LỜI CHÚA THỨ SÁU SAU THỨ TƯ LỄ TRO (28/02/2020) – (Mt 9, 14 - 15)

“KHI TÂN LANG RA ĐI, BẤY GIỜ HỌ MỚI ĂN CHAY”.

BÀI ĐỌC I: Is 58, 1-9a

“Có phải đó là việc ăn chay mà Ta mong muốn không?”

Trích sách Tiên tri Isaia.

Đây Chúa là Thiên Chúa phán: “Ngươi hãy hô to, và đừng ngừng tiếng; hãy làm cho tiếng ngươi vang dội như tiếng kèn, và loan báo cho dân Ta biết sự bất trung của họ, cho nhà Giacóp biết tội lỗi của nó. Vì hằng ngày họ tìm kiếm Ta, và ước mong biết đường lối Ta, như một dân tộc thực hiện công lý và không bỏ lề luật Chúa.

Họ hỏi Ta về quy tắc công lý và ước mong đến gần Thiên Chúa: “Tại sao chúng con ăn chay mà Chúa không thấy? Tại sao chúng con hãm mình mà Chúa không hay biết?” Phải, trong ngày ăn chay, các ngươi lo dàn xếp công việc làm ăn, các ngươi hối thúc mọi người làm công. Phải, các ngươi ăn chay trong sự cãi vã, ẩu đả và đánh nhau hung tợn. Các ngươi đừng ăn chay như xưa nay, là cố la lớn tiếng cho người ta nghe. Có phải đó là việc ăn chay mà Ta mong muốn, có phải như thế là ngày hãm mình không? Gục đầu như bông sậy, mặc áo thô, nằm trên đống tro, có phải đó là ăn chay, là ngày làm cho Chúa hài lòng không?

Nào ăn chay như Ta mong muốn không phải như thế này sao, là huỷ bỏ xiềng xích bất công, tháo gỡ ách nặng, trả tự do cho kẻ bị áp bức, dẹp bỏ mọi gánh nặng; hãy chia cơm bánh cho kẻ đói, tiếp rước những kẻ phiêu bạt không nhà; nếu ngươi gặp một người trần truồng, hãy cho họ áo mặc, ngươi đừng khinh bỉ người cùng xác thịt như mình. Như thế, sự sáng ngươi tỏ rạng như hừng đông, các vết thương ngươi sẽ lành nhanh chóng; công lý ngươi sẽ đi trước mặt ngươi, vinh quang Chúa sẽ hậu thuẫn cho ngươi. Như thế, khi ngươi kêu cầu, Chúa sẽ trả lời; ngươi la lên, Chúa sẽ phán: “Này Ta đây”.

Đó là lời Chúa.

ĐÁP CA: Tv 50, 3-4. 5-6a. 18-19

Đáp: Lạy Chúa, xin đừng chê tấm lòng tan nát khiêm cung (c. 19b).

Xướng:

1) Lạy Chúa, nguyện thương con theo lòng nhân hậu Chúa, xoá tội con theo lượng cả đức từ bi. Xin rửa con tuyệt gốc lỗi lầm, và tẩy con sạch lâng tội ác. – Đáp.

2) Vì sự lỗi con, chính con đã biết, và tội con ở trước mặt con luôn. Con phạm tội phản nghịch cùng một Chúa. – Đáp.

3) Bởi vì Chúa chẳng ưa gì sinh lễ, nếu con dâng lễ toàn thiêu, Chúa sẽ không ưng. Của lễ con dâng, lạy Chúa, là tâm hồn tan nát; lạy Chúa, xin đừng chê tấm lòng tan nát khiêm cung. – Đáp.

CÂU XƯỚNG TRƯỚC PHÚC ÂM: Ed 33,11

Chúa phán: “Ta không muốn kẻ gian ác phải chết, nhưng muốn nó ăn năn trở lại và được sống”.

PHÚC ÂM: Mt 9, 14-15

“Khi tân lang ra đi, bấy giờ họ mới ăn chay”.

Tin Mừng Chúa Giêsu Kitô theo Thánh Matthêu.

Khi ấy, Chúa Giêsu sang miền Gêsarênô, các môn đệ Gioan đến gặp Người mà hỏi: “Tại sao chúng tôi và những người biệt phái thì giữ chay, còn môn đệ của Ngài lại không?” Chúa Giêsu nói với họ: “Làm sao các khách dự tiệc cưới có thể buồn rầu khi tân lang đang còn ở với họ? Rồi sẽ có ngày tân lang ra đi, bấy giờ họ mới giữ chay”.

Đó là lời Chúa.

_______________________________________

I/. BÀI SUY NIỆM (Mt 9, 14-15)

“KHI TÂN LANG RA ĐI, BẤY GIỜ HỌ MỚI ĂN CHAY

Hôm nay thứ Sáu sau thứ Tư Lễ Tro, chúng ta bước sang ngày thứ hai của Mùa Chay 2020 để được nghe về chủ đề ĂN CHAY.

Ta cỏn nhớ trong thứ Tư Lễ Tro, Chúa đã đề cập đến 3 việc đạo đức mà mỗi Kitô hữu phải thực hiện trong Mùa Chay, đó là : CẦU NGUYỆN – BỐ THÍ – ĂN CHAY.

Chúa nhấn mạnh đến thái độ khi chúng ta làm những việc đạo đức đó. Matthêu viết:

“”Các con hãy cẩn thận, đừng phô trương công đức trước mặt người ta để thiên hạ trông thấy, bằng không các con mất công phúc nơi Cha các con là Đấng ở trên trời” (Mt 6, 1).

Có nghĩa, khi làm những việc đạo đức này phải thật KÍN ĐÁO, KHÔNG PHÔ TRƯƠNG KHOE KHOANG cho người ta thấy mà chỉ mình Thiên Chúa thấy mà thôi.

Riêng về việc ĂN CHAY, ta không thấy Matthêu nói gì khi nào cần ăn chay.

Thứ Sáu sau Lễ Tro hôm nay sẽ đề cập đặc biệt đến vấn đề ĂN CHAY. Đó là chủ đề chính trong Mùa Chay Thánh 2020.

Có 2 câu hỏi được đặt ra:

1/. Thế nào là ăn chay đúng nghĩa và đúng cách?

2/. Khi nào ăn chay?

Các Bài đọc Lời Chúa hôm nay sẽ cho ta câu trả lời:

A/. Câu hỏi 1: THẾ NÀO LÀ ĂN CHAY ĐÚNG NGHĨA?

TRONG BÀI ĐỌC I trích sách Tiên tri Isaia, Tiên tri viết như sau:

“Có phải đó là việc ăn chay mà Ta mong muốn, có phải như thế là ngày hãm mình không? Gục đầu như bông sậy, mặc áo thô, nằm trên đống tro, có phải đó là ăn chay, là ngày làm cho Chúa hài lòng không?

“CÓ PHẢI ĐÓ LÀ VIỆC ĂN CHAY MÀ TA MONG MUỐN”. Tiên tri Isaia muốn đả kích cách người Do Thái ăn chay thời đó và nó cũng phổ biến trong xã hội hôm nay. Isaia đã mô tả như sau:

“Phải, trong ngày ăn chay, các ngươi lo dàn xếp công việc làm ăn, các ngươi hối thúc mọi người làm công. Phải, các ngươi ăn chay trong sự cãi vã, ẩu đả và đánh nhau hung tợn. Các ngươi đừng ăn chay như xưa nay, là cố la lớn tiếng cho người ta nghe. Có phải đó là việc ăn chay mà Ta mong muốn, có phải như thế là ngày hãm mình không?.

Đó cũng là những cách ăn chay mà tiên tri Joel đã lên án:

“Bấy giờ Chúa phán: Các ngươi hãy thật lòng trở về với Ta trong chay tịnh, nước mắt và than van. Hãy xé tâm hồn, chớ đừng xé áo các ngươi. Hãy trở về với Chúa là Thiên Chúa các ngươi”.

“Hãy xé tâm hồn, chớ đừng xé áo các ngươi”.

Cách ăn chay mà Isaia lên án, đó cũng là lối ăn chay mà tiên tri Joel đả kích: XÉ ÁO CHỨ KHÔNG XÉ TÂM HỒN.

Tiên tri Isaia đã điều chỉnh lại lối ăn chay này theo đúng ý Thiên Chúa.

Như vậy ta thấy rõ ĂN CHAY KHÔNG PHẢI CHỈ LÀ MỘT VIỆC ĐẠO ĐỨC CÁ NHÂN THUẦN TÚY, nó cũng không mang nặng hình thức như:

+ mặc áo thô

+ nằm trên đống tro,

+ Than van , khóc lóc,….…

Mà ăn chay chính là bao hàm nhiều việc đạo đức như xóa bỏ bất công, bênh vực cho công lý, thực thi đức bác ái:

+ hủy bỏ xiềng xích bất công,

+ trả tự do cho kẻ bị áp bức.

+ chia cơm bánh cho kẻ đói,

+ tiếp rước những kẻ phiêu bạt không nhà….

Đó mới là ăn chay đích thực, ăn chay theo như lòng Chúa mong muốn.

Như vậy ăn chay không phải là việc đạo đức riêng lẻ qui chiếu về cá nhân, về mình, mà ĂN CHAY CHÍNH LÀ VIỆC ĐẠO ĐỨC HƯỚNG ĐẾN THA NHÂN.

B/. Câu hỏi 2: KHI NÀO ĂN CHAY?

TRONG BÀI TIN MỪNG theo thánh Matthêu, Chúa Giêsu đã trả lời:

“”KHI TÂN LANG RA ĐI, BẤY GIỜ HỌ MỚI ĂN CHAY”.

Chúa Giêsu đã ví Ngài là Tân lang trong tiệc cưới, Tiệc cưới Nước trời, còn các môn đệ và Kitô hữu chúng ta là khách dự tiệc.

Trong tiệc cưới không ai lại đi đòi khách dự tiệc phải ăn chay, vì nếu vây tiệc cưới sẽ diễn ra trong một khí buồn bã, ảm đạm, cô dâu chú rể sẽ xấu hổ khi các món ăn mình dọn ra để đãi khách mà không ai buồn cầm đến đôi đũa, xiên, muỗng,….

Mà tiệc cưới ở đây là Tiệc cưới Nước Trời vì có Chúa là Tân lang luôn hiện diện.

Như vậy ta có thể kết luận: KHÔNG PHẢI LÚC NÀO CŨNG ĂN CHAY, ăn chay có thời gian của nó.

Vậy ta phải ăn chay lúc nào ?

Thưa đó là LÚC TÂN LANG RA ĐI, có nghĩa đó là lúc Chúa Giêsu bước vào cuộc Khổ nạn.

Như trong Thư thứ hai gừi Tín hữu Corintô, Thánh Phaolô đã viết:

“Bây giờ là cơ hội thuận tiện, giờ đây là ngày cứu thoát”.

Đối với Kitô hữu ngày nay, “BÂY GIỜ LÀ CƠ HỘI THUẬN TIỆN”.

“BÂY GIỜ” chính là Mùa Chay Thánh 2020 mà ta đã bước vào. Mùa Chay là dịp để ta tưởng niệm cuộc Khổ nạn của Chúa.

Phụng vụ Lời Chúa hôm nay giúp Kitô hữu chúng ta nhận thức rõ hơn, đúng đắn hơn VIỆC ĂN CHAY, ta hãy hướng đến tha nhân, những người nghèo khổ, bất hạnh, đau khổ và hãy có những hành động thiết thực để giúp đỡ họ.

Có như vậy việc ăn chay của ta mới thật hữu ích và Mùa Chay thánh năm nay sẽ sinh nhiều ơn ích cho đời sống tâm linh của ta.

Với một vài suy niệm ngắn ngủi trên, chúng ta cùng nhau bước vào Bài Tin mừng:

______________________________________

II/. BÀI CHIA SẺ (Mt 9, 14-15)

“KHI ẤY, CHÚA GIÊSU SANG MIỀN GÊSARÊNÔ, CÁC MÔN ĐỆ GIOAN ĐẾN GẶP NGƯỜI MÀ HỎI: “TẠI SAO CHÚNG TÔI VÀ NHỮNG NGƯỜI BIỆT PHÁI THÌ GIỮ CHAY, CÒN MÔN ĐỆ CỦA NGÀI LẠI KHÔNG?”

Bài Tin mừng hôm nay rất ngắn, chỉ vỏn vẹn 2 câu. Thuật lại cuộc tranh luận giữa Chúa Giêsu và các môn đệ của Gioan Tẩy Giả về việc ăn chay.

Bắt đầu là câu hỏi của họ: “TẠI SAO CHÚNG TÔI VÀ NHỮNG NGƯỜI BIỆT PHÁI THÌ GIỮ CHAY, CÒN MÔN ĐỆ CỦA NGÀI LẠI KHÔNG?”

Việc môn đệ Chúa Giêsu không ăn chay là một thắc mắc, một dấu hỏi lớn đối với người Do Thái, đi ngược lại với thói quen và truyền thống của Do Thái giáo lúc bấy giờ, vì thế họ muốn biết lý do tại sao không ăn chay.

Nhưng người ta phải hiểu ăn chay có ý nghĩa thế nào, thì lúc đó mới bàn đến việc ăn chay hay không ăn chay.

Có một khác biệt rất lớn về lối sống giữa Gioan Tẩy giả và Đức Giêsu.

+ Gioan sống khổ hạnh nơi hoang địa, ông thu hút người ta đến với ông. Ông cảnh báo tội nhân về cơn thịnh nộ mà Thiên Chúa sắp giáng xuống.

+ Còn Đức Giêsu thì đến với những kẻ tội lỗi, bị xã hội loại trừ, ăn uống vui vẻ với họ vì Nước Trời đã đến rồi.

Sau khi Gioan bị tống ngục các môn đệ của ông vẫn tiếp tục hoạt động. Chắc họ khó chịu khi thấy các môn đệ của Chúa Giêsu không ăn chay, không có vẻ khắc khổ, nhiệm nhặt như họ hay như người Pharisêu, nên họ hỏi thẳng Chúa về chuyện này.

Có nhiều quan niệm khác nhau về việc ăn chay:

Có người ăn chay để được trẻ trung hơn, để tinh thần nhanh nhẹn hơn. Người Do thái giữ chay để ăn năn tội, để khóc thương kẻ chết hoặc để chờ Chúa đến hoặc để xin ơn đặc biệt nào đó.

Mỗi năm người Do thái dành một ngày chính thức để cả nước ăn chay. Đó là ngày lễ Xá tội (Lv 23, 29). Tuy nhiên cũng có những ngày ăn chay khác có tính tập thể để kỷ niệm những biến cố đau buồn của dân tộc. Ngôn sứ Giôel đã mời người ta ăn chay, khóc lóc và than van (Ge 2, 12).

Vào thời Đức Giêsu, các môn đệ của Gioan Tẩy Giả và nhóm Pharisêu còn ăn chay do lòng đạo đức riêng, có người hai lần một tuần (Lc 18, 12).

Trước câu hỏi của môn đệ Gioan đặt ra cho Chúa Giêsu: “Tại sao chúng tôi và những người biệt phái thì giữ chay, còn môn đệ của Ngài lại không?”. Chúng ta cũng sẽ đặt ra câu hỏi cho chính mình:

TẠI SAO CHÚNG TA ĂN CHAY?

Chúng ta cần phải đưa ra một câu trả lời rộng rãi hơn, sâu sắc hơn, để làm sáng tỏ mối liên hệ giữa chay tịnh và “sự hoán cải”, đó là sự thay đổi thiêng liêng đem con người đến với Thiên Chúa..

Thật ra, nền văn minh hôm nay, cung cấp của cải vật chất không chỉ để phục vụ con người thực hiện những hoạt động sáng tạo và hữu ích, mà còn hơn thế để làm thỏa mãn giác quan, thỏa mãn sự kích động từ giác quan, thỏa mãn thú vui tạm thời, thỏa mãn nhiều loại cảm giác tuyệt vời hơn …

Nhìn thấy được điều này, con người hiện đại cần phải ăn chay, nghĩa là, không chỉ kiêng cữ đồ ăn, thức uống mà thôi, mà còn bao gồm nhiều những thứ khác như mức tiêu thụ, sự kích động, sự thỏa mãn của các giác quan. Chay tịnh là kiêng cữ, là từ bỏ cái gì đó.

CHÚA GIÊSU NÓI VỚI HỌ: “LÀM SAO CÁC KHÁCH DỰ TIỆC CƯỚI CÓ THỂ BUỒN RẦU KHI TÂN LANG ĐANG CÒN Ở VỚI HỌ? RỒI SẼ CÓ NGÀY TÂN LANG RA ĐI, BẤY GIỜ HỌ MỚI GIỮ CHAY

Để trả lời câu hỏi mà môn đệ Gioan đặt ra cho Chúa Giêsu, Ngài đã đưa ra một câu hỏi khác cho họ: “”Làm sao các khách dự tiệc cưới có thể buồn rầu khi tân lang đang còn ở với họ?”.

Dĩ nhiên họ sẽ thấy điều này vô lý.

Chúa Giêsu đưa ra hình ảnh Tiệc cưới để giải thích tại sao môn đệ của Ngài không ăn chay. Trong đó, Chúa đã ví mình là Tân lang, còn các môn đệ là những khách dự tiệc cưới.

Câu nói của Thầy Giêsu cho thấy bầu khí Thầy-trò trong nhóm là bầu khí vui tươi ấm áp, bầu khí của một tiệc cưới. Thầy là chàng rể, còn trò là khách dự tiệc. Thời gian Thầy ở với các môn đệ là thời gian hạnh phúc cho họ.

Còn cô dâu là ai? Thưa là chính Giáo hội Chúa.

Như vậy, các môn đệ và Kitô hữu đóng luôn 2 vai trò: Khách dự tiệc cưới và cô dâu.

Như vậy, các môn đệ càng có lý do để không ăn chay khi Chúa còn ở với họ.

Trong Cựu Ước, hình ảnh chàng rể để chỉ Thiên Chúa (Is 62, 4-5), Đấng kết duyên cầm sắt với dân Israen (Hs 2, 21-22). Còn ở đây Đức Kitô kín đáo nhận mình là chàng rể. Chàng rể là nhân vật chủ yếu của tiệc cưới. Tiệc cưới ấy chính là Nước Trời được ngài khai mở (Mt 22, 1-14; 25, 1-13).

Đám cưới người Do Thái có điểm độc đáo: tuần trăng mật của đôi tân hôn không phải ở đâu khác mà là ở chính tại nhà mình. Đó là một thời gian lễ hội tưng bừng cho cô dâu chú rể.

Mọi sự long trọng, ưu đãi nhất đều dành cho đôi tân hôn. Họ được đối xử như những ông hoàng. Họ không phải đi lính. Ngay cả việc ăn chay, một trong những việc đạo đức chính yếu, chẳng những là chàng rể mà cả những thực khách cũng được miễn chước vì chàng rể. Chúa Giêsu tự ví mình là chàng rể. Ngài là nguyên nhân đem lại niềm vui cho nhân loại và là lý do cao nhất khiến người ta làm hay không làm một việc nào đó: tất cả đều vì Chúa, vì yêu mến Ngài.

Trong khi các môn đệ của Gioan Tẩy Giả và những người Biệt phái tuân giữ một số ngày chay tịnh, thì Chúa Giêsu và các môn đệ của Ngài tự miễn chước. Hành động như thế, Chúa Giêsu muốn nói lên sự độc lập của Ngài và của các môn đệ đối với một số truyền thống cũ. Chúa Giêsu đã minh định thái độ của Ngài khi tuyên bố về sự hiện diện của Tân lang. Ngài chính là Tân lang, là Ðấng Cứu Thế mà con người mong đợi.

Theo truyền thống Do thái giáo, việc giữ chay được liên kết chặt chẽ với việc chờ đợi Ðấng Cứu Thế. Ăn chay có nghĩa là nói lên niềm trông đợi Ðấng Cứu Thế.

Căn cứ trên ý nghĩa và mục đích của việc giữ chay như thế, Chúa Giêsu muốn cho mọi người thấy rằng Ngài chính là Ðấng Cứu Thế, do đó các môn đệ không cần giữ chay, bởi vì họ không cần phải trông đợi nữa.

Ðó là thái độ hợp thời và hợp lý: họ đang sống bên Chúa Giêsu: thái độ của họ không phải là thái độ buồn sầu, khóc lóc. Thời của Ðấng Cứu Thế không phải là thời của tang chế, ủ dột, mà là thời của hân hoan.

Các Kitô hữu sơ khai vẫn giữ việc ăn chay (Cv 13, 2; 14, 23; 2 Cr 6, 5) đặc biệt vào những ngày thứ Tư và thứ Sáu (sách Điđakhê 8, 1), thay vì thứ Hai và thứ Năm như người Do thái. Nhưng họ ăn chay không phải để chờ một Đấng chưa đến, mà để chuẩn bị lòng mình đón đợi một Đấng sắp lại đến trong vinh quang.

Thánh Phaolô đã kêu gọi “Anh em hãy vui lên. Tôi xin nhắc lại một lần nữa, anh em hãy vui luôn trong Chúa”. Kitô giáo là đạo của niềm vui vì là đạo của ơn cứu thoát và là đạo của Tin Mừng. Tâm tình thường xuyên của chúng ta phải là vui mừng trong Chúa. Và niềm vui của chúng ta còn phải tỏa lan sang cho những người sống chung quanh ta nữa.

Đức Giêsu chẳng bao giờ coi thường. Trái lại Ngài còn rất chú trọng việc ăn chay.

Ta còn nhớ thánh sử Marcô ghi lại sự kiện: sau khi biến hình, Chúa Giêsu từ trên núi đi xuống, Ngài gặp một đám đông đang tranh luận. Trong đó các môn đệ của Ngài đã thất bại trong việc trục xuất tên quỷ ra khỏi một em bé. Chúa Giêsu đã chữa cho em bé đó.

Marcô viết: “Khi Người vào nhà, các môn đệ mới hỏi riêng Người: “Tại sao chúng con đây lại không trừ nổi tên quỷ ấy? ” Người đáp: “Giống quỷ ấy, chỉ có ăn chay và cầu nguyện mới trừ được thôi.” (Mc 9, 28 – 29).

Như vậy, nếu không ăn chay và cầu nguyện, các môn đệ của Ngài sẽ không có khả năng làm cho ma quỷ khiếp sợ.

Chúa Giêsu rât chú trọng việc ăn chay chứ không như các môn đệ của Gioan và người Biệt phái đã nghĩ.

Ngài đã ăn chay bốn mươi ngày trước khi bắt đầu sứ vụ (Mt 4, 2). Hội thánh sơ khai cũng gắn liền cầu nguyện với ăn chay (Cv 13, 2-3). Thánh Phaolô vẫn ăn chay, dù vất vả với công vụ (2 Cr 6,5; 11, 27).

Trong Mùa Chay thánh 2020 này, một lần nữa Giáo hội nhắc nhở mỗi Kitô hữu phải biết sống trong chay tịnh. Chay tịnh trong tâm hồn, chứ không ở những hình thức bên ngoài, biết dẹp bỏ những gì đã làm đời sống của ta ra xấu xa, mà quyết tâm trở về với Chúa và với anh em.

Chúng ta chỉ hạnh phúc khi được kết hiệp với Chúa Giêsu, cũng như đang chiêm niệm những ân sủng mà Ngài đã ban cho chúng ta qua công việc và cuộc sống của chúng ta. Chúa là niềm vui, khi chúng ta đang kết hiệp với Ngài thì chúng ta không phải than khóc.

Amen.

_______________________

Giuse Vĩnh Tâm.

LỜI CHÚA THỨ SÁU SAU THỨ TƯ LỄ TRO (28/02/2020) – (Mt 9, 14 – 15) – MÙA CHAY THÁNH 2020