* Gương thánh nhân.
Là con má»™t gia đình quý tá»™c, thánh Hi-la-ri-ô sinh năm 320 tại Pô-chê, nước Pháp. Lá»›n lên, ngà i theo há»c văn chương và triết lý, đặc biệt ham mê tìm hiểu đạo và Thiên Chúa. Ngà i hiểu rằng hạnh phúc tháºt cá»§a con ngưá»i không phải ở Ä‘á»i nà y; và ngà i muốn tìm hạnh phúc tháºt, hạnh phúc vÄ©nh cá»u .
Dịp may thánh nhân gặp được cuốn Kinh Thánh. Ngà i say mê há»c há»i, nghiên cứu Lá»i Chúa. NhỠđó, ngà i nháºn biết Chúa là Thiên Chúa chân tháºt tốt là nh, và đã xin gia nháºp đạo cùng vá»›i gia đình.
Từ đó, ngà i sống đạo đức gương mẫu. Và mặc dù có gia đình, ngà i được phong chức linh mục. Rồi năm 250, thánh nhân được chá»n là m Giám mục tại chÃnh quê hương là Pô-chê.
Lúc đó, bè rối Ariô nổi lên. Há» không tin nháºn Thiên tÃnh cá»§a Chúa Giêsu. Thánh nhân chống đối mãnh liệt, nên bị Hoà ng đế Công-tăn-ti II bắt Ä‘i đà y ở Phigi. Tại đây, ngà i viết khảo luáºn vá»Â ” Thiên Chúa Ba Ngôi “ để bảo vệ Thiên tÃnh cá»§a Chúa Giêsu. Ngà i nói: ” Tôi không bảo vệ được đức tin bằng lá»i giảng dạy, thì tôi rao truyá»n Chúa Giêsu là Thiên Chúa tháºt và là ngưá»i tháºt bằng sách vở”.
Thánh nhân hết lòng tôn kÃnh và bảo vệ tÃn Ä‘iá»u Má»™t Chúa Ba Ngôi. Trong cuốn khảo luáºn vá» Thiên Chúa Ba Ngôi. Ngà i viết: “ Lạy Cha là Thiên Chúa toà n năng, co ý thức rằng: con phải hiến dâng công việc chÃnh trong Ä‘á»i con cho Cha, để tâm tư và và ngôn ngữ cá»§a con phải nghÄ© và nói vá» Cha. Bởi vì Æ¡n ngôn ngữ mà Cha đã ban cho con chẳng là m gì Ãch lợi cho con hÆ¡n là được dùng để phục vụ Cha bằng cách rao giảng và trình bà y Cha là Äấng nà o. Cha là Chúa Cha, Cha cá»§a Con Má»™t Thien Chúa. Con phải trình bà y Ä‘iá»u đó cho thế gian chưa nháºn biết và cho kẻ lạc giáo đã chối bá» , thế nên, chúng con trông cạy Cha kÃch thÃch bước đầu cá»§a công việc khó khăn nà y; không ngá»›t ban thà nh công để cổ võ, và cho tham dá»± và o tinh thần cá»§a các ngôn sứ và các tông đồ; để chúng con hiểu lá»i các ngà i đúng ý cá»§a các ngà i, và dùng đúng các từ ngữ để diá»…n tả các thá»±c tại mà các ngà i đã ám chỉ. Vì chúng con sẽ phải nói vá» những Ä‘iá»u các ngà i đã tuyên xưng trong mầu nhiệm: tức là vá» Cha là Thiên Chúa vÄ©nh cữu; má»™t mình Cha không bao giá» sinh ra; má»™t mình Chúa Giêsu đã sinh ra bởi Cha từ Ä‘á»i Ä‘á»i; không được tưởng có nhiá»u Thiên Chúa, mặc dầu có sá»± khác biệt tháºt sá»±; cÅ©ng không được bảo Ngưá»i đã chẳng được sinh ra bởi Cha là Thiên Chúa duy nhất, và cÅ©ng không được nói Ngà i chẳng phải là Thiên Chúa thẠvì Ngưá»i sinh ra bởi Cha là Thiên Chúa tháºt”.
Ngà i cÅ©ng dùng thư từ liên lạc vá»›i giáo sÄ© và giáo dân trong giáo pháºn. Vá»›i những lá»i lẽ thân tình và đầy lòng sốt mến, ngà i khuyến khÃch há» can đảm vững đức tin, trung thà nh vá»›i chân lý cá»§a Chúa.
Sau bốn năm bị lưu đà y, ngà i được trở vá» quê hương năm 360. Ngà y trở vá» cá»§a ngà i cÅ©ng tháºt huy hoà ng. Toà n dân chứ không riêng gì giáo dân ra nghênh đón ngà i như má»™t vị anh hùng đã chiến thắng vẻ vang.
VỠđến giáo pháºn, công việc trước nhất cá»§a thánh nhân là chỉnh đốn lại những háºu quả thảm hại do lạc thuyết gây ra. Ngà i cá»§ng cố lại hà ng giáo sÄ©, kêu gá»i giáo dân há»c há»i Lá»i Chúa, sống theo Tin Mừng cá»§a Chúa.
Thánh nhân rất thông giá»i Kinh Thánh. Ngà i viết nhiá»u sách giải thÃch Thánh vịnh và Phúc âm thánh Mát thêu, và phổ biến rá»™ng rãi trong toà n giáo pháºn.
Những năm cuối Ä‘á»i, thánh nhân dà nh để cho việc cầu nguyện và sám hối. Ngà i cầu nguyện liên lỉ và không bao giá» bước lên bà n thá» dâng thánh lá»… mà chẳng xét mình xưng tá»™i trước. Ngà i nói: ” Ngà y nà o không xưng tá»™i được, tôi thấy mình bất xứng, không đáng dâng cá»§a lá»… cho Chúa. Những ngà y đó đối vá»›i tôi là những ngà y tang chê sầu buồn”.
Thánh nhân qua Ä‘á»i ngà y 13 tháng giêng năm 386. Và năm 1852, ngà i được Äức Giáo Hoà ng tôn phong tiến sÄ© Há»™i thánh.
* Quyết tâm: Noi gương thánh Hi-la-ri-ô, hằng ngà y lo cá»§ng cố niá»m tin và o Chúa Giêsu là Thiên Chúa, bằng cách siêng năng há»c há»i Giáo Lý và Lá»i Chúa dạy trong Thánh Kinh. Äồng thá»i can đảm tuyên xưng đức tin ra trước mặt má»i ngưá»i, dù có gian nan, lao khổ cÅ©ng sẵn lòng chấp nháºn.
* Lá»i nguyện: Lạy Chúa Cha toà n năng, thánh Hi-la-ri-ô đã kiên trì bảo vệ Äức Giêsu Kitô, Con Chúa là Thiên Chúa. Xin cho chúng con hiểu biết cho rõ và tuyên xưng cho đúng chân lý cao cả nà y. Chúng con cầu xin, nhá» Äức Giêsu Kitô, Chúa chúng con. Amen.
GPVL