Nụ hôn của Giuda
Äược cha xứ Kim SÆ¡n tin cáºy gá»i gấm hai linh mục, Bát Biên kÃn đáo giấu hia vị trong nhà . má»™t tuần sau, ông nói vá»›i hai cha : “Con nghe tin quan biết hai cha ẩn ở đây và quan quân sắp đến vây là ng. con phải Ä‘em hai cha Ä‘i nÆ¡i khác an toà n hÆ¡n”. Rồi Bát Biên má»i linh mục thừa sai Fernandez Hiá»n xuống má»™t chiếc thuyá»n nhá» chở Ä‘i. Lát sau lại trở vỠđón cha Phêrô Tuần.
Xuống thuyá»n Ä‘i trốn, hai cha hoà n toà n tin lá»i Bát Biên, chẳng ngá» chút nà o sá»± săn sóc ân cần đó lại chÃnh là “cái hôn của GiuÄ‘a”.
Âm mÆ°u bắt hai cha của Bát Biên thà nh công tháºt êm thắm. Những nụ hôn bao giá» mà chẳng nhẹ nhà ng êm ái ! Và đà ng sau nụ hôn đó, tù ngục, tra tấn, cái chết Ä‘ang chỠđợi hai cha.
Phêrô Nguyá»…n Bá Tuần chà o Ä‘á»i năm 1766 tại là ng Ngá»c Äồng, tỉnh HÆ°ng Yên. Tá» thuở bé, cáºu tuần đã có tiếng là hiá»n là nh, đạo đức, chăm chỉ há»c hà nh. Lá»›n lên, cáºu và o sống trong nhà Chúa, tại đây cáºu siêng năn há»c giáo lý, đồng thá»i há»c thêm chữ Hán. Thấy dấu chỉ có Æ¡n kêu gá»i, các linh mục giá»›i thiệu cáºu và o chủng viện. NhÆ°ng má»›i theo há»c tại trÆ°á»ng Latin Ãt lâu, Vua Cảnh Thịnh ra chiếu chỉ cấm đạo, thầy Phêrô phải nghỉ há»c và ẩn trốn nÆ¡i nà y nÆ¡i khác cùng vá»›i cha chÃnh Hoan (Gatillepa). Thầy tá» ra là má»™t đệ tỠđắc lá»±c của ngà i. May mắn thay, má»™t thá»i gian sau, trÆ°á»ng được mở lại, thầy Tuần trở vá» tiếp tục há»c hà nh và được lãnh chức linh mục năm 1807. Cha Tuần đã thi hà nh tác vụ thánh tại nhiá»u nÆ¡i, thu hái nhiá»u kết quả, được các bá» trên hà i lòng suốt 30 năm.
Giá trả vá» niá»m tin
Năm 1838, khi vua Minh Mạng ra chiếu chỉ cấm đạo gắt gao hÆ¡n thì cha Tuần Ä‘ang là m chánh xứ Lác Môn, tỉnh Nam Äịnh. Cha không chỉ lo chu toà n trách vụ giáo xứ của mình, nhÆ°ng cha còn lÆ°u tâm đến tình hình Giáo há»™i Việt Nam, lo đến các anh em linh mục. Nghe tin là ng quần Liêu sợ vạ lây, không muốn chấp nháºn cha chÃnh Fernandez Hiá»n bị bệnh kiết lỵ trầm trá»ng Ä‘ang chữa tại đây nữa, cha Tuần phải vá»™i và ng đến can thiệp và ở lại để dân chúng yên tâm giúp đỡ cha chÃnh. Không ngá» nghÄ©a cá» yêu thÆ°Æ¡ng nà y đã nối kết số pháºn Ä‘á»i cha vá»›i vị thừa sai Âu Châu.
Sau và i ngà y, hai cha bá» Quần Liêu trấn lên Kim SÆ¡n, tỉnh Ninh Bình, thuá»™c giáo pháºn Tây Äang Ngoà i. NhÆ°ng tại đây quan quân cÅ©ng Ä‘ang tầm nã gắt gao, các tÃn hữu bắt buá»™c phải giấu hai cha ngoà i bãi sình lầy, suốt hai ngà y nắng sÆ°Æ¡ng gió rét. Khi đó, cha xứ Kim SÆ¡n cho tìm má»™t ngÆ°á»i ngoại đạo tên là Bát Biên, ngÆ°á»i thỠân ngà i nhiá»u lần và gởi gấm tạm hai vị mục tá». Ở đây, trÆ°á»›c khi được là m chứng cho niá»m tin và o Thiên Chúa, hai cha đã phải trả giá cho niá»m tin và o con ngÆ°á»i. Bát Biên trở mặt ná»™p hai linh mục cho quan Tổng Äốc Nam Äịnh Trịnh Quang Khanh. Thế là hai cha bị đóng gông giam và o ngục.
Trong tù, vị linh mục già 72 tuổi, luôn can đảm trung thà nh vá»›i đức tin của mình, dù thân thể già nua ốm yếu phải chịu gông cùm xiá»ng xÃch vá»›i biết bao đòn vá»t. Khi viên quan nói vá»›i cha : “Lão già quá rồi, không chịu ná»—i các hình khổ đâu”. Cha Tuần trả lá»i : “Quả thá»±c tôi ốm yếu già nua, nhÆ°ng Thiên Chúa sẽ cho tôi sức mạnh để đón nháºn má»i cá»±c hình và cả cái chết vì Ngà i”. Lần khác, quan cho má»™t tÃn hữu đã bỠđạo ra đạp lên thánh giá và bảo cha là m theo nhÆ° váºy, cha liá»n nói: “Sao tôi lại phải bắt chÆ°á»›c kẻ bá»™i giáo? Mẫu gÆ°Æ¡ng tôi soi là hai Äức cha của tôi, tôi muốn noi gÆ°Æ¡ng các đấng ấy”. (Cha Tuần muốn nói đến Äức cha Henares Minh và Delgado Y, tỠđạo ngà y 26.06 và 12.07).
Rũ tù trong vinh phúc.
Pháp luáºt thá»i đó không cho phép xá» chém ngÆ°á»i già trên 60 tuổi. Thế nhÆ°ng ngà y 18.07.1838, vua Minh Mạng vẫn phê án xá» trảm cha Tuần. Bản án “vi hiến” đó đã không bao giá» thi hà nh được. Các hình khổ trong tù : tra tấn, đánh Ä‘áºp, đói khát, nóng ná»±c và muá»—i rệp, cuối cùng đã là m thay công việc của lý hình. TrÆ°á»›c đó ba ngà y cha Tuần đã hoà n tất cuá»™c Ä‘á»i là m chứng cho tình yêu Thiên Chúa ngay trong nhà tù, tức ngà y 15.07.1838.
Con Ä‘Æ°á»ng tỠđạo của cha không kết thúc đẫm máu, không có những bi kịch thảm thÆ°Æ¡ng. Má»™t con Ä‘Æ°á»ng khá bình thÆ°á»ng, được dệt nên bằng những việc quen thuá»™c mà nhiá»u ngÆ°á»i khác có thể từng gặp trong Ä‘á»i: má»™t ngÆ°á»i anh em mắc bệnh, má»™t ngÆ°á»i phản bá»™i vô tâm, đòn vá»t, rệp muá»—i… NhÆ°ng “trên từng cây số” con Ä‘Æ°á»ng đó, cha đã Ä‘i tháºt đúng đắn, tháºt trung thà nh, tháºt trá»n vẹn. Cha đã táºn tình lo cho ngÆ°á»i anh em gặp hoạn nạn. Cha đã hết sức tin và o con ngÆ°á»i, dù có thể gặp phải kẻ phản bá»™i. Cha đã sống trá»n vẹn niá»m tin của mình trong những hoà n cảnh khó khăn, má»›i thoạt nhìn qua nhÆ° có vẻ bình thÆ°á»ng, nhÆ°ng vì dai dẳng nên cái bình thÆ°á»ng đó không kém phần gay go.
Lòng trung thà nh trong những “việc nhá»” nhÆ° thế, đáng được coi là trung thà nh trong những “việc lá»›n”. Lòng trung thà nh đó đã Ä‘Æ°a cha đến phúc tỠđạo dù không đổ máu. Cha được vá» quê trá»i ngà y 15.07.1838 trong khi đã sẵn sà ng bÆ°á»›c ra pháp trÆ°á»ng lấy máu mình minh chứng niá»m tin. Giáo hữu rÆ°á»›c thi hà i cha vá» an táng tại nhà thá» xứ Ngá»c Äồng, sau Ä‘em và o Nam đặt tôn kÃnh tại xứ Lạc An, Biên Hòa.
Äức Lêo XIII suy tôn chân phÆ°á»›c linh mục Phêrô Nguyá»…n Bá Tuần ngà y 27.05.1900. Ngà y 19-06-1988, Äức Gioan Phaolô II suy tôn ngà i lên hà ng Hiển thánh.
(Há»™p chứa XÆ°Æ¡ng Thánh Phero Tuần được lÆ°u kÃnh trong nguyện Ä‘Æ°á»ng của gia đình )