-HÒN �� BÊN CÂY TÙNG-

John nhiễm theo tính xấu môi trư�ng chung quanh, tuy chưa dính vào ma túy, nhưng thỉnh thoảng trốn h�c, cạy cửa xe, đột nhập nhà ăn trộm để có ti�n mua những món đồ mình thích. John cũng từng bị cảnh sát bắt một lần nhưng dưới tuổi trưởng thành nên chưa phải ngồi tù.

Do mẹ anh không còn ti�n mua thực phẩm, John ăn sáng ăn trưa tại trư�ng h�c được Bộ Xã hội tài trợ cho h�c sinh nghèo. Chi�u tối John cuốc bộ đến nhà ăn từ thiện dưới phố dành cho ngư�i khốn khó. �ến đây ăn đã nhi�u năm nhưng John không quen ai trong nhóm thiện nguyện, bởi mỗi ngày có những nhóm khác nhau tham gia phục vụ.

Ngư�i duy nhất John nhớ đến là ông già tuổi ngoài 70 thư�ng làm vào chi�u thứ Bảy. Mỗi lần gặp, ông cư�i tươi, chào m�i ngư�i đến ăn rất chân tình. Ông khéo léo múc các món thức ăn vào khay, tươm tất g�n gàng. Khi đưa khay thức ăn, ông bao gi� cũng ni�m nở, chúc ngư�i ăn ngon miệng như thể đang phục vụ cho vị khách cao quý tại nhà hàng sang tr�ng nào. Mỗi lần gặp ông, John cảm thấy an lạc, nhẹ nhàng. Thỉnh thoảng khi vắng ngư�i, thấy John ngồi ăn lẻ loi một mình, ông pha ly nước cam đem đến.

John thư�ng không giấu ông đi�u gì, ngay cả chuyện đánh nhau ở trư�ng hay cạy xe ăn cắp vặt bị cảnh sát bắt. Ông ngồi nghe chăm chú gật gù, cám ơn ngư�i thiếu niên to lớn tuổi teen đã chia sẻ. Sau mỗi lần trò chuyện, ông luôn cư�i rất tươi khuyên John:

-­ Làm cậu bé tốt tính đi! �ừng làm chuyện dính vào phi�n phức nữa, khi đến tuổi trưởng thành sẽ không tốt cho cháu.

John bản tính ương ngạnh, máu giang hồ ảnh hưởng từ khu ghetto, cư�i lanh lảnh, chỉ vào bắp tay cuồn cuộn, tự hào:

-­ Cháu mạnh, chắc như đá tảng. Không ai làm gì được cháu đâu!

Không giống như những ngư�i khác đến dùng cơm một th�i gian rồi ra đi, John đến đây hàng ngày, năm này qua năm kia nên tất cả các nhóm thiện nguyện đ�u biết đến cậu tuổi teen này. John trở nên thân thiết gắn bó với ông già, g�i ông thân mật hí h�m bằng cái tên tự đặt: Ông già Cool (cool: vui vẻ, đi�m tĩnh).

Bẵng đi một th�i gian dài John đột nhiên biến mất không đến dùng cơm. M�i ngư�i thắc mắc muốn tìm hiểu nhưng không biết địa chỉ. Mấy tháng sau, viên cảnh sát đến tìm ông Cool tại nhà ăn, trao bức thư:

“Ông Cool ơi, cháu đã 20 tuổi rồi, đang ngồi tù vì tội trộm cướp. Mẹ cháu mất hơn nửa năm nay. Tháng tới cháu sẽ được thả nhưng không biết phải đi đâu, làm gì để sống. Với hồ sơ tội phạm nếu không ngư�i bảo lãnh sẽ không ai muớn cháu, dù có ti�n thuê nhà không ai sẽ cho cháu thuê. Cháu không muốn sống trở lại với giới giang hồ để tiếp tục con đư�ng cũ. Cháu muốn làm ngư�i tốt, ông ơi!�.

*
Buổi chi�u bước chân ra kh�i nhà tù, nét mặt John mệt m�i, hoang mang cực độ sau một đêm trằn tr�c. Cảm giác được tự do không đủ làm anh vui khi đối diện tương lai vô v�ng phũ phàng. John thất thểu bước đến trạm đăng ký xe miễn phí dành cho tù nhân mãn hạn, dù không biết phải đi đâu. Hình như có ai đang vẫy tay nơi xa xa. Nụ cư�i tươi mát ấy, khuôn vóc đi�m tĩnh ấy, không thể nào ai khác, John mừng rỡ kêu to, anh chạy ào đến ôm choàng, siết chặt:

-­ Ông Cool!

Ông xoa nhẹ, vỗ v� tấm lưng chắc thịt của ngư�i thanh niên mới lớn, ông cho biết các nhóm thiện nguyện tại nhà ăn đã quyên góp mướn căn phòng gần đó giúp anh có nơi cư trú trong 6 tháng. Ông sẽ chở John v� nhà ở tạm đêm nay rồi ngày mai đi nhận phòng. John bàng hoàng như không tin vào chính tai mình. Mới vài phút đây thôi anh thấy cô đơn lạc lõng tận cùng. Thế giới như không có anh, loài ngư�i như không biết đến sự hiện hữu của anh. Cảm giác được yêu thương, được chấp nhận làm John xúc động mạnh. Mắt anh hoen ướt đầu tiên trong đ�i.

Ông Cool sống một mình trong căn nhà nh� chỉ có một phòng ngủ nhưng có phòng khách lót sàn gỗ khá rộng thoáng. Nơi đây ngoài mấy kệ sách, vài tấm gối ngồi trên sàn của Nhật (t�a cụ), có chiếc bàn thô sơ chưng bức tượng đồng ngồi mỉm cư�i thật đẹp mà John không biết là ai và có ý nghĩa gì. 

Ông Cool làm sẵn món mì � đãi John trong buổi cơm chi�u. John kể cho ông nghe nhi�u khía cạnh khốc liệt đ�i sống trong tù. Ông chăm chú lắng nghe, gật gù. Dùng bữa xong, ông khuyên John đi tắm để ông lót nệm ngoài phòng khách cho John ngủ tối nay. Khi tắm xong, John bước ra, không gian thanh tịnh lạ lùng. Anh chợt giật mình khi thấy ông Cool phong thái rất an nhiên, ngồi thẳng lưng lặng im giữa căn phòng, miệng mỉm cư�i cùng bức tượng trên bàn.

�ột nhiên ông nói khẽ:

-­ Cháu ngồi xuống đây bên cạnh ta, trên tấm gối này, chúng ta cùng trò chuyện.

John nghe l�i, ngồi xuống như dáng ông ngồi, nhìn vào bức tượng đang mỉm cư�i. Không gian lắng đ�ng, anh nghe được cả hơi thở chính mình.

Ông Cool h�i John:

– Cháu kể vá»� Ä‘á»�i sống trong tù, thế cháu có dá»± tính gì sau khi ra tù không?

-­ Cháu không biết bắt đầu ra sao ông ạ, m�i chuyện đối với cháu như ngõ cụt. Cháu may mắn được ban thiện nguyện giúp 6 tháng ti�n tr�, nhưng sau 6 tháng cháu cũng không biết phải làm gì.

Vẫn nhìn bức tượng mỉm cư�i, dáng an nhiên bất động, ông lên tiếng:

– Thật ra cháu đã biết bắt đầu rồi đấy chứ. Cách đây 1 tháng, cháu biết bắt đầu bằng nhận thức rằng mình phải làm ngÆ°á»�i tốt. Chính Ä‘iá»�u ấy đã gieo mầm cho những Ä‘iá»�u tốt đẹp hôm nay. Nếu cháu tiếp tục con Ä‘Æ°á»�ng làm ngÆ°á»�i tốt thì Ä‘iá»�u tốt đẹp sẽ tiếp tục đến vá»›i cháu.

-­ Nhưng cháu tiếp tục như thế nào hở ông? Cháu sẽ cố gắng xin việc làm, nhưng cháu không có kinh nghiệm gì. Ai sẽ mướn một ngư�i từng ở tù như cháu?

Nhẹ nhàng, ông Cool khuyên:

-­ Cháu hãy cố gắng kiếm việc làm hàng ngày. Ai cũng muốn thuê ngư�i tốt. Vậy cháu nên làm gì để m�i ngư�i có cơ hội biết cháu là ngư�i tốt?

Suy nghĩ một lúc lâu, John lên tiếng, gi�ng vẫn còn rổn rảng, khô cứng của giới giang hồ:

– Má»—i ngày ăn ở nhà ăn thiện nguyện, cháu sẽ giúp dá»�n dẹp, rá»­a chén hoặc bất cứ việc gì cần làm.

Ông Cool đôi mắt sáng biểu lộ ni�m vui:

– Thật tuyệt vá»�i! Cháu thấy không? Cháu biết mình phải bắt đầu nhÆ° thế nào mà.

Chỉ vào bức tượng trên bàn, ông nói tiếp:

– Làm ngÆ°á»�i tốt bao gồm làm ngÆ°á»�i chung quanh cảm thấy an vui. Má»—i ngày cháu ráng bá»� ra 10 phút, ngồi má»™t mình, thở nhẹ nhàng, tập cÆ°á»�i nhÆ° bức tượng kia cÆ°á»�i. Gặp ai cháu cÅ©ng cÆ°á»�i nhẹ nhàng nhÆ° bức tượng nhé. Làm được nhÆ° thế, nhiá»�u Ä‘iá»�u mầu nhiệm sẽ đến. Cháu sẽ thấy Ä‘á»�i sống đáng yêu, âu lo cÅ©ng bá»›t Ä‘i rất nhiá»�u. Mấy mÆ°Æ¡i năm nay má»—i ngày ông Ä‘á»�u ngồi tập cÆ°á»�i nhÆ° thế.

John trầm trồ:

– á»’, thì ra vì thế mà ông lúc nào cÅ©ng cÆ°á»�i rất tÆ°Æ¡i mát vá»›i má»�i ngÆ°á»�i. Ai cÅ©ng thân thiện quý mến ông. Làm thế nào cháu cÅ©ng có má»™t tượng nhÆ° thế? Tượng là Buddha (Phật) phải không ông? Phật là vị thánh nhÆ° thế nào?

– Ông sẽ cho cháu má»™t tượng nhÆ° thế. Phật là ngÆ°á»�i có thể tá»± tại mỉm cÆ°á»�i trÆ°á»›c má»�i hoàn cảnh. Cháu có thể nghÄ© Ä‘Æ¡n giản rằng: Phật là ngÆ°á»�i lúc nào cÅ©ng cool. Sau này cháu muốn tìm hiểu thêm, ông sẽ nói thêm.

*
Ngày đầu tiên John trở lại dùng cơm tại nhà ăn, m�i ngư�i vui vẻ đón chào. Khi anh ng� l�i muốn giúp những việc lặt vặt tại đây, các nhân viên từ thiện đ�u đồng ý nhưng có chút ưu tư trong lòng: không biết tính khí giang hồ trước đây của anh có làm công việc khó khăn nặng n� thêm? Thế nhưng chỉ sau vài ngày, m�i ngư�i thì thầm bàn tán “thằng John rổn rảng ngang ngược ngày trước sao gi� dễ thương quá đỗi!�.

John không h� câu nệ bất cứ việc gì, từ lau chùi d�n dẹp cho đến nấu nướng. Anh tâm niệm l�i ông Cool dạy, lúc nào cũng ni�m nở cư�i tươi. Gặp những ngư�i già, anh tận tình đem đồ ăn thức uống đến tận bàn và thỉnh thoảng h�i han cần thêm chi. Chỉ một tháng, hơn trăm nhân viên tình nguyện của các tổ chức phục vụ tại đây đ�u quý mến John. Sau hai tháng, biết John hằng ngày nỗ lực xin việc làm, ông chủ chuỗi nhà hàng sang tr�ng thỉnh thoảng đến đây làm thiện nguyện đã ng� l�i mướn anh.

Ông ta nói với John:

-­ Anh làm việc không lương mà vẫn vui tươi tận tình như thế thì tôi biết khi có lương anh sẽ làm tốt hơn thế nữa.

John như không tin vào tai mình, vui mừng cực độ khi lần đầu tiên trong đ�i được mướn đi làm.

Anh đến vội nhà ông Cool báo tin. Gặp ông, anh dang hai tay lên tr�i sung sướng hét to:

-­ Ông ơi! Thật nhiệm mầu, cháu có được việc làm rồi! Cháu thật không ng� những đi�u ông dạy đơn giản như thế lại thành sự thật. Lãnh lương đầu tiên, cháu sẽ đãi tiệc ông.

Ông Cool hân hoan, gi�ng đi�m đạm từ tốn:

– Ông thật vui cho cháu, nhÆ°ng phải nhá»› nhé, má»—i ngày cháu tiếp tục cố gắng bá»� ra ít phút tập thở và cÆ°á»�i. Nếu mình bá»� lÆ¡ Ä‘i má»™t ngày thì sẽ từ từ thành hai ngày và rồi đánh mất chính mình tá»± lúc nào. Ä�iá»�u mầu nhiệm cÅ©ng sẽ biến mất. Thá»±c hành trong má»—i ngày nhắc nhở ta sống trong ý thức, nhắc nhở ta sống trong chánh niệm.

John h�i:

– Chiá»�u Chủ nhật hàng tuần, ông cho cháu đến nhà ngồi chung vá»›i ông nhé, để dạy cháu thêm?

Ông Cool nhìn John trìu mến, vỗ nhẹ vào vai anh:

-­ �ược chứ, ông rất vui khi cháu đến!

Cuộc sống John kể từ đó thuận buồm xuôi gió, anh được tài trợ đi h�c thêm, thăng tiến chức vụ theo năm tháng, từ ngư�i hầu bàn, thành ca trưởng, trợ lý. Mư�i năm sau anh được thuyên chuyển qua tiểu bang khác làm quản lý nhà hàng. Tuy xa ông Cool nhưng anh vẫn liên lạc mỗi tuần và hàng ngày thực hành l�i ông dạy.

Một hôm, khi g�i thăm như thư�ng lệ, anh rất ngạc nhiên khi nghe gi�ng nói đầu dây khác lạ. Qua vài câu xã giao thăm h�i, gi�ng ngư�i lạ báo tin:

-­ Tôi là cháu Thi�n sư Sota từ tiểu bang khác v�, cách đây vài hôm bệnh viện báo tin ông đã qua đ�i anh ạ. Ông ra đi khuôn mặt vẫn cư�i rất an lạc. Ông có để lại di chúc, trong đó có nh� anh tí việc.

*

Má»™t ngày mùa xuân, ngÆ°á»�i đàn ông tên John tuổi ngoài 30, theo lá»�i dặn trong di chúc để lại của ông lão dạy thiá»�n nÆ¡i miá»�n Tây­ bắc Hoa Kỳ, lái xe hÆ¡n 2 ngàn cây số xuôi Nam tìm đến VÆ°á»�n quốc gia Zion, bang Utah, Hoa Kỳ. Ä�oạn Ä‘Æ°á»�ng dài nhÆ° bất tận ấy, má»™t mình lái xe, John thả hồn trong cảm xúc nhá»› thÆ°Æ¡ng ông lão vô biên… 

Sau một đêm nghỉ ngơi tại nhà tr� trong Vư�n quốc gia, sáng sớm anh h�i ngư�i quản lý giúp nhận định địa điểm tên một đỉnh núi trong hơn mấy chục đỉnh tại đây, John lần theo đư�ng mòn đi bộ lên đỉnh núi cao. Con đư�ng trắc trở, khi đi, khi trèo qua những khối đá, phải mất 4 gi� John mới tới nơi. Anh loay hoay ngang d�c trên đỉnh một lúc lâu rồi thốt lên mừng rỡ:

-­ Ô, đây rồi! Ôi, đẹp quá!

Một cây tùng xanh tươi m�c ngay trên b� đông của đỉnh mà một phần thân trư�n ra bên ngoài vực sâu thăm thẳm cả ngàn mét. Gió ở đây khá mạnh, rít từng cơn làm John cảm tưởng có thể hất văng anh xuống vực bất cứ lúc nào.

John mở ba-­lô lấy hộp đựng tro, anh quỳ xuống, cẩn thận tỉ mỉ, rót từng gi�t tro qua những khe đá nơi rễ cây tùng m�c. Xong việc anh ngồi đối diện cây tùng, hồi hộp mở lá thơ ông Cool để lại, không biết ông viết gì trong ấy mà phải đến đây mới được đ�c.

John gi�ng mỗi lúc mỗi nghẹn ngào:

“Th�i trai trẻ biết bao lầm lỗi, ta lang thang đến đây. Trong tuyệt v�ng chán chư�ng ta có ý định nhảy xuống vách núi kết liễu cuộc đ�i. Nhưng mi ­- cây tùng ­ bỗng nhiên hiện diện vững vàng ngay trên vách. Ở đây chỉ có đá và gió, thân mi thì có thể rơi xuống vực sâu bất cứ lúc nào, nhưng mi vẫn sống kh�e trên vùng núi khắc nghiệt này, vẫn xanh, vẫn tươi mát chở che soi bóng cho hòn đá thô cứng bên cạnh. Cám ơn mi cứu mạng, giúp ta bài h�c nhiệm mầu. Xin gởi đám tro tàn góp phần cho mi�.

Nước mắt John tuôn chảy, xúc cảm từng cơn chấn động châu thân. John thấy mình hết sức phước đức được ông Cool bằng xương bằng thịt chỉ dẫn từng bước trong cuộc sống. Còn ông Cool khởi đầu chỉ có cây tùng. Anh thấy mình có nhiệm vụ làm cây tùng tiếp nối cho những hòn đá khác.

Nghẹn ngào, hùng tráng, anh ngâm to bài thơ ông Cool làm cho cây tùng trên đỉnh núi cao, giữa không gian lộng gió:

Núi sừng sững cao

Vực thăm thẳm sâu

Gió cuồng điên bạt!

Sấm gầm động vang!

H� ta đứng! Mỉm cư�i cùng năm tháng

Soi bóng đ�i che chở đá cô liêu.