Không có “chiến tranh†giữa khoa há»c và Công giáo bởi vì Công giáo luôn chấp nháºn rằng ân sủng không trái ngược vá»›i thiên nhiên mà hoà n thiện thiên nhiên. Thiên Chúa, Äấng tạo nên thiên nhiên, có thể và thÆ°á»ng xuyên tác Ä‘á»™ng qua các nguyên nhân tá»± nhiên.
NhÆ° váºy, ngÆ°á»i Công giáo hiểu giáo huấn của Giáo Há»™i vá» vấn Ä‘á» nà y sẽ không từ chối Ä‘Æ°a con tá»›i bác sÄ© vì há» muốn Thiên Chúa tác Ä‘á»™ng và chữa là nh qua y khoa. Không vợ chồng Công giáo nà o từ chối mối quan hệ hôn nhân khi há» muốn có con cái vì há» muốn “Thiên Chúa tạo nên con cái của há»â€.
NhÆ°ng má»™t số khoa há»c gia vẫn cho rằng không thể có sá»± hà i hòa giữa đức tin và khoa há»c. Tháºt ra khoa há»c không đối nghịch vá»›i Thiên Chúa, mà khoa há»c chứng tá» có Thiên Chúa, và là m cho ngÆ°á»i ta không mê tÃn dị Ä‘oan. NgÆ°á»i Công giáo phải là m má»i cách để là m cho các khoa há»c gia tỉnh ngá»™, hết mù quáng vá» niá»m tin và o Thiên Chúa, để rồi không còn sai lầm nhÆ° váºy.
Các khoa há»c gia khá đúng khi thất vá»ng vá» các tÃn nhân dùng tôn giáo nhÆ° váºt ngăn cản khoa há»c. Khi các tÃn nhân tin rằng Thiên Chúa chịu trách nhiệm vá» hệ lụy nà o đó, há» không bằng lòng vá»›i các khoa há»c gia muốn tìm ra các nguyên nhân tá»± nhiên vá» hệ lụy đó, và sai lầm tin rằng nếu khoa há»c phát hiện má»™t nguyên nhân tá»± nhiên thì Thiên Chúa không thể liên quan. Äó là điá»u ngu xuẩn.
Khoa há»c tá»± nhiên cho chúng ta biết cách Thiên Chúa tác Ä‘á»™ng trong thiên nhiên. Những ngÆ°á»i Công giáo yêu thÃch khoa há»c sẽ coi việc Ä‘á»c Sách Thiên Nhiên theo cách há» Ä‘á»c Sách Kinh Thánh. NgÆ°á»i hiểu đúng sẽ không bao giá» là m sai ý Kinh Thánh, hoặc giấu giếm, bởi vì há» tin rằng chÃnh Thiên Chúa là Tác Giả, và ngÆ°á»i ta không được dối trá vá» những Ä‘iá»u Ngà i đã nói. TÆ°Æ¡ng tá»±, má»™t ngÆ°á»i hiểu đúng Sách Thiên Nhiên cÅ©ng không bao giá» là m sai dữ liệu, hoặc giấu giếm, bởi vì há» tin rằng Thiên Chúa là Äấng tạo dá»±ng má»i loà i. Và ngÆ°á»i ta không bao giỠđược dối trá vá» cách thức Thiên Chúa đã “nói†qua thiên nhiên.
NhÆ°ng chúng ta nói rằng chúng ta đã là m má»i thứ chúng ta có thể để thuyết phục các khoa há»c gia rằng không có “chiến tranh†giữa khoa há»c và tôn giáo, và nguyên nhân tá»± nhiên, có tạo nên hòa bình? Không. Tại sao không? Bởi vì cái gá»i là “chiến tranh†thá»±c sá»± không há» có giữa tôn giáo và khoa há»c.
Có sá»± xung khắc giữa những ngÆ°á»i tin và o chủ nghÄ©a duy váºt (cho rằng má»i thá»±c tại Ä‘á»u có thể quy vá» váºt chất chuyển Ä‘á»™ng, kể cả các thá»±c tại nhÆ° ý chà tá»± do, tình yêu, lòng vị tha, và luân lý) và những ngÆ°á»i không theo chủ nghÄ©a duy váºt. Mục Ä‘Ãch của những ngÆ°á»i theo chủ nghÄ©a duy váºt là tạo ra sá»± xung khắc giữa “khoa há»c†và “tôn giáo†– nhÆ° thể là có cuá»™c váºt lá»™n giữa sức lá»±c của “sá»± phát triển†và những ngÆ°á»i “mắc kẹt trong Thá»i Kỳ Tăm Tối†(Dark Ages – ý nói Thá»i Trung Cổ).
Dù cho tác phẩm “Thần Há»c CÆ¡ Thể†của Thánh GH Gioan Phaolô II Ä‘Æ°a ra má»™t số triết lý thú vị nhất thế ká»· XX, vẫn có những ngÆ°á»i mù quáng ngu xuẩn nói thế nà y: “Coi đó, Giáo Há»™i Công giáo vẫn mắc kẹt trong Thá»i Kỳ Tăm Tốiâ€. Tháºt ra tác phẩm “Thần Há»c CÆ¡ Thể†không há» thuá»™c “Thá»i Trung Cổâ€. NgÆ°á»i ta có thể không thÃch hoặc ghét các hiện tượng tân kỳ, nhÆ°ng có Ä‘iá»u là ngÆ°á»i ta không thể nói vá» Ä‘iá»u đó bởi vì “mắc kẹt trong Thá»i Kỳ Tăm Tốiâ€.
Váºy tại sao những ngÆ°á»i theo chủ nghÄ©a duy váºt tạo ra sá»± xung khắc giữa “khoa há»c†và “tôn giáoâ€? Má»™t lý do là nếu bạn thẳng thắn há»i những ngÆ°á»i theo chủ nghÄ©a duy váºt rằng “có tin và o chủ nghÄ©a duy váºt hay không?†thì há» chịu thua.
Äa số ngÆ°á»i ta có vẻ tin rằng há» có ý muốn tá»± do và không được xác định theo nghÄ©a váºt chất, rằng tình yêu thá»±c sá»± là thá»±c tại trên thế giá»›i nà y, không chỉ là hiện tượng vá» chuyển Ä‘á»™ng của nguyên tá» trong não, và có các quy luáºt luân lý nhÆ° “chá»› giết ngÆ°á»i†mà ngÆ°á»i ta nên tuân giữ. Rất dá»… để cụ thể hóa hai lÄ©nh vá»±c, khoa há»c và tôn giáo, và coi chúng nhÆ° những cái trái ngược riêng biệt hÆ¡n là bắt ngÆ°á»i ta nghÄ© theo ẩn ý triết há»c vá» chủ nghÄ©a duy váºt.
Váºy tại sao xã há»™i cho phép há» tránh né sá»± sai lầm hiển nhiên nà y? Bởi vì nó phục vụ mục Ä‘Ãch xã há»™i khác và sâu xa hÆ¡n. Triết gia Charles Taylor tranh luáºn rằng, trong má»i xã há»™i, ngÆ°á»i ta tá»± xác định theo mối quan hệ vá»›i tráºt tá»± trá»i đất hoặc vÅ© trụ, ngÆ°á»i hiện đại có xu hÆ°á»›ng tá»± coi mình là “tá»± vệâ€.
Khi ngÆ°á»i ta coi thiên nhiên là cách diá»…n tả tráºt tá»± siêu việt, đặc biệt là tráºt tá»± biểu lá»™ sá»± khôn ngoan của trá»i, thì ngÆ°á»i ta tin rằng sá»± phát triển con ngÆ°á»i được phục vụ tốt nhất bằng cách chiêm ngưỡng, hiểu biết, và sống hà i hòa vá»›i tráºt tá»± cà n khôn.
Tuy nhiên, khi mục Ä‘Ãch của bạn là muốn kiểm soát thiên nhiên theo ý mình, khi bạn muốn voi thiên nhiên chỉ là “váºt chất†được định dạng theo ý riêng mình, thì bạn sợ ngÆ°á»i ta có thể thuyết phục ngÆ°á»i khác vá» cách nhìn thiên nhiên khác vá»›i cách phục vụ sá»± tá»± trị của con ngÆ°á»i – và tệ hÆ¡n, ngÆ°á»i ta có thể giúp cho sá»± rà ng buá»™c luân lý nà o đó vá» sá»± tá»± trị của con ngÆ°á»i – là “nguy hiểm†vá»›i sá»± hiện đại.
Thế nên hãy chân nháºn: Có chiến tranh giữa ý tưởng duy váºt vá» thiên nhiên vá»›i giáo huấn của Công giáo. Giáo Há»™i Công giáo dạy rằng thiên nhiên tốt là nh, rất tốt là nh, và con ngÆ°á»i phát triển bằng cách khôn ngoan tuân theo mệnh lệnh luân lý. Chủ nghÄ©a duy váºt hiện đại nói rằng thiên nhiên chỉ tốt khi nó theo ý con ngÆ°á»i và không có mệnh lệnh luân lý nà o khác ngoà i mệnh lệnh chúng ta tạo ra bằng ý muốn đối vá»›i má»i váºt xung quanh chúng ta.
Con ngÆ°á»i được Thiên Chúa ban cho quyá»n tá»± do, nhÆ°ng có hai cách chá»n lá»±a: Tá»± do áp đặt đối vá»›i thiên nhiên, hoặc tá»± do sống hà i hòa vá»›i thiên nhiên.
1. PHÃT HIỆN – Nghiên cứu cho thấy có mối tÆ°Æ¡ng quan giữa xu hÆ°á»›ng váºt chất nÆ¡i cha mẹ và nÆ¡i con cái. Liên quan các mối quan hệ giữa các kiểu giao tiếp gia đình, sá»± can thiệp của cha mẹ và xu hÆ°á»›ng váºt chất nÆ¡i con cái, kết quả cho thấy rằng sá»± can thiệp gián tiếp là cái tiên báo mạnh mẽ nhất vá» xu hÆ°á»›ng váºt chất nÆ¡i con cái được theo sau bằng sá»± can thiệp hạn chế, trong khi không thấy sá»± can thiệp tÃch cá»±c là cái tiên báo quan trá»ng đối vá»›i xu hÆ°á»›ng váºt chất nÆ¡i con cái.
2. NGHIÊN CỨU HẠN CHẾ – Mục Ä‘Ãch cuá»™c nghiên cứu nà y giá»›i hạn theo ba vấn Ä‘á»: Thứ nhất, tìm hiểu sá»± khác nhau vá» văn hóa đối vá»›i cách thể hiện xu hÆ°á»›ng váºt chất ở ngÆ°á»i Ai Cáºp. Thứ nhì, tìm hiểu xem Ä‘iá»u cha mẹ góp phần và ảnh hưởng cach chuyển giao các giá trị váºt chất trong giá»›i trẻ. Thứ ba, Ä‘á» nghị cha mẹ là ngÆ°á»i gây tác dụng đối láºp vá»›i xu hÆ°á»›ng váºt chất thái quá nÆ¡i con cái.
3. NGỤ à THá»°C TẾ – Nghiên cứu cho thấy có các bÆ°á»›c cần thiết cần áp dụng bằng cách mở các chÆ°Æ¡ng trình liên quan cha mẹ là ngÆ°á»i gây tác dụng đối láºp vá»›i xu hÆ°á»›ng váºt chất thái quá nÆ¡i con cái. Nghiên cứu cÅ©ng cho thấy mối quan hệ tÃch cá»±c giữa cha mẹ và con cái vá» xu hÆ°á»›ng váºt chất. Tuy nhiên, cha mẹ không thá»±c sá»± biết tác dụng trái ngược vá» xu hÆ°á»›ng váºt chất có thể có ở con cái. HÆ¡n nữa, có mối tÆ°Æ¡ng quan tÃch cá»±c giữa sá»± giao tiếp xã há»™i và sá»± can thiệp hạn chế. Äồng thá»i, vá»›i cách hiểu được Ä‘á» nghị vá» cách nghiên cứu hiên nay, ngÆ°á»i ta thấy sá»± can thiệp là nguyên nhân thứ hai góp phần tạo xu hÆ°á»›ng váºt chất nÆ¡i gá»›i trẻ.
4. NGỤ à Xà HỘI – Nghiên cứu cho thấy hệ lụy của chủ nghÄ©a duy váºt có thể tác Ä‘á»™ng ủng há»™ việc thay đổi xu hÆ°á»›ng váºt chất. Do đó, cha mẹ nên biết xu hÆ°á»›ng váºt chất thái quá của con cái, nhÆ° đã bà n luáºn trÆ°á»›c đây, kể cả tình trạng há»c táºp yếu kém, cách cÆ° xá» tồi tệ, xu hÆ°á»›ng mua sắm nhiá»u, ăn những thứ không tốt cho sức khá»e, và hay đãng trÃ.
5. NGUá»’N Gá»C VÀ GIà TRỊ – Nghiên cứu nà y nhắm và o các lÄ©nh vá»±c quan trá»ng của giá»›i trẻ, chủ yếu thị trÆ°á»ng ở Ai Cáºp. Ngoà i ra, phÆ°Æ¡ng pháp thăm dò má»›i cÅ©ng góp phần vá» cách nháºn thức và cách phát hiện.
Các nhà nghiên cứu tại trung tâm Harris Interactive đã hợp tác vá»›i má»™t số giáo sÆ° vá» tiếp thị để cung cấp thêm chân dung chÃnh xác của giá»›i trẻ có xu hÆ°á»›ng váºt chất bằng cách kiểm tra vai trò của lòng biết Æ¡n trog việc bù đắp hệ lụy xã há»™i tiêu cá»±c của chủ nghÄ©a duy váºt. Kết quả cho thấy rằng tình trạng gia tăng xu hÆ°á»›ng váºt chất trong giá»›i trẻ không tạo ra cách cÆ° xá» kém đại lượng hÆ¡n. Tuy nhiên, lòng biết Æ¡n thá»±c sá»± giữ vai trò quan trá»ng trong việc ảnh hưởng mức Ä‘á»™ đại lượng ở giá»›i trẻ.
Nghiên cứu cho thấy rằng những ngÆ°á»i trẻ (tuổi từ 8 tá»›i 18) dá»… ngả theo chủ nghÄ©a duy váºt thì khó sống đại lượng. NgÆ°á»i theo chủ nghÄ©a duy váºt không biết cảm Æ¡n hoặc không đánh giá cao những gì há» có và không thể thể hiện lòng đại lượng. Phản ứng liên quan việc mua bán cho kết quả:
◾ 76% thiếu nhi (tuổi từ 8 tá»›i 12) và 62% thiếu niên (tuổi từ 13 tá»›i 18) nói rằng rất thÃch mua sắm.
◾ 71% nói rằng sẽ hạnh phúc hÆ¡n nếu có nhiá»u tiá»n để mua sắm những thứ cần thiết.
◾ 51% thiếu niên 48% thiếu nhi nói rằng khi lá»›n hÆ¡n, chúng sẽ hạnh phúc hÆ¡n nếu có nhiá»u tiá»n.
Sá»± hạnh phúc được xác định khác nhau giữa thiếu nhi và thiếu niên. Äa số thiếu nhi táºp trung và o kỹ thuáºt:
◾ điện thoại di động (65%).
◾ máy vi tÃnh (63%).
◾ tiá»n bạc (74%).
Äa số thiếu niên có thể nói vá»:
â—¾ tiá»n bạc (65%).
◾ quà tặng (63%).
◾ xem video hoặc chơi trò chơi (60%).
◾ máy vi tÃnh (57%).
NgÆ°á»i mẹ vẫn giữ vai trò quan trá»ng trong cuá»™c sống của con cái, Ä‘a số (91% thiếu niên, 77% thiếu nhi) nói rằng mẹ là m cho chúng hạnh phúc. TÃnh chung vá» tá»· lệ những ngÆ°á»i và thú cÆ°ng là m cho chúng hạnh phúc: bạn bè chiếm 85%, ông bà chiếm 69%, cha mẹ chiếm 67% và thú cÆ°ng chiếm 58%.
Mặc dù giá»›i trẻ có vẻ táºp trung và o tiá»n bạc và váºt sở hữu, chúng cÅ©ng cảm thấy muốn giúp đỡ ngÆ°á»i khác và đánh giá cao váºt dụng và con ngÆ°á»i. Giá»›i trẻ thÃch là m gì?
â—¾ giúp đỡ bạn há»c má»›i (91% thiếu niên, 81% thiếu nhi).
â—¾ gây quỹ giúp đỡ ngÆ°á»i nghèo (86% thiếu niên, 79% thiếu nhi).
â—¾ dà nh thá»i gian giúp đỡ ngÆ°á»i khác (83% thiếu niên, 81% thiếu nhi).
â—¾ chia sẻ những gì yêu thÃch vá»›i ngÆ°á»i khác (81% thiếu niên, 75% thiếu nhi).
â—¾ ủng há»™ bạn bè hoặc gia đình khi thấy há» báºn rá»™n (77% thiếu niên, 75% thiếu nhi).
â—¾ có nhiá»u thứ để biết Æ¡n (92% thiếu niên, 86%).
◾ có thể nghÄ© nhiá»u vá» những ngÆ°á»i đã giúp đỡ mình (81%).
Aric Rindfleisch, giáo sÆ° khoa Tiếp Thị thuá»™c ÄH Wisconsin-Madison, nói: “Mặc dù cha mẹ Ãt có thể ngăn chặn các thông tin liên quan váºt chất, nhÆ°ng há» vẫn có thể hạn chế các hệ lụy trái ngược của xu hÆ°á»›ng váºt chất bằng sá»± biết Æ¡n nÆ¡i con cáiâ€.
TRẦM THIÊN THU (tổng hợp từ thecatholicthing.org, emerald.com và mediapost.com)