“EM CON Äà CHẾT NAY Sá»NG LẠI”.
BÀI ÄỌC I: Mk 7, 14-15. 18-20
“Chúa ném má»i tá»™i lá»—i chúng tôi xuống đáy biển”.
TrÃch sách Tiên tri Mikha.
Lạy Chúa, vá»›i cây trượng cá»§a Chúa, xin chăn dắt dân Chúa, chăn dắt những con chiên thuá»™c quyá»n sở hữu cá»§a Chúa, sống lẻ loi trong rừng, ở giữa núi Carmêlô. Tất cả được chăn dắt ở Basan và Galaad như ngà y xưa. Như ngà y ra khá»i Ai-cáºp, xin tá» cho chúng con thấy những việc lạ lùng.
Có Chúa nà o giống như Chúa là Äấng dẹp tan má»i bất công, và tha thứ má»i tá»™i lá»—i cá»§a kẻ sống sót thuá»™c vá» Chúa? Chúa không khư khư giữ mãi cÆ¡n thịnh ná»™ cá»§a mình, vì Chúa ưa thÃch lòng từ bi. Chúa còn thương xót chúng tôi, còn dà y đạp những bất công cá»§a chúng tôi dưới chân Chúa, và ném má»i tá»™i lá»—i chúng tôi xuống đáy biển. Chúa ban cho Giacóp biết sá»± trung thà nh cá»§a Chúa và cho Abraham biết lòng từ bi mà Chúa đã thá» hứa vá»›i tổ phụ chúng tôi từ ngà n xưa.
Äó là lá»i Chúa.
ÄÃP CA: Tv 102, 1-2. 3-4. 9-10. 11-12
Äáp: Chúa là Äấng từ bi và hay thương xót (c. 8a).
Xướng:
1) Linh hồn tôi Æ¡i, hãy chúc tụng Chúa, toà n thể con ngưá»i tôi, hãy chúc tụng thánh danh Ngưá»i. Linh hồn tôi Æ¡i, hãy chúc tụng Chúa, và chá»› khá quên má»i ân huệ cá»§a Ngưá»i. – Äáp.
2) Ngưá»i đã tha thứ cho má»i Ä‘iá»u sai lá»—i, và chữa ngươi khá»i má»i táºt nguyá»n. Ngưá»i chuá»™c mạng ngươi khá»i chá»— vong thân; Ngưá»i đội đầu ngươi bằng mão từ bi, ân sá»§ng. – Äáp.
3) Ngưá»i không chấp tranh triệt để, cÅ©ng không Ä‘á»i Ä‘á»i giữ thế căm há»n. Ngưá»i không xá» vá»›i chúng tôi như chúng tôi đắc tá»™i, và không trả đũa Ä‘iá»u oan trái chúng tôi. – Äáp.
4) CÅ©ng như trá»i xanh cao vượt trên trái đất, lòng nhân Ngưá»i còn siêu việt hÆ¡n thế trên kẻ kÃnh sợ Ngưá»i. CÅ©ng như từ đông sang tây xa vá»i vợi, Ngưá»i đã ném tá»™i lá»—i xa khá»i chúng tôi. – Äáp.
CÂU XƯỚNG TRƯỚC PHÚC ÂM: 2 Cr 6, 2b
Äây là lúc thuáºn tiện, đây là ngà y cứu độ.
PHÚC ÂM: Lc 15, 1-3. 11-32
“Em con đã chết nay sống lại”.
Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo thánh Luca.
Khi ấy, những ngưá»i thâu thuế và những ngưá»i tá»™i lá»—i đến gần Chúa Giêsu để nghe Ngưá»i giảng. Thấy váºy, những ngưá»i biệt phái và luáºt sÄ© lẩm bẩm rằng: “Ông nà y đón tiếp những kẻ tá»™i lá»—i và cùng ngồi ăn uống vá»›i chúng”. Bấy giá» Ngưá»i phán bảo há» dụ ngôn nà y:
“Ngưá»i kia có hai con trai. Äứa em đến thưa cha rằng: ‘Thưa cha, xin cha cho con phần gia tà i thuá»™c vá» con’. Ngưá»i cha liá»n chia gia tà i cho các con. Ãt ngà y sau, ngưá»i em thu nhặt tất cả tiá»n cá»§a mình trẩy Ä‘i miá»n xa và ở đó ăn chÆ¡i xa xỉ, phung phà hết tiá»n cá»§a. Khi nó tiêu hết tiá»n cá»§a, thì gặp nạn đói lá»›n trong miá»n đó và nó bắt đầu cảm thấy túng thiếu. Nó và o giúp việc cho má»™t ngưá»i trong miá»n, ngưá»i nà y sai nó ra đồng chăn heo. Nó muốn ăn những đồ heo ăn cho đầy bụng, nhưng cÅ©ng không ai cho. Bấy giá» nó má»›i hồi tâm lại và tá»± nhá»§: ‘Biết bao ngưá»i là m công ở nhà cha tôi được ăn uống dư dáºt, còn tôi, tôi ở đây phải chết đói! Tôi muốn ra Ä‘i, trở vá» vá»›i cha tôi và thưa ngưá»i rằng: “Lạy cha, con đã lá»—i phạm đến Trá»i và đến cha; con không đáng được gá»i là con cha nữa, xin cha đối xá» vá»›i con như má»™t ngưá»i là m công cá»§a cha”‘.
Váºy nó ra Ä‘i và trở vá» vá»›i cha nó. Khi nó còn ở đà ng xa, cha nó chợt trông thấy, liá»n động lòng thương; ông chạy lại ôm choà ng lấy cổ nó và hôn nó hồi lâu. Ngưá»i con trai lúc đó thưa rằng: ‘Lạy cha, con đã lá»—i phạm đến Trá»i và đến cha; con không đáng được gá»i là con cha nữa’. Nhưng ngưá»i cha bảo các đầy tá»›: ‘Mau mang áo đẹp nhất ra đây và mặc cho cáºu; hãy Ä‘eo nhẫn và o ngón tay cáºu, và xá» giầy và o chân cáºu. Hãy bắt con bê béo là m thịt để chúng ta ăn mừng, vì con ta đây đã chết, nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy’. Và ngưá»i ta bắt đầu ăn uống linh đình.
“Ngưá»i con cả Ä‘ang ở ngoà i đồng. Khi vá» gần đến nhà , nghe tiếng đà n hát và nhảy múa, anh gá»i má»™t tên đầy tá»› để há»i xem có chuyện gì. Tên đầy tá»› nói: ‘Äó là em cáºu đã trở vá» và cha cáºu đã giết con bê béo, vì thấy cáºu ấy trở vá» mạnh khoẻ’. Anh liá»n nổi giáºn và quyết định không và o nhà . Cha anh ra xin anh và o, nhưng anh trả lá»i: ‘Cha coi, đã bao nhiêu năm con hầu hạ cha, không há» trái lệnh cha má»™t Ä‘iá»u nà o, mà không bao giá» cha cho riêng con má»™t con bê nhỠđể ăn mừng vá»›i chúng bạn; còn thằng con cá»§a cha kia, sau khi phung phà hết tà i sản cá»§a cha vá»›i bá»n Ä‘iếm nay trở vá», thì cha lại sai là m thịt con bê béo ăn mừng nó’. Nhưng ngưá»i cha bảo: ‘Hỡi con, con luôn ở vá»›i cha, và má»i sá»± cá»§a cha Ä‘á»u là cá»§a con. Nhưng phải ăn tiệc và vui mừng, vì em con đã chết nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy’ “.
Äó là lá»i Chúa.
_____________________________________
I/. BÀI SUY NIỆM (Lc 15, 1-3. 11-32)
“EM CON Äà CHẾT NAY Sá»NG LẠI”.
Hôm nay thứ Bảy tuần II Mùa Chay, Phụng vụ đưa chúng ta bước và o Chương 15 Phúc âm Luca để được nghe lại má»™t dụ ngôn kinh Ä‘iển, rất tuyệt vá»i, đầy cảm động, đó là DỤ NGÔN NGƯỜI CHA NHÂN HẬU.
Như váºy trong Tuần II Mùa Chay 2021, Phụng vụ đã cho ta nghe 3 dụ ngôn sâu sắc, có sức mạnh lay động lòng ngưá»i:
+ Dụ ngôn Phú hộ và Ladaro (Lc 16, 19-31).
+ Dụ ngôn Những tá Ä‘iá»n sát nhân (Mt 21, 33-43. 45-46).
+ Dụ ngôn Ngưá»i Cha nhân háºu (Lc 15, 1-3. 11-32).
Äây là những áng văn đẹp nhất trong Tân ước.
Khi đưa ra 3 dụ ngôn nà y, hẳn Phụng vụ có má»™t dụng ý, Giáo há»™i muốn má»i Kitô hữu hãy ý thức vá» Mùa Chay mà chúng ta Ä‘ang sống, vì nó Ä‘ang Ä‘i gần đến giai Ä‘oạn kết thúc, để bước và o Tuần Thánh.
Thá»i gian trôi qua rất mau, 40 ngà y trong Mùa Chay quay qua quay lại cÅ©ng sắp kết thúc. Váºy Kitô hữu chúng ta hãy táºn dụng thá»i gian còn lại cá»§a Mùa Chay để ăn năn sám hối và trở vá» vá»›i Chúa.
TRONG BÀI ÄỌC I, TrÃch sách Tiên tri Mikha.
Tiên tri MiKha đã đặt ra cho dân Israel má»™t câu há»i:
“Có Chúa nà o giống như Chúa là Äấng dẹp tan má»i bất công, và tha thứ má»i tá»™i lá»—i cá»§a kẻ sống sót thuá»™c vá» Chúa? Chúa không khư khư giữ mãi cÆ¡n thịnh ná»™ cá»§a mình, vì Chúa ưa thÃch lòng từ bi?â€
Có lẽ không có Chúa nà o giống như Chúa. Không những Chúa không khư khư giữ mãi cÆ¡n thịnh ná»™ cá»§a mình. Mà Chúa còn ném má»i tá»™i lá»—i chúng ta xuống đáy biển”.
KHI NÉM TỘI Lá»–I CHÚNG TA XUá»NG ÄÃY BIỂN, có nghÄ©a Chúa đã xóa sạch tá»—i lá»—i chúng ta. Khi ném tá»™i lá»—i xuống đáy biển như váºy, Chúa đã chặt đứt tá»™i lá»—i ra khá»i chúng ta để chúng ta không còn trở lại vá»›i chúng nữa.
Äiá»u đó đã nói lên lòng nhân háºu tuyệt vá»i cá»§a Chúa, mà chỉ có Thiên Chúa cá»§a Chúa Giêsu má»›i là m như váºy, chứ không có Chúa nà o khác.
Lòng nhân háºu cá»§a Chúa đã được diá»…n tả qua hình ảnh cá»§a NGƯỜI CHA trong dụ ngôn NGƯỜI CHA NHÂN HÂI mà Bà i Tin mừng hôm nay đã mô tả.
Äứng trước tá»™i lá»—i cá»§a ngưá»i con thứ, Ngưá»i Cha đã chẳng nhá»› gì hết, ông không trách má»™t lá»i nà o, mà khi thấy con trở vá», ông đã chạy ra ôm con, hôn lấy hôn để và mở tiệc lá»›n để ăn mừng.
Ông còn khẳng định vá»›i ngưá»i con cả Ä‘ang ghen tức:
“EM CON Äà CHẾT NAY Sá»NG LẠI”.
Còn gì vui hÆ¡n khi ngưá»i thân yêu cá»§a ta đã chết nay được sống lại. Äó phải là má»™t niá»m vui vÄ© đại.
Cụm từ “EM CON Äà CHẾTâ€, không có ý muốn nói đến cái chết váºt lý, tim ngừng Ä‘áºp và ngừng thở, nhưng cụm từ nà y có ý nhắm đến CÃI CHẾT THỂ LÃ, CÃI CHẾT TRONG TỘI.
Cái chết thể lý nà y còn Ä‘au khổ hÆ¡n cái chết váºt lý kia bá»™i phần. Váºy thì sá»± sống lại thể lý còn vui mừng hÆ¡n sá»± sống lại váºt lý kia bá»™i phần.
Sự sống lại thể lý nà y chỉ có cái chết của Chúa Giêsu mới đem lại cho chúng ta.
Vì thế má»—i là n Mùa Chay vá», nó nhắc cho má»i Kitô hữu tưởng niệm cuôc Ä‘au khổ, sá»± chết và sá»± phục sinh cá»§a Chúa. Chúa đã chịu chết, chiến thắng tá»™i lá»—i và sá»± chết để cho chúng ta dược sống trong sá»± phục sinh cá»§a Chúa.
Vá»›i má»™t và i suy niệm vắn vá»i, chúng ta cùng nhau bước và o Bà i Tin mừng:
Chương 15 cá»§a Phúc âm Luca là má»™t chương đặc biệt, Luca tưá»ng thuáºt 3 dụ ngôn nói vá» Lòng Thương xót cá»§a Thiên Chúa, các dụ ngôn đó là :
1/. Dụ ngôn Con chiên bị mất (Lc 15, 4 – 6)
2/. Dụ ngôn Äồng bạc bị mất (Lc 15, 8 – 10)
3/. Dụ ngôn Ngưá»i Cha nhân háºu (Lc, 11 – 32).
Cả 3 dụ ngôn nà y Ä‘á»u có phần nháºp đỠchung nằm ở ngay phần mở đầu cá»§a Chương.
Luca viết:
“Các ngưá»i thu thuế và các ngưá»i tá»™i lá»—i Ä‘á»u lui tá»›i vá»›i Äức Giê-su để nghe Ngưá»i giảng. Những ngưá»i Pha-ri-sêu và các kinh sư bèn xầm xì vá»›i nhau: “Ông nà y đón tiếp phưá»ng tá»™i lá»—i và ăn uống vá»›i chúng.” Äức Giê-su má»›i kể cho há» dụ ngôn nà y (Lc 15, 1 – 3).
“Ông nà y đón tiếp phưá»ng tá»™i lá»—i và ăn uống vá»›i chúngâ€
Rõ rà ng 3 dụ ngôn nà y là câu trả lá»i Ä‘anh thép cá»§a Chúa Giêsu nhắm và o nhóm Pharisiêu và kinh sư khi há» tá» ra khinh miệt kẻ tá»™i lá»—i và chê trách Chúa thÃch lui tá»›i vá»›i hạng ngưá»i tá»™i lá»—i.
Ta còn nhá»› khi Chúa gá»i ông Lêvi là m môn đệ, ngưá»i Pharisiêu và kinh sư cÅ©ng bà y tá» thái độ khinh miệt đối vá»›i ngưá»i thu thuế và tá»™i lá»—i.
Trong bữa tiệc nhà ông Lêvi, Chúa đã lên án mạnh mẽ thái độ đó. Chúa nói:
“Ngưá»i khoẻ mạnh không cần thầy thuốc, ngưá»i Ä‘au ốm má»›i cần. Tôi không đến để kêu gá»i ngưá»i công chÃnh, mà để kêu gá»i ngưá»i tá»™i lá»—i sám hối ăn năn†(Lc 5, 31 – 32).
Trong Bà i Tin mừng hôm nay, lịch sá» dưá»ng như được lặp lại và Chúa vẫn lên án mạnh mẽ thái độ đó cá»§a những ngưá»i tá»± cho mình là công chÃnh và khinh chê ngưá»i tá»™i lá»—i.
Câu chủ lực Bà i Tin mừng hôm nay:
“”EM CON Äà CHẾT NAY Sá»NG LẠI”.
Äó là câu nói cá»§a ngưá»i cha báo tin cho ngưá»i con cả biết: Äứa em sau má»™t thá»i gian bá» nhà đi hoang nay đã trở vể.
“”EM CON Äà CHẾT NAY Sá»NG LẠI”.
Äây không phải là cái chết váºt lý vì ngưá»i con thứ vẫn sống.
Mà đây là chết và sống trên bình diện tâm linh, cái chết thể lý.
Ta nháºn thấy trong 3 dụ ngôn trong Chương 15 Ä‘á»u diá»…n tả niá»m vui: MẤT – TÃŒM THẤY, CHẾT – Sá»NG LẠI.
MẤT – TÌM: trên các đối tượng:
1/. Dụ ngôn Con chiên bị mất: Mất và tìm thấy má»™t con váºt
2/. Dụ ngôn Äồng bạc bị mất: Mất và tìm thấy má»™t váºt vô tri vô giác.
3/. Dụ ngôn Ngưá»i Cha nhân háºu: Mất và Tìm thấy má»™t con ngưá»i.
Như váºy dù đối tượng thuá»™c diện nà o (váºt vô tri vô giác, con váºt hay con ngưá»i), thì khi tìm thấy Ä‘á»u Ä‘em đến má»™t niá»m vui vỡ òa, bùng nổ.
Niá»m vui đó cà ng tăng tá»›i đỉnh khi tìm thấy má»™t con ngưá»i. Luca viết:
“’Mau mang áo đẹp nhất ra đây và mặc cho cáºu; hãy Ä‘eo nhẫn và o ngón tay cáºu, và xá» giầy và o chân cáºu. Hãy bắt con bê béo là m thịt để chúng ta ăn mừng, vì con ta đây đã chết, nay sống lại, đã mất nay lại tìm thấy’. Và ngưá»i ta bắt đầu ăn uống linh đìnhâ€.
Nếu để ý má»™t chút, ta sẽ nháºn ra thêm má»™t Ä‘iá»u thú vị nữa:
Trong 2 dụ ngôn đầu (Con chiên và đồng bạc bị mất), chÃnh Thiên Chúa Ä‘i tìm ngưá»i tá»™i lá»—i, vì con chiên và đồng bạc, nó cứ vô tư trong tình trạng Ä‘i lạc và bị mất cá»§a nó mà không có má»™t chút ý thức nà o trở vá» vá»›i chá»§.
Thiên Chúa cứ mải miết Ä‘i tìm chúng ta, trong khi chúng cứ cố tình chạy ra khá»i tình yêu cá»§a Ngà i và chìm đắm trong dục vá»ng.
Trong dụ ngôn Ngưá»i Cha nhân háºu: chÃnh ngưá»i tá»™i lá»—i (qua hình ảnh ngưá»i con thứ) trở vá» vá»›i Chúa.
Nó trở vá» khi nháºn ra tình trạng cám cảnh cá»§a mình, sống còn thua cả con váºt. Nó chán chưá»ng và quyết tâm đứng dáºy trở vá».
Như váºy vá»›i 3 dụ ngôn trong Chương 15, phúc âm Luca, ta sẽ có má»™t cái nhìn vá» cuá»™c gặp gỡ kỳ diệu giữa Thiên Chúa vá»›i ngưá»i tá»™i lá»—i: luôn có 2 chiá»u ngược nhau và hướng vá» nhau:
+ Thiên Chúa Ä‘i tìm và má»i gá»i ngưá»i tá»™i lá»—i trở vá»:
+ Ngưá»i tá»™i lá»—i luôn khắc khoải sau khi ngụp lặn trong đống bùn tá»™i lá»—i, há» muốn quyết tâm trở vá» vá»›i Chúa.
Như váºy sá»± gặp nhau đòi há»i ná»— lá»±c cá»§a cả 2 phÃa.
DỤ NGÔN NGƯỜI CHA NHÂN HẬU ta đã được nghe Ä‘i nghe lại nhiá»u lần, từ khi còn là má»™t đứa bé. Ta nghe như nghe má»™t cáºu truyện cổ tÃch mà không để ý đến chiá»u sâu cá»§a nó, không hiểu hết ý nghÄ©a cá»§a nó, để đến ngà y hôm nay dù đã gần đất xa trá»i ta lại được nghe lần nữa.
Cứ má»—i lần được nghe lại như váºy, ta có cảm tưởng như má»›i được nghe lần đầu, ta sẽ chú ý đến từng chi tiết cho đến khi dụ ngôn kết thúc.
Và nhất là trong Mùa Chay thánh 2021, được nghe lại dụ ngôn nà y, dưá»ng như có má»™t sức mạnh Ä‘ang thôi thúc ta:
“Tôi muốn ra Ä‘i, trở vá» vá»›i cha tôi và thưa ngưá»i rằng: “Lạy cha, con đã lá»—i phạm đến Trá»i và đến cha; con không đáng được gá»i là con cha nữa, xin cha đối xá» vá»›i con như má»™t ngưá»i là m công cá»§a cha”.
“Tôi muốn ra Ä‘i trở vá» vá»›i Chúa, vì tôi tin rằng Chúa luôn yêu thương tôi, sẵn sà ng tha thứ cho tôiâ€.
___________________________________
II/. BÀI CHIA SẺ (Lc 15, 1-3. 11-32)
DỤ NGÔN : NGƯỜI CHA NHÂN HẬU
Là áng văn đẹp nhất trong Tân ước diá»…n tả Tình yêu Thiên Chúa đối vá»›i ngưá»i tá»™i lá»—i.
Tùy theo việc nhìn dụ ngôn theo quan Ä‘iểm nà o mà Dụ ngôn có nhiá»u tên gá»i. Cụ thể:
CÃC TÊN GỌI CỦA DỤ NGÔN:
+ Dụ ngôn ngưá»i con hoang đà ng.
+ Dụ ngôn hai ngưá»i con hoang đà ng.
+ Dụ ngôn ngưá»i cha phung phÃ.
+ Dụ ngôn ngưá»i cha nhân háºu.
Nhưng cái tên gá»i “Dụ ngôn Ngưá»i Cha nhân háºu†má»›i diá»…n tả chÃnh xác nhất Tình yêu Thiên Chúa đối vá»›i ngưá»i tá»™i lá»—i.
Toà n bá»™ Dụ ngôn chỉ có 3 vai, nhưng ba vai đó như muốn bao gồm các mối tương quan giữa con ngưá»i vá»›i Thiên Chúa:
+ Ngưá»i con thứ: đại diện cho ngưá»i tá»™i lá»—i.
+ Ngưá»i con cả: đại diện cho ngưá»i Biệt phái, luôn tá» ra khinh miệt ngưá»i tá»™i lá»—i.
+ Ngưá»i Cha: Hình ảnh cá»§a Thiên Chúa.
ÄỘC GIẢ CÓ THỂ THẮC MẮC
Tại sao lại có tên gá»i: “Dụ ngôn hai ngưá»i con hoang đà ngâ€.?
Rõ rà ng trong Bà i Tin mừng, chỉ có ngưá»i con thứ là hoang đà ng, vì anh đã bá» nhà đi hoang.
Còn ngưá»i con cả? Anh luôn ở vá»›i cha, phụng dưỡng cha, nghe lá»i cha, là m theo lá»i cha, váºy là m sao gá»i là ngưá»i con hoang đà ng được ?
Sở dÄ© ngưá»i con cả cÅ©ng là ngưá»i con hoang đà ng.
Vì ngưá»i con cả luôn sống ngoà i tình thương cá»§a cha, anh luôn nghÄ© mình là ngưá»i là m công cá»§a cha chứ không phải là con, anh Ä‘ang sống trong tình trạng Ä‘i hoang. Thân xác rõ rà ng ở trong nhà , nhưng tâm hồn đã Ä‘i hoang từ lúc nà o không biết.
Như váºy dụ ngôn nà y cÅ©ng sẽ có tên: “ Dụ ngôn 02 ngưá»i con hoang đà ngâ€.
“KHI ẤY, NHá»®NG NGƯỜI THÂU THUẾ VÀ NHá»®NG NGƯỜI TỘI Lá»–I ÄẾN GẦN CHÚA GIÊSU ÄỂ NGHE NGƯỜI GIẢNGâ€
Phụng vụ Lá»i Chúa hôm nay đã thêm và o 3 câu cho dụ ngôn (Lc 15, 1-3) để nói vá» bối cảnh cá»§a bà i Tin mừng hôm nay. Nó cÅ©ng là phần nháºp đỠchung cho cả 3 dụ ngôn trong Chương 15.
“THẤY VẬY, NHá»®NG NGƯỜI BIỆT PHÃI VÀ LUẬT SĨ LẨM BẨM RẰNG: “ÔNG NÀY ÄÓN TIẾP NHá»®NG KẺ TỘI Lá»–I VÀ CÙNG NGá»’I Ä‚N Uá»NG VỚI CHÚNG”. BẤY GIỜ NGƯỜI PHÃN BẢO HỌ DỤ NGÔN NÀYâ€
LẨM BẨM:
Ngưá»i Biệt phái và luáºt sÄ© cÅ©ng đến nghe giảng. Nhưng há» không đến gần Chúa mà chỉ ngồi ở đà ng xa, há» cÅ©ng đến không phải để nghe giảng mà chỉ để “lẩm bẩmâ€.
Biệt phái và Kinh sư thá»i nà o cÅ©ng có, ở đâu ta cÅ©ng gặp. Há» lẩm bẩm cái gì ?
“ÔNG NÀY ÄÓN TIẾP NHá»®NG KẺ TỘI Lá»–I VÀ CÙNG NGá»’I Ä‚N Uá»NG VỚI CHÚNG”.â€
Thưa há» Ä‘ang chê trách Chúa Giêsu thÃch giao du vá»›i bá»n tá»™i lá»—i và còn ngồi ăn uống chung vá»›i há».
“BẤY GIỜ NGƯỜI PHÃN BẢO HỌ DỤ NGÔN NÀYâ€
Trước thái độ trịch thượng cá»§a Biệt phái và Luáºt sÄ©, Chúa muốn kể cho há» nghe dụ ngôn: DỤ NGÔN NGƯỜI CHA NHÂN HẬU.
“MỘT NGƯỜI KIA CÓ HAI CON TRAIâ€
Hầu hết các dụ ngôn cá»§a Chúa Giêsu nói vá» cha con thì thưá»ng bắt đầu bằng câu: “Má»™t ngưá»i kia có hai con traiâ€.
Hai ngưá»i con để mô tả cho hai thái cá»±c trái ngươc nhau, hai thái cá»±c nà y Ä‘á»u đáng trách và chúng là m nổi báºt lên hình ảnh cá»§a ngưá»i cha, đó cÅ©ng là hình ảnh cá»§a Thiên Chúa.
Chúng ta có táºp quán không hay, đó là chỉ nghe phần đầu cá»§a dụ ngôn, phần nói vá» ngưá»i con thứ, đứa con hoang đà ng. Nhưng ngưá»i cha má»›i là nhân váºt chÃnh: “Má»™t ngưá»i kia có hai đứa con traiâ€. Äó là dụ ngôn “ngưá»i cha hoang phÆmà ta sắp nghe.
Dụ ngôn là má»™t bi kịch, gồm hai hồi: Cuá»™c xung đột giữa ngưá»i cha và hai đứa con mà ông thương yêu đồng Ä‘á»u và nồng nà n nhất. Äó là má»™t câu chuyện thưá»ng được sống lại trong các gia đình.
Hỡi các ngưá»i cha và các bà mẹ trên thế gian, đó chÃnh là bi kịch cá»§a Thiên Chúa mà các báºc cha mẹ Ä‘ang sống. Váºy các báºc cha mẹ hãy lắng nghe câu chuyện tình yêu đẹp nhất, hình ảnh đẹp nhất cá»§a Thiên Chúa sau đây!
A/- HỒI THỨ NHẤT:
“ÄỨA EM ÄẾN THƯA CHA RẰNG: ‘THƯA CHA, XIN CHA CHO CON PHẦN GIA TÀI THUỘC VỀ CON’. NGƯỜI CHA LIỀN CHIA GIA TÀI CHO CÃC CON. ÃT NGÀY SAU, NGƯỜI EM THU NHẶT TẤT CẢ TIỀN CỦA MÃŒNH TRẨY ÄI MIỀN XA VÀ Ở ÄÓ Ä‚N CHÆ I XA XỈ, PHUNG PHà HẾT TIỀN CỦA
“XIN CHA CHO CON PHẦN GIA TÀI THUỘC VỀ CONâ€
Ngưá»i con thứ chỉ là kẻ hưởng thụ: Anh ta đòi há»i tiá»n, yêu sách tháºt nhiá»u tiá»n. Anh chỉ nghÄ© đến mình. Anh nháºn được tất cả từ cha mình, nhưng lại không biết đến Ä‘iá»u đó. Anh chỉ biết má»™t việc: đòi há»i, yêu sách, áp lá»±c, khiếu nại.
NGƯỜI CHA LIỀN CHIA GIA TÀI CHO CÃC CON:
Ngưá»i cha có thái độ hoà n toà n ngược lại vá»›i anh. Ngưá»i cha không há» thắc mắc: tại sao lại phải chia gia tà i lúc ông còn sống, có lý do gì, mà Luca nói “NGƯỜI CHA LIỀN CHIA GIA TÀIâ€.
Ông chỉ cho không, luôn chia sẻ, cho cách vô vị lợi, tôn trá»ng tá»± do kẻ khác. Ông chÃnh là tình yêu! Qua hình ảnh ngưá»i cha nà y, Äức Giêsu nói vá»›i ta vá» Thiên Chúa.
Chúng ta có hình dung Thiên Chúa như thế không?
ÄỘC GIẢ CÓ THỂ THẮC MẮC:
Tại sao Ä‘ang sống yên ổn trong gia đình, ngưá»i con thứ lại đòi chia gia tà i? Anh ta đòi chia vì động lá»±c gì?
Trước hết, nguyên việc đòi chia gia tà i, đã cho biết anh là ÄỨA CON BÃT HIẾU.
Thá»i nà o cÅ©ng váºy: Không ai đòi chia gia tà i khi bố mẹ còn sống. Cha mẹ có thể láºp di chúc vá» gia tà i khi há» còn sống và di chúc nà y chỉ có hiệu lá»±c, tức chia gia tà i khi hỠđã mất. Äòi chia gia tà i khi ngưá»i cha còn sống là thái độ ngá»— nghịch và bất hiếu.
Và cÅ©ng theo luáºt Do Thái, ngưá»i cha có thể định Ä‘oạt vá» cá»§a cải cá»§a ông hoặc bằng má»™t di chúc được thi hà nh sau khi ông qua Ä‘á»i (Ds 36,7-9; 27,8-11). Như váºy, việc chia gia tà i chỉ hiệu lá»±c khi ngưá»i cha đã mất, và luáºt pháp sẽ dá»±a và o di chúc nà y để phân chia, không có chuyện chia gia tà i khi ngưá»i cha còn sống.
NGƯỜI CON THỨ ÄÃ’I CHIA GIA TÀI CÓ PHẢI VÃŒ GIA TÀI KHÔNG?
THƯA: KHÔNG. Nếu không thì đòi chia gia tà i vì cái gì ?
Vì theo luáºt Do Thái, Trưởng nam được hưởng “hai phần sản nghiệpâ€, nghÄ©a là gấp đôi phần được ban cho má»—i ngưá»i con khác (Änl 21,17). Ở đây, chỉ có hai đứa con, ngưá»i con cả sẽ được nháºn hai phần ba và ngưá»i con thứ chỉ nháºn má»™t phần ba.
Sau khi chia, ngưá»i con có quyá»n sở hữu, NHƯNG QUYỀN THU HOA LỢI VẪN THUỘC VỀ NGƯỜI CHA CHO ÄẾN KHI ÔNG QUA ÄỜI. Nếu ngưá»i con bán phần gia sản cá»§a mình, ngưá»i mua chỉ được nháºn lấy sau khi cha cá»§a ngưá»i bán đã chết. Khi là m như váºy, ngưá»i con sẽ không còn có quyá»n đòi há»i gì vá» cá»§a cải, cả vá» vốn lẫn lãi.
Có lẽ Luáºt Do Thái nà y rất xa lạ vá»›i chúng ta hôm nay, vì sau khi mua bán xong, ngưá»i mua có toà n quyá»n trên phần gia tà i mình đã bá» tiá»n ra mua.
Nhưng theo Luáºt Do Thái, khi cha cá»§a ngưá»i bán còn sống, ông ta vẫn có quyá»n trên gia tà i mà con ông đã bán. Tháºt khó hiểu.
Như váºy, khi ngưá»i cha còn sống, quyá»n thu hoa lợi vẫn thuá»™c vá» ngưá»i cha, ngay cả ngưá»i con bán Ä‘i phần cá»§a mình, ngưá»i mua chỉ được là m chá»§ khi cha cá»§a ngưá»i bán qua Ä‘á»i.
Nhưng trong Tin mừng nói rõ: Ngưá»i cha vẫn chia gia tà i và vẫn cho phép ngưá»i con thứ thu gom phần cá»§a mình để trảy Ä‘i phương xa là m ăn.
Do đó, có ngưá»i nói, đây là “DỤ NGÔN NGƯỜI CHA PHUNG PHÃâ€.
Như váºy, ngưá»i con thứ đòi chia gia tà i vì lý do gì?
NGƯỜI CON THỨ MUá»N CHIA GIA TÀI ÄỂ ÄÆ¯á»¢C Sá»NG Tá»° DO, chỉ có váºy thôi.
Anh ta muốn chia gia tà i không phải vì cái gia tà i, nhưng để được tách ra khá»i cái gia đình mà anh đã từng sống từ khi sinh ra đến giá», để anh được tá»± do, được hÃt thở không khà tá»± do, anh sẽ không còn bị rà ng buá»™c bởi bất kỳ áp lá»±c nà o, anh sẽ sống theo ý anh muốn.
Äó cÅ©ng là khát vá»ng cá»§a con ngưá»i qua má»i thá»i đại. KHÃT VỌNG ÄÆ¯á»¢C Tá»° DO.
NGƯỜI CHA VÔ TÃŒNH ÄÃ ÄỂ CHO ÄỨA CON HƯ HỎNG:
Trong dụ ngôn, ngưá»i cha có thể, hoặc tạm thá»i từ chối không chia cho ngưá»i con phần gia tà i cá»§a anh ta, hoặc là nói cho nó thấy hÆ¡n thiệt. Bản văn lại chẳng đả động đến chi tiết nà y. Ngưá»i cha đã chia gia tà i cho anh, và để anh ra Ä‘i.
Äối vá»›i đứa con, chẳng phải vì xung khắc hay vì sá»± sa Ä‘oạ nà o thúc đẩy anh ra Ä‘i, nhưng vì anh khát khao được sống ngoà i vòng kiá»m toả, vì háo hức khao khát kinh nghiệm, vì muốn biết cái má»›i lạ ở ngoà i kia, vì chưa có bản lãnh, và vì tÃnh ngây thÆ¡, và bản năng thÃch phiêu lưu mạo hiểm, nên anh má»›i mắc và o sai lầm..
Thiên Chúa cÅ©ng để cho con ngưá»i hà nh động như váºy. Ngà i có thể gìn giữ con ngưá»i khá»i tá»™i lá»—i bằng những đưá»ng lối quan phòng cá»§a Ngà i hoặc bằng áp lá»±c cá»§a ân sá»§ng mà con ngưá»i không thể nà o cưỡng lại được.
Thế nhưng, Ngà i vẫn tôn trá»ng tá»± do cá»§a con ngưá»i: Ä‘iá»u nà y là m chúng ta ngạc nhiên và khó hiểu!
“KHI NÓ TIÊU HẾT TIỀN CỦA, THÃŒ GẶP NẠN ÄÓI LỚN TRONG MIỀN ÄÓ VÀ NÓ BẮT ÄẦU CẢM THẤY TÚNG THIẾU. NÓ VÀO GIÚP VIỆC CHO MỘT NGƯỜI TRONG MIỀN, NGƯỜI NÀY SAI NÓ RA Äá»’NG CHÄ‚N HEO. NÓ MUá»N Ä‚N NHá»®NG Äá»’ HEO Ä‚N CHO ÄẦY BỤNG, NHƯNG CŨNG KHÔNG AI CHO.
BẤY GIỜ NÓ MỚI Há»’I TÂM LẠI VÀ Tá»° NHỦ: ‘BIẾT BAO NGƯỜI LÀM CÔNG Ở NHÀ CHA TÔI ÄÆ¯á»¢C Ä‚N Uá»NG DƯ DẬT, CÃ’N TÔI, TÔI Ở ÄÂY PHẢI CHẾT ÄÓI! TÔI MUá»N RA ÄI, TRỞ VỀ VỚI CHA TÔI VÀ THƯA NGƯỜI RẰNG: “LẠY CHA, CON Äà Lá»–I PHẠM ÄẾN TRỜI VÀ ÄẾN CHA; CON KHÔNG ÄÃNG ÄÆ¯á»¢C GỌI LÀ CON CHA Ná»®A, XIN CHA Äá»I XỬ VỚI CON NHƯ MỘT NGƯỜI LÀM CÔNG CỦA CHA.â€
Ngưá»i con thứ là hình ảnh cá»§a ngưá»i thu thuế, ngưá»i tá»™i lá»—i và cả chúng ta nữa, vì chúng ta muốn dứt ra khá»i sá»± yêu thương cá»§a Thiên Chúa chúng ta muốn được tá»± do sống theo ý mình muốn, cho dù Thiên Chúa có là Ngưá»i Cha đầy lòng nhân háºu, nhưng cái khao khát tá»± do cá»§a ta má»›i là cái cháy bá»ng.
Ta muốn là m gì là tùy ý ta và không muốn bị hạn chế bởi bất cứ quyá»n lá»±c nà o, không muốn bị giá»›i hạn bởi Mưá»i Ä‘iá»u răn hay bởi giá»›i luáºt yêu thương, đó má»›i là con ngưá»i trá»n vẹn, vì tá»± do là món quà cao quý mà Thiên Chúa ban cho con ngưá»i.
Thế nhưng quan niệm tá»± do như váºy có đúng không?
thưa: KHÔNG.
Vì ngay tá»± bản chất, ta chỉ là loà i thụ tạo, được Thiên Chúa dá»±ng nên chứ không phải tá»± mình mà có, nên ta phải ở trong và lệ thuá»™c và o Äấng Tạo Hóa. Khi vẫn còn ở trong Thiên Chúa vẫn còn ở trong nhà cá»§a Cha, ta má»›i có hạnh phúc và ta má»›i là con ngưá»i Ä‘Ãch thá»±c, vì vẫn ở trong và kết hợp vá»›i Äấng dá»±ng nên mình.
Nếu dứt ra khá»i Thiên Chúa, tức đã dứt ra khá»i nguồn sống, ta không còn là con ngưá»i tá»± do nữa, mà là kẻ nô lệ cho chÃnh mình, cho dục vá»ng cá»§a mình. kết quả chỉ là sá»± thảm hại như Dụ ngôn đã dẫn chứng.
“NÓ VÀO GIÚP VIỆC CHO MỘT NGƯỜI TRONG MIỀN, NGƯỜI NÀY SAI NÓ RA Äá»’NG CHÄ‚N HEO. NÓ MUá»N Ä‚N NHá»®NG Äá»’ HEO Ä‚N CHO ÄẦY BỤNG, NHƯNG CŨNG KHÔNG AI CHOâ€
Bao giá» cÅ©ng váºy, khi từ vạch xuất phát Ä‘i lên đỉnh cao, nếu từ đó rÆ¡i xuống, nó không rÆ¡i xuống trở lại đúng vạch xuất phát mà rÆ¡i xuống còn sâu hÆ¡n nữa, phải xuống táºn đáy bùn Ä‘en.
ChÃnh vì váºy mà có nhiá»u ngưá»i sau khi được trúng số, được đổi Ä‘á»i, chì vỉ ăn chÆ¡i, chỉ biết hưởng thụ, không chịu là m việc, cuối cùng đã phải Ä‘i ăn mà y, ở nhà thuê nhà mướn.
Äó là cái chân lý: “KHI RÆ I XUá»NG, TA SẼ KHÔNG RÆ I XUá»NG ÄÚNG Ở VẠCH XUẤT PHÃT, MÀ CÃ’N RÆ I XUá»NG SÂU HÆ N Ná»®A.
CÅ©ng váºy, ngưá»i con thứ Ä‘ang ở địa vị ngưá»i con, là ông chá»§ tương lai bây giá» rÆ¡i xuống còn thua cả con váºt. Anh Ä‘i chăn heo, đã là điá»u tệ hại, vì heo là con váºt ô uế đối vá»›i quan niệm Do Thái.
Chưa dừng lại đó, anh còn muốn bằng con heo cũng không được, vì anh muốn ăn thức ăn của heo nhưng cũng không ai cho.
Như váºy, chÃnh cái tá»± do mà anh mong muốn, đã biến anh từ má»™t ông chá»§ tương lai xuống dưới cả con heo.
“TÔI MUá»N RA ÄI, TRỞ VỀ VỚI CHA TÔIâ€
Trong lúc cùng đưá»ng, trong lúc thất bại ê chê, anh má»›i nháºn ra sá»± ngu ngốc cá»§a mình. Anh trá»™m nghÄ©, nếu cứ kéo dà i tình trạng nà y anh sẽ chết. ChÃnh vì váºy anh quyết tâm trở vá» vá»›i cha mình, anh soạn sẵn trong đầu những câu nói sẽ là m cha má»§i lòng.
“CON KHÔNG ÄÃNG ÄÆ¯á»¢C GỌI LÀ CON CHA Ná»®A, XIN CHA Äá»I XỬ VỚI CON NHƯ MỘT NGƯỜI LÀM CÔNG CỦA CHAâ€
Anh chỉ muốn cha coi anh như ngưá»i là m công, chứ không dám mong gì hÆ¡n. Trong ý nghÄ© cá»§a anh, ta không thấy má»™t lá»i xin lá»—i nà o, mà chỉ mong thoát khá»i cÆ¡n đói Ä‘ang dà y vò.
Như váºy, anh trở vá» vá»›i cha không phải tư cách cá»§a má»™t ngưá»i con, nhưng là má»™t tên đầy tá»›. Cái động lá»±c trở vá» không có gì tốt đẹp, chỉ quanh quẩn chuyện cái bụng.
Ngưá»i con thứ nà y là hình ảnh cá»§a ngưá»i tá»™i lá»—i, mà ngưá»i Pharisêu thưá»ng hình dung ra.
“’BIẾT BAO NGƯỜI LÀM CÔNG Ở NHÀ CHA TÔI ÄÆ¯á»¢C Ä‚N Uá»NG DƯ DẬT, CÃ’N TÔI, TÔI Ở ÄÂY PHẢI CHẾT ÄÓIâ€
Sá»± trở vá» cá»§a anh ta, dù có nói hay thế nà o Ä‘i nữa cÅ©ng chỉ là má»™t sá»± tinh toán bá»§n xỉn để tìm được chá»— ăn chá»— ở. Anh ta Ä‘au bụng hÆ¡n Ä‘au lòng. Äó là đứa con tháºt tá»™i nghiệp, nạn nhân cá»§a bản năng chÃnh mình, cá»§a bạn bè mình: Nó đã mất thói quen thương yêu. Nó chỉ còn biết nghÄ© đến mình.
Lạy Chúa đó cÅ©ng là hình ảnh cá»§a con! Than ôi, con vẫn thưá»ng sống như thế đó:
“ANH TA CÃ’N Ở ÄẰNG XA, THÃŒ NGƯỜI CHA Äà TRÔNG THẤY. ÔNG CHẠNH LÃ’NG THÆ¯Æ NG, CHẠY RA ÔM Cá»” ANH TA VÀ HÔN LẤY HÔN ÄỂâ€
“CHẠY RA ÔM Cá»” ANH TA VÀ HÔN LẤY HÔN ÄỂâ€
Chúng ta cần ghi nháºn, không cần ngưá»i con mở miệng thưa gởi, ngưá»i cha đã là m tất cả rồi.
Chỉ vì nhá»› con da diết, nên ngà y ngà y ngưá»i cha vẫn ngồi đầu ngõ, nhìn vá» cõi xa xăm mong rằng hình bóng cá»§a con sẽ xuất hiện. Ngà y nà o cÅ©ng hy vá»ng để rồi lại thất vá»ng. Ra ngồi rồi lại trở và o nhà . Bao mùa thu đã qua Ä‘i, bao mùa xuân tá»›i rồi cÅ©ng qua Ä‘i nhưng hình ảnh cá»§a con vẫn biệt tăm. Không biết con mình giá» sống chết thế nà o ?
Và tháºt bất ngá», hôm nay hình ảnh cá»§a con đã xuất hiện, ông đã báºt dáºy ngay như má»™t đứa trẻ và đã biểu lá»™ bằng hà nh động
+ “ông thấy anh ta đằng xaâ€,
+ “ông chạnh lòng thươngâ€,
+ “ông chay đến, ông ôm hônâ€.
Có lẽ việc “chạy đến†là cá» chỉ mạnh nhất trong dụ ngôn nà y. Thông thưá»ng không khi nà o má»™t bá» trên lại chạy tá»›i má»™t bá» dưới, nhất là khi kẻ dưới lại có thái độ bất kÃnh, ngá»— nghịch vá»›i há».
CHÚA GIÊSU CHỈ MUá»N NHẤN MẠNH ÄẾN HÀNH ÄỘNG CỦA NGƯỜI CHA:
Vâng, ngưá»i ta là m sai hoà n toà n ý nghÄ©a dụ ngôn cá»§a Äức Giêsu khi trình bà y cuá»™c trở vá» cá»§a ngưá»i con nà y, như má»™t gương “hoán cảiâ€.
Nếu Äức Giêsu chỉ mô tả thái độ “ăn năn†cá»§a má»™t ngưá»i tá»™i lá»—i, thì giáo huấn đó có thể đã không là m cho ngưá»i Pharisêu bất bình. Vì từ lâu tại Israel, như toà n bá»™ Kinh Thánh minh chứng, ngưá»i ta Ä‘á»u biết rằng, Chúa luôn tha thứ cho ngưá»i tá»™i lá»—i biết ăn năn.
Nhưng ở đây, cách đối xá» cá»§a ngưá»i cha đã Ä‘i quá xa.
Ông không cần biết đến con ông có biểu lộ chút ăn năn thực sự nà o không.
Ông không há» quan tâm đến Ä‘iá»u đó, chỉ cần sá» và o con và biết mình không mÆ¡, đây chÃnh thá»±c là con cá»§a mình rồi, lhông còn nhầm lẫn gì nữa. Như váºy là đủ rồi, không cần biết nó trở vá» vì lý do gì.
Vừa thấy con từ đằng xa, ông đã chạy đến gặp nó. Äức Giêsu không muốn nhấn mạnh đến thái độ cá»§a đứa con hoang đà ng, những việc là m sám hối Ä‘á»n tá»™i cá»§a nó; nhưng Ngà i chỉ muốn nhấn mạnh vá» tình yêu nhưng không cá»§a ngưá»i cha, má»™t ngưá»i cha đã tha thứ trước khi con ông thú tá»™i, không đặt Ä‘iá»u kiện nà o hết!
“BẤY GIỜ NGƯỜI CON NÓI RẰNG: ‘THƯA CHA, CON THẬT ÄẮC TỘI VỚI TRỜI VÀ VỚI CHA, CHẲNG CÃ’N ÄÃNG GỌI LÀ CON CHA Ná»®A…’
NHƯNG NGƯỜI CHA LIỀN BẢO CÃC ÄẦY TỚ RẰNG: ‘MAU ÄEM ÃO ÄẸP NHẤT RA ÄÂY MẶC CHO CẬU, XỎ NHẪN VÀO NGÓN TAY, XỎ DÉP VÀO CHÂN CẬU, Rá»’I ÄI BẮT CON BÊ Äà Vá»– BÉO LÀM THỊT ÄỂ CHÚNG TA MỞ TIỆC Ä‚N MỪNG!â€
Anh ta còn ở đà ng xa, thì ngưá»i cha đã trông thấy. Ông chạnh lòng thương, chạy ra ôm cổ anh ta và hôn lấy hôn để. Bấy giá» ngưá»i con nói rằng: ‘Thưa cha, con tháºt đắc tá»™i vá»›i Trá»i và vá»›i cha, chẳng còn đáng gá»i là con cha nữa….’
Nhưng ngưá»i cha vá»™i ngắt lá»i ngay, không cho ngưá»i con nói gì hết.
Ngưá»i cha liá»n bảo các đầy tá»› rằng: ‘Mau Ä‘em áo đẹp nhất ra đây mặc cho cáºu, xá» nhẫn và o ngón tay, xá» dép và o chân cáºu, rồi Ä‘i bắt con bê đã vá»— béo là m thịt để chúng ta mở tiệc ăn mừng! Vì con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy.’ Và há» bắt đầu ăn mừng.
Anh đã thưa vá»›i cha theo như kịch bản soạn sẵn, nhưng má»›i chỉ thưa hết phần đầu cha anh đã ngắt ngay, không để anh nói tiếp. “Thưa cha, con tháºt đắc tá»™i vá»›i Trá»i và vá»›i cha, chẳng còn đáng gá»i là con cha nữa….â€
Anh chỉ muốn trở thà nh ngưá»i là m công, cha anh hiểu anh muốn nói gì, nhưng không có ngưá»i cha nà o lại cho phép Ä‘iá»u đó xảy ra.
Anh phải là con, là con đúng nghÄ©a, chứ không phải là ngưá»i là m công.
Ta không thấy ngưá»i cha có má»™t câu nói trách móc nà o, vì ông Ä‘ang tháºt sá»± hạnh phúc, chỉ nguyên việc trở vá» cá»§a anh cÅ©ng đủ là m cho ông mãn nguyện rồi, đâu cần há»i han gì nữa. Cha anh sai gia nhân xá» nhẫn, xá» dép, mặc áo đẹp nhất,… ông muốn nói vá»›i anh: “Con ta đây đã chết mà nay sống lại, đã mất mà nay lại tìm thấy.â€
NGƯỜI CHA ÄÓN NHẬN ÄỨA CON HƯ HỎNG:
Khi con ngưá»i có kinh nghiệm sâu sắc và chua cay vá» thất bại bản thân, há» dá»… ý thức giá trị cá»§a ân sá»§ng.
Lúc ấy, há» biết không thể tá»± sức mình có thể đứng dáºy được, mà phải phó thác và o ân sá»§ng cá»§a Thiên Chúa. Tá»™i lá»—i đã là m cho con ngưá»i mất địa vị là m con Thiên Chúa, cho nên, là m tôi tá»› đối vá»›i nó là má»™t đặc ân. Con ngưá»i không còn đến vá»›i Chúa Cha vá»›i tư cách má»™t ngưá»i con, nhưng như má»™t kẻ van xin đầy lòng hối háºn đứng trước chá»§ nhân. Và Thiên Chúa chấp nháºn há».
Qua ngưá»i con thứ nà y, ta hiểu được Tình yêu bao la cá»§a Thiên Chúa dà nh cho ta, là những con ngưá»i tá»™i lá»—i. Nếu ta có can đảm trở vá» vá»›i Ngà i, Ngà i sẽ tha thứ hết không má»™t chút gì trách móc và phục hồi quyá»n là m con mà ta đã mất vì tá»™i lá»—i.
Ngưá»i cha không để cho ngưá»i con nói hết câu như anh đã chuẩn bị trước. Ông ban cho con mình quá sá»± mong muốn. Äó là má»™t lá»… cưới thá»±c sá»±: áo đẹp, nhẫn Ä‘eo, già y dép, bữa tiệc, âm nhạc.
“VÃŒ CON TA ÄÂY Äà CHẾT MÀ NAY Sá»NG LẠI, Äà MẤT MÀ NAY LẠI TÃŒM THẤY.’ VÀ HỌ BẮT ÄẦU Ä‚N MỪNGâ€.
Äây là điệp khúc kết thúc hồi thứ nhất cá»§a bi kịch. Trong chốc lát, chúng ta sẽ thấy Ä‘iệp khúc nà y có hai từ thay đổi: “con ta†thà nh “em conâ€. Chết – sống lại – Äã mất – lại tìm thấy.
B/. HỒI THỨ HAI:
“LÚC ẤY NGƯỜI CON CẢ CỦA ÔNG ÄANG Ở NGOÀI Äá»’NG. KHI ANH TA VỀ GẦN ÄẾN NHÀ, NGHE THẤY TIẾNG ÄÀN CA NHẢY MÚA, LIỀN GỌI MỘT NGƯỜI ÄẦY TỚ RA MÀ HỎI XEM CÓ CHUYỆN GÃŒ.
NGƯỜI ẤY TRẢ LỜI: ‘EM CẬU Äà VỀ, VÀ CHA CẬU Äà LÀM THỊT CON BÊ BÉO, VÃŒ GẶP LẠI CẬU ẤY MẠNH KHOẺ.’ NGƯỜI ANH CẢ LIỀN Ná»”I GIẬN VÀ KHÔNG CHỊU VÀO NHÀ. NHƯNG CHA CẬU RA NÄ‚N NỈâ€
“CHA CẬU RA NÄ‚N NỈâ€
Äối vá»›i ngưá»i con cả, ngưá»i cha nà y cÅ©ng biểu lá»™ má»™t tấm lòng nhân háºu: “Ông bước ra năn nỉâ€.
Lúc ngưá»i con thứ trở vá», ngưá»i con cả Ä‘ang là m việc ngoà i đồng. Khi trở vá», anh nháºn ra trong nhà có chuyện lạ. Sau khi há»i má»™t ngưá»i đầy tá»›, anh ta hiểu chuyện; anh không thể chấp nháºn được, anh nổi giáºn. Ta thông cảm vá»›i anh. Anh không chịu và o nhà , ngưá»i cha đã ra gặp.
Thế là anh cho tuôn ra hết những gì vẫn chất chứa táºn đáy lòng từ bấy lâu: anh nói vá»›i giá»ng chua cay, nhưng kể ra đúng các sá»± việc. Theo anh, đúng là ngưá»i cha đã xá» sá»± bất công!
Những ngưá»i Pharisêu và các kinh sư cÅ©ng nghÄ© rằng há» có lý khi tá» ra khó chịu vá»›i Äức Giêsu, vá» cách đối xá» cá»§a Ngà i dà nh cho kẻ tá»™i lá»—i..
Trước thái độ cá»§a Thiên Chúa như thế, không thể nói bất công được! Chúa thương yêu tất cả má»i ngưá»i. “Chẳng lẽ vì thấy tôi tốt bụng, mà bạn đâm ra ghen tức sao?†(Mt 20,15).
“ANH TRẢ LỜI: ‘CHA COI, Äà BAO NHIÊU NÄ‚M CON HẦU HẠCHA, KHÔNG HỀ TRÃI LỆNH CHA MỘT ÄIỀU NÀO, MÀ KHÔNG BAO GIỜ CHA CHO RIÊNG CON MỘT CON BÊ NHỎ ÄỂ Ä‚N MỪNG VỚI CHÚNG BẠN;
CÃ’N THẰNG CON CỦA CHA KIA, SAU KHI PHUNG PHà HẾT TÀI SẢN CỦA CHA VỚI BỌN ÄIẾM NAY TRỞ VỀ, THÃŒ CHA LẠI SAI LÀM THỊT CON BÊ BÉO Ä‚N MỪNG NÓ’.
NHƯNG NGƯỜI CHA BẢO: ‘Há» I CON, CON LUÔN Ở VỚI CHA, VÀ MỌI Sá»° CỦA CHA ÄỀU LÀ CỦA CON. NHƯNG PHẢI Ä‚N TIỆC VÀ VUI MỪNG, VÃŒ EM CON Äà CHẾT NAY Sá»NG LẠI, Äà MẤT NAY LẠI TÃŒM THẤY’ “.
“Bao nhiêu năm trá»i con hầu hạ cha, và chẳng khi nà o trái lệnhâ€.
Chắc chắn đấy cÅ©ng là lý tưởng cá»§a ngưá»i Pharisêu và các kinh sư: “phục vụ†Thiên Chúa bá»n bỉ, và rất chú ý để không bao giá» vi phạm má»™t Ä‘iá»u răn nà o.
“CÃ’N THẰNG CON CỦA CHA KIAâ€
Sau đó, ngưá»i con cả nói vá» em vá»›i giá»ng hết sức khinh bỉ. Anh không gá»i là “em conâ€, nhưng nói là “thằng con cá»§a cha đóâ€. Äiá»u nà y cÅ©ng giống như ngưá»i Pharisêu trong dụ ngôn: Hai ngưá»i lên Äá»n thá» cầu nguyện (Lc 18,10-14), ngưá»i Pharisiêu cÅ©ng nói đến “tên thu thuế kia†vá»›i giá»ng miệt thị.
Như thế, Äức Giêsu đã ngá» lá»i vá»›i những ngưá»i vẫn nghÄ© rằng mình là những tôi tá»› tốt là nh, luôn quan tâm để không bao giá» thiếu sót má»™t Ä‘iá»u răn nhá». Khi đó, há» nghÄ© há» có nhiá»u quyá»n; há» tá» ra khó chịu, không phải đối vá»›i ngưá»i tá»™i lá»—i, nhưng đối vá»›i chÃnh Thiên Chúa vì Ngà i đã đối xá» vá»›i kẻ tá»™i lá»—i như váºy:
Nếu như thế, sống đạo còn Ãch gì? Nếu như thế, sống trung thà nh và vâng phục Thiên Chúa còn ý nghÄ©a gì nữa?
Như váºy, ngưá»i con cả cho chúng ta thấy mÅ©i nhá»n cá»§a dụ ngôn nà y: Anh ta không nháºn thấy trá»n vẹn Tình yêu mà anh ta Ä‘ang thừa hưởng. Anh luôn nghÄ© rằng mình chỉ là ngưá»i là m công cá»§a cha mà thôi, chứ không phải là ngưá»i con Ä‘Ãch thá»±c.
Như váºy, anh cÅ©ng chÃnh là ngưá»i con hoang đà ng váºy, anh đã Ä‘i ra khá»i tình yêu cá»§a cha mình.
Dụ ngôn nà y cÅ©ng có tên gá»i: DỤ NGÔN HAI NGƯỜI CON HOANG ÄÀNGâ€.
“Nhưng ngưá»i cha nói vá»›i anh ta: ‘Con à , lúc nà o con cÅ©ng ở vá»›i cha, tất cả những gì cá»§a cha Ä‘á»u là cá»§a con. Nhưng chúng ta phải ăn mừng, phải vui vẻ, vì em con đây đã chết mà nay lại sống, đã mất mà nay lại tìm thấyâ€
Qua dụ ngôn hai hồi nà y, chúng ta được má»i gá»i bước và o trong Tình yêu cá»§a Thiên Chúa, và o trong niá»m vui cá»§a Ngà i, khi thấy kẻ tá»™i lá»—i trở vá». Äó là lá»i loan báo cuá»™c trở lại cá»§a các dân ngoại, dân má»›i cá»§a Thiên Chúa.
Má»™t ngà y kia, Luca sẽ đặt và o môi miệng Phêrô những lá»i sau đây, khi Phêrô nháºn thấy ân sá»§ng được ban cho viên đại đội trưởng ngoại giáo Conêliô:
“Váºy Thiên Chúa đã ban cho há» cùng má»™t ân huệ như Ngưá»i đã ban cho chúng ta, vì chúng ta tin và o Chúa Giêsu – Kitô, thì tôi là ai mà dám ngăn cản Thiên Chúa†(Cv 11,17). “Không dà nh đặc ân cho ai cảâ€. Má»i ngưá»i Ä‘á»u được thương yêu.
Äá»™c giả có thể ngừng lại má»™t chút để chiêm ngắm má»™t ngưá»i cha đầy nhân háºu, đó cÅ©ng là hình ảnh cá»§a Thiên Chúa:
“VÃŒ EM CONâ€
Ông không muốn nghe lá»i hối lá»—i cá»§a con thứ, nay ngưá»i cha lại để cho ngưá»i con cả tha hồ nói lên những tâm tình chua chát cá»§a mình. Sau đó, ông đã trả lá»i vá»›i giá»ng dịu dà ng âu yếm.
Qua lá»i ông nói, ngưá»i con cả chẳng còn lý do gì mà nói rằng cha xá» bất công vá»›i mình nữa. Ngưá»i cha đã tế nhị Ä‘iá»u chỉnh lại: “vì em con đây…â€. Nếu cha đã sung sướng đến thế khi gặp lại con, lẽ nà o ngưá»i anh lại không vui sướng khi gặp lại em?
HÃŒNH ẢNH NGƯỜI CON CẢ CŨNG GIÚP CHÚNG TA KIỂM ÄIỂM THÃI ÄỘ CỦA MÃŒNH Äá»I VỚI ANH EM.
Ai trong chúng ta cÅ©ng có má»™t chút máu Pharisêu trong ngưá»i: muốn tá»± coi là công chÃnh, khinh chê ngưá»i khác, muốn loại ngưá»i khác ra khá»i gia đình cá»§a Thiên Chúa. Nhưng Chúa Giêsu khẳng định rằng: muốn là m con cá»§a Cha trên trá»i thì phải nhìn nháºn những ngưá»i khác là anh em và quan tâm tá»›i phần rá»—i cá»§a anh em.
Phải từ bỠthái độ Pharisêu.
Tóm lại, Tin Mừng hôm nay má»i gá»i chúng ta nhìn ngắm hình ảnh lòng nhân là nh cá»§a Thiên Chúa, thân pháºn tá»™i lá»—i cá»§a mình, và con đưá»ng giải thoát là vá» vá»›i Cha. Äòi há»i cá»§a Thiên Chúa là : muốn là m con cá»§a Ngà i thì cÅ©ng phải nháºn những đứa con khác cá»§a Ngà i là anh em cá»§a mình, phải há»c vá»›i Ngà i mà sống thái độ nhân là nh.
Qua Dụ ngôn Ngưá»i Cha nhân háºu, chúng ta nháºn ra mình là ai qua hình ảnh hai ngưá»i con trong bà i Tin Mừng nà y, để là m má»™t cuá»™c hà nh trình “Äứng lên và trở vá»â€ vá»›i Chúa, vá»›i Giáo Há»™i, và vá»›i cá»™ng Ä‘oà n, gia đình… trong Mùa Chay thánh 2021 nà y.
Amen.
____________________________
Giuse Vĩnh Tâm.