Giáo lý Há»™i Thánh Công Giáo (số 1639) giải thÃch vá» Bà tÃch Hôn nhân: “Sá»± Æ°ng thuáºn tá»± do, qua đó đôi phối ngẫu tá»± trao hiến và tiếp nháºn nhau, được chÃnh Thiên Chúa đóng ấn. Từ hôn Æ°á»›c của há» phát sinh má»™t định chế. Äịnh chế nà y đã được chÃnh Thiên Chúa ấn định và có giá trị trÆ°á»›c mặt xã há»™i. Hôn Æ°á»›c được liên kết vá»›i giao Æ°á»›c Thiên Chúa ký kết vá»›i nhân loại: Tình yêu vợ chồng Ä‘Ãch thá»±c được hoà nháºp trong tình yêu Thiên Chúa.†NhÆ° váºy, để kiện toà n bà tÃch Hôn nhân, đôi bạn phối ngẫu cần phải “Cá» hà nh và sống Bà tÃch Hôn nhân trong Chúa Ki-tô và trong Há»™i Thánhâ€. Và đó chÃnh là chủ Ä‘á» Mục vụ tháng 5/2017 (xc. Gợi ý Mục vụ năm 2017 của HÄGMVN). Xin cùng tìm hiểu:
I.- Những Ä‘iá»u kiện để lãnh nháºn Bà tÃch Hôn Nhân:
Ãối vá»›i Giáo há»™i Công Giáo, hôn nhân không những là má»™t khế Æ°á»›c giữa ngÆ°á»i vá»›i ngÆ°á»i, mà còn là má»™t Bà tÃch giữa Thiên Chúa và loà i ngÆ°á»i. Bà tÃch là dấu chỉ bá» ngoà i do Chúa Giê-su đã láºp, để thông truyá»n Æ¡n phúc bên trong; vì thế, “Hôn nhân là má»™t Bà tÃch†thÆ°á»ng được hiểu theo 2 nghiã:
* Khi hai ngÆ°á»i yêu nhau muốn được Thiên Chúa chúc phúc cho há», thì Bà tÃch hai ngÆ°á»i ban cho nhau, cÅ©ng sẽ Ä‘em lại cho hỠân sủng và phúc là nh của Thiên Chúa.
* Ãối vá»›i ngÆ°á»i Công Giáo, hôn nhân còn là môi trÆ°á»ng giúp cho há» cảm nghiệm được tình yêu Thiên Chúa dà nh cho há» má»™t cách cụ thể qua tình yêu của ngÆ°á»i yêu. Nói cách khác, trong tình yêu hôn nhân, há» cảm nghiệm được tình yêu Thiên Chúa dà nh cho há» má»™t cách cụ thể: Há» dá»… dà ng xác tÃn rằng Thiên Chúa yêu thÆ°Æ¡ng há» tha thiết trong vòng tay của ngÆ°á»i yêu. Tình yêu trong hôn nhân nhÆ° thế chÃnh là hình ảnh tình yêu của Chúa dà nh cho con ngÆ°á»i. Công đồng Va-ti-ca-nô II cÅ©ng xác quyết: “Tình yêu chân chÃnh của hai ngÆ°á»i được thông phần và o tình yêu của Thiên Chúa” (Hiến chế vá» Mục vụ “Gaudium et Spesâ€, số 48).
Ãể lãnh nháºn Bà tÃch Hôn Phối cách trá»n vẹn, hai ngÆ°á»i cần há»™i đủ ba Ä‘iá»u kiện căn bản sau đây:
1- Cả hai Ä‘á»u có khả năng vá» thể lý và tâm lý để sống Ä‘á»i hôn nhân. Hai ngÆ°á»i đó phải gồm 1 ngÆ°á»i nam và 1 ngÆ°á»i nữ. Cả hai Ä‘á»u là ngÆ°á»i Công giáo. Hai ngÆ°á»i phải hoà n toà n tá»± do (* Không bị ép buá»™c bởi bất cứ ai, hoặc bởi bất cứ Ä‘iá»u gì; * Không bị cản trở bởi Giáo luáºt hoặc luáºt tá»± nhiên). Hai ngÆ°á»i phải có ý hÆ°á»›ng kết hôn tháºt tình: Nghiã là , há» thá»±c lòng muốn lấy nhau là m vợ là m chồng, muốn chung sống vá»›i nhau, để hưởng quyá»n lợi cÅ©ng nhÆ° giúp nhau chu toà n bổn pháºn trong Ä‘á»i sống hôn nhân.
2- Há» phải công khai hóa sá»± Æ°ng thuáºn lấy nhau là m vợ là m chồng..
3- HỠđã cá» hà nh Bà tÃch Hôn Phối theo nghi thức của Giáo há»™i.
Nếu thiếu má»™t trong ba Ä‘iá»u kiện trên đây, Bà tÃch Hôn Phối dù đã lãnh nháºn vẫn bị Giáo há»™i coi là bất thà nh phép.
II.- Cá» hà nh Bà tÃch Hôn Nhân:Â
1- Nghi thức cá» hà nh Bà tÃch Hôn Phối: Nghi thức chÃnh để cá» hà nh bà tÃch Hôn phối trong Giáo há»™i Công giáo là hai ngÆ°á»i phải kết hôn trÆ°á»›c mặt Giám mục hoặc Linh mục quản xứ, hoặc má»™t Linh mục, má»™t Phó tế nà o đó đã được ủy nhiệm (cÅ©ng có thể là má»™t giáo dân được ủy nhiệm trong trÆ°á»ng hợp thiếu những vị nói trên – xc. Bá»™ Giáo luáºt “Codex Iuris Canoniciâ€, số 1112) cùng vá»›i hai nhân chứng.
Giáo há»™i công khai hóa Bà tÃch Hôn Phối vì những lý do sau đây:
a) Bà tÃch Hôn Phối là má»™t nghi thức Phụng vụ của Giáo há»™i.
b) Sau khi lãnh nháºn Bà tÃch Hôn Phối, hai ngÆ°á»i Ä‘á»u có bổn pháºn và quyá»n lợi đối vá»›i nhau, cÅ©ng nhÆ° đối vá»›i con cái sẽ sinh ra.
c) Sau khi thà nh hôn, quyá»n lợi và bổn pháºn đó cần được bảo đảm lâu dà i, nên cần có thêm sá»± hiện diện của hai nhân chứng.
d) Khi đã chấp nháºn công khai hóa nhÆ° thế, hai ngÆ°á»i sẽ dá»… dà ng trung
thà nh với nhau hơn.
Ãó là nghi thức công khai và chÃnh thức được áp dụng trong các trÆ°á»ng hợp chung. Trong những trÆ°á»ng hợp riêng (xc. “Codex Iuris Canoniciâ€, số 1116; 1127), dÄ© nhiên Giáo há»™i có thể chuẩn chÆ°á»›c hình thức kết hôn nà y. Ngoà i ra, Công đồng Va-ti-ca-nô II còn cho phép Giáo há»™i địa phÆ°Æ¡ng được nghiên cứu và thà nghiệm những nghi thức đặc thù, hợp vá»›i tinh thần, phong tục, văn hóa địa phÆ°Æ¡ng. Ãiá»u cần duy trì trong các nghi thức địa phÆ°Æ¡ng nà y là Linh mục phải chủ tá»a lá»… nghi Hôn Phối đó (Huấn thị vá» Phụng vụ “De Sacra Liturgiaâ€, số 77).
2- Thừa tác viên cá» hà nh: Trong Cá»±u Ước, ngÆ°á»i cha trong gia đình thÆ°á»ng đứng ra để chúc hôn cho hai con trong ngà y há» thà nh hôn (Tb 7, 12). Còn trong Bà tÃch Hôn Phối, thì hai ngÆ°á»i phối ngẫu là ngÆ°á»i chÃnh thức có quyá»n ban Bà tÃch đó cho nhau, mà không phải là má»™t vị đại diện Giáo há»™i nhÆ° Giám mục, Linh mục hay Phó tế. Nói cách khác, há» là Thừa tác viên của Bà tÃch mà há» sẽ cùng nhau lãnh nháºn trÆ°á»›c mặt Chúa và trÆ°á»›c mặt Giáo há»™i (Giáo lý HTCG, số 1623). Ãó là điểm đặc biệt của Bà tÃch Hôn Phối, khác hẳn vá»›i các Bà tÃch khác. Ãó cÅ©ng là điểm khác biệt giữa Giáo há»™i Tây PhÆ°Æ¡ng và Giáo há»™i Ãông PhÆ°Æ¡ng. Ãối vá»›i Giáo há»™i Ãông PhÆ°Æ¡ng, Giám Mục và Linh mục má»›i là Thừa tác viên chÃnh thức của Bà tÃch nà y.
3- Thẩm quyá»n chứng hôn: Vị đại diện (Giám mục, Linh mục, Phó tế, hoặc Giáo dân do Giáo quyá»n Ä‘á» cá») có thẩm quyá»n chứng hôn không phải là Thừa tác viên của Bà tÃch nà y, nhÆ°ng là đại diện cho 3 “pháp nhân” cùng má»™t lúc: + Äại diện Chúa để chúc là nh cho hôn Æ°á»›c; + Äại diện Giáo há»™i để chúc mừng đôi tân hôn; + Äại diện xã há»™i để là m chứng nhân cho hôn Æ°á»›c đã được ký kết giữa hai ngÆ°á»i. Ngoà i ra, sá»± hiện diện của vị đại diện nà y cùng vá»›i hai nhân chứng còn nhằm diá»…n tả 3 ý nghiã sau đây:
a- Hôn nhân không phải là chuyện riêng tÆ° của hai há», nhÆ°ng là nghi thức Phụng vụ chung của Giáo há»™i;
b- Hôn nhân không phải là chuyện riêng tÆ° của hai ngÆ°á»i, nhÆ°ng là dấu chỉ tình yêu Thiên Chúa dà nh cho há»;
c- Hôn nhân nói lên sá»± lÆ°u tâm của Giáo há»™i đối vá»›i hạnh phúc của hai ngÆ°á»i. Tóm lại, Giáo há»™i muốn đóng vai trò chứng nhân, để công nháºn hôn Æ°á»›c, bảo vệ hạnh phúc và nâng đỡ hai ngÆ°á»i trên Ä‘Æ°á»ng Ä‘á»i.
III.- Sống Bà tÃch Hôn Nhân:Â
Trong ngà y thà nh hôn, đôi tân hôn nà o cÅ©ng được cầu chúc: “Trăm năm hạnh phúcâ€. Má»™t gia đình hạnh phúc, theo truyá»n thống văn hoá Việt Nam, là má»™t gia đình “trên thuáºn dÆ°á»›i hoà , vợ chồng yêu thÆ°Æ¡ng nhau, con cái hiếu thảoâ€. Tuy nhiên, đối vá»›i ngÆ°á»i Ki-tô hữu, má»™t gia đình hạnh phúc còn phải là má»™t gia đình có Chúa Giê-su ở cùng, bởi vì NgÆ°á»i chÃnh là tình yêu nối kết tất cả gia đình. â€œÆ n Äức Giê-su Ki-tô ban khi cá» hà nh bà tÃch Hôn phối theo sát đôi bạn trong suốt cả Ä‘á»i sống. NgÆ°á»i “còn ở lại vá»›i hỠđể hai vợ chồng cÅ©ng mãi mãi trung thà nh yêu thÆ°Æ¡ng nhau bằng sá»± tá»± hiến cho nhau nhÆ° NgÆ°á»i đã yêu thÆ°Æ¡ng Há»™i Thánh và đã ná»™p mình vì Há»™i Thánh. Khi chu toà n sứ mạng hôn nhân và gia đình của há» vá»›i sức mạnh của bà tÃch nà y, hỠđược đổ trà n tinh thần của Äức Ki-tô, nhỠđó tất cả Ä‘á»i sống của há» thấm nhuần đức tin, đức cáºy, đức mến và cà ng ngà y há» cà ng tiến tá»›i sá»± trá»n là nh riêng biệt của há» và sá»± thánh hoá lẫn nhau; và bởi đó, há» cùng nhau góp phần tôn vinh Thiên Chúa.†(Tông huấn Gia Äình “Familiaris Consortioâ€, số 56).
Những đặc tÃnh trong hôn nhân Ki-tô giáo được củng cố bá»n vững nhá» tÃnh bà tÃch chứ không phải là đặc tÃnh riêng của hôn nhân Công Giáo và các cuá»™c hôn nhân khác. Hiểu được nhÆ° váºy, ngÆ°á»i Ki-tô hữu phải suy nghÄ©, cầu nguyện và sống trá»n vẹn Æ¡n gá»i hôn nhân gia đình của mình. Bởi vì tất cả sá»± thánh thiện của má»—i ngÆ°á»i, tất cả niá»m vui và hạnh phúc của kiếp ngÆ°á»i nÆ¡i má»—i ngÆ°á»i đã được Thiên Chúa nhìn thấy qua giá trị của Æ¡n gá»i hôn nhân. Hôn nhân Công Giáo không chỉ là má»™t định chế gia đình của xã há»™i, mà hÆ¡n thế nữa là ơn gá»i cao cả mà Thiên Chúa má»i gá»i từng ngÆ°á»i để cùng bÆ°á»›c và o, ngõ hầu thông ban cho há» tình yêu, trao cho há» sứ mạng tiếp tục Æ¡n cứu Ä‘á»™, tiếp tục là m phong phú Æ¡n cứu Ä‘á»™. Vợ chồng thÆ°Æ¡ng yêu nhau sẽ là m phát sinh và triển nở tình yêu ấy qua những ngÆ°á»i con. Nhá» việc chu tòan nhiệm vụ giáo dục, cha mẹ đã chuẩn bị cho nhân lá»ai những công dân tốt, và cho Giáo Há»™i những tÃn hữu đạo hạnh. Gia đình còn là vÆ°á»n Æ°Æ¡m những Æ¡n gá»i khác nhau trong đó có Æ¡n gá»i tu trì sau nà y.
Kết luáºn:Â
Tóm lại, chÃnh là nhá» lãnh nháºn bà tÃch Hôn phối, vợ chồng Ki-tô hữu được củng cố niá»m tin để hiểu ra hồng ân thánh hiến con ngÆ°á»i và cuá»™c sống, ngõ hầu được lãnh nháºn các bổn pháºn và phẩm giá báºc sống của há». Nhá» sức mạnh Thánh Linh của bà tÃch nà y, hỠđược thấm nhuần tinh thần Chúa Ki-tô để chu toà n bổn pháºn hôn nhân và gia đình há», nhỠđó tất cả Ä‘á»i sống của hỠđược thấm nhuần đức Tin, Cáºy, Mến và cà ng ngà y há» cà ng tiến gần hÆ¡n tá»›i sá»± trá»n là nh và sá»± thánh hóa lẫn nhau, tạo nên má»™t cá»™ng đồng yêu thÆ°Æ¡ng, cùng nhau tôn vinh Thiên Chúa.
Bà tÃch Hôn phối không phải chỉ được cá» hà nh má»™t lần trong Phụng vụ, mà cần phải được cá» hà nh má»—i ngà y má»™t cách cụ thể trong Ä‘á»i sống thÆ°á»ng ngà y bằng cách táºn hiến cho Chúa và hy sinh cho nhau. NhÆ° thế, Bà tÃch Hôn phối là má»™t phần thuá»™c thá»±c tại cứu Ä‘á»™ bao la của Thiên Chúa dà nh cho loà i ngÆ°á»i qua sá»± tá» nạn và phục sinh của Ãức Ki-tô, Con yêu dấu của NgÆ°á»i. Äể sống trá»n vẹn ân sủng Bi tÃch Hôn phối, các gia đình Ki-tô giáo đừng quên há»c há»i và cầu nguyện sống sao cho xứng đáng là bản sao trung thá»±c nhất Gia đình Thánh Na-da-ret. Ước được nhÆ° váºy. Amen.
JM. Lam Thy ÄVD.
Thanhlinh