Thá»i nay, có rất nhiá»u báºc phụ huynh ngồi vá»›i nhau liá»n bảo: “Thôi, bây giá» con cái đặt đâu ta ngồi đấy!â€. Má»™t lá»i nói có thể coi nhẹ như gió thoảng nhưng chứa trong đó cả cuá»™c đảo lá»™n cá»§a thá»i đại đến mức khó lòng tin nổi. Tại sao?
Bởi xưa kia “Cha mẹ đặt đâu con ngồi đóâ€. Có thể cha mẹ dấm chá»— từ khi má»›i sinh con, đến tháng đến năm thì liá»n bà n bạc vá»›i gia đình thông gia chuẩn bị đón dâu, con gái có khóc hết nước mắt cÅ©ng mặc, vì nếu “ vua không thể nói chÆ¡i†thì “ phụ mẫu cÅ©ng không thể nói đùaâ€. Äó là cách liên kết thông gia từ xa, nhưng cÅ©ng có khi cha mẹ ngẫu hứng lên, bá»—ng thấy đám nà o hay hay, thấy chiá»u hướng có thể thuáºn lợi, bèn quyết định liá»n nhanh như bầu trá»i sẵn cÆ¡n mưa giông à o xuống,con cái thấy bất ngá» cÅ©ng đà nh chịu, vì cha mẹ đã quyết rồi. Hôn nhân cha mẹ đặt đâu con ngồi đó đã khÆ¡i chảy biết bao nhiêu hà ng lệ nghẹn ngà o tức tưởi sau mà n the. Chao Æ¡i, cha mẹ có thể chá»n rể cho con, mà chá»n má»™t thông gia già u có cho mình, bắt con lấy cả những “ ông lão†già ngẩn già ngÆ¡, hoặc có anh còn trẻ nhưng ruồi Ä‘áºu mép không thèm Ä‘uổi, bố mẹ liá»n bá» ra má»™t cô vợ mong rằng có má»™t y tá chăm sóc hộ… Có những chuyện thách cưới diá»…n ra tháºt cưá»i ra nước mắt, như báo chà đã đăng: Chà ng và nà ng yêu nhau lắm, phải cái bố nà ng tham, đến táºn hôm cưới còn vòi thêm má»™t con lợn móc hà m khoảng má»™t tạ. Äám mổ lợn cá»§a nhà trai tức lắm, có anh chÆ¡i khăm khi cho khênh con lợn sang nhà gái liá»n bá» và o đó nguyên má»™t bá»™ lòng chưa là m gì cả. Và trong lúc má»i ngưá»i Ä‘ang dá»± lá»… cưới nói nói cưá»i cưá»i, thì đám nhà bếp cá»§a nhà gái la thất thanh lên: “ Ông chá»§ Æ¡i, chúng nó bưng con lợn sang còn nguyên cả phânâ€. Bố vợ tÃm mặt, tức sùi bá»t mép, ra lệnh khênh con lợn trả cho nhà trai, không có cưới xin gì nữa. Thế là đêm hôm đó con gái ông cùng chà ng rể khăn gói Ä‘i biệt xứ, cưới nhau ở xứ ngưá»i, ông bố chẳng kiếm được má»™t xu lẻ nà o. Äúng là tham thì thâm.
Äám cưới do cha mẹ áp đặt là đám cưới lạc háºu, và giỠđây tình hình đã đổi thay 1800, đến mức: không phải là cha mẹ đặt đâu con ngồi đó nữa, mà là con cái đặt cha mẹ và o sá»± lá»±a chá»n cá»§a mình. Ở nhiá»u nhà , cha mẹ bây giá» không thể nói, cha mẹ muốn đám nà y đám kia, con chuẩn bị ngà y ngưá»i ta đến ăn há»i. Những đứa con, cả trai, cả gái sẽ thẳng thừng khước từ. Trái lại, trai thanh và gái lịch lá»±a chá»n lẫn nhau, yêu nhau, đến mức có thể, chà ng trai đưa bạn gái vá» nhà giá»›i thiệu, hoặc con gái dẫn bạn trai vá» nhà chà o bố mẹ. Rồi cha mẹ sẽ lá»±a theo tình hình tiến triển cá»§a con gái mà bố trà hôn nhân.
Äó là hôn nhân do con cái tá»± quyết định lấy cuá»™c Ä‘á»i mình. Hạnh phúc thì hưởng, nếu gặp phải cảnh ngang trái, khổ sở, thì tá»± là m, tá»± chịu, đừng có đổ tá»™i cho bố mẹ, là những ngưá»i không can dá»± và o con đưá»ng cá»§a trái tim.
Nhưng như ngưá»i Ä‘á»i nói, tấm huân chương nà o cÅ©ng có những mặt trái cá»§a nó, tình duyên áp đặt gặt hái ngay nước mắt ngang trái lúc ban đầu, ngáºm bồ hòn suốt quãng Ä‘á»i, nhưng như chúng ta biết xưa kia có không đến 1% bá» nhau. Còn hôn nhân thá»a chà do tình yêu mang lại, mở đầu là những nụ cưá»i, tiếng sâm banh nổ và cắt bánh ga tô, nhưng lại có đến ngót 50% bá» nhau, cư có ba đôi thì chắc có 1 đôi bá» nhau, tháºm chà có hai đôi thì có 1 đôi bá» nhau, tỉ lệ gấp gần 50 lần xưa kia. Tại sao váºy? Có những đôi yêu nhau 1 năm, hai năm, rồi năm năm, yêu nhau lắm, hiểu nhau tá»c mạch, tháºm chà tình yêu hiện đại đã biến thà nh hôn nhân chưa có ngà y cưới mà thôi, thế là , sau hôn nhân chẳng có bất kì sá»± chuyển tiếp huyá»n bà khao khát nà o xảy ra cả, bởi tất cả đã xảy ra trước mắt rồi. “CÆ¡m đã ăn và gạo không cònâ€. Thế là hôn nhân đà nh bưng nồi cÆ¡m nguá»™i ra ăn.
“Nồi cÆ¡m nguá»™i†nà ng rất tá»™i tình, vì khi yêu ngưá»i ta đã thêu hoa dệt má»™ng và o rất nhiá»u, ngưá»i ta mong đợi ngưá»i yêu phải là thứ nà y thứ ná», ngưá»i ta đâu biết rằng, lúc Ä‘ang yêu là con ngưá»i ta thăng hoa nhất, bạn tình cÅ©ng chỉ có từng ấy thôi, hÆ¡n nữa lúc yêu ngưá»i ta thưá»ng là những ngụy trang tà i tình “ tốt đẹp phÆ¡i ra xấu xa Ä‘áºy lạiâ€, cưới được nhau rồi thì bao nhiêu cái dở, cái xấu lá»™ ra hết, cá»™ng vá»›i cảnh nồi niêu xoong chảo thá»±c tế cá»§a gia đình cà ng là m cho những nhân váºt cá»§a những giấc mÆ¡ sá»›m biến thà nh vỡ má»™ng, thế là những cuá»™c đấu khẩu bóc mẽ diá»…n ra má»—i ngà y má»™t nhiá»u, “ Tôi cứ tưởng hóa ra anh chỉ là …†thế là hôn nhân liá»n ném ra những vết nứt khổng lồ.
Trái lại hôn nhân bị áp đặt cÅ©ng là má»™t tấm huân chương có “mặt phải†cá»§a nó. Hai ngưá»i đến vá»›i nhau như hai thế giá»›i xa lạ, đầu tiên đã được “ phu thê giao bái’ và “ động phòng hoa trúcâ€, rồi dìu nhau lên giưá»ng cưới ngỡ ngà ng như hai kẻ má»™t đằng gảy nhạc Tây, má»™t đằng hát quan há» mà chẳng há» hát song ca “ Cho tôi được má»™t lần dìu em sang phòng cưới…†thế nhưng há» mở mà n khám phá nhau như mở nút cà n – khôn huyá»n bà cá»§a âm dương, khám phá chưa xuể, bình minh lên há» lại ngẩn ngÆ¡ đợi hoà ng hôn xuống, để còn tiếp tục khám phá chương trình giá»›i tÃnh, đến má»™t ngà y há» trở nên hai nhà “khoa há»c†yêu nhau say đắm lúc nà o không biết, vì lẽ, má»—i ngưá»i Ä‘á»u vừa là nhà khám phá, vừa là đối tượng nghiên cứu cho nhà khoa há»c, cùng lúc không thể nà o thiếu hai ngưá»i: 1 – ngưá»i nghiên cứu, 2 – đối tượng nghiên cứu. Ngưá»i phương Tây có câu: “Nếu không yêu được ngưá»i ta muốn, thì hãy yêu ngưá»i ta có thểâ€. Ngưá»i ta muốn tất nhiên là ngưá»i lá»t và o mắt ta hoà n toà n, và ta khao khát trá»n vẹn, nhưng Ä‘á»i đâu có chiá»u ta, vì cái ngưá»i ta muốn ấy cÅ©ng có rất nhiá»u ngưá»i khác muốn, thêm nữa , ngưá»i đó lại không muốn ta. Rút cục ta không cách nà o thá»±c hiện nổi: cái ta muốn thà nh cái ta có. Váºy thì, ta đà nh hạ tiêu chuẩn thôi, đó cÅ©ng là cách sống thá»±c tế, ta đà nh nên yêu ngưá»i trong tầm tay ta thôi, mặc dù không muốn lắm. Nhưng kì diệu thay, cái ngưá»i ban đầu tưởng rằng chỉ có thể yêu chút chút thôi, thì nó cứ lên men âm ỉ ngà y ná» qua ngà y khác, chÅ©ng ta cÅ©ng nên nhá»›: thức ăn cà ng ngon cà ng chóng chán, trái lại, lúa gạo không bao giá» là quốc yến nhưng ăn chẳng bao giá» chán. Có những tình yêu “ tầm tầm “ cÅ©ng váºy, nó không gây những cÆ¡n sốc là m chấn động là m báºt gốc cả tâm hồn, nhưng lại âm ỉ mưa dầm thấm lâu, nó như “ cÆ¡m tẻ†ăn Ä‘á»u Ä‘á»u má»—i ngà y, ăn mãi chẳng thấy chán và vừa nhịn cÆ¡m tẻ đến bữa thứ hai đã nhá»›, bữa thứ ba thì xót ruá»™t quá không thể nà o chịu nổi.
Váºy thì tình yêu là thứ gì đây? Nó là má»™t huyá»n diệu mà những ngưá»i đã ghì xiết được trong tay chá»› có đắc chà rằng ta có mãi mãi, bởi chỉ cần thiếu nuôi dưỡng, duy trì, và khao khát, láºp tức tình yêu biến mất. Nuôi dưỡng tình yêu thế nà o đây? Cứ ăn thốc ăn tháo ư? Cứ vòng tay dan mãi vòng eo ư? ÄÆ°á»£c má»™t hôm thì láºp tức khao khát biến mất, vì cà ng uống no cà ng hết khát ! Bởi vì tình yêu cùng lúc cần cả ăn no cả gần khao khát. Và tình yêu cÅ©ng còn huyá»n nhiệm theo chiá»u ngược lại, má»›i đầu tưởng xa lạ ư, không cần đếm xỉa đến nhau ư, nhưng “ Lá»a gần rÆ¡m lâu ngà y sẽ bén†và bén lá»a rÆ¡m thì âm ỉ lắm, và o rÆ¡m trên những mái nhà chÃnh là váºt dẫn cháy cả kinh thà nh, và có thể má»™t ngà y đôi tình nhân sẽ nói vá»›i nhau : “ Anh cứ tưởng em là má»™t đống rÆ¡m vô cảm, váºy mà rút cục nó đã dần cháy cả Ä‘á»i anh trong ngá»n lá»a ngà o ngạt hương cốmâ€.
Hôn nhân có tình yêu là điá»u tốt nhất, nhưng chá»› có chá»§ quan lại kẻo dẫn đến má»™t bi kịch tam vỡ cá»™ng thêm và o gần 50% tan vỡ cá»§a nhân loại. Nhưng cÅ©ng đừng quá thá» Æ¡, than thân trách pháºn vá» thứ duyên lấy “ngưá»i ta có thểâ€, hãy cứ “ chăm bón†đi, biết đâu tình yêu sẽ đến, từ cánh đồng chăn gối má»c lên má»™t cây si Ä‘a tình không siết kể.

