CÓ CẦN PHẢI GHEN TUÔNG?

Có thể nói, từ ghen tuông chỉ được dùng trong giới hạn tình yêu đôi lứa khi đồng th�i xuất hiện ngư�i thứ ba. Tất nhiên, ngư�i thứ ba này không thể hiểu là đứa con như hoa quả tình yêu của hai ngư�i mà là ngư�i tình của một trong hai ngư�i kia. Từ đó, sự ghen tuông được hiểu như là cách h� dùng để làm rạch ròi: đâu là cuộc tình vụng trộm và đâu là tình yêu thuộc v� nhau. Chắc hẳn, sau cuộc ghen tuông này, tình thế sẽ khác đi, tình yêu sẽ được chữa lành và vững chãi hay sẽ có một cái kết bi thương còn tùy thuộc vào cách thức ngư�i ta thể hiện sự ghen tuông một cách văn minh đến mức độ nào.   

Trước hết, chúng ta theo dõi một vài nghiên cứu của các chuyên gia tâm lý v� vấn đ� này trên một số động vật để thấy được tính phổ quát của vấn đ�.

Một nghiên cứu ghi lại thái độ của chó khi chủ vuốt ve hoặc đ�c sách cho một con chó giả khác. Kết quả, nếu như bình thư�ng các chú chó chẳng để ý mấy đến việc chủ đ�c sách cho mình nghe, thì khi chủ đ�c sách cho chó giả, 78% các chú chó có những hành động như kh�u tay, chân chủ để gây chú ý. Một số con cố tìm cách nằm chen vào giữa chủ và chú chó giả, hoặc sủa vào chó giả. Một trư�ng hợp duy nhất gầm gừ đe d�a cả sách, chó giả, lẫn chủ.

Một nghiên cứu cũng được nhi�u chú ý khác là trên khỉ titi. 

Khỉ titi đực sẽ cao gi�ng dần đến mức gào thét khi con khỉ cái của nó bị một con khỉ đực khác tiếp cận. Khoảng cách giữa hai con kia càng gần, thì gi�ng khỉ đực sẽ càng to hơn. Cuối cùng, các nhà chuyên môn khẳng định rằng cảm xúc ghen tuông là phần rất tự nhiên trong giới động vật. Và có thể nói, con ngư�i cũng chung chia phần bản năng này với loài vật. Tuy nhiên, với sự hiểu biết và ý thức của con ngư�i, cách giải quyết vấn đ� tế nhị này có văn minh hơn không ?

Như chúng ta đã biết, các nhà chuyên môn khẳng định rằng “tình yêu say nắng� có thể kéo dài đến những năm đầu kết hôn. Có thể nói, trong th�i gian này, tình yêu của h� thăng hoa cùng với nhi�u cung bậc cảm xúc. H� ch�n lựa quấn quýt bên nhau như cách duy nhất diễn tả tình yêu thực sự. �ôi khi sự thân mật này gây cảm giác ràng buộc nhưng đó lại là cách h� sống tình yêu tự nguyện hiến dâng. Mãi đến khi có con như hoa trái tốt tươi của tình yêu đẹp, h� chuyển dần m�i tình cảm cho việc yêu thương và nuôi dạy con cái. Dần dà, cách nhìn và quan niệm v� tình yêu ấy cũng khác đi.

Thật vậy, trước kia, sự ràng buộc nhau là cách thể hiện tình yêu không thể tách r�i, còn bây gi�, chàng cảm thấy ngột ngạt vì mất tự do. Chỉ khi bản thân thở phào nhẹ nhõm mỗi lần thoát kh�i sự kiểm soát của nàng, chàng mới ý thức mình quá miễn cưỡng khi sống trong bầu khí gia đình. Thay vì sống tự do như một ngư�i trách nhiệm và trưởng thành chăm lo vun đắp gia đình yêu thương, h� lại lạm dụng tự do mà sống cho chính mình bằng cách vụng trộm một cuộc tình mà với tư cách một ngư�i đứng đắn đi�u ấy chẳng đáng ước ao.

Dẫu biết rằng ai cũng có quy�n được th�a mãn nhu cầu yêu và được yêu. Trước kia, th�i trai gái, chàng thích chứng t� bản lĩnh của mình khi chinh phục càng nhi�u cô gái càng gi�i và ai cũng có thể làm vợ tương lai của chàng. Nhưng một khi đã sống cam kết hôn nhân, chàng đã chấp nhận đi đến một chung cuộc: chỉ ch�n một ngư�i làm vợ. Từ đây, nhu cầu yêu và được yêu chỉ xoay quanh có một ngư�i là vợ. Nh� đó, chàng dồn hết tâm lực mà vun đắp cho cuộc tình này.

Thế nhưng đ�i sống không phải lúc nào cũng êm ả, đôi khi hai bên xảy ra những xung khắc tưởng chừng như vô v�ng, không khí gia đình trở nên ngột ngạt và khó thở, h� đi tìm những chiếc phao cứu sinh ngoài tầm với. Ngư�i thứ ba ấy xuất hiện như một vị cứu tinh, ân nhân của tôi. Ngư�i ấy không phải là ngư�i bạn, trưởng ban hòa giải mà là ngư�i tình, h� có đó để phân ranh cuộc tình đang trên đà đổ vỡ.

Ngư�i ta nói rằng ghen là cách thể hiện của tình yêu chiếm hữu. Sự chiếm hữu trong tình yêu không phải là một cuộc trả giá sòng phẳng từ một chiếc áo sang tr�ng để chúng thuộc v� ta, nhưng là một sự tự nguyện từ hai phía muốn thuộc v� nhau. Và nếu hiểu như thế, ngư�i kia có muốn gỡ b� m�i ràng buộc thuộc v� ta thì dầu ta có dùng sức mạnh lôi kéo đến đâu đi nữa cũng chỉ là sự níu kéo một chiếc áo vuột kh�i tầm tay.

Có không giữ mất đừng tìm. �i�u chúng ta “giữ� ở đây, không phải là nắm chặt ngư�i yêu, chỉ cho h� vẫy vùng trong một không gian giới hạn nào đó mà là “giữ� cho tình yêu đủ nồng để sưởi ấm tâm hồn nhau. Chúng ta không nắm giữ ngư�i yêu nhưng giữ chặt mối tình, vì khi nhân danh tình yêu, ngư�i ta sẽ luôn muốn vun đắp cho tình luôn đẹp; còn lo giữ lấy ngư�i yêu, đôi khi ngư�i ta chỉ yêu mình vì trông ch� sự vuốt ve mớn trớn mà không phải lúc nào ngư�i yêu cũng sẵn sàng. Trong khi bạn cứ đòi h�i hay yêu sách với một nửa của mình thì bên ngoài, ngư�i thứ ba lại rất tâm lý với bạn tình luôn săn đón và cởi mở khiến đối tượng phải siêu lòng.

�i�u này càng tồi tệ hơn, khi bạn đã quyết định dùng bạo lực để giải quyết vấn đ�. Việc bạn làm tổn thương hay hủy hoại ngư�i thứ ba kia, chẳng giúp gì cho bạn mà còn làm ngư�i yêu xa lánh bạn hơn. Việc làm ấy chẳng khác nào những chú chó, chú khỉ gào thét và cào cấu khi đối thủ lại gần bạn tình của mình. Ban đầu đó chỉ là hành động tự vệ vì bạn muốn nắm giữ bạn tình nhưng dần dà, chúng chỉ khiến bạn bộc lộ hết tính bản năng hạ đẳng của mình mà làm cho cả ngư�i yêu cũng khiếp sợ. Nỗi ám ảnh v� những bạo hành của bạn chỉ khiến ngư�i kia càng trở nên thất v�ng không có đư�ng v�.

Thật ra, những phản ứng tiêu cực ấy, chúng nói nhi�u đi�u hơn hành động thấp hèn của bạn, rằng bạn quá yêu chính mình hơn là bảo vệ tình yêu, rằng bạn đã bị tổn thương vì bị b� rơi, lòng tự tr�ng trong bạn bị khuấy động, rằng bạn đã không còn “dễ thương� và bị mất điểm trong mắt ngư�i kia. Nếu thực sự lắng đ�ng đủ thì bạn có thể tự h�i, tôi đã sống hết mình với tình yêu gia đình của mình chưa ? Nếu bạn trả l�i rằng: có, thì việc ngư�i yêu của bạn b� đi theo ngư�i khác là trách nhiệm của ngư�i đó, và một ngư�i thiếu trách nhiệm với gia đình như thế, bạn níu kéo làm gì…; còn nếu không chắc chắn, bạn cần ý thức rằng mình có phần lỗi trong cuộc tình dở dang.

�ến một lúc nào đó, bạn thử h�i ngư�i yêu mình rằng: vì sao anh lại theo cô gái kia. Câu trả l�i của anh ấy sẽ là nguyên nhân dẫn đến việc rắc rối của bạn. Chẳng hạn, anh ấy trả l�i rằng vì cô ấy quan tâm và lắng nghe đến những gì anh ấy chia sẻ thì bạn tự biết rằng trong quá khứ bạn đã quá độc quy�n trên diễn đàn khiến anh ấy không còn thể bày t� quan điểm cá nhân và thể hiện bản lĩnh của mình. Và đó là nguyên nhân dẫn đến cuộc tình đổ vỡ. Có thể, bạn không đủ can đảm và nhún như�ng để đưa ra câu h�i đại loại như thế với ngư�i kia, nhưng bạn có thể nh� một ngư�i khác, ngoài cuộc nhưng sáng suốt hơn để giúp bạn. Biết đâu, bạn sẽ có câu trả l�i và đưa ra một quyết tâm cho một giai đoạn mới sau cuộc tổn thương này.

Hoặc bạn có thể ch�n cách của cô gái trong câu chuyện sau:

Sau một th�i gian hai vợ chồng chung sống, h� có một đứa con rất ngoan ngoãn và h�c gi�i. Tuy nhiên, anh chồng quyết làm đơn ly dị và đòi ngư�i vợ ký vào để anh có thể thong dong theo một cô thư ký trẻ đẹp trong sở làm chung.

Ngư�i vợ sẵn sàng đồng ý nhưng với đi�u kiện một tháng sau, đồng th�i, cô đ� nghị một việc này là anh ta phải ôm cô ấy từ phòng ngủ ra nhà khách trong vòng một tháng trước mắt đứa con để nó an tâm vượt qua kỳ thi chuyển cấp. Anh ta miễn cưỡng chấp nhận không một l�i thắc mắc miễn là anh đạt được ước nguyện.

Quả thật, cứ mỗi sáng anh ôm ngư�i vợ ra kh�i giư�ng thì được tiếng hoan hô của đứa con vô tư. Sau vài ngày, anh cảm thấy có một sự chuyển biến tích cực nào đó, đến ngày cuối cùng, anh đã chạy xe đến chỗ làm để báo với cô thư ký rằng anh đã thay đổi quyết định, rằng: anh không thể chia tay với ngư�i vợ của mình. Vừa lúc ấy, anh được tin ngư�i vợ ở nhà đã tắt thở bởi căn bệnh ung thư vào giai đoạn cuối. Hóa ra, anh đã phủ phàng khi không nhận thấy cuộc chiến đấu với căn bệnh khủng khiếp của vợ mình. Tình yêu của nàng dành cho gia đình và đứa con quá lớn đến nỗi, nàng chấp nhận đánh đổi tất cả để đứa con được an tâm trong việc h�c hành và thi cử, và chồng được th�a lòng bên ngư�i tình mới. Nàng chẳng ghen tuông và h�n dỗi, hơn nữa, nàng cũng chẳng làm gì hơn được vì chỉ còn biết đối diện với căn bệnh quái ác, nó sẽ cướp đi mạng sống nàng và m�i ngư�i mà mình yêu mến. Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn nói đúng: “Cuộc đ�i đó có bao lâu mà hững h�� (Mưa Hồng). Nàng đã sống hết mình vì tình yêu và đã chinh phục được chàng chỉ bằng một cái ôm siết chặt trong một tâm trạng chẳng vui của chàng. Thế mà, bao kỷ niệm quay v� và chúng đã tái sinh cuộc tình, mặc dù, nàng chẳng còn cơ hội để nghe l�i xin lỗi của chàng, nàng đã ra đi mãi mãi nhưng trong tư thế của một ngư�i chiến thắng trong tình yêu.    

Dù sao, mỗi nhà mỗi cảnh, chẳng có qui tắc và giải pháp nào khả dĩ áp dụng cho m�i trư�ng hợp và m�i ngư�i. Chỉ có đi�u là một khi bạn nghĩ rằng mình đang hành động để hàn gắn một vết thương, vô tình lại là lúc bạn hủy hoại cả cuộc tình. Nói đi cũng phải nói lại, bạn có thể t� lộ một chút h�n ghen tinh tế như cách để thể hiện tình yêu bạn dành cho ngư�i kia, và chứng t� ngư�i kia cũng còn quan tr�ng trong cuộc đ�i bạn. Biết đâu, qua biến cố đau thương này, cả hai cùng ngộ ra rằng mình chưa sống hết mình và hết tình vì nhau. Và ngư�i lạ kia không phải là kẻ thù mà chỉ là một chiếc phao có mặt kịp th�i cứu sống một cuộc tình tưởng chừng giẫy chết. Hơn nữa, h� là bản trắc nghiệm hữu hiệu và thiết thực v� mức độ dấn thân trong tình yêu của hai ngư�i yêu nhau.

Có cả ngàn lẻ một cách nghệ thuật để chứng t� tình yêu và nắm giữ cuộc tình, miễn sao ta chủ động ch�n cho mình cách thức diễn tả tình yêu lành mạnh và văn minh ngõ hầu, anh vẫn là anh và em vẫn là em trong mắt của nhau. Ai cũng có đôi lần lầm lỡ, chỉ có trái tim đủ rộng mở để tha thứ mới có sức bao b�c lấy cuộc tình. Có thể nói, chỉ những ngư�i biết tha thứ mới là ngư�i mạnh, h� mới xứng đáng là những ngư�i xây dựng và vun đắp tổ ấm yêu thương.

EYMARD An Mai �ỗ O.Cist.