Sáng sá»›m, ra chợ để mua những gì cần thiết. Tranh thá»§ má»™t chút vì ở nhà còn … bao việc.
Sáng nay không thấy bà già ở hà ng rau quen thuá»™c. Thay và o đó là má»™t con bé nhá». Há»i đứa lá»›n ngoại đâu thì nó nói ngoại Ä‘i ăn tân gia nhà Dì ở Gia Lai rồi. Tám thêm tà chuyện, há»i thăm luôn :
–       Nhà con có mấy anh chị em ?
–       Dạ nhà con có 5 đứa !
–       Wa ! 5 đứa luôn
–       Dạ. Con vá»›i em con đây (vừa nói vừa chỉ con bé con) ở vá»›i ngoại. Mẹ con ở vá»›i chồng má»›i vá»›i 3 đứa em nữa.
Thắc mắc nên há»i tại sao thì con bé nói :
–       Từ nhá», tụi con không có cha. Mẹ con lấy chồng nữa có thêm 3 đứa con. Giá» mẹ con ở vá»›i 3 đứa nhá». Tụi con không ai nuôi nên ngoại nuôi từ nhá».
Ngừng một lát con bé nói tiếp :
–       Giá» con nuôi con cá»§a con. Năm nay nó 3 tuổi !
Hết hồn vì không nghĩ cô bé đã có gia đình. Nó nói tiếp :
–       Con lấy chồng được 5 năm. Không là m phép cưới. Ở vá»›i nhau có 1 đứa con. Giá» tụi con không ở vá»›i nhau nữa. Con là m để nuôi con.
Nghe tháºt chạnh lòng. Vá»›i cái mẹt rau như thế nà y thì là m sao đủ chi phà để nuôi con. Chắc là vất vả lắm đây.
Sau khi nghe báo giá thì thanh toán tiá»n cho những thứ vừa mua.
Trên đưá»ng vá» nhà , không thể nà o quên được những đứa trẻ không “nhà †như 2 con bé đây và kể cả con cá»§a con bé nà y nữa.
TÃnh ra là có nhà đó chứ ! Chúng Ä‘ang ở vá»›i ngoại mà ! Nhưng kỳ thá»±c thì chúng không có “nhà â€. ÄÆ¡n giản là vì từ bé chúng đã không biết mặt cha và không có cha. Rồi con cá»§a con bé nà y nữa. Lá»›n lên nó cÅ©ng sẽ không có cha vì ngay từ nhá» (3 tuổi) nó đã không có cha rồi ! Như thế, đứa trẻ cÅ©ng như mẹ là không có “nhà â€.
Tháºt sá»± thì cảnh khôngâ€nhà †nà y ngà y hôm nay nhiá»u lắm. Nhìn và o thá»±c tế cuá»™c sống thì ta thấy biết bao nhiêu cuá»™c ly hôn ngà y má»—i ngà y má»™t tăng trong xã há»™i. Háºu quả cá»§a những cuá»™c ly hôn đó chÃnh là những đứa trẻ không “nhà â€.
Äâu đó trong dòng tin nhắn, nhiá»u ngưá»i chứ không phải Ãt, đến vá»›i tôi và than thân trách pháºn cho gia đình cá»§a há». Có ngưá»i vừa má»›i hôm qua thôi chia sẻ vá» hoà n cảnh cá»§a gia đình và cô ta Ä‘ang quyết ly dị.
Rồi có ngưá»i đã có 1 Ä‘á»i chồng và 1 đứa con. Sau đó Ä‘i bước nữa và có vá»›i chồng má»›i 2 đứa con. Ngỡ rằng cuá»™c sống êm ả nhưng dòng Ä‘á»i lại không êm ái như dòng sông. Hiện tại ở vá»›i chồng và 2 con nhưng ngưá»i chồng quá tÃnh toán để rồi vẫn cứ xin sá»± trợ giúp cá»§a ông bà ngoại. Cô chia sẻ vá»›i tôi rằng cô Ä‘ang tÃnh tiếp con đưá»ng ly dị !
Sao ngưá»i ta đến vá»›i nhau nhanh thế và rồi sao ngưá»i ta bá» nhau cÅ©ng mau thế !
DÄ© nhiên má»—i ngưá»i Ä‘á»u có lý do và biện luáºn cho chuyện ly dị cá»§a mình. Thế nhưng rồi háºu quả cá»§a sá»± ly dị đó đè nặng trên bá» vai cá»§a những đứa trẻ. Thá» há»i má»™t đứa trẻ mà lá»›n lên vắng bóng cha hay thiếu bóng mẹ Ä‘á»i nó sẽ ra sao ? CÅ©ng có ngưá»i biện luáºn là không sao và chả có gì nhưng kỳ thá»±c nó có bình thưá»ng hay không ? Chả ai muốn mình ra Ä‘á»i để rồi không có cha hay không có mẹ. Má»™t khi đã khuyết bóng cá»§a cha hay mẹ thì cuá»™c Ä‘á»i cá»§a chúng sẽ phát triển không bình thưá»ng.
Äi chợ thì nghe chuyện như váºy. Äi và o là ng cÅ©ng chả khá hÆ¡n.
ChÆ¡i má»™t lúc thì đến phần phát quà Giáng Sinh cho lÅ© trẻ. Nhìn lÅ© trẻ lem luốc cÅ©ng như quần áo xá»™c xệnh sao mà thương quá. Thằng bé tầm 6 tuổi đẩy chiếc xe nhá»±a trên đất sao mà thương ghê. Cạnh đó là những đứa chắc cÅ©ng tầm đó tuổi vừa ngáºm kẹo vừa vui vẻ vá»›i tuổi thÆ¡ hồn nhiên đầy oan nghiệt.
Tại sao tôi lại dùng từ oan nghiệt ở đây ? Cứ đến vá»›i những ngưá»i thiểu số ta sẽ thấy Ä‘á»i sống cá»§a há» như thế nà o ?
Trong giá» cÆ¡m trưa, má»™t cha nói : “Hôm qua mình Lá»… ở Buôn Ma Thuá»™t. Nghe Ä‘á»i sống cá»§a dân khổ quá !â€
Tôi xen và o : “Ở vùng nà y thì có khá gì hÆ¡n đâu Cha Æ¡i !â€
Vâng ! Thá»i buổi kinh tế như hiện nà y thì dưá»ng như nhiá»u ngưá»i ngao ngán vá»›i cuá»™c sống và có ngưá»i Ä‘ang sống trong cảnh không nhà .
Những đứa trẻ trong nhiá»u là ng mà tôi đến tháºt sá»± là chúng không có nhà . Sở dÄ© nói như thế vì nhà cá»§a chúng xem chừng ra không bằng cái kho hay nói thì hÆ¡i tệ không bằng … Nói như thế để khi đến vá»›i ngưá»i nghèo ta thấy có nhiá»u nhà như chỉ có 4 bức vách bằng mái tôn. Có nhà không đủ Ä‘iá»u kiện để tráng xi măng chứ đừng nói đến chi là lót gạch.
Má»™t vấn nạn không nhá» Ä‘ang đặt ra đó là trong nhiá»u là ng đồng bà o thiểu số ngà y hôm nay có nhiá»u cảnh hòn vá»ng phu. Vì kế sinh nhai, nhiá»u ngưá»i trẻ đã bá» là ng để Ä‘i là m. Và rồi đến má»™t ngà y nà o đó theo tiếng gá»i cá»§a tình yêu (không tháºt) để rồi ôm con vá» là ng nuôi mà không há» có bóng cá»§a ngưá»i cha. Hoà n cảnh khó khăn nay lại cà ng khó khi không có chồng mà vẫn có con. Nhiá»u đứa trẻ ra Ä‘á»i không có “nhà †như hai đứa trẻ bán rau hồi sáng tôi gặp.
Chạnh lòng vá»›i những ngưá»i Ä‘ang sống trong hoà n cảnh không “nhà â€.
Chỉ ước mong ai nà o đó bước và o Ä‘á»i sống hôn nhân gia đình thì suy nghÄ©, cân nhắc và cầu nguyện trước quyết định to lá»›n cá»§a cuá»™c Ä‘á»i. Äừng vì má»™t chút ham muốn nhục dục hay thá»a mãn nhu cầu cá»§a bản thân cÅ©ng như vá»›i cái tôi Ãch ká»· cá»§a mình mà để cho nhiá»u trẻ phải sống không nhà như những 2 đứa nhá» bán rau hay nhiá»u đứa trong là ng thiếu vắng bóng cá»§a ngưá»i cha trong cuá»™c Ä‘á»i cá»§a chúng.
Lm. Anmai, CSsR