáo dân hiệu Ä‘Ãnh ngà y 9.4.2013.
Xin giá»›i thiệu má»™t số ná»™i dung bạn Ä‘á»c quan tâm, được in trong táºp sách “Kitô hữu giáo dân vá»›i há»™i đồng mục vụ trong gia đình giáo xứ†(Nhiá»u tác giả, Nhà xuất bản Phương Äông năm 2013, Äức Giám mục Long Xuyên Giuse Trần Xuân Tiếu – Chá»§ tịch Ủy ban Giáo dân viết lá»i giá»›i thiệu).
HÄMVGX là cÆ¡ chế gồm giáo sÄ©, tu sÄ© và đại Ä‘a số là giáo dân thuá»™c giáo xứ,
(1) được giám mục giáo pháºn cho phép thà nh láºp; (2) có quyá»n tư vấn và được Ä‘iá»u hà nh theo các quy tắc do giám mục giáo pháºn ấn định; (3) cá»™ng tác vá»›i linh mục chÃnh xứ thi hà nh sứ vụ Tin mừng, góp phần xây dá»±ng giáo xứ thà nh má»™t cá»™ng Ä‘oà n dân Thiên Chúa, sống là m chứng và loan truyá»n Tin mừng, yêu thương, phục vụ cho sá»± sống và phẩm giá con ngưá»i; (4) đặc biệt cá»™ng tác vá»›i linh mục chÃnh xứ trong việc quản trị giáo xứ, tổ chức và điá»u hà nh các sinh hoạt trong giáo xứ, xây đắp tình liên đới, hiệp thông cá»§a những ngưá»i anh chị em thuá»™c gia đình giáo xứ.
![]() |
Cách tổng quát, HÄMVGX bao gồm các thà nh viên được cá»™ng Ä‘oà n tÃn nhiệm và được giám mục giáo pháºn hoặc linh mục chÃnh xứ bổ nhiệm tham gia và o sinh hoạt chung trong giáo xứ. Tùy từng trưá»ng hợp cụ thể – theo nghÄ©a hẹp, rá»™ng hay mở rá»™ng – mà HÄMVGX bao gồm ban thưá»ng vụ, các á»§y viên; trưởng, phó cùng thà nh viên thuá»™c ban chấp hà nh các giáo há», ban trị sá»± các giá»›i, và các ban phục vụ các há»™i Ä‘oà n trong giáo xứ.
Các chức vụ trong ban thưá»ng vụ HÄMVGX gồm có: (1) chá»§ tịch (chánh trương); (2) phó chá»§ tịch đặc trách ná»™i vụ (phó trương ná»™i vụ); (3) phó chá»§ tịch đặc trách ngoại vụ (phó trương ngoại vụ); (4) thư ký; và (5) thá»§ quỹ. Tùy nhu cầu và hoà n cảnh thá»±c tế cá»§a má»—i giáo xứ, các chức vụ phó có thể được thêm và o, hoặc má»™t thà nh viên có thể kiêm nhiệm hai chức vụ.
Các á»§y viên HÄMVGX là chức vụ cá»§a các thà nh viên trá»±c thuá»™c ban thưá»ng vụ, có nhiệm vụ phụ trách các lãnh vá»±c chuyên môn để phục vụ giáo xứ, hoặc có trách nhiệm trá»±c tiếp trong việc Ä‘iá»u hà nh các ban mục vụ giáo xứ. Trong giáo xứ, có thể có các á»§y viên vá»: phụng tá»±, giáo lý, thánh nhạc, giá»›i trẻ, thiếu nhi, truyá»n giáo, bác ái xã há»™i, hôn nhân và gia đình, di dân, âm thanh ánh sáng, lá»… tân khánh tiết, quản trị tà i sản giáo xứ …
Ban chấp hà nh giáo khu (giáo há», xóm giáo) hay các giá»›i, các há»™i Ä‘oà n tông đồ cÅ©ng có các chức vụ trưởng, phó ná»™i vụ, phó ngoại vụ, thư ký và thá»§ quỹ. Trưởng là vị đứng đầu. Thá»§ quỹ là vị đứng thứ năm sau trưởng, phó ná»™i vụ, phó ngoại vụ và thư ký.
Ứng viên được tuyển chá»n và o HÄMVGX phải là ngưá»i đã lãnh nháºn bà tÃch khai tâm Kitô giáo, đã ghi danh trong giáo xứ Ãt là má»™t năm. Ngoà i ra, còn là má»™t tÃn hữu: (1) có Ä‘á»i sống đạo đức gương mẫu, phù hợp vá»›i giáo huấn và đưá»ng lối cá»§a Giáo há»™i, uy tÃn, nhiệt thà nh trong việc chung và không bị ngăn trở vá» giáo luáºt; (2) có những đức tÃnh nhân bản cần cho chức vụ, như tinh thần trách nhiệm, hy sinh phục vụ, biết là m việc táºp thể; (3) có năng lá»±c cần thiết cho chức vụ: sức khoẻ, trình độ há»c vấn, những kỹ năng chuyên môn; (4) có thá»i giỠđủ và thÃch hợp dà nh cho công việc chung; (5) tuổi từ 30 đến 65 tuổi đối vá»›i thà nh viên ban thưá»ng vụ và trưởng các giáo há», từ dưới 30 đến trên 65 tuổi đối vá»›i các á»§y viên.
Ban tổ chức bầu cá» (gồm linh mục chÃnh xứ và ban thưá»ng vụ HÄMVGX đương nhiệm) có nhiệm vụ tổ chức, giám sát việc bầu chá»n cá»§a má»i cấp trong giáo xứ. Việc tuyển chá»n ngưá»i và o ban thưá»ng vụ HÄMVGX cần được tiến hà nh qua những bước sau:
– Bước 1 (Äá» cá»): Má»—i giáo há», má»—i há»™i Ä‘oà n đỠcá» năm ngưá»i thuá»™c giáo xứ (không phân biệt nam nữ, nguyên quán…). Ban bầu cá» giáo xứ láºp danh sách gồm bảy hoặc tám ứng viên trong số những ngưá»i được đỠcá» nhiá»u nhất, rồi niêm yết danh sách, Ãt là hai tuần trước ngà y bầu chá»n.
– Bước 2 (Bầu chá»n): Tùy hoà n cảnh, giáo xứ có thể sá» dụng má»™t trong các phương thức sau: (1) Ngưá»i Ä‘i bầu: Má»—i tÃn hữu từ 18 tuổi trở lên; hoặc má»—i gia đình cá» má»™t đại diện; hoặc các giáo há», ban mục vụ và há»™i Ä‘oà n cỠđại diện Ä‘i bầu. (2) Thể thức: Bầu phiếu kÃn từng ngưá»i và o chức vụ; hoặc bầu phiếu kÃn chá»n má»™t lượt năm vị có tên trong danh sách ứng viên.
– Bước 3 (Kết quả): Ban bầu cá» khui thùng phiếu và kiểm phiếu công khai trước má»i ngưá»i. Những ngưá»i có số phiếu cao nhất là ngưá»i trúng cá». Nếu ngưá»i đắc cá» từ chối việc dấn thân phục vụ giáo xứ, thì đôn ngưá»i có số phiếu cao kế tiếp lên.
Nhiệm kỳ cá»§a HÄMVGX là ba hoặc bốn năm. Thà nh viên ban thưá»ng vụ được tái cá» hai lần liá»n và o chức vụ cÅ©, có thể trúng cá» tối Ä‘a ba nhiệm kỳ liên tục trong cùng má»™t chức vụ. Các thà nh viên ngoà i ban thưá»ng vụ có thể được tái cá» nhiá»u lần liên tiếp và o chức vụ cÅ©.
CGvDT