Äà ng thánh giá cá»§a Mẹ Têrêsa
Â
 Năm 2007 má»™t cuốn sách vá» Mẹ Têrêsa được xuất bản, phổ biến sâu rá»™ng đã khiến cho má»i ngưá»i trên thế giá»›i nhìn và o Mẹ trong má»™t ánh sáng hoà n toà n má»›i mẻ.
Cuốn sách được gá»i là Come Be My Light (Hãy Trở Nên Là Ãnh Sáng Cá»§a Ta): những bà i viết riêng tư cá»§a vị thánh thà nh Calcutta. Trong đó, cha Brian Kolodiejchuk, má»™t linh mục thà nh viên cá»§a Dòng Thừa Sai Bác Ãi đã phát hà nh má»™t bá»™ sưu táºp gồm những lá thư và những bà i viết cá nhân cá»§a Mẹ Têrêsa, cho thấy Mẹ đã sống năm mươi năm sau cùng cá»§a Ä‘á»i mình hầu như hoà n toà n trong bóng tối tâm linh. Hóa ra hà ng tháºp niên, ngưá»i nữ tu yêu mến nà y đã được nhìn đến như là mẫu má»±c cá»§a sá»± thánh thiện lại không cảm thấy gì ngoà i sá»± vắng mặt cá»§a Thiên Chúa trong tâm hồn Mẹ. Mẹ đã cảm thấy “như là má»i thứ đã chết†trong linh hồn Mẹ và tá»± há»i “Chúa sẽ còn tránh xa trong bao lâu nữa?†Äiá»u nà y có thể là gì?
Äây không phải là “thá»i kỳ khô khan†tạm thá»i được giải quyết bằng gia tăng cầu nguyện, hoán cải, hay là má»™t sá»± từ bá» sâu xa hÆ¡n cho Chúa Giêsu. Tháºt ra, không có gì là tạm thá»i vá» bóng tối nà y. Ngoại trừ trong má»™t thá»i gian ngắn ngá»§i xung quanh cái chết cá»§a Äức Giáo Hoà ng Piô XII trong năm 1958, Mẹ Terêsa đã không có cảm nghiệm vá» sá»± cô láºp trong thá»i gian còn lại cá»§a cuá»™c Ä‘á»i mình.
Má»™t ngưá»i phụ nữ tâm linh trưởng thà nh
Äây là má»™t tiết lá»™ đáng lo ngại là m tăng thêm má»™t số nghi vấn. Äây thá»±c sá»± là cách Thiên Chúa đối xá» vá»›i ngưá»i tôi tá»› tháºt tâm và trung thà nh vá»›i Ngà i sao? Mẹ Têrêsa Ä‘ang sống trong dối trá? Mẹ bị lừa dối? Hay tồi tệ hÆ¡n Mẹ là ngưá»i giả hình khi nói vá»›i tất cả chúng ta trao tâm hồn chúng ta cho Chúa Giêsu trong khi đối vá»›i Mẹ thì Thiên Chúa tháºm chà như không tồn tại?
Trong khi chúng ta cố gắng trả lá»i những câu há»i nà y, cần nhá»› rằng cảm giác đó không phải là lúc nà o cÅ©ng váºy đối vá»›i Mẹ Têrêsa. Từ những năm đầu tiên, Mẹ đã có cuá»™c sống cầu nguyện sôi động đã cho Mẹ má»™t niá»m vui sâu xa và má»™t tình yêu mạnh mẽ đối vá»›i những ngưá»i xung quanh. Äặc biệt trong thá»i gian Mẹ được kêu gá»i đến những khu ổ chuá»™t cá»§a Calcutta, Mẹ Têrêsa cảm thấy rất gần gÅ©i vá»›i Chúa Giêsu, tháºm chà nghe tiếng Ngà i nói trong tâm hồn Mẹ. Khi Ngà i tiết lá»™ kế hoạch cá»§a Ngà i cho Mẹ và vá» nhà dòng má»›i cá»§a Mẹ, Chúa Giêsu đã gá»i Mẹ “Ngưá»i phối ngẫu riêng cá»§a Ta†và “Ngưá»i bé nhá» cá»§a riêng Taâ€. Và Mẹ đã đáp lại bằng cách gá»i Ngà i “Chúa Giêsu riêng cá»§a conâ€. Rõ rà ng, đây không phải là lá»i lẽ cá»§a má»™t ngưá»i Ä‘ang Ä‘au khổ vá» sá»± thê lương tâm linh.
CÅ©ng cần nhá»› rằng Mẹ Têrêsa đã ba mươi sáu tuổi khi nghe tiếng Chúa kêu gá»i Mẹ đến khu ổ chuá»™t. Và bóng tối không áºp xuống cho tá»›i khi Mẹ thá»±c sá»± bắt đầu công việc đó hai năm sau. Tại thá»i Ä‘iểm nà y Mẹ đã sống cuá»™c sống cá»§a má»™t nữ tu Loreto trong hai mươi năm – cầu nguyện, suy niệm trên Thánh Kinh, phục vụ ngưá»i khác và đến gần Chúa hÆ¡n.
Äiá»u nà y quan trá»ng vì nó cho chúng ta biết rằng Mẹ Têrêsa đã là ngưá»i phụ nữ có mức độ tâm linh rất sâu khi Mẹ bắt đầu trải nghiệm sá»± trống vắng tâm linh nà y. Nó cho chúng ta thấy rằng Mẹ Têrêsa đã là má»™t ngưá»i trưởng thà nh, má»™t ngưá»i phụ nữ vững và ng vá»›i nhiá»u năm kinh nghiệm trong Ä‘á»i sống tâm linh. Còn nữa, sá»± dấn thân anh dÅ©ng cá»§a Mẹ đối vá»›i lá»i kêu gá»i đến vá»›i ngưá»i nghèo và sá»± bá»n bỉ cá»§a Mẹ khi nói vá» tình yêu cá»§a Chúa Giêsu, cho chúng ta thấy rằng còn nhiá»u Ä‘iá»u trong lòng Mẹ hÆ¡n là đơn giản chỉ là sá»± khô cạn cá»§a sá»± say mê. Không, Mẹ Têrêsa tiếp tục tin tưởng. Mẹ tiếp tục phục vụ ngưá»i khác. Và Mẹ tiếp tục yêu mến Chúa Giêsu sâu Ä‘áºm. Mẹ không mất niá»m tin, và Mẹ không ngừng từ bá» vì ý muốn cá»§a Thiên Chúa, bất kể khó khăn ra sao.
Ấp ủ bóng tối
Váºy Mẹ Têrêsa đã phản ứng lại vá»›i bóng tối và sá»± trống vắng nà y như thế nà o? Trong nhiá»u năm, Mẹ đã phiá»n não vá» nó, Mẹ tá»± há»i Mẹ đã là m gì khiến cho Chúa từ bá» Mẹ. Äã có và i tá»™i lá»—i bà máºt hoặc thiếu sót gì trong linh hồn Mẹ? Mẹ đã là m mất lòng Ngà i cách nà o đó? Tuy nhiên Mẹ đã tiếp tục công việc và giãi bà y sá»± rối loạn ná»™i tâm vá»›i linh mục giải tá»™i và vị linh hướng, cả hai vị đã giúp khuyên bảo Mẹ.
Äó là má»™t dấu hiệu đức tin cá»§a Mẹ thay vì suy sụp trong tuyệt vá»ng, thay vì trở vá» vá»›i sá»± tương đối an toà n cá»§a tu viện Loreto, thay vì trốn khá»i Ä‘á»i sống tu trì, Mẹ Têrêsa đã tiếp tục. Mẹ nháºn thấy rằng cách nà o đó chÃnh Thiên Chúa ở đằng sau bóng tối cá»§a Mẹ và Mẹ đã thá» hứa sẽ không từ chối Chúa Giêsu bất cứ Ä‘iá»u gì Ngà i đòi há»i ở Mẹ.
Mãi đến khoảng mưá»i má»™t năm trong công việc cá»§a Mẹ, vá»›i sá»± giúp đỡ cá»§a má»™t vị linh hướng khác, Mẹ đã hiểu Ä‘iá»u gì Ä‘ang xẩy ra ở trong Mẹ.
 “Tôi đã trở nên yêu bóng tối†Mẹ đã viết “vì bây giá» tôi tin rằng đó là má»™t phần, má»™t phần rất, rất nhá» cá»§a bóng tối và đau đớn cá»§a Chúa Giêsu trên trần thếâ€. Trong lá thư nà y và những lá thư khác, Mẹ Têrêsa chỉ ra rằng Mẹ đã thấy tình trạng Ä‘au khổ cá»§a Mẹ như là má»™t cách chia sẻ trong cuá»™c Ä‘á»i Chúa Giêsu – má»™t chia sẻ mầu nhiệm trong sá»± Ä‘au khổ cá»§a Ngà i và trên tháºp giá cá»§a Ngà i.
Trở nên má»™t vá»›i ngưá»i nghèo
Tại sao Thiên Chúa có thể đặt má»™t gánh nặng như thế trên Mẹ Têrêsa? Có lẽ chúng ta có thể trả lá»i câu há»i nà y bằng cách nhìn và o lá»i kêu gá»i đặc biệt Ngà i đã dà nh cho Mẹ. Mẹ Têrêsa theo sát lá»i kêu gá»i nà y đến ngà y 10 tháng 9 năm 1946. “ChÃnh là và o ngà y nà y†Mẹ đã viết “trên chuyến xe lá»a tá»›i Darjeeling mà Thiên Chúa đã cho tôi ‘lá»i kêu gá»i bên trong má»™t lá»i kêu gá»i’ để thá»a mãn cÆ¡n khát cá»§a Chúa Giêsu bằng cách phục vụ Ngà i trong ngưá»i nghèo nhất cá»§a những ngưá»i nghèoâ€
Trong suốt chuyến xe lá»a đó, Mẹ Têrêsa đã nháºn được má»™t ý nghÄ©a sâu xa vá» cách Chúa Giêsu Ä‘ang khát đối vá»›i ngưá»i nghèo, đối vá»›i ngưá»i Ä‘ang hấp hối và những ngưá»i bị lãng quên. Ngà i Ä‘ang khao khát đối vá»›i tình yêu cá»§a há» và Ngà i Ä‘ang khao khát chia sẻ tình yêu cá»§a Ngà i vá»›i há». Qúa nhiá»u ngưá»i vô gia cư và tuyệt vá»ng Ä‘ang dá»… dà ng là m mồi cho cám dá»— và tá»™i lá»—i. Qúa nhiá»u ngưá»i bệnh hoạn và đang hấp hối ở trong những khu ổ chuá»™t Ä‘ang mong chá» có ai đó cho há» má»™t ly nước mát, má»™t lá»i an á»§i hoặc má»™t cái ôm dịu dà ng. Nhưng không có ai giúp đỡ há».
Mẹ Têrêsa đã cảm giác được rằng Thiên Chúa Ä‘ang kêu gá»i Mẹ chăm sóc cho những linh hồn đáng thương nà y, cả vá» váºt chất lẫn tinh thần. Mẹ cảm thấy rằng bằng cách dà nh cho há» sá»± quan tâm và tình yêu há» khao khát, Mẹ có thể Ä‘em Chúa Giêsu đến vá»›i há» và , trong tiến trình vừa thá»a mãn cả cái khát cá»§a hỠđối vá»›i Ngà i vừa cái khát cá»§a Ngà i đối vá»›i há». Và Mẹ cảm giác được rằng lá»i kêu gá»i nà y sẽ gây má»™t Ãt tổn thất cho Mẹ. Tuy nhiên, dưá»ng như Mẹ không trông đợi cái giá qúa cao so vá»›i cái giá thá»±c sá»±.
Không những Mẹ phải chịu cái giá cá»§a việc trở nên nghèo khó váºt chất như những ngưá»i mà Mẹ Ä‘ang chăm sóc cho, nhưng Thiên Chúa còn muốn Mẹ trở nên ngheo khó vá» tâm linh nữa. Và vì váºy Ngà i “rút lui†khá»i Mẹ để Mẹ có thể gặp những ngưá»i bị loại bá», những ngưá»i bị bá» rÆ¡i như má»™t trong số há», cảm thấy sá»± cô láºp, đơn độc và bị lãng quên. Thiên Chúa giữ “khoảng cách†vá»›i Mẹ để Mẹ có thể cảm thấy sâu xa cái khát đối vá»›i tình yêu và khẳng định rằng những ngưá»i nghèo nà y biết. Thiên Chúa là m như thể Ngà i Ä‘ang từ bá» Mẹ để Mẹ có thể hiểu được ngưá»i nghèo cảm thấy bị Ä‘iên loạn và bị cô láºp như thế nà o.
 “Ta khátâ€
Trong việc kết hợp tâm linh nà y vá»›i ngưá»i nghèo, Mẹ Terêsa đã trở nên là hiện thân – và trải nghiệm cá»§a bản thân – cái khát mà Chúa Giêsu dà nh cho tất cả chúng ta. Hãy tưởng tượng sá»± thê lương vì không bao giỠđược nhìn thấy ngưá»i mà bạn yêu thương, mặc dầu bạn mong má»i vá»›i tất cả tấm lòng để được gần ngưá»i đó. Hãy tưởng tượng ná»—i buồn cá»§a việc đã có lần ưa thÃch sá»± hiện diện cá»§a má»™t ngưá»i nhưng bây giá» cảm thấy rằng ngưá»i đó đã từ chối bạn. Äây phải là cách Chúa Giêsu đã cảm thấy khi Ngà i bị treo trên tháºp giá. Äây phải là cách Chúa Giêsu cÅ©ng cảm thấy khi Ngà i nhìn thế gian và thấy qúa nhiá»u ngưá»i không biết Ngà i, hay tồi tệ hÆ¡n, đã quay lưng lại vá»›i Ngà i.
Tiết lá»™ cái bóng tối ná»™i tâm nà y cá»§a Mẹ Têrêsa có thể là m bối rối chúng ta. Dẫu sao, nếu má»™t phụ nữa thánh thiên và táºn tụy như váºy mà không cảm thấy gì từ Chúa thì chúng ta có hy vá»ng gì? Nhưng dù có bối rối, câu chuyện cá»§a Mẹ Têrêsa cÅ©ng có thể dáºy chúng ta nhiá»u Ä‘iá»u.
Thứ nhất, câu chuyện cá»§a Mẹ Têrêsa có thể dáºy cho chúng ta vá» sức mạnh cá»§a niá»m tin và niá»m cáºy trông cá»§a chúng ta. Mẹ không bao giá» ngưng tin tưởng và o Chúa Giêsu, ngay cả khi Mẹ cảm thấy như Ngà i đã bá» rÆ¡i Mẹ. Mẹ không bao giá» bá» Chúa và Mẹ không bao giá» quay lưng lại vá»›i lá»i kêu gá»i Ngà i đã dà nh cho Mẹ, Mẹ cho chúng ta thấy rằng khi chúng ta hà nh động trong đức tin thuần khiết như Mẹ đã là m, Thiên Chúa sẽ ban cho chúng ta sức mạnh để kiên trì và thà nh công. Giống như Mẹ Têrêsa, chúng ta có thể không cảm thấy bất cứ sá»± khẳng định nà o từ Chúa. Nhưng má»™t lần nữa, giống như Mẹ, chúng ta có thể tin tưởng rằng nếu chúng ta đã là m tất cả những gì có thể là m, Thiên Chúa sẽ hà i lòng vá»›i chúng ta và Ngà i sẽ thưởng công cho chúng ta.
Thứ hai và có lẽ quan trá»ng nhất là nó có thể dáºy chúng ta vá» sá»± khao khát sâu thẳm cá»§a Chúa Giêsu đối vá»›i má»—i ngưá»i chúng ta như thế nà o. Trong sá»± khao khát đối vá»›i Chúa Giêsu cá»§a Mẹ, cÅ©ng như trong quyết tâm dấn thân cho má»i ngưá»i, Mẹ Têrêsa đã đưa má»™t bá»™ mặt nhân loại tá»›i má»™t nguyên tắc tâm linh quan trá»ng. Nụ cưá»i luôn nở cá»§a Mẹ, sá»± nóng lòng để phục vụ và sá»± quyết tâm cá»§a Mẹ trong bá»™ mặt cá»§a bóng tối ná»™i tâm, tất cả cho chúng ta thấy Chúa Giêsu trông đợi chúng ta như thế nà o. Trong môt cảm giác, Chúa chúng ta cảm thấy khô cạn má»i ngà y bởi vì chúng ta thiếu niá»m tin. Má»—i ngà y Ngà i Ä‘au khổ trên tá»™i lá»—i chúng ta phạm, cả tá»™i nặng và tá»™i nhẹ. Và má»—i ngà y Ngà i bá»™c lá»™ bản thân cho chúng ta, hy vá»ng kéo chúng ta vá» vá»›i Ngà i chỉ má»™t chút Ãt.
Cầu mong cuá»™c sống cá»§a Mẹ Terêsa, niá»m tin và tình yêu vững chắc cá»§a Mẹ trở nên má»™t hình ảnh cá»§a tình yêu Thiên Chúa dà nh cho chúng ta – và là má»™t và dụ cá»§a loại tình yêu mà chúng ta có thể đáp lại cho Ngà i./.
Lại Thế Lãng dịch
Thanhlinh